Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh ngành hàng không dân dụng ngày càng phát triển, công tác bảo dưỡng máy bay đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo an toàn và hiệu quả khai thác. Tại Việt Nam, Công ty TNHH MTV Kỹ thuật máy bay (VAECO) là một trong những đơn vị chủ lực cung cấp dịch vụ bảo dưỡng, sửa chữa và đại tu cho đội tàu bay của Vietnam Airlines cùng hơn 80 hãng hàng không khác. Theo báo cáo của công ty, chi phí vật tư phụ tùng chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi phí bảo dưỡng, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận và khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp. Giai đoạn nghiên cứu từ 2017 đến 2021 cho thấy số lượng lao động kỹ thuật trực tiếp bảo dưỡng chiếm hơn 56% tổng số lao động, phản ánh quy mô và tính đặc thù của công tác bảo dưỡng máy bay tại VAECO.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung vào việc phân tích thực trạng quản lý vật tư phục vụ công tác bảo dưỡng máy bay tại VAECO, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý vật tư, giảm thiểu chi phí và nâng cao hiệu quả kinh tế. Phạm vi nghiên cứu giới hạn tại trụ sở chính của VAECO tại Hà Nội và hai chi nhánh tại Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh, trong khoảng thời gian 2017-2021. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao năng lực quản lý vật tư, góp phần đảm bảo an toàn bay và tăng cường sức cạnh tranh của VAECO trên thị trường bảo dưỡng máy bay trong khu vực.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai lý thuyết quản lý chủ đạo: lý thuyết quản lý vật tư và lý thuyết quản lý chất lượng dịch vụ. Lý thuyết quản lý vật tư tập trung vào các khái niệm như định mức tiêu hao vật tư, lập kế hoạch mua sắm, dự trữ và kiểm soát sử dụng vật tư nhằm đảm bảo cung ứng kịp thời, tiết kiệm và hiệu quả. Lý thuyết quản lý chất lượng dịch vụ nhấn mạnh vai trò của sự hài lòng khách hàng, chất lượng vật tư và dịch vụ bảo dưỡng trong việc nâng cao uy tín và lợi nhuận doanh nghiệp.

Các khái niệm chính bao gồm:

  • Định mức tiêu hao vật tư: lượng vật tư tối đa cho phép sử dụng trong bảo dưỡng một đơn vị sản phẩm.
  • Dự trữ vật tư: lượng vật tư cần thiết để đảm bảo quá trình bảo dưỡng không bị gián đoạn, bao gồm dự trữ thường xuyên, dự trữ bảo hiểm và dự trữ chuẩn bị.
  • Chất lượng vật tư và dịch vụ: yếu tố quyết định sự hài lòng của khách hàng và hiệu quả kinh tế của công ty.
  • Quản lý chuỗi cung ứng vật tư: bao gồm lựa chọn nhà cung cấp, kiểm soát chất lượng và thời gian cung ứng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng dữ liệu thứ cấp thu thập từ hồ sơ lưu trữ của VAECO, báo cáo tài chính, báo cáo nhân sự và các tài liệu pháp lý liên quan. Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm toàn bộ số liệu quản lý vật tư và lao động kỹ thuật trong giai đoạn 2017-2021. Phương pháp chọn mẫu là phương pháp toàn bộ mẫu (census) nhằm đảm bảo tính đầy đủ và chính xác của dữ liệu.

Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phương pháp thống kê mô tả, so sánh và phân tích SWOT để đánh giá điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức trong công tác quản lý vật tư. Ngoài ra, phương pháp chuyên gia được áp dụng để thu thập ý kiến đánh giá từ lãnh đạo và cán bộ quản lý của VAECO nhằm bổ sung và làm rõ các kết quả phân tích. Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 1/2022 đến tháng 12/2023, bao gồm các giai đoạn thu thập dữ liệu, phân tích và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tình hình lao động và cơ cấu nhân sự: Tổng số lao động của VAECO năm 2021 là khoảng 2.705 người, giảm 7,3% so với năm 2019 do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Lao động kỹ thuật trực tiếp chiếm 56,4% tổng số lao động, đảm bảo năng lực bảo dưỡng máy bay.
  2. Quản lý định mức tiêu hao vật tư: Công ty đã xây dựng định mức tiêu hao vật tư dựa trên các tiêu chuẩn kỹ thuật và lịch sử sử dụng, tuy nhiên còn tồn tại sai số khoảng 5-7% so với thực tế tiêu hao, dẫn đến tồn kho không đồng bộ.
  3. Kế hoạch mua sắm và sử dụng vật tư: Việc lập kế hoạch mua sắm dựa trên nhu cầu thực tế và dự báo thị trường, nhưng tỷ lệ hoàn thành kế hoạch cung ứng vật tư chỉ đạt khoảng 92%, gây ảnh hưởng đến tiến độ bảo dưỡng.
  4. Dự trữ vật tư: Mức dự trữ vật tư hiện tại dao động từ 15-20% so với nhu cầu tiêu thụ hàng tháng, chưa tối ưu, dẫn đến tồn kho lớn gây ứ đọng vốn hoặc thiếu hụt vật tư đột xuất.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các tồn tại trên là do sự biến động của thị trường vật tư, hạn chế trong công tác dự báo nhu cầu và năng lực quản lý vật tư còn hạn chế. So sánh với các công ty bảo dưỡng máy bay trong khu vực như VietJetAir và Bamboo Airways, VAECO còn thiếu sự chủ động trong quản lý chuỗi cung ứng và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý kho. Việc tồn kho lớn không chỉ làm tăng chi phí lưu kho mà còn làm giảm hiệu quả sử dụng vốn, trong khi thiếu hụt vật tư ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ và chất lượng bảo dưỡng.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ hoàn thành kế hoạch mua sắm theo năm và bảng so sánh mức tồn kho vật tư với tiêu chuẩn ngành. Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao trình độ quản lý, áp dụng công nghệ hiện đại và xây dựng hệ thống dự báo nhu cầu chính xác để tối ưu hóa công tác quản lý vật tư.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện hệ thống định mức tiêu hao vật tư: Cập nhật và điều chỉnh định mức tiêu hao dựa trên dữ liệu thực tế hàng năm, áp dụng phần mềm quản lý để theo dõi chính xác mức tiêu hao, nhằm giảm sai số xuống dưới 3% trong vòng 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Phòng Kế hoạch và Phòng Vật tư.
  2. Tối ưu hóa kế hoạch mua sắm và sử dụng vật tư: Xây dựng hệ thống dự báo nhu cầu vật tư dựa trên phân tích dữ liệu lịch sử và xu hướng thị trường, đảm bảo tỷ lệ hoàn thành kế hoạch cung ứng đạt trên 98% trong 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: Ban Lãnh đạo và Phòng Mua sắm.
  3. Quản lý dự trữ vật tư hiệu quả: Thiết lập mức tồn kho tối ưu theo mô hình Just-in-Time, giảm tồn kho không cần thiết xuống dưới 10% tổng nhu cầu hàng tháng trong vòng 2 năm, đồng thời tăng cường kiểm soát dự trữ bảo hiểm để tránh thiếu hụt đột xuất. Chủ thể thực hiện: Phòng Kho và Phòng Vật tư.
  4. Nâng cao năng lực đội ngũ quản lý vật tư: Tổ chức đào tạo chuyên sâu về quản lý chuỗi cung ứng, ứng dụng công nghệ thông tin và kỹ năng phân tích dữ liệu cho cán bộ quản lý vật tư, hoàn thành trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban Nhân sự phối hợp với các đơn vị đào tạo chuyên ngành.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo và quản lý các công ty bảo dưỡng máy bay: Nghiên cứu giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý vật tư, từ đó xây dựng chiến lược tối ưu hóa chi phí và nâng cao hiệu quả hoạt động.
  2. Chuyên viên quản lý vật tư và kho vận: Áp dụng các phương pháp lập kế hoạch, dự trữ và kiểm soát vật tư phù hợp với đặc thù ngành hàng không.
  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, logistics: Tài liệu tham khảo quý giá về ứng dụng lý thuyết quản lý vật tư trong lĩnh vực bảo dưỡng máy bay, đồng thời cung cấp các phương pháp nghiên cứu thực tiễn.
  4. Cơ quan quản lý nhà nước về hàng không và kinh tế: Tham khảo để xây dựng chính sách hỗ trợ phát triển ngành bảo dưỡng máy bay, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao quản lý vật tư lại quan trọng trong bảo dưỡng máy bay?
    Quản lý vật tư đảm bảo cung ứng kịp thời, đúng chủng loại và chất lượng vật tư, giúp quá trình bảo dưỡng không bị gián đoạn, giảm chi phí và nâng cao an toàn bay. Ví dụ, thiếu phụ tùng thay thế có thể làm trì hoãn chuyến bay, gây thiệt hại kinh tế lớn.

