Tác động của phương pháp dạy học dựa trên nhiệm vụ đối với kỹ năng đọc hiểu của học sinh THPT Huỳnh Thúc Kháng

• Tác giả: Bui Thi Thuy Ha
• Người hướng dẫn: Dr. Duong My Tham
• Trường học: Baria-Vungtau University
• Chuyên ngành: English as a Foreign Language (EFL)
• Đề tài: The Effects of Task-Based Language Teaching on EFL Learners’ Reading Comprehension Achievements at Huynh Thuc Khang High School
• Loại tài liệu: thesis
• Năm xuất bản: 2022
• Địa điểm: Ba Ria-Vung Tau

• Statement of Original Authorship
• Acknowledgements
• Abstract
• TABLE OF CONTENTS
• List of Figures
• List of Tables
• List of Abbreviations
• 1. CHƯƠNG 1: INTRODUCTION
• 1.1. Background of the study
• 1.2. Statement of the problem
• 1.3. Aims and objectives of the study
• 1.4. Research questions
• 1.5. Scope of the study
• 1.6. Significance of the study
• 1.7. Definition of the key terms
• 1.8. Organization of the thesis
• 2. CHƯƠNG 2: LITERATURE REVIEW
• 2.1. Models of reading process
• 2.2. Factors influencing EFL learners’ reading comprehension
• 2.3. Principles for teaching EFL reading comprehension
• 2.4. Task-based language teaching (TBLT)
• 2.4.1. Definition of task
• 2.4.2. Types of task
• 2.4.3. Task based language teaching as a teaching approach
• 2.4.4. TBLT in teaching reading comprehension
• 2.5. Components of learning attitudes
• 2.6. Roles of learning attitudes in EFL learning and teaching
• 2.7. The effects of TBLT on students’ reading comprehension ability
• 2.8. The effects of TBLT on students’ attitudes in Reading
• 3. CHƯƠNG 3: RESEARCH METHODOLOGY
• 3.1. English reading comprehension pre-test and post-test
• 3.2. Data collection and analysis procedures
• 3.3. Validity and reliability
• 3.4. Pre-test and post-test reading comprehension
• 4. CHƯƠNG 4: RESULTS AND DISCUSSION
• 4.1. Students’ reading comprehension achievements before the experiment
• 4.2. Students’ reading comprehension achievements after the experiment
• 4.3. Students’ reading comprehension achievements
• 4.4. The effects of TBLT on students' reading comprehension achievements
• 4.5. The Effects of TBLT on students’ attitudes in reading
• 5. CHƯƠNG 5: CONCLUSIONS AND RECOMMENDATIONS
• 5.1. Students' reading comprehension achievements
• 5.2. Students' attitudes toward the use of TBLT in reading classes
• 5.3. Implications for students
• 5.4. Implications for teachers
• 5.5. Implications for administrators
• 5.6. Recommendations for further research
• List of Figures
• List of Tables
• List of Abbreviations

I. Phương pháp dạy học dựa trên nhiệm vụ

Phương pháp dạy học dựa trên nhiệm vụ (TBLT) là một phương pháp giảng dạy ngôn ngữ tập trung vào việc sử dụng các nhiệm vụ thực tế để thúc đẩy quá trình học tập. Phương pháp này dựa trên lý thuyết học tập kiến tạo và giảng dạy ngôn ngữ giao tiếp (CLT), nhấn mạnh vai trò của giao tiếp, tương tác xã hội và thương lượng giữa người học trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. TBLT giúp học sinh sử dụng ngôn ngữ một cách tự nhiên và hiệu quả hơn thông qua việc tham gia trực tiếp vào các hoạt động học tập. Nghiên cứu này tập trung vào việc áp dụng TBLT trong dạy kỹ năng đọc hiểu để cải thiện kết quả học tập của học sinh.

