I. Tác động của đô thị hóa đến sử dụng đất tại Đà Nẵng
Đô thị hóa là một quá trình không thể tránh khỏi trong sự phát triển của các thành phố lớn, đặc biệt là tại Đà Nẵng. Đô thị hóa đã dẫn đến sự thay đổi mạnh mẽ trong cơ cấu sử dụng đất. Từ năm 2003 đến 2015, diện tích đất phi nông nghiệp tại Đà Nẵng đã tăng gấp đôi, trong khi đó diện tích đất nông nghiệp và đất chưa sử dụng giảm đi đáng kể. Sự chuyển đổi này không chỉ phản ánh sự phát triển kinh tế mà còn cho thấy sự thay đổi trong nhu cầu sử dụng đất của người dân. Đà Nẵng, với vị trí địa lý thuận lợi và tốc độ phát triển nhanh chóng, đã trở thành một trong những thành phố có tốc độ đô thị hóa cao nhất cả nước. Điều này đã tạo ra áp lực lớn lên quy hoạch đô thị, yêu cầu các nhà quản lý phải có những chính sách hợp lý để đảm bảo sự phát triển bền vững.
1.1. Biến động sử dụng đất qua các giai đoạn
Nghiên cứu cho thấy sự biến động trong cơ cấu sử dụng đất tại Đà Nẵng diễn ra theo từng giai đoạn. Trong giai đoạn 2003-2010, sự gia tăng diện tích đất phi nông nghiệp chủ yếu tập trung ở các khu vực ven biển và trung tâm thành phố. Đến giai đoạn 2010-2015, sự mở rộng này tiếp tục diễn ra, với các khu vực mới được quy hoạch để phục vụ cho nhu cầu dân cư và phát triển kinh tế. Các bản đồ biến động sử dụng đất cho thấy rõ xu hướng mở rộng đất phi nông nghiệp từ trung tâm ra các hướng Tây - Bắc, Nam, Tây - Nam và Đông Nam. Điều này cho thấy sự cần thiết phải có một quy hoạch đô thị hợp lý để quản lý hiệu quả tài nguyên đất đai.
1.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến cơ cấu sử dụng đất
Nghiên cứu đã xác định rằng các yếu tố kinh tế, đặc biệt là tăng trưởng GDP và vốn đầu tư xây dựng cơ bản, có ảnh hưởng lớn nhất đến cơ cấu sử dụng đất tại Đà Nẵng. Sự gia tăng dân số đô thị cũng là một yếu tố quan trọng, dẫn đến nhu cầu về nhà ở và cơ sở hạ tầng. Phương pháp phân tích thứ bậc AHP đã được áp dụng để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố này. Kết quả cho thấy rằng điều kiện kinh tế là yếu tố quyết định, ảnh hưởng trực tiếp đến việc chuyển đổi từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng các chính sách phát triển kinh tế bền vững, nhằm bảo vệ tài nguyên đất đai.
1.3. Mô hình hóa thay đổi sử dụng đất trong tương lai
Để dự báo sự thay đổi trong cơ cấu sử dụng đất tại Đà Nẵng, mô hình LCM (Land Change Modeler) đã được áp dụng. Kết quả dự báo cho thấy đến năm 2027, diện tích đất phi nông nghiệp sẽ tiếp tục gia tăng, trong khi diện tích đất nông nghiệp có xu hướng giảm. Điều này đặt ra thách thức lớn cho quy hoạch đô thị và yêu cầu các nhà quản lý phải có những chiến lược phát triển hợp lý. Việc sử dụng công nghệ GIS và viễn thám trong nghiên cứu này không chỉ giúp theo dõi biến động sử dụng đất mà còn cung cấp thông tin cần thiết để đưa ra các quyết định chính sách phù hợp. Sự kết hợp giữa công nghệ và quản lý đất đai sẽ là chìa khóa cho sự phát triển bền vững của Đà Nẵng.
