Tham Gia Cộng Đồng Trong Quản Lý Không Gian Công Cộng Tại Chung Cư Cũ Hà Nội

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

MỤC LỤC

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC HÌNH MINH HỌA

DANH MỤC BẢNG, BIỂU

1. TỔNG QUAN VÀ SỰ THAM GIA CỦA CỘNG ĐỒNG TRONG QUẢN LÝ KHÔNG GIAN CÔNG CỘNG TẠI CÁC KHU CHUNG CƯ CŨ Ở HÀ NỘI

1.1. Khái quát về không gian công cộng trong khu chung cư tại một số nước trên thế giới và ở Việt Nam

1.1.1. Không gian công cộng trong khu chung cư tại một số nước trên thế giới

1.1.2. Không gian công cộng trong các khu chung cư ở Việt Nam

1.1.2.1. Không gian công cộng trong các tiểu khu nhà ở

1.1.2.2. Không gian công cộng trong các khu chung cư cũ

1.1.2.3. Không gian công cộng trong các khu chung cư mới - Khu đô thị mới

1.2. Tổng quan về các khu chung cư cũ ở Hà Nội

1.2.1. Các giai đoạn phát triển khu chung cư cũ ở Hà Nội

1.2.1.1. Giai đoạn 1987 - nay

1.2.2. Thực trạng các khu chung cư cũ ở Hà Nội

1.3. Thực trạng không gian công cộng và quản lý không gian công cộng tại các khu chung cư cũ ở Hà Nội

1.3.1. Các loại hình không gian công cộng tại các khu chung cư cũ ở Hà Nội

1.3.1.1. Không gian công cộng chung cho toàn khu

1.3.1.2. Không gian công cộng thuộc nhóm nhà

1.3.1.3. Không gian bán công cộng

1.3.2. Thực trạng không gian công cộng tại các khu chung cư cũ ở Hà Nội

1.3.3. Thực trạng quản lý không gian công cộng tại các khu chung cư cũ ở Hà Nội

1.3.3.1. Hệ thống văn bản pháp quy

1.4. Thực trạng về tham gia cộng đồng trong quản lý không gian công cộng tại các khu chung cư cũ ở Hà Nội

1.4.1. Sự tham gia của cộng đồng trong quản lý không gian công cộng tại các khu chung cư cũ ở Hà Nội

1.4.2. Đặc điểm tham gia cộng đồng trong quản lý không gian công cộng tại các khu chung cư cũ ở Hà Nội

1.4.2.1. Đặc điểm tham gia cộng đồng trong lịch sử

1.4.2.2. Đặc điểm tham gia cộng đồng hiện nay

1.5. Các công trình nghiên cứu có liên quan

1.5.1. Luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ

1.5.2. Đề tài, dự án nghiên cứu khoa học

1.6. Những vấn đề cần nghiên cứu trong luận án

2. CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ SỰ THAM GIA CỦA CỘNG ĐỒNG TRONG QUẢN LÝ KHÔNG GIAN CÔNG CỘNG TẠI CÁC KHU CHUNG CƯ CŨ Ở HÀ NỘI

2.1. Các văn bản quy phạm pháp luật

2.2. Tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng

2.3. Cơ sở lý thuyết về quy hoạch, quản lý đô thị và không gian công cộng

2.3.1. Lý thuyết về quy hoạch đô thị liên quan đến sự tham gia cộng đồng

2.3.1.1. Quy hoạch giao tiếp

2.3.1.2. Quy hoạch tranh luận

2.3.2. Lý thuyết về khu chung cư

2.3.2.1. Lý thuyết tiểu khu nhà ở

2.3.2.2. Xu hướng cải tạo và xây dựng mới khu chung cư cũ

2.3.3. Lý thuyết về quản lý đô thị

2.3.3.1. Bản chất của quản lý đô thị

2.3.3.2. Đặc điểm và xu hướng quản lý đô thị hiện đại

2.3.3.3. Nội dung quản lý đô thị

2.3.4. Lý thuyết về không gian công cộng

2.3.4.1. Không gian công cộng và bán công cộng trong đô thị

2.3.4.2. Lý thuyết của Jan Gehl và của Michael Douglass về không gian công cộng

2.3.4.3. Lý thuyết cải tạo và xây dựng mới không gian công cộng tại các khu chung cư cũ. Nội dung quản lý không gian công cộng và bán công cộng trong khu chung cư cũ ở Hà Nội