1.1. Định nghĩa và loại nhiệm vụ

Nhiệm vụ trong TBLT được định nghĩa là các hoạt động có mục đích cụ thể, yêu cầu người học sử dụng ngôn ngữ để đạt được kết quả nhất định. Các loại nhiệm vụ bao gồm nhiệm vụ thông tin, nhiệm vụ quyết định và nhiệm vụ giải quyết vấn đề. Mỗi loại nhiệm vụ đều có vai trò riêng trong việc thúc đẩy kỹ năng ngôn ngữ của học sinh.

1.2. TBLT trong dạy đọc hiểu

TBLT được áp dụng trong dạy đọc hiểu thông qua việc thiết kế các nhiệm vụ giúp học sinh hiểu và phân tích văn bản một cách sâu sắc. Phương pháp này khuyến khích học sinh tương tác với văn bản và với nhau, từ đó cải thiện kỹ năng đọc hiểu và thái độ học tập.

II. Kỹ năng đọc hiểu của học sinh THPT

Kỹ năng đọc hiểu là một trong những kỹ năng quan trọng trong học tập ngôn ngữ, đặc biệt là trong bối cảnh giáo dục phổ thông. Tuy nhiên, nhiều học sinh THPT gặp khó khăn trong việc phát triển kỹ năng này do thiếu từ vựng và chiến lược đọc hiểu phù hợp. Nghiên cứu này tập trung vào việc đánh giá tác động của TBLT đối với kỹ năng đọc hiểu của học sinh THPT Huỳnh Thúc Kháng.

2.1. Khó khăn trong đọc hiểu

Học sinh THPT thường gặp khó khăn trong việc hiểu văn bản do thiếu từ vựng và chiến lược đọc hiểu. Việc không thể đoán nghĩa từ ngữ cảnh dẫn đến kết quả đọc hiểu không chính xác. Điều này ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả học tập và thái độ của học sinh.

2.2. Chiến lược đọc hiểu

Việc dạy chiến lược đọc hiểu có thể cải thiện đáng kể kỹ năng đọc hiểu của học sinh. Các chiến lược như xác định ý chính, phân tích từ vựng và sử dụng ngữ cảnh giúp học sinh hiểu văn bản một cách hiệu quả hơn.

III. Hiệu quả học tập và thái độ của học sinh

Nghiên cứu này đánh giá hiệu quả học tập và thái độ của học sinh THPT Huỳnh Thúc Kháng khi áp dụng TBLT trong dạy đọc hiểu. Kết quả cho thấy TBLT có tác động tích cực đến kỹ năng đọc hiểu và thái độ học tập của học sinh.

3.1. Hiệu quả học tập

Kết quả từ các bài kiểm tra đọc hiểu trước và sau khi áp dụng TBLT cho thấy sự cải thiện đáng kể trong kỹ năng đọc hiểu của học sinh. Phương pháp này giúp học sinh hiểu văn bản sâu sắc hơn và đạt điểm số cao hơn.

3.2. Thái độ học tập

Hầu hết học sinh có thái độ tích cực đối với việc sử dụng TBLT trong lớp học đọc hiểu. Họ cảm thấy hứng thú và tự tin hơn khi tham gia vào các nhiệm vụ học tập.

IV. Ứng dụng thực tiễn và ý nghĩa giáo dục

Nghiên cứu này có ý nghĩa quan trọng trong việc cải thiện chất lượng dạy và học tiếng Anh tại THPT Huỳnh Thúc Kháng. Kết quả nghiên cứu cung cấp các gợi ý thực tiễn cho giáo viên và nhà quản lý giáo dục trong việc áp dụng TBLT.

4.1. Gợi ý cho giáo viên

Giáo viên nên thiết kế các nhiệm vụ học tập phù hợp với trình độ và nhu cầu của học sinh. Việc sử dụng TBLT giúp tạo môi trường học tập tích cực và thúc đẩy sự tham gia của học sinh.

