Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và sự phát triển nhanh chóng của thị trường lao động, quản trị nguồn nhân lực (QTNNL) trở thành yếu tố sống còn đối với sự tồn tại và phát triển bền vững của doanh nghiệp. Tại Việt Nam, đặc biệt trong các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh như Công ty Cổ phần Phát triển Đô thị Công nghiệp Số 2 (Công ty D2D), công tác quản trị nguồn nhân lực còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh. Nghiên cứu này được thực hiện trong giai đoạn từ tháng 8/2019 đến tháng 1/2020 tại Công ty D2D, phường Thống Nhất, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai, nhằm phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác quản trị nguồn nhân lực đến năm 2022.

Mục tiêu chính của luận văn là đánh giá các chức năng quản trị nguồn nhân lực gồm thu hút, đào tạo và phát triển, duy trì nguồn nhân lực tại Công ty D2D, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhân sự. Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng với cỡ mẫu 76 cán bộ công nhân viên (CBCNV), đảm bảo độ tin cậy cao với hệ số Cronbach trên 0.8 cho các thang đo. Ý nghĩa của nghiên cứu thể hiện qua việc giúp doanh nghiệp có cái nhìn tổng thể, chính xác về thực trạng quản trị nhân sự, đồng thời cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực phù hợp, góp phần nâng cao năng suất lao động và hiệu quả kinh doanh.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản trị nguồn nhân lực hiện đại, trong đó tập trung vào ba chức năng chính: thu hút, đào tạo và phát triển, duy trì nguồn nhân lực. Theo PGS. Trần Kim Dung (2015), quản trị nguồn nhân lực là quá trình hoạch định, tổ chức, điều hành và kiểm soát các hoạt động liên quan đến con người nhằm đạt được mục tiêu doanh nghiệp. Lý thuyết Noe et al. (2016) nhấn mạnh vai trò của các hoạt động tuyển dụng, đào tạo, đánh giá hiệu quả và duy trì nhân sự trong chuỗi giá trị quản trị nhân lực.

Mô hình nghiên cứu được xây dựng dựa trên thang đo Likert 5 điểm, đánh giá mức độ hài lòng và hiệu quả của từng chức năng quản trị nguồn nhân lực. Các khái niệm chính bao gồm:

  • Chức năng thu hút nguồn nhân lực: Hoạch định nhu cầu, tuyển dụng, lựa chọn nhân sự phù hợp.
  • Chức năng đào tạo và phát triển: Đào tạo kỹ năng, nâng cao trình độ, phát triển nghề nghiệp cho nhân viên.
  • Chức năng duy trì nguồn nhân lực: Đánh giá hiệu quả công việc, chính sách tiền lương, môi trường làm việc và phúc lợi.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp, kết hợp định tính và định lượng. Dữ liệu được thu thập từ 76 CBCNV Công ty D2D thông qua bảng hỏi khảo sát và phỏng vấn sâu. Cỡ mẫu được xác định dựa trên số lượng biến quan sát và tiêu chuẩn tối thiểu 5 mẫu cho mỗi biến, đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy.

Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS với các kỹ thuật thống kê mô tả, kiểm định Cronbach’s Alpha để đánh giá độ tin cậy thang đo, phân tích nhân tố khám phá (EFA) và phân tích hồi quy để xác định mức độ ảnh hưởng của các chức năng quản trị nguồn nhân lực đến hiệu quả hoạt động. Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 8/2019 đến tháng 1/2020, trong đó thu thập dữ liệu diễn ra trong 2 tuần từ 9/9 đến 24/9/2019.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng chức năng thu hút nguồn nhân lực: Điểm trung bình đánh giá là 2.98 trên thang 5, thể hiện mức độ hài lòng trung bình thấp nhất trong ba chức năng. Khoảng 42.84% CBCNV đồng ý hoặc hoàn toàn đồng ý với các tiêu chí thu hút, tuy nhiên vẫn còn 15-20% phản hồi tiêu cực về kế hoạch nguồn nhân lực và quy trình tuyển dụng chưa rõ ràng. Nhu cầu tuyển dụng hàng năm khoảng 3-5 người, chủ yếu từ nguồn nội bộ và giới thiệu xã hội.

  2. Chức năng đào tạo và phát triển: Được đánh giá ở mức trung bình khá với điểm trung bình khoảng 3.2. Công ty tổ chức đào tạo thường xuyên, tập trung vào nâng cao kỹ năng nghiệp vụ và cập nhật quy định pháp luật. Tỷ lệ CBCNV tham gia các khóa đào tạo tăng từ 28.57% năm 2016 lên 44% năm 2018, cho thấy sự quan tâm ngày càng lớn của doanh nghiệp đối với phát triển nguồn nhân lực.