2.3.5. Mối quan hệ giữa quy hoạch đô thị, quản lý đô thị và tham gia cộng đồng

2.4. Cơ sở lý thuyết về sự tham gia của cộng đồng trong quản lý đô thị và không gian công cộng tại các khu chung cư cũ ở Hà Nội

2.4.1. Nhận thức về sự tham gia của cộng đồng

2.4.2. Lý thuyết về nhu cầu của cư dân

2.4.3. Lý thuyết về tham gia cộng đồng

2.4.3.1. Lý thuyết về các mức độ tham gia cộng đồng của Sherry R

2.4.3.2. Tham gia cộng đồng trong quy hoạch và quản lý đô thị

2.4.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự tham gia của cộng đồng trong quản lý không gian công cộng tại các khu chung cư cũ ở Hà Nội

2.4.4.1. Yếu tố cơ chế, chính sách

2.4.4.2. Yếu tố kinh tế - xã hội, đô thị hóa và nhu cầu nhà ở

2.4.4.3. Thực tế cải tạo và xây dựng lại các khu chung cư cũ ở Hà Nội

2.4.4.4. Tập quán sinh hoạt và văn hóa ở mỗi

2.4.5. Kết quả khảo sát sự tham gia của cộng đồng trong quản lý không gian công cộng tại một số khu chung cư cũ ở Hà Nội

2.4.5.1. Lựa chọn địa điểm khảo sát

2.4.5.2. Nội dung và phương pháp khảo sát

2.4.5.2.1. Nội dung khảo sát

2.4.5.2.2. Phương pháp khảo sát

2.4.5.3. Kết quả khảo sát, điều tra xã hội học

2.4.5.4. Nhận xét về kết quả khảo sát, điều tra xã hội học

2.4.5.4.1. Về thực trạng không gian công cộng và bán công cộng

2.4.5.4.2. Về sử dụng không gian công cộng và bán công cộng

2.4.5.4.3. Về quan hệ cộng đồng và sự tham gia của cộng đồng dân cư

2.4.6. Bài học kinh nghiệm về sự tham gia của cộng đồng trong quản lý đô thị và không gian công cộng trong các khu chung cư cũ

2.4.6.1. Dự án cải tạo khu tập thể công ty Hữu Nghị, thành phố Vinh, Nghệ An

2.4.6.2. Dự án sân chơi Mỹ An, Hội An

2.4.6.3. Dự án Môi trường và cộng đồng tại khu chung cư cũ Thanh Xuân Bắc, Hà Nội

3. GIẢI PHÁP THAM GIA CỦA CỘNG ĐỒNG TRONG QUẢN LÝ KHÔNG GIAN CÔNG CỘNG TẠI CÁC KHU CHUNG CƯ CŨ Ở HÀ NỘI VÀ BÀN LUẬN

3.1. Quan điểm, mục tiêu và nguyên tắc nghiên cứu

3.1.1. Quan điểm nghiên cứu

3.1.2. Mục tiêu nghiên cứu

3.2. Đề xuất cơ sở lý luận và phương pháp tham gia cộng đồng trong quản lý không gian công cộng phù hợp với điều kiện của khu chung cư cũ ở Hà Nội

3.2.1. Căn cứ xây dựng cơ sở lý luận tham gia cộng đồng trong quản lý không gian công cộng tại các khu chung cư cũ ở Hà Nội

3.2.2. Nội dung cơ sở lý luận tham gia cộng đồng trong quản lý không gian công cộng phù hợp với các khu chung cư cũ ở Hà Nội

3.2.2.1. Cơ sở lịch sử tham gia cộng đồng

3.2.2.2. Cơ sở thực tiễn tham gia cộng đồng

3.2.2.3. Cơ sở lý luận về sự tham gia của cộng đồng phù hợp với điều kiện của các khu chung cư cũ ở Hà Nội

3.2.3. Phương pháp tham gia cộng đồng

3.3. Đề xuất mô hình cộng đồng tự quản trong quản lý không gian công cộng tại các khu chung cư cũ ở Hà Nội