4.2. Gợi ý cho nhà quản lý

Nhà quản lý giáo dục nên tổ chức các khóa đào tạo và hội thảo để giới thiệu và hướng dẫn giáo viên áp dụng TBLT trong giảng dạy. Điều này giúp nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Anh tại trường.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, tiếng Anh được xem là ngôn ngữ quốc tế với hơn 400 triệu người sử dụng như ngôn ngữ mẹ đẻ và hơn 1 tỷ người học như ngôn ngữ thứ hai. Tại Việt Nam, tiếng Anh là môn học bắt buộc từ bậc tiểu học đến trung học phổ thông, đồng thời là môn thi tốt nghiệp quan trọng. Tuy nhiên, theo số liệu của Bộ Giáo dục và Đào tạo, điểm trung bình môn tiếng Anh trong kỳ thi THPT quốc gia năm 2018 chỉ đạt 3,91 trên thang điểm 10, với hơn 542.000 bài thi dưới điểm trung bình năm 2019. Một trong những nguyên nhân chính là kỹ năng đọc hiểu của học sinh còn yếu, trong khi kỹ năng này chiếm khoảng 40% tổng điểm bài thi tiếng Anh.

Luận văn tập trung nghiên cứu tác động của phương pháp dạy học dựa trên nhiệm vụ (Task-Based Language Teaching - TBLT) đến thành tích đọc hiểu tiếng Anh của học sinh lớp 10 tại Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, tỉnh Lâm Đồng. Nghiên cứu được thực hiện trong năm học 2020-2021 với 70 học sinh được chia đều thành nhóm thực nghiệm và nhóm đối chứng. Mục tiêu chính là đánh giá hiệu quả của TBLT trong việc nâng cao kỹ năng đọc hiểu và khảo sát thái độ của học sinh đối với phương pháp này. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cải thiện chất lượng dạy và học tiếng Anh, đặc biệt tại các trường vùng sâu vùng xa, góp phần nâng cao điểm số và thái độ học tập của học sinh.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Mô hình đọc tương tác (Interactive Reading Model): Kết hợp giữa quá trình đọc từ dưới lên (bottom-up) và từ trên xuống (top-down), giúp người đọc sử dụng kiến thức nền tảng và kỹ năng giải mã để hiểu văn bản.
• Lý thuyết dạy học dựa trên nhiệm vụ (TBLT): Tập trung vào việc sử dụng các nhiệm vụ thực tế để phát triển kỹ năng ngôn ngữ, nhấn mạnh giao tiếp và tương tác xã hội trong quá trình học.
• Khái niệm về thái độ học tập: Bao gồm ba thành phần chính là nhận thức (cognitive), cảm xúc (affective) và hành vi (behavioral), ảnh hưởng trực tiếp đến động lực và hiệu quả học tập.

Các khái niệm chính được sử dụng gồm: đọc hiểu (reading comprehension), chiến lược đọc (reading strategies), nhiệm vụ trong dạy học (task), và thái độ học tập (learning attitude).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng thiết kế thực nghiệm bán kiểm soát (quasi-experimental) với hai nhóm: nhóm thực nghiệm áp dụng TBLT và nhóm đối chứng học theo phương pháp truyền thống. Cỡ mẫu gồm 70 học sinh lớp 10 tại Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, được chọn theo phương pháp thuận tiện.

Dữ liệu được thu thập qua:

• Bài kiểm tra đọc hiểu trước và sau khi áp dụng phương pháp (pre-test và post-test): Mỗi bài gồm 10 câu hỏi, bao gồm phần điền từ (cloze test) và trắc nghiệm đa lựa chọn, thời gian làm bài 15 phút.
• Bảng câu hỏi khảo sát thái độ: 24 câu hỏi đóng, đánh giá ba khía cạnh hành vi, nhận thức và cảm xúc, sử dụng thang điểm Likert 5 mức.

Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS 20 với các phương pháp thống kê mô tả (mean, standard deviation) và kiểm định t độc lập, t ghép đôi để so sánh sự khác biệt giữa các nhóm và trước-sau can thiệp. Thời gian nghiên cứu kéo dài 8 tuần với 16 tiết học áp dụng TBLT.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Cải thiện đáng kể kỹ năng đọc hiểu: Điểm trung bình bài kiểm tra đọc hiểu của nhóm thực nghiệm tăng từ khoảng 4,2 lên 6,8, trong khi nhóm đối chứng chỉ tăng nhẹ từ 4,1 lên 4,5. Kiểm định t cho thấy sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (p < 0,05), chứng tỏ TBLT giúp nâng cao thành tích đọc hiểu.
2. Tăng cường sử dụng chiến lược đọc: Học sinh trong nhóm thực nghiệm tích cực áp dụng các chiến lược như dự đoán nội dung, tìm kiếm ý chính, và suy luận từ ngữ cảnh, giúp cải thiện khả năng hiểu văn bản.
3. Thái độ tích cực đối với TBLT: Khoảng 85% học sinh nhóm thực nghiệm thể hiện thái độ tích cực, cảm thấy hứng thú và có động lực hơn khi học đọc hiểu qua các nhiệm vụ thực tế.
4. Tương tác và hợp tác trong lớp học: Việc tổ chức các hoạt động nhóm và thảo luận giúp học sinh phát triển kỹ năng giao tiếp và tăng sự chủ động trong học tập.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của sự cải thiện là do TBLT tạo điều kiện cho học sinh tham gia tích cực, sử dụng ngôn ngữ trong các tình huống thực tế, từ đó nâng cao khả năng vận dụng kiến thức và kỹ năng đọc hiểu. Kết quả này phù hợp với các nghiên cứu trước đây cho thấy TBLT giúp tăng hiệu quả học tập và thái độ tích cực (Chalak, 2015; Rahimi & Azhegh, 2011).

Biểu đồ so sánh điểm trung bình pre-test và post-test giữa hai nhóm có thể minh họa rõ sự khác biệt về hiệu quả học tập. Bảng phân tích thái độ cũng cho thấy sự đồng thuận cao về lợi ích của TBLT trong việc tạo môi trường học tập tích cực.

Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh vai trò của việc áp dụng các chiến lược đọc phù hợp và tạo động lực học tập thông qua các nhiệm vụ thực tế, góp phần nâng cao kỹ năng đọc hiểu và thái độ học tập của học sinh.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Áp dụng rộng rãi TBLT trong giảng dạy đọc hiểu: Các trường học, đặc biệt ở vùng sâu vùng xa, nên tích hợp TBLT vào chương trình giảng dạy để nâng cao kỹ năng đọc hiểu cho học sinh trong vòng 1-2 năm tới.
2. Tổ chức tập huấn cho giáo viên: Cần đào tạo giáo viên về phương pháp TBLT và cách thiết kế nhiệm vụ phù hợp nhằm nâng cao năng lực giảng dạy, thực hiện trong 6 tháng đầu năm học.
3. Phát triển tài liệu học tập dựa trên nhiệm vụ: Xây dựng bộ tài liệu và bài tập đọc hiểu theo hướng TBLT, phù hợp với trình độ và đặc điểm học sinh, hoàn thành trong vòng 1 năm.
4. Khuyến khích học sinh tham gia hoạt động nhóm: Tăng cường các hoạt động thảo luận, hợp tác trong lớp để phát triển kỹ năng giao tiếp và tư duy phản biện, áp dụng ngay trong các tiết học hiện tại.
5. Đánh giá và điều chỉnh liên tục: Thực hiện đánh giá định kỳ hiệu quả của TBLT qua bài kiểm tra và khảo sát thái độ để điều chỉnh phương pháp phù hợp với từng nhóm học sinh.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Giáo viên tiếng Anh trung học phổ thông: Nhận được hướng dẫn cụ thể về cách áp dụng TBLT để nâng cao kỹ năng đọc hiểu và tạo môi trường học tập tích cực.
2. Nhà quản lý giáo dục: Có cơ sở để xây dựng chính sách đào tạo giáo viên và phát triển chương trình giảng dạy tiếng Anh hiệu quả hơn.
3. Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành ngôn ngữ và giáo dục: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, cơ sở lý thuyết và kết quả thực nghiệm về TBLT trong dạy học tiếng Anh.
4. Các trung tâm ngoại ngữ và tổ chức đào tạo: Áp dụng mô hình TBLT để thiết kế khóa học phù hợp, nâng cao chất lượng đào tạo và sự hài lòng của học viên.

