Tối Ưu Hóa Sử Dụng Đất Nông Nghiệp Tại Huyện Chư Sê, Tỉnh Gia Lai Giai Đoạn 2023-2028

• Tác giả: Ngô Xuân Hiếu
• Người hướng dẫn: TS. Lê Công Trứ
• Trường học: Trường Đại học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Tối Ưu Hóa Sử Dụng Đất Nông Nghiệp Tại Huyện Chư Sê, Tỉnh Gia Lai Giai Đoạn 2023-2028
• Loại tài liệu: Đề án tốt nghiệp thạc sỹ
• Năm xuất bản: 2023
• Địa điểm: Thành phố Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• TÓM TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN
• 1.1. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
• 1.2. Tài liệu nghiên cứu ngoài nước
• 2. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đất nông nghiệp và sử dụng đất nông nghiệp
• 2.2. Mô hình tối ưu một mục tiêu (tuyến tính và phi tuyến)
• 2.3. Phương pháp nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
• 3.1. Đánh giá thực trạng sử dụng đất nông nghiệp huyện Chư Sê
• 3.2. Xác định mức tối ưu hóa sử dụng đất nông nghiệp huyện Chư Sê giai đoạn 2023-2028
• 3.3. Đề xuất giải pháp nhằm thực hiện kế hoạch sử dụng đất nông nghiệp huyện Chư Sê giai đoạn 2023-2028
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Về Tối Ưu Hóa Sử Dụng Đất Nông Nghiệp Chư Sê

Nông nghiệp đóng vai trò then chốt trong sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam, đặc biệt là ở khu vực nông thôn. Việc tối ưu hóa sử dụng đất nông nghiệp trở nên vô cùng quan trọng để nâng cao năng suất, cải thiện đời sống người dân và đảm bảo an ninh lương thực. Huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai, với tiềm năng lớn về đất đai và khí hậu, đang đối mặt với nhiều thách thức trong việc sử dụng đất hiệu quả. Bài viết này tập trung vào việc phân tích các giải pháp và đánh giá hiệu quả của việc tối ưu hóa sử dụng đất nông nghiệp Chư Sê trong giai đoạn 2023-2028. Việc khai thác tiềm năng đất đỏ bazan Chư Sê sẽ tạo ra sự phát triển nông nghiệp bền vững cho địa phương. "Tối ưu hoá là một trong những lĩnh vực kinh điển của toán học có ảnh hưởng đến hầu hết các lĩnh vực, trong đó có nông nghiệp".

1.1. Tầm Quan Trọng của Tối Ưu Hóa Đất Nông Nghiệp Gia Lai

Việc tối ưu hóa đất nông nghiệp Gia Lai không chỉ giúp tăng năng suất cây trồng mà còn góp phần bảo vệ môi trường, giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh nguồn tài nguyên đất đang ngày càng bị suy thoái. Cần có những giải pháp đồng bộ để quản lý và sử dụng đất một cách bền vững, đảm bảo sự phát triển lâu dài của ngành nông nghiệp địa phương. Nông nghiệp bền vững Gia Lai là hướng đi tất yếu. "Nếu không nhanh chóng cải tiến cách thức xây dựng kế hoạch sản xuất, khai thác phát huy tối ưu các tiềm năng, nguồn lực sẵn có của địa phương nhằm đạt hiệu quả kinh tế lớn nhất và chỉ phí ít nhất thì sự tụt hậu là khó tránh khỏi".

1.2. Tổng Quan về Điều Kiện Tự Nhiên Huyện Chư Sê

Huyện Chư Sê sở hữu điều kiện tự nhiên thuận lợi cho phát triển nông nghiệp với đất đỏ bazan màu mỡ, khí hậu ôn hòa. Tuy nhiên, địa hình đa dạng cũng gây ra những khó khăn nhất định trong việc canh tác và quản lý đất đai. Cần có những nghiên cứu sâu rộng về đặc điểm đất đai, khí hậu của từng vùng để đưa ra các giải pháp phù hợp, đảm bảo hiệu quả sử dụng đất cao nhất. Quản lý đất đai Chư Sê cần được thực hiện bài bản và khoa học.

