Thực Trạng Thu Chi Tài Chính Tại Trung Tâm Y Tế Huyện Đăk Glong Giai Đoạn 2018 – 2021

Trung tâm Y tế huyện là đơn vị sự nghiệp y tế công lập trực thuộc Sở Y tế, có chức năng cung cấp các dịch vụ chuyên môn, kỹ thuật về y tế dự phòng, khám bệnh, chữa bệnh, phục hồi chức năng, và các dịch vụ y tế khác theo quy định của pháp luật. TTYT huyện đóng vai trò là tuyến đầu trong hệ thống y tế, thực hiện các nhiệm vụ quan trọng như phòng chống dịch bệnh, chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em, quản lý sức khỏe cộng đồng, và tham gia vào các chương trình y tế quốc gia. Theo Thông tư 07/2021/TT-BYT, TTYT huyện chịu sự chỉ đạo trực tiếp của Sở Y tế và hướng dẫn chuyên môn từ các đơn vị y tế tuyến tỉnh, Trung ương.

Quản lý tài chính trung tâm y tế là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, điều hành, kiểm tra và đánh giá các hoạt động liên quan đến thu chi và sử dụng các nguồn lực tài chính của TTYT huyện. Mục tiêu của quản lý tài chính là đảm bảo TTYT có đủ nguồn lực tài chính để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ được giao, đồng thời sử dụng các nguồn lực này một cách hiệu quả, tiết kiệm và minh bạch. Quản lý tài chính trung tâm y tế tốt góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ, tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ y tế của người dân và đảm bảo sự phát triển bền vững của TTYT huyện. Theo nghiên cứu, quản lý tài chính bệnh viện trở thành chìa khoá quyết định sự thành công hay thất bại trong việc quản lý bệnh viện.

Đăk Nông là một tỉnh miền núi còn nhiều khó khăn, hệ thống y tế cơ sở còn nhiều hạn chế về cơ sở vật chất, trang thiết bị và nhân lực. Tình hình tài chính y tế địa phương còn phụ thuộc nhiều vào ngân sách nhà nước, nguồn thu từ bảo hiểm y tế và các nguồn thu khác còn hạn chế. Trung tâm Y tế huyện Đăk Glong cũng không nằm ngoài thực trạng này, việc tự chủ tài chính còn gặp nhiều khó khăn do nguồn thu không ổn định và chi phí hoạt động ngày càng tăng. Việc đánh giá thực trạng thu chi tài chính tại TTYT huyện Đăk Glong là cần thiết để có cái nhìn tổng quan về tình hình tài chính của đơn vị, từ đó đề xuất các giải pháp phù hợp để tăng cường hiệu quả quản lý tài chính.

Nguồn thu trung tâm y tế bao gồm ngân sách nhà nước cấp, nguồn thu bảo hiểm y tế, viện phí trực tiếp từ người sử dụng dịch vụ, và thu từ hoạt động dịch vụ. Trong giai đoạn 2018-2021, cơ cấu nguồn thu của TTYT huyện Đăk Glong có sự thay đổi nhất định. Cần phân tích tỷ trọng của từng nguồn thu, sự biến động qua các năm, và các yếu tố ảnh hưởng đến sự thay đổi này. Nghiên cứu cho thấy tổng thu của trung tâm có xu hướng tăng trong giai đoạn 2018-2021, thu sự nghiệp chiếm khoảng 42-65% tổng nguồn thu của trung tâm mỗi năm.

Chi phí trung tâm y tế bao gồm chi thường xuyên (chi lương, chi hoạt động chuyên môn, chi quản lý), chi đầu tư phát triển, và các khoản chi khác. Việc phân tích cơ cấu chi giúp xác định các khoản chi nào chiếm tỷ trọng lớn, có xu hướng tăng, và có khả năng tiết kiệm. Sự biến động của các khoản chi qua các năm cũng cần được xem xét để đánh giá hiệu quả sử dụng kinh phí hoạt động trung tâm y tế. Kết quả nghiên cứu cho thấy tổng chi của trung tâm có xu hướng tăng trong giai đoạn 2018-2021. Chi thường xuyên là nhóm chi chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng chi của trung tâm, chiếm hơn 90%.