  3. Chức năng duy trì nguồn nhân lực: Đạt điểm trung bình cao nhất là 3.39, phản ánh sự hài lòng tương đối về chính sách tiền lương, môi trường làm việc và chế độ phúc lợi. Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số khó khăn về việc duy trì nhân viên trẻ và năng động do cạnh tranh thị trường lao động. Cơ cấu lao động theo độ tuổi cho thấy 55% nhân viên thuộc nhóm 35-44 tuổi, có kinh nghiệm và trình độ phù hợp, nhưng tỷ lệ nhân viên dưới 34 tuổi chỉ chiếm khoảng 20%, cảnh báo về sự trẻ hóa nguồn nhân lực.

  4. Cơ cấu nguồn nhân lực: Trong giai đoạn 2016-2018, tổng số lao động tăng nhẹ từ 86 lên 89 người. Cơ cấu theo trình độ đào tạo chủ yếu là trung cấp (40.7%) và cao đẳng (52.3%), thạc sĩ chiếm khoảng 5.8%. Tỷ lệ lao động nam chiếm khoảng 82%, nữ chiếm 18%, tập trung ở các phòng ban kỹ thuật và hành chính tương ứng.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy Công ty D2D đã có những bước tiến trong công tác đào tạo và duy trì nguồn nhân lực, góp phần nâng cao năng lực và sự gắn bó của nhân viên. Tuy nhiên, chức năng thu hút nhân sự còn nhiều hạn chế do kế hoạch nguồn nhân lực chưa sát thực tế, quy trình tuyển dụng chưa đồng bộ và chưa khai thác hiệu quả các kênh tuyển dụng bên ngoài. So với các nghiên cứu trong ngành, điểm hài lòng về thu hút nhân lực thấp hơn khoảng 10-15%, cho thấy đây là điểm nghẽn cần ưu tiên cải thiện.

Việc duy trì nhân lực có điểm số cao phản ánh chính sách tiền lương và phúc lợi tương đối phù hợp, nhưng cơ cấu lao động già hóa và thiếu nhân viên trẻ là thách thức lớn trong bối cảnh cạnh tranh lao động ngày càng gay gắt. Các biểu đồ phân bố độ tuổi, trình độ và thâm niên công tác minh họa rõ xu hướng này, đồng thời nhấn mạnh nhu cầu xây dựng chiến lược tuyển dụng và phát triển nhân sự trẻ.

Phân tích dữ liệu cũng cho thấy sự tương quan tích cực giữa các chức năng quản trị nguồn nhân lực với hiệu quả hoạt động doanh nghiệp, đặc biệt là chức năng đào tạo và duy trì. Điều này khẳng định tầm quan trọng của việc hoàn thiện toàn diện các khâu trong quản trị nhân sự để nâng cao năng suất và chất lượng lao động.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoạch định nguồn nhân lực sát thực tế: Xây dựng kế hoạch tuyển dụng dựa trên phân tích nhu cầu sản xuất kinh doanh và dự báo thị trường lao động, cập nhật hàng năm để đảm bảo nguồn nhân lực phù hợp với chiến lược phát triển. Chủ thể thực hiện: Phòng Tổ chức Hành chính phối hợp với các phòng ban chuyên môn. Thời gian: Triển khai ngay từ năm 2022.

  2. Tăng cường kênh tuyển dụng đa dạng: Mở rộng tuyển dụng qua các kênh truyền thông, mạng xã hội, các trung tâm giới thiệu việc làm và hợp tác với các trường đào tạo nghề để thu hút nhân tài trẻ, năng động. Chủ thể thực hiện: Phòng Nhân sự. Thời gian: Trong 6 tháng đầu năm 2022.

  3. Nâng cao chất lượng đào tạo và phát triển: Đa dạng hóa các chương trình đào tạo kỹ năng mềm, nghiệp vụ chuyên môn và phát triển lãnh đạo, đồng thời áp dụng công nghệ đào tạo trực tuyến để tăng hiệu quả và tiết kiệm chi phí. Chủ thể thực hiện: Phòng Đào tạo phối hợp với các đơn vị đào tạo bên ngoài. Thời gian: Kế hoạch đào tạo hàng năm, bắt đầu từ quý 3/2022.

  4. Cải thiện chính sách duy trì nhân lực: Rà soát và điều chỉnh chính sách tiền lương, phúc lợi, tạo môi trường làm việc thân thiện, cơ hội thăng tiến rõ ràng nhằm giữ chân nhân viên có năng lực, đặc biệt là nhóm lao động trẻ. Chủ thể thực hiện: Ban Lãnh đạo và Phòng Nhân sự. Thời gian: Triển khai trong năm 2022.