II. Thách Thức Trong Sử Dụng Đất Nông Nghiệp Hiệu Quả Tại Chư Sê

Mặc dù có nhiều tiềm năng, việc sử dụng đất nông nghiệp Chư Sê vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức. Tình trạng sử dụng đất chưa hợp lý, canh tác manh mún, thiếu quy hoạch đồng bộ là những vấn đề cần được giải quyết. Bên cạnh đó, ảnh hưởng của biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng, gây ra những tác động tiêu cực đến sản xuất nông nghiệp. Cần có những giải pháp tổng thể để ứng phó với các thách thức này, đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp địa phương. Các số liệu đa phần đều dựa trên rà soát, thống kê và ước lượng theo cảm tính không khoa học.

2.1. Tình Trạng Canh Tác Manh Mún và Thiếu Quy Hoạch

Việc canh tác manh mún, nhỏ lẻ gây khó khăn cho việc áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Thiếu quy hoạch đồng bộ dẫn đến tình trạng sử dụng đất chồng chéo, lãng phí tài nguyên. Cần có những chính sách khuyến khích người dân liên kết sản xuất, hình thành các vùng chuyên canh tập trung để nâng cao hiệu quả. Chính sách sử dụng đất nông nghiệp Gia Lai cần hỗ trợ việc tập trung đất đai.

2.2. Ảnh Hưởng của Biến Đổi Khí Hậu Đến Nông Nghiệp Chư Sê

Biến đổi khí hậu và nông nghiệp Chư Sê có mối quan hệ mật thiết. Hạn hán, lũ lụt, sâu bệnh hại ngày càng gia tăng do tác động của biến đổi khí hậu, gây thiệt hại lớn cho sản xuất nông nghiệp. Cần có những giải pháp chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, như xây dựng hệ thống tưới tiêu hợp lý, lựa chọn các giống cây trồng chịu hạn, chịu úng tốt. "Hiệu quả kinh tế canh tác cao su rất thấp do đó diện tích cao su giảm 316 ha."

III. Phương Pháp Tối Ưu Hóa Sử Dụng Đất Nông Nghiệp Chư Sê 2023 2028

Để tối ưu hóa sử dụng đất nông nghiệp Chư Sê trong giai đoạn 2023-2028, cần áp dụng các phương pháp khoa học và công nghệ tiên tiến. Việc xây dựng mô hình tối ưu là một trong những giải pháp hiệu quả, giúp xác định cơ cấu cây trồng phù hợp, phân bổ nguồn lực hợp lý. Bên cạnh đó, cần tăng cường ứng dụng công nghệ trong nông nghiệp, như sử dụng hệ thống tưới tiêu thông minh, phân bón hữu cơ, thuốc bảo vệ thực vật sinh học. "Phương án tối ưu là phương án tốt nhất, tiết kiệm chỉ phí, tài nguyên, sức lực mà lại cho hiệu quả cao".

3.1. Xây Dựng Mô Hình Tối Ưu Hóa Sử Dụng Đất Chư Sê

Mô hình tối ưu hóa cần dựa trên các yếu tố như điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, thị trường tiêu thụ. Mục tiêu của mô hình là nâng cao năng suất cây trồng, tăng thu nhập cho người dân và bảo vệ môi trường. Cần có sự tham gia của các nhà khoa học, chuyên gia, người dân trong quá trình xây dựng mô hình. "Xây dựng các hệ số của các biến quyết định trong hàm mục tiêu."

3.2. Ứng Dụng Công Nghệ Cao Trong Nông Nghiệp Gia Lai

Công nghệ trong nông nghiệp Gia Lai có vai trò quan trọng trong việc tối ưu hóa sử dụng đất. Các công nghệ như tưới nhỏ giọt, cảm biến độ ẩm đất, máy bay không người lái giúp tiết kiệm nước, phân bón, giảm chi phí sản xuất và tăng năng suất cây trồng. Cần có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư vào công nghệ cao trong nông nghiệp. "Thông qua các phần mềm ứng dụng, quy hoạch tuyến tính đã trở thành công cụ cơ bản của các lĩnh vực khoa học, kỹ thuật, công nghệ, quản lý, thiết kế kỹ thuật, cung cấp dịch vụ nhất là từ khi máy vi tính được phô biến rộng rãi và có tính năng ngày càng mạnh."