3.3.1. Nhu cầu hoạt động của cư dân trong không gian công cộng

3.3.2. Mô hình cộng đồng tự quản

3.3.3. Vai trò của cộng đồng tự quản trong quản lý không gian công cộng tại các khu chung cư cũ ở Hà Nội

3.3.4. Khả năng đóng góp của cộng đồng tự quản trong quản lý không gian công cộng tại các khu chung cư cũ ở Hà Nội

3.3.4.1. Nội dung tham gia hiệu quả

3.3.4.2. Mức độ tham gia hiệu quả

3.3.5. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý có sự tham gia của cộng đồng tự quản

3.3.6. Vai trò, trách nhiệm của các bên tham gia trong quản lý không gian công cộng tại các khu chung cư cũ ở Hà Nội

3.3.6.1. Vai trò của nhà nước - chính quyền

3.3.6.2. Vai trò của người dân

3.3.6.3. Vai trò của cộng đồng

3.3.6.4. Vai trò của nhà đầu tư

3.3.6.5. Vai trò của chuyên gia

3.4. Một số giải pháp tham gia của cộng đồng tự quản trong quản lý không gian công cộng tại các khu chung cư cũ ở Hà Nội

3.4.1. Xây dựng quy ước hoạt động của cộng đồng tự quản

3.4.1.1. Quy ước hoạt động của cộng đồng tự quản

3.4.1.2. Vai trò của người đại diện cộng đồng

3.4.2. Phát huy hiệu quả tham gia của cộng đồng tự quản trong quản lý không gian công cộng

3.4.2.1. Giai đoạn lập nhiệm vụ thiết kế

3.4.2.2. Giai đoạn thiết kế

3.4.2.3. Giai đoạn quản lý thực hiện và khai thác sử dụng

3.4.3. Nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các bên tham gia

3.4.3.1. Mục tiêu phối hợp

3.4.3.2. Nội dung phối hợp

3.4.3.3. Khung quy chế phối hợp

3.4.4. Cơ chế khuyến khích tham gia cộng đồng và chế tài xử lý các vi phạm quy chế

3.4.5. Huy động các nguồn vốn

3.5. Bàn luận kết quả nghiên cứu

3.5.1. Nhận thức về sự tham gia của cộng đồng trong quy hoạch, quản lý đô thị nói chung và quản lý không gian công cộng nói riêng tại các khu chung cư cũ ở Hà Nội

3.5.1.1. Bàn luận về đặc điểm tham gia cộng đồng ở Việt Nam

3.5.1.2. Bàn luận về vai trò tham gia cộng đồng

3.5.2. Về ý nghĩa của cơ sở lý luận và phương pháp tham gia cộng đồng trong quản lý không gian công cộng tại các khu chung cư cũ ở Hà Nội

3.5.2.1. Bàn luận về nội dung cơ sở lý luận tham gia cộng đồng

3.5.2.2. Bàn luận về ý nghĩa của các cơ sở lý luận tham gia cộng đồng

3.5.3. Về mô hình cộng đồng tự quản

3.5.4. Về giải pháp nâng cao hiệu quả tham gia cộng đồng tự quản trong quản lý không gian công cộng tại các khu chung cư cũ ở Hà Nội

3.5.4.1. Bàn luận về quy ước hoạt động của các cộng đồng tự quản

3.5.4.2. Bàn luận về phát huy hiệu quả tham gia của cộng đồng tự quản

3.5.4.3. Bàn luận về nâng cao hiệu quả phối hợp giữa các bên tham gia

3.5.4.4. Bàn luận về khuyến khích tham gia cộng đồng và huy động các nguồn vốn

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC II

PHỤ LỤC III

THAM GIA CỘNG ĐỒNG TRONG LỊCH SỬ

I. Giới thiệu về không gian công cộng tại chung cư cũ Hà Nội

Không gian công cộng tại các khu chung cư cũ ở Hà Nội đóng vai trò quan trọng trong việc tạo dựng môi trường sống cho cư dân. Không gian công cộng không chỉ là nơi giao lưu, sinh hoạt mà còn là biểu tượng văn hóa của cộng đồng. Tuy nhiên, nhiều khu chung cư cũ hiện nay đang đối mặt với tình trạng xuống cấp, thiếu thốn về cơ sở hạ tầng và dịch vụ. Theo nghiên cứu, không gian công cộng tại các khu chung cư cũ thường không được bảo trì đúng mức, dẫn đến sự giảm sút chất lượng sống của cư dân. "Sự tham gia của cộng đồng trong quản lý không gian công cộng là yếu tố then chốt để cải thiện tình hình này". Việc khôi phục và nâng cấp không gian công cộng không chỉ cần sự đầu tư từ chính quyền mà còn cần sự tham gia tích cực từ phía cư dân.