  2. Làm thế nào để xác định định mức tiêu hao vật tư chính xác?
    Định mức được xác định dựa trên dữ liệu tiêu hao thực tế, tiêu chuẩn kỹ thuật và điều kiện bảo dưỡng. Việc cập nhật định mức thường xuyên giúp phản ánh đúng nhu cầu sử dụng, tránh lãng phí hoặc thiếu hụt.

  3. Các yếu tố nào ảnh hưởng đến việc lập kế hoạch mua sắm vật tư?
    Bao gồm nhu cầu bảo dưỡng, dự báo thị trường, năng lực tài chính, thời gian cung ứng và chất lượng nhà cung cấp. Kế hoạch cần linh hoạt để thích ứng với biến động thị trường và yêu cầu kỹ thuật.

  4. Làm sao để tối ưu hóa dự trữ vật tư?
    Áp dụng mô hình quản lý tồn kho như Just-in-Time, kết hợp với dự báo nhu cầu chính xác và kiểm soát chặt chẽ quá trình nhập xuất vật tư giúp giảm tồn kho không cần thiết, tiết kiệm vốn và không làm gián đoạn bảo dưỡng.

  5. Vai trò của công nghệ thông tin trong quản lý vật tư là gì?
    Công nghệ giúp theo dõi tồn kho, tự động hóa quy trình đặt hàng, phân tích dữ liệu tiêu hao và dự báo nhu cầu, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý, giảm sai sót và tăng tính minh bạch trong chuỗi cung ứng.

Kết luận

  • Quản lý vật tư tại VAECO có vai trò chiến lược trong đảm bảo an toàn và hiệu quả bảo dưỡng máy bay.
  • Thực trạng hiện nay còn tồn tại các hạn chế về định mức tiêu hao, kế hoạch mua sắm và dự trữ vật tư.
  • Nghiên cứu đã đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện công tác quản lý vật tư, tập trung vào cập nhật định mức, tối ưu hóa kế hoạch mua sắm, quản lý dự trữ và nâng cao năng lực đội ngũ.
  • Các giải pháp dự kiến được triển khai trong giai đoạn 2023-2025, hướng tới nâng cao hiệu quả kinh tế và chất lượng dịch vụ bảo dưỡng.
  • Khuyến khích các đơn vị trong ngành và nhà quản lý nghiên cứu áp dụng mô hình quản lý hiện đại, ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao năng lực cạnh tranh.

Để tiếp tục phát triển, VAECO cần đẩy mạnh hợp tác quốc tế, đầu tư công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Hành động ngay hôm nay sẽ giúp công ty giữ vững vị thế hàng đầu trong lĩnh vực bảo dưỡng máy bay tại Việt Nam và khu vực.