IV. Giải Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Sử Dụng Đất Nông Nghiệp Chư Sê

Để nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp Chư Sê, cần có các giải pháp đồng bộ về quy hoạch, chính sách, kỹ thuật và thị trường. Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp với điều kiện địa phương và nhu cầu thị trường là một trong những giải pháp quan trọng. Bên cạnh đó, cần tăng cường liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, từ khâu sản xuất đến chế biến và tiêu thụ, để gia tăng giá trị nông sản. "Các giải pháp nhằm thực hiện kế hoạch sử dụng đất sử dụng đất nông nghiệp huyện Chư Sê giai đoạn 2023-2028 gồm các giải pháp về sản xuất và tiêu thụ cho các loại hình canh tác chính trông lúa, cây hàng năm khác và cây lâu năm".

4.1. Chuyển Đổi Cơ Cấu Cây Trồng Phù Hợp Với Thị Trường

Chuyển đổi cơ cấu cây trồng Chư Sê cần dựa trên phân tích thị trường, dự báo nhu cầu tiêu thụ. Cần ưu tiên phát triển các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao, phù hợp với điều kiện địa phương như cây ăn quả, rau màu, cây dược liệu. Cần có chính sách hỗ trợ người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, như cung cấp giống, phân bón, kỹ thuật canh tác. "Các loại hình canh tác Chanh leo, Bơ và Cây dược liệu có hiệu quả kinh tế cao nên được bố trí tăng thêm diện tích canh tác với diện tích tăng lần lượt là 247 ha, 310 ha và 387 ha."

4.2. Phát Triển Thị Trường Tiêu Thụ Nông Sản Gia Lai

Thị trường nông sản Gia Lai cần được mở rộng và đa dạng hóa. Cần tăng cường xúc tiến thương mại, tìm kiếm thị trường xuất khẩu cho các sản phẩm nông sản chủ lực. Bên cạnh đó, cần phát triển du lịch nông nghiệp, tạo thêm kênh tiêu thụ nông sản tại chỗ. Cần có chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã trong việc xây dựng thương hiệu và quảng bá sản phẩm nông sản. Du lịch nông nghiệp Chư Sê có nhiều tiềm năng để phát triển.

V. Hiệu Quả Của Tối Ưu Hóa Sử Dụng Đất Nông Nghiệp Tại Chư Sê

Việc tối ưu hóa sử dụng đất nông nghiệp mang lại nhiều hiệu quả tích cực cho huyện Chư Sê. Năng suất cây trồng tăng lên, thu nhập của người dân được cải thiện, môi trường được bảo vệ. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả cao nhất, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, các nhà khoa học, doanh nghiệp và người dân. Cần thường xuyên đánh giá, điều chỉnh các giải pháp để phù hợp với tình hình thực tế. "Phương án tối ưu hóa trong việc sử dụng đất nông nghiệp cho các cây trồng chính trên địa bàn huyện Chư Sê đến năm 2028 nhằm đạt giá trị lợi nhuận lớn nhất và đạt được 656.028 tỷ đồng cao hơn 65.405 tỷ đồng so với lợi nhuận hiện tại năm 2022".

5.1. Nâng Cao Năng Suất Cây Trồng Chủ Lực Tại Chư Sê

Nâng cao năng suất cây trồng Chư Sê là mục tiêu quan trọng của việc tối ưu hóa sử dụng đất. Cần tập trung vào các cây trồng chủ lực như cà phê, hồ tiêu, cao su, chanh leo, bơ... Bằng cách áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, sử dụng giống tốt, phân bón hợp lý, phòng trừ sâu bệnh hiệu quả, có thể nâng cao năng suất cây trồng một cách đáng kể. "Bên cạnh đó, tiêu, cà phê, lúa mùa cũng chuyên đổi sang cây trồng khác với diện tích giảm lần lượt là 269 ha và 18 ha, 158 ha."