Việc cân đối thu chi tài chính là một trong những nhiệm vụ quan trọng của Trung tâm Y tế huyện. Phân tích chênh lệch thu chi, đánh giá khả năng cân đối ngân sách, và xem xét việc trích lập các quỹ (quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp, quỹ khen thưởng phúc lợi) giúp đánh giá hiệu quả hoạt động tài chính và khả năng tái đầu tư, phát triển của TTYT. Trung tâm đã thực hiện trích quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp, quỹ khen thưởng và phúc lợi, quỹ tiền thưởng/tiền lương tăng thêm tuy nhiên tổng số tiền trích lập quỹ có xu hướng tăng.

Các yếu tố thuận lợi có thể bao gồm: cơ chế tự chủ tài chính, sự quan tâm của chính quyền địa phương, sự phối hợp chặt chẽ giữa các phòng ban, đội ngũ cán bộ có năng lực, và sự hỗ trợ từ các tổ chức trong và ngoài nước. Theo nghiên cứu đã tập trung tìm hiểu những thuận lợi bao gồm: 1) Quy định về tự chủ của trung tâm, 2) Hoàn thiện các quy định, quy chế chi tiêu tài chính tại trung tâm, 3) Sự quản lý của lãnh đạo của trung tâm.

Các khó khăn có thể bao gồm: thiếu nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất lạc hậu, trang thiết bị thiếu thốn, nhân lực y tế thiếu và yếu, cơ chế chính sách chưa đồng bộ, và sự cạnh tranh từ các cơ sở y tế tư nhân. Nghiên cứu chỉ ra Những khó khăn bao gồm: 1) Cân đối các nguồn thu chi của đơn vị, 2) Thiếu các văn bản hướng dẫn chi tiết, đồng bộ liên quan đến quản lý tài chính trung tâm y tế huyện sau sáp nhập, 3) Ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý nói chung và kế toán còn chưa tốt, 4) Nhân lực còn thiếu về cả số lượng và chất lượng.

Sử dụng các chỉ số tài chính như tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu, tỷ lệ chi phí trên doanh thu, vòng quay vốn, và khả năng thanh toán để đánh giá hiệu quả hoạt động tài chính của TTYT. So sánh các chỉ số này với các đơn vị tương đồng và với các năm trước để đánh giá sự cải thiện. Các chỉ số đánh giá như nguồn thu viện phí và các mục chi của trung tâm trong giai đoạn 2018-2021 được đánh giá là khá hợp lý, nhưng chưa ổn định.

Rút ra các bài học kinh nghiệm từ những thành công và thất bại trong quản lý tài chính giai đoạn 2018-2021. Đề xuất các giải pháp cụ thể để tăng cường hiệu quả quản lý ngân sách y tế, nâng cao chất lượng dịch vụ, và đảm bảo sự phát triển bền vững của Trung Tâm Y Tế huyện Đăk Glong. Đề xuất cải thiện ứng dụng CNTT, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực kế toán.

Các giải pháp bao gồm: tăng cường quảng bá dịch vụ, mở rộng các dịch vụ mới, thu hút bệnh nhân từ các địa phương khác, tăng cường hợp tác với các tổ chức bảo hiểm y tế, và kêu gọi các nguồn tài trợ từ xã hội. Theo báo cáo, nguồn thu từ viện phí và BHYT chiếm tỷ trọng cao 97%-99% trong tổng thu sự nghiệp của trung tâm.

Các giải pháp bao gồm: kiểm soát chặt chẽ các khoản chi, sử dụng hiệu quả trang thiết bị y tế, tiết kiệm điện nước, và áp dụng các biện pháp quản lý chi phí hiệu quả. Cần xem xét các khoản chi thường xuyên có thể tiết kiệm được.

Nghiên cứu và lựa chọn phần mềm kế toán tài chính phù hợp với quy mô và đặc thù hoạt động của TTYT huyện. Phần mềm cần đáp ứng các yêu cầu về tính năng, độ ổn định, bảo mật, và khả năng tích hợp với các hệ thống khác.

Tổ chức đào tạo và nâng cao năng lực cho cán bộ kế toán về sử dụng phần mềm, các quy định mới về kế toán tài chính, và các kỹ năng phân tích báo cáo tài chính. Cần có đội ngũ cán bộ kế toán chuyên nghiệp và có trình độ chuyên môn cao.