1.1. Tình trạng hiện tại của không gian công cộng

Tình trạng hiện tại của không gian công cộng tại các khu chung cư cũ ở Hà Nội cho thấy nhiều vấn đề nghiêm trọng. Các khu vực này thường xuyên bị bỏ hoang, không có người sử dụng, và thiếu các hoạt động cộng đồng. "Nhiều cư dân cảm thấy không gian này không còn an toàn và thân thiện". Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn làm giảm sự gắn kết giữa các thành viên trong cộng đồng. Việc thiếu các hoạt động văn hóa, thể thao và giải trí trong không gian công cộng đã dẫn đến sự tách biệt giữa các cư dân, làm cho họ cảm thấy cô đơn và không có sự kết nối. Do đó, việc cải thiện không gian công cộng cần phải được thực hiện một cách đồng bộ và có sự tham gia của tất cả các bên liên quan.

II. Vai trò của cộng đồng trong quản lý không gian công cộng

Cộng đồng đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và duy trì không gian công cộng. Sự tham gia của cư dân không chỉ giúp nâng cao chất lượng không gian mà còn tạo ra một môi trường sống tích cực hơn. "Cộng đồng có thể đóng góp ý kiến, tham gia vào các hoạt động bảo trì và cải tạo không gian". Việc này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn tạo ra sự gắn kết giữa các cư dân. Tham gia cộng đồng trong quản lý không gian công cộng còn giúp nâng cao nhận thức về trách nhiệm của mỗi cá nhân đối với môi trường sống của mình. "Khi cư dân cảm thấy họ có quyền và trách nhiệm trong việc quản lý không gian, họ sẽ có xu hướng chăm sóc và bảo vệ nó hơn".

2.1. Các hình thức tham gia của cộng đồng

Có nhiều hình thức để cộng đồng tham gia vào quản lý không gian công cộng. Một trong những hình thức phổ biến là tổ chức các buổi họp mặt, hội thảo để thảo luận về các vấn đề liên quan đến không gian. "Các buổi họp này không chỉ giúp cư dân bày tỏ ý kiến mà còn tạo cơ hội để họ cùng nhau tìm ra giải pháp cho các vấn đề tồn tại". Ngoài ra, việc thành lập các nhóm tình nguyện để thực hiện các hoạt động dọn dẹp, bảo trì cũng là một cách hiệu quả để nâng cao ý thức cộng đồng. "Sự tham gia của cộng đồng không chỉ giúp cải thiện không gian công cộng mà còn tạo ra một môi trường sống thân thiện và an toàn hơn cho tất cả cư dân".

III. Giải pháp nâng cao hiệu quả tham gia của cộng đồng

Để nâng cao hiệu quả tham gia của cộng đồng trong quản lý không gian công cộng, cần có những giải pháp cụ thể và thiết thực. Một trong những giải pháp quan trọng là tăng cường thông tin và truyền thông về các hoạt động cộng đồng. "Cần có các kênh thông tin rõ ràng để cư dân có thể dễ dàng tiếp cận và tham gia vào các hoạt động". Bên cạnh đó, việc tổ chức các hoạt động giao lưu, văn hóa thể thao cũng là một cách hiệu quả để thu hút sự tham gia của cư dân. "Khi cư dân cảm thấy gắn bó và có sự kết nối với nhau, họ sẽ có xu hướng tham gia tích cực hơn vào việc quản lý không gian".

3.1. Tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng

Cần tạo điều kiện thuận lợi cho cộng đồng trong việc tham gia quản lý không gian công cộng. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc cung cấp các nguồn lực cần thiết như tài chính, vật chất và nhân lực. "Chính quyền địa phương cần hỗ trợ các nhóm cộng đồng trong việc tổ chức các hoạt động và sự kiện". Ngoài ra, việc tạo ra các cơ chế khuyến khích cho những cá nhân và nhóm có đóng góp tích cực cũng là một giải pháp hiệu quả. "Khi cư dân thấy được giá trị và lợi ích từ việc tham gia, họ sẽ tự nguyện đóng góp nhiều hơn cho cộng đồng".

Nghiên Cứu Về Sự Tham Gia Của Cộng Đồng Trong Quản Lý Không Gian Công Cộng Tại Các Khu Chung Cư Cũ Ở Hà Nội