5.2. Cải Thiện Đời Sống Của Người Dân Nông Thôn Chư Sê

Việc tối ưu hóa sử dụng đất không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn góp phần cải thiện đời sống của người dân nông thôn. Thu nhập tăng lên, điều kiện sinh hoạt được nâng cao, cơ hội tiếp cận các dịch vụ xã hội được mở rộng. Cần có chính sách hỗ trợ người dân tiếp cận vốn, kỹ thuật, thị trường để phát triển sản xuất, kinh doanh. "Hàng năm, dựa trên các quy định, hướng dẫn và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, huyện Chư Sê cũng như các huyện khác đều phải xây dựng và lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội địa phương trình các cấp có thâm quyền phê duyệt và thực hiện. Nhờ đó đã đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận, góp phan tạo chuyền biến tích cực trong tăng trưởng kinh tế - xã hội của địa phương trong các năm qua."

VI. Triển Vọng và Đề Xuất Cho Tối Ưu Hóa Đất Nông Nghiệp Chư Sê

Việc tối ưu hóa sử dụng đất nông nghiệp Chư Sê có nhiều triển vọng trong tương lai. Với sự quan tâm của chính quyền, sự tham gia của các nhà khoa học, doanh nghiệp và người dân, ngành nông nghiệp Chư Sê sẽ phát triển bền vững, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Gia Lai. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, cần có những đề xuất cụ thể về quy hoạch, chính sách, kỹ thuật và thị trường. Cần tiếp tục nghiên cứu, đánh giá và điều chỉnh các giải pháp để phù hợp với tình hình thực tế. "Kết quả nghiên cứu là tài liệu tham khảo giúp cơ quan chức năng huyện Chư Sê xác định mức tối ưu hóa sử dụng đất nông nghiệp và giải pháp thực hiện nhằm thực hiện kế hoạch sử dụng đất nông nghiệp huyện Chư Sé, tinh Gia Lai giai đoạn 2023-2028".

6.1. Hoàn Thiện Quy Hoạch Sử Dụng Đất Nông Nghiệp Chư Sê

Quy hoạch sử dụng đất Chư Sê 2023-2028 cần được hoàn thiện, đảm bảo tính khoa học, khả thi và phù hợp với thực tế địa phương. Quy hoạch cần xác định rõ các vùng chuyên canh, vùng sản xuất tập trung, vùng bảo tồn. Cần có sự tham gia của cộng đồng trong quá trình lập quy hoạch. Quy hoạch cần được công khai, minh bạch để người dân nắm rõ và thực hiện. Quy hoạch sử dụng đất Chư Sê 2023-2028 là cơ sở quan trọng cho việc tối ưu hóa.

6.2. Đề Xuất Chính Sách Hỗ Trợ Phát Triển Nông Nghiệp

Cần có chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp toàn diện, từ khâu sản xuất đến chế biến và tiêu thụ. Chính sách cần tập trung vào các lĩnh vực như tín dụng, giống, phân bón, kỹ thuật, thị trường, bảo hiểm nông nghiệp. Cần có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, đặc biệt là nông nghiệp công nghệ cao. Chính sách sử dụng đất nông nghiệp Gia Lai cần tạo điều kiện thuận lợi cho người dân phát triển sản xuất.

Tổng quan nghiên cứu

Huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai, với diện tích tự nhiên khoảng 64.103,5 ha, trong đó đất nông nghiệp chiếm tới 86,17%, là vùng trọng điểm phát triển nông nghiệp của tỉnh. Giai đoạn 2020-2022, huyện đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân 13,4%, với tổng giá trị sản xuất năm 2022 đạt 5.473 tỷ đồng và thu nhập bình quân đầu người 35,5 triệu đồng/năm. Tuy nhiên, việc sử dụng đất nông nghiệp còn nhiều hạn chế, như diện tích đất trồng cây lâu năm và cây hàng năm có xu hướng giảm, trong khi hiệu quả kinh tế chưa được tối ưu. Nghiên cứu “Tối ưu hóa sử dụng đất nông nghiệp tại huyện Chư Sê, tỉnh Gia Lai giai đoạn 2023-2028” nhằm mục tiêu xác định mức tối ưu hóa sử dụng đất nông nghiệp, từ đó xây dựng kế hoạch sử dụng đất hiệu quả, góp phần nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp và phát triển kinh tế địa phương.