Câu hỏi thường gặp

1. TBLT là gì và tại sao lại hiệu quả trong dạy đọc hiểu?
   TBLT là phương pháp dạy học dựa trên nhiệm vụ, tập trung vào việc học sinh thực hiện các nhiệm vụ giao tiếp thực tế. Phương pháp này giúp học sinh vận dụng ngôn ngữ một cách tự nhiên, tăng cường kỹ năng đọc hiểu thông qua tương tác và thực hành.

2. Phương pháp truyền thống khác gì so với TBLT trong dạy đọc?
   Phương pháp truyền thống thường tập trung vào việc giảng dạy ngữ pháp và dịch thuật, ít tạo cơ hội cho học sinh tương tác. Trong khi đó, TBLT khuyến khích học sinh tham gia tích cực, sử dụng chiến lược đọc và hợp tác nhóm, giúp nâng cao hiệu quả học tập.

3. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả của TBLT?
   Hiệu quả được đánh giá qua sự cải thiện điểm số bài kiểm tra đọc hiểu trước và sau khi áp dụng TBLT, cũng như qua khảo sát thái độ tích cực của học sinh đối với phương pháp này.

4. TBLT có phù hợp với mọi trình độ học sinh không?
   TBLT có thể điều chỉnh phù hợp với nhiều trình độ khác nhau bằng cách thiết kế nhiệm vụ phù hợp với năng lực và nhu cầu của học sinh, giúp phát triển kỹ năng đọc hiểu một cách hiệu quả.

5. Làm sao để giáo viên có thể áp dụng TBLT hiệu quả?
   Giáo viên cần được đào tạo bài bản về TBLT, hiểu rõ các giai đoạn của nhiệm vụ (tiền nhiệm vụ, thực hiện nhiệm vụ, tập trung ngôn ngữ), đồng thời thiết kế các hoạt động hấp dẫn, phù hợp với học sinh và có sự phản hồi kịp thời.

Kết luận

• TBLT đã chứng minh hiệu quả rõ rệt trong việc nâng cao kỹ năng đọc hiểu tiếng Anh cho học sinh lớp 10 tại Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, với sự cải thiện điểm số trung bình từ khoảng 4,2 lên 6,8.
• Học sinh áp dụng nhiều chiến lược đọc hiệu quả hơn và có thái độ tích cực, hứng thú với việc học tiếng Anh qua các nhiệm vụ thực tế.
• Phương pháp TBLT tạo môi trường học tập tương tác, khuyến khích hợp tác và phát triển kỹ năng giao tiếp.
• Nghiên cứu đề xuất áp dụng rộng rãi TBLT, đào tạo giáo viên và phát triển tài liệu phù hợp để nâng cao chất lượng dạy học tiếng Anh.
• Các bước tiếp theo bao gồm triển khai đào tạo giáo viên, xây dựng tài liệu và đánh giá định kỳ hiệu quả áp dụng TBLT trong các trường phổ thông.

Hành động ngay: Các nhà quản lý giáo dục và giáo viên nên xem xét tích hợp TBLT vào chương trình giảng dạy để nâng cao kỹ năng đọc hiểu và thái độ học tập của học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục tiếng Anh toàn quốc.