  5. Xây dựng hệ thống đánh giá hiệu quả công việc minh bạch: Áp dụng hệ thống KPI rõ ràng, công bằng để đánh giá và khen thưởng, tạo động lực làm việc cho nhân viên. Chủ thể thực hiện: Phòng Nhân sự phối hợp với các phòng ban. Thời gian: Hoàn thiện trong quý 4/2022.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp: Giúp hiểu rõ thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến quản trị nguồn nhân lực, từ đó xây dựng chiến lược nhân sự phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và phát triển bền vững.

  2. Phòng nhân sự và quản trị nhân lực: Cung cấp cơ sở khoa học và các công cụ đánh giá, phân tích thực trạng quản trị nhân sự, hỗ trợ xây dựng kế hoạch tuyển dụng, đào tạo và duy trì nhân lực hiệu quả.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản trị kinh doanh, quản trị nhân lực: Là tài liệu tham khảo quý giá về phương pháp nghiên cứu, mô hình quản trị nguồn nhân lực và ứng dụng thực tiễn trong doanh nghiệp sản xuất kinh doanh tại Việt Nam.

  4. Các tổ chức tư vấn quản trị và phát triển nguồn nhân lực: Giúp hiểu sâu sắc về các vấn đề thực tiễn trong quản trị nhân sự tại doanh nghiệp Việt Nam, từ đó đề xuất giải pháp tư vấn phù hợp, nâng cao giá trị dịch vụ.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao quản trị nguồn nhân lực lại quan trọng đối với doanh nghiệp?
    Quản trị nguồn nhân lực giúp doanh nghiệp thu hút, phát triển và giữ chân nhân tài, nâng cao năng suất lao động và khả năng cạnh tranh trên thị trường. Ví dụ, Công ty D2D đã chứng minh việc cải thiện quản trị nhân lực giúp tăng hiệu quả sản xuất và giảm tỷ lệ nghỉ việc.

  2. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn này?
    Luận văn sử dụng phương pháp hỗn hợp, kết hợp định tính (phỏng vấn sâu) và định lượng (khảo sát bằng bảng hỏi với 76 CBCNV), phân tích dữ liệu bằng SPSS để đảm bảo kết quả chính xác và khách quan.

  3. Những hạn chế chính trong công tác thu hút nhân lực tại Công ty D2D là gì?
    Hạn chế gồm kế hoạch nguồn nhân lực chưa sát thực tế, quy trình tuyển dụng chưa đồng bộ, và chưa khai thác hiệu quả các kênh tuyển dụng bên ngoài, dẫn đến điểm hài lòng thấp nhất trong ba chức năng quản trị nhân lực.

  4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả đào tạo và phát triển nhân lực?
    Doanh nghiệp cần đa dạng hóa chương trình đào tạo, áp dụng công nghệ đào tạo trực tuyến, tập trung vào kỹ năng mềm và phát triển lãnh đạo, đồng thời thường xuyên đánh giá hiệu quả đào tạo để điều chỉnh phù hợp.

  5. Chính sách duy trì nhân lực cần chú trọng những yếu tố nào?
    Chính sách tiền lương, phúc lợi, môi trường làm việc thân thiện, cơ hội thăng tiến rõ ràng và hệ thống đánh giá công bằng là những yếu tố then chốt giúp giữ chân nhân viên có năng lực và tăng sự gắn bó với doanh nghiệp.

Kết luận

  • Luận văn đã phân tích chi tiết thực trạng quản trị nguồn nhân lực tại Công ty D2D, tập trung vào ba chức năng thu hút, đào tạo và duy trì nhân lực.
  • Kết quả khảo sát cho thấy chức năng thu hút nhân lực còn nhiều hạn chế, trong khi đào tạo và duy trì có mức độ hài lòng tương đối cao.
  • Cơ cấu lao động già hóa và thiếu nhân viên trẻ là thách thức lớn cần được giải quyết để đảm bảo sự phát triển bền vững.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện công tác quản trị nguồn nhân lực, bao gồm hoạch định nguồn nhân lực, đa dạng hóa kênh tuyển dụng, nâng cao chất lượng đào tạo và cải thiện chính sách duy trì.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để Công ty D2D và các doanh nghiệp tương tự xây dựng chiến lược nhân sự hiệu quả trong giai đoạn tới.

Hành động tiếp theo: Ban lãnh đạo và phòng nhân sự Công ty D2D nên triển khai ngay các giải pháp đề xuất, đồng thời theo dõi, đánh giá định kỳ để điều chỉnh phù hợp với tình hình thực tế. Để biết thêm chi tiết và hỗ trợ tư vấn, quý độc giả có thể liên hệ trực tiếp với tác giả hoặc đơn vị nghiên cứu.