Phạm vi nghiên cứu tập trung trên địa bàn huyện Chư Sê, với khảo sát thực tế 100 hộ gia đình nông dân trực tiếp sử dụng đất nông nghiệp, thu thập dữ liệu từ tháng 4 đến tháng 9 năm 2023. Nghiên cứu đánh giá thực trạng sử dụng đất, xây dựng mô hình toán học tối ưu hóa đa mục tiêu nhằm đề xuất phương án sử dụng đất phù hợp cho 12 loại hình canh tác chính. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ các cơ quan quản lý địa phương xây dựng kế hoạch phát triển nông nghiệp bền vững, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, đồng thời góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội huyện Chư Sê trong giai đoạn 2023-2028.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình tối ưu hóa trong quản lý sử dụng đất nông nghiệp, bao gồm:

• Lý thuyết sử dụng đất nông nghiệp: Đất nông nghiệp là tư liệu sản xuất không thể thay thế, đóng vai trò trung tâm trong sản xuất lương thực, thực phẩm và phát triển kinh tế nông thôn. Việc sử dụng đất phải đảm bảo hiệu quả kinh tế, bền vững môi trường và phù hợp với điều kiện tự nhiên.

• Mô hình tối ưu hóa đa mục tiêu: Áp dụng mô hình quy hoạch tuyến tính đa mục tiêu để cân bằng các mục tiêu như tối đa hóa lợi nhuận, đảm bảo an ninh lương thực, và sử dụng hợp lý các nguồn lực đất đai. Mô hình được xây dựng với 12 biến số đại diện cho diện tích các loại cây trồng chính, cùng các ràng buộc về diện tích, nguồn nước và an ninh lương thực.

• Khái niệm tối ưu hóa: Quá trình tìm kiếm phương án sử dụng đất hiệu quả nhất trong điều kiện có các ràng buộc về tài nguyên và chi phí, nhằm đạt được lợi nhuận tối đa với chi phí tối thiểu.

Phương pháp nghiên cứu

• Nguồn dữ liệu: Sử dụng số liệu thứ cấp từ các cơ quan thống kê huyện Chư Sê giai đoạn 2020-2022, các báo cáo của phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cùng số liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát 100 hộ nông dân trực tiếp sử dụng đất.

• Phương pháp thu thập số liệu: Điều tra phiếu khảo sát với các thông tin về diện tích canh tác, năng suất, chi phí, giá bán sản phẩm, lao động và máy móc. Mẫu khảo sát được xác định theo công thức Yamane với sai số 10%, đảm bảo tính đại diện.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng phần mềm Microsoft Excel 2022 với Module Solver để giải bài toán quy hoạch tuyến tính đa mục tiêu. Phân tích thống kê mô tả và so sánh biến động diện tích, hiệu quả kinh tế các loại cây trồng.

• Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 4 đến tháng 9 năm 2023, bao gồm thu thập số liệu, xây dựng mô hình, phân tích và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp: Năm 2022, diện tích đất nông nghiệp huyện Chư Sê là 55.100 ha, chiếm 86,17% diện tích tự nhiên. Trong đó, đất trồng cây lâu năm chiếm 25.200 ha, đất trồng cây hàng năm 13.200 ha. Giai đoạn 2020-2022, diện tích đất nông nghiệp có xu hướng giảm nhẹ, chủ yếu do chuyển đổi sang đất phi nông nghiệp và phát triển hạ tầng.

2. Hiệu quả kinh tế các loại cây trồng: Cao su và cà phê chiếm tỷ trọng lớn nhất trong diện tích canh tác (lần lượt 23,97% và 15,3%), nhưng hiệu quả kinh tế thấp. Các loại cây như chanh leo, bơ và cây dược liệu có hiệu quả kinh tế cao hơn, được đề xuất tăng diện tích canh tác.

3. Kết quả mô hình tối ưu hóa: Phương án tối ưu đến năm 2028 dự kiến tăng diện tích sử dụng đất nông nghiệp thêm 585 ha so với hiện trạng năm 2022. Diện tích đất trồng cao su giảm 316 ha do hiệu quả kinh tế thấp; diện tích tiêu, cà phê, lúa mùa giảm lần lượt 269 ha, 18 ha và 158 ha. Ngược lại, diện tích chanh leo, bơ và cây dược liệu tăng lần lượt 247 ha, 310 ha và 387 ha. Tổng lợi nhuận dự kiến đạt 656.028 tỷ đồng, tăng 65.405 tỷ đồng so với năm 2022.

4. Ràng buộc và điều kiện sử dụng đất: Mô hình đảm bảo các ràng buộc về an ninh lương thực, thủy lợi, diện tích đất trồng cây hàng năm và lâu năm, phù hợp với điều kiện tự nhiên và kinh tế xã hội của huyện.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng tăng diện tích các loại cây có hiệu quả kinh tế cao như chanh leo, bơ và cây dược liệu là phù hợp với điều kiện tự nhiên và xu hướng thị trường. Việc giảm diện tích cây cao su và cà phê phản ánh thực trạng hiệu quả kinh tế thấp và chi phí sản xuất cao của các loại cây này tại địa phương.

So sánh với các nghiên cứu trong và ngoài nước, mô hình tối ưu hóa đa mục tiêu đã được áp dụng hiệu quả trong quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp, giúp cân bằng lợi ích kinh tế, xã hội và môi trường. Việc sử dụng phần mềm Solver trong Excel giúp giải quyết bài toán quy hoạch phức tạp với nhiều biến và ràng buộc, phù hợp với điều kiện thực tế của huyện Chư Sê.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ so sánh diện tích các loại cây trồng hiện tại và dự kiến, bảng tổng hợp lợi nhuận từng loại cây, cũng như bản đồ phân bố sử dụng đất tối ưu. Những kết quả này cung cấp cơ sở khoa học cho các quyết định quản lý và chính sách phát triển nông nghiệp địa phương.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường chuyển đổi cơ cấu cây trồng: Khuyến khích nông dân chuyển đổi diện tích đất trồng cao su, cà phê sang các loại cây có hiệu quả kinh tế cao như chanh leo, bơ và cây dược liệu. Mục tiêu tăng diện tích các loại cây này thêm ít nhất 900 ha trong giai đoạn 2023-2028. Chủ thể thực hiện: UBND huyện phối hợp với Phòng Nông nghiệp và các tổ chức nông dân.

2. Phát triển hệ thống thủy lợi và hạ tầng kỹ thuật: Đầu tư nâng cấp hệ thống thủy lợi để đảm bảo nguồn nước tưới cho các loại cây trồng mới, giảm thiểu rủi ro do hạn hán kéo dài. Thời gian thực hiện: 2023-2025. Chủ thể: Sở Nông nghiệp tỉnh Gia Lai và UBND huyện.

3. Hỗ trợ kỹ thuật và đào tạo nông dân: Tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật canh tác, quản lý dịch bệnh và áp dụng công nghệ cao cho nông dân, nhằm nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Mục tiêu đào tạo ít nhất 500 nông dân trong 5 năm. Chủ thể: Trung tâm Khuyến nông tỉnh và các tổ chức xã hội.

4. Xây dựng thị trường tiêu thụ ổn định: Hỗ trợ phát triển chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ, xúc tiến thương mại và xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm nông nghiệp chủ lực. Thời gian triển khai: 2023-2028. Chủ thể: UBND huyện, các doanh nghiệp và hợp tác xã.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cơ quan quản lý nhà nước địa phương: Sử dụng kết quả nghiên cứu để xây dựng kế hoạch sử dụng đất nông nghiệp, chính sách phát triển nông nghiệp bền vững và quản lý tài nguyên đất hiệu quả.

2. Các nhà nghiên cứu và học viên cao học: Tham khảo phương pháp xây dựng mô hình tối ưu hóa đa mục tiêu, ứng dụng phần mềm Solver trong Excel và các phân tích thực tiễn về sử dụng đất nông nghiệp.

3. Nông dân và hợp tác xã nông nghiệp: Áp dụng các giải pháp chuyển đổi cây trồng, kỹ thuật canh tác và quản lý sản xuất nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế và bền vững sản xuất.

4. Doanh nghiệp và nhà đầu tư trong lĩnh vực nông nghiệp: Đánh giá tiềm năng phát triển các loại cây trồng có hiệu quả kinh tế cao, từ đó xây dựng kế hoạch đầu tư phù hợp với xu hướng phát triển của huyện.

Câu hỏi thường gặp

1. Tại sao cần tối ưu hóa sử dụng đất nông nghiệp tại huyện Chư Sê?
   Tối ưu hóa giúp sử dụng hiệu quả nguồn lực đất đai, tăng lợi nhuận sản xuất, giảm lãng phí và đảm bảo phát triển bền vững trong bối cảnh tài nguyên đất có hạn và biến đổi khí hậu.

2. Phương pháp nào được sử dụng để xây dựng mô hình tối ưu?
   Nghiên cứu sử dụng mô hình quy hoạch tuyến tính đa mục tiêu, giải bằng phần mềm Microsoft Excel với Module Solver, giúp cân bằng các mục tiêu kinh tế và ràng buộc thực tế.

3. Các loại cây trồng nào được ưu tiên tăng diện tích trong kế hoạch?
   Chanh leo, bơ và cây dược liệu được ưu tiên tăng diện tích do có hiệu quả kinh tế cao và phù hợp với điều kiện tự nhiên của huyện.

4. Làm thế nào để đảm bảo nguồn nước tưới cho các loại cây trồng mới?
   Đề xuất đầu tư nâng cấp hệ thống thủy lợi, áp dụng các biện pháp tiết kiệm nước và quản lý nguồn nước hiệu quả nhằm đáp ứng nhu cầu tưới tiêu.

5. Nghiên cứu có thể áp dụng cho các địa phương khác không?
   Phương pháp và mô hình tối ưu hóa có thể được điều chỉnh và áp dụng cho các huyện có điều kiện tương tự, giúp xây dựng kế hoạch sử dụng đất nông nghiệp hiệu quả và bền vững.

Kết luận

• Nghiên cứu đã xác định được phương án tối ưu sử dụng đất nông nghiệp huyện Chư Sê giai đoạn 2023-2028, tăng diện tích đất nông nghiệp thêm 585 ha và nâng lợi nhuận lên 656.028 tỷ đồng, cao hơn 65.405 tỷ đồng so với năm 2022.
• Việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng giảm diện tích cao su, cà phê, tiêu và lúa mùa, đồng thời tăng diện tích chanh leo, bơ và cây dược liệu là phù hợp với điều kiện kinh tế và tự nhiên.
• Mô hình tối ưu hóa đa mục tiêu được xây dựng và giải quyết bằng phần mềm Solver trong Excel, đảm bảo tính khoa học và khả thi trong thực tiễn.
• Đề xuất các giải pháp về chuyển đổi cây trồng, phát triển hạ tầng thủy lợi, đào tạo kỹ thuật và xây dựng thị trường tiêu thụ nhằm thực hiện hiệu quả kế hoạch sử dụng đất.
• Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho các cơ quan quản lý, nông dân và nhà đầu tư trong việc phát triển nông nghiệp bền vững tại huyện Chư Sê trong giai đoạn 2023-2028.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan chức năng cần triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục theo dõi, đánh giá hiệu quả sử dụng đất để điều chỉnh kế hoạch phù hợp. Đề nghị các nhà nghiên cứu tiếp tục mở rộng nghiên cứu ứng dụng mô hình tối ưu hóa cho các vùng nông nghiệp khác nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên đất quốc gia.