Tổng quan nghiên cứu

Công tác thi đua, khen thưởng là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước nhằm phát huy tính tích cực, sáng tạo của con người trong lao động, sản xuất và công tác. Theo báo cáo của huyện Cần Giờ, thành phố Hồ Chí Minh, giai đoạn 2014-2018, tổng thu ngân sách Nhà nước ước đạt 222,8 tỷ đồng, tăng 22% so với năm trước; tổng giá trị sản xuất ước đạt 5730 tỷ đồng, vượt 1,2% kế hoạch; giá trị sản xuất thủy sản đạt 2020 tỷ đồng, tăng 5,2%; thương mại dịch vụ đạt 13.670 tỷ đồng, tăng 20,7%. Những con số này phản ánh hiệu quả tích cực của phong trào thi đua yêu nước trên địa bàn.

Tuy nhiên, công tác thi đua, khen thưởng tại huyện còn tồn tại nhiều hạn chế như công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác thi đua chưa đồng bộ, việc tổng kết, bình bầu chưa sát tiêu chuẩn, còn tình trạng nể nang, chạy theo thành tích. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng tại huyện Cần Giờ trong giai đoạn 2014-2018, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác này trong thời gian tới.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào thẩm quyền quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng của Ủy ban nhân dân huyện Cần Giờ, với đối tượng là các cơ quan hành chính nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn. Ý nghĩa nghiên cứu không chỉ góp phần làm rõ cơ sở lý luận, pháp lý mà còn cung cấp tài liệu tham khảo cho các địa phương có đặc điểm tương tự nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin về quan hệ xã hội và vai trò của thi đua trong phát triển xã hội. Thi đua được định nghĩa là hoạt động có tổ chức, tự nguyện nhằm phấn đấu đạt thành tích tốt nhất trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Khen thưởng là việc ghi nhận, biểu dương công trạng và khuyến khích bằng lợi ích vật chất đối với cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc.

Hai lý thuyết chính được áp dụng gồm:

  • Lý thuyết quản lý nhà nước: Nhấn mạnh tính pháp quyền, công khai, minh bạch, công bằng và kịp thời trong quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng, đảm bảo sự lãnh đạo của Đảng và tuân thủ pháp luật.

  • Lý thuyết động lực học trong thi đua, khen thưởng: Thi đua là động lực thúc đẩy tinh thần lao động, xây dựng tinh thần đoàn kết, giáo dục con người mới và tạo nguồn cho công tác tổ chức cán bộ.

Các khái niệm chính bao gồm: thi đua, khen thưởng, quản lý nhà nước, phong trào thi đua yêu nước, thẩm quyền quản lý, nguyên tắc thi đua và khen thưởng.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu tổng hợp, kết hợp định tính và định lượng:

  • Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Thu thập, phân tích các văn bản pháp luật, tài liệu khoa học, các công trình nghiên cứu liên quan đến thi đua, khen thưởng.

  • Phương pháp điều tra xã hội học: Khảo sát 80 công chức, viên chức tại các cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập trên địa bàn huyện Cần Giờ bằng bảng hỏi, đạt tỷ lệ thu hồi 100%.

  • Phương pháp phân tích, tổng hợp: Xử lý số liệu khảo sát, đánh giá thực trạng công tác thi đua, khen thưởng, so sánh với các tiêu chuẩn, quy định pháp luật.

  • Phương pháp chuyên gia: Tham khảo ý kiến đóng góp của các giảng viên, chuyên gia trong lĩnh vực quản lý công và thi đua, khen thưởng để hoàn thiện luận văn.

Thời gian nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2014-2018, với dữ liệu thu thập từ các cơ quan quản lý nhà nước, các đơn vị sự nghiệp và các văn bản pháp luật liên quan.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về thi đua, khen thưởng: 100% cơ quan, đơn vị trên địa bàn huyện đã xây dựng kế hoạch thực hiện công tác tuyên truyền. Tuy nhiên, hiệu quả tuyên truyền qua các phương tiện truyền thông đại chúng còn hạn chế do thiết bị kỹ thuật lạc hậu và nội dung chưa phong phú.

  2. Chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ: Giai đoạn 2014-2018, số học viên tham gia các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ thi đua, khen thưởng đạt tỷ lệ trung bình khoảng 85%. Năm 2018, có 121 lượt người tham gia tập huấn, chiếm 76,5% số học viên triệu tập.

  3. Mức độ quan tâm của cấp ủy Đảng và lãnh đạo đơn vị: Khảo sát cho thấy 45% công chức đánh giá lãnh đạo rất quan tâm, 30% quan tâm, còn lại 25% cho rằng quan tâm bình thường hoặc chưa sâu sát. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả tổ chức phong trào thi đua.

  4. Việc triển khai các quy định pháp luật về thi đua, khen thưởng: 90% công chức đánh giá việc triển khai các quy định là rất kịp thời hoặc kịp thời, thể hiện sự nghiêm túc trong công tác chỉ đạo và tổ chức thực hiện.

  5. Kết quả kinh tế xã hội gắn với phong trào thi đua: Tổng thu ngân sách Nhà nước năm 2018 tăng 22% so với năm trước; giá trị sản xuất thủy sản tăng 5,2%; thương mại dịch vụ tăng 20,7%, cho thấy phong trào thi đua đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương.

Thảo luận kết quả

Các kết quả trên cho thấy công tác quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng tại huyện Cần Giờ đã có nhiều chuyển biến tích cực, đặc biệt trong việc xây dựng kế hoạch, tổ chức tuyên truyền và đào tạo cán bộ. Tuy nhiên, hạn chế về thiết bị truyền thông và sự chưa đồng đều trong nhận thức của lãnh đạo các đơn vị vẫn là những rào cản cần khắc phục.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành quản lý công, kết quả khảo sát mức độ quan tâm của lãnh đạo tương đồng với các địa phương khác, nơi mà sự quan tâm của cấp ủy Đảng là yếu tố quyết định thành công của phong trào thi đua. Việc triển khai kịp thời các quy định pháp luật cũng góp phần nâng cao tính pháp quyền và minh bạch trong công tác thi đua, khen thưởng.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ quan tâm của lãnh đạo, bảng tổng hợp số học viên tham gia tập huấn, và biểu đồ tăng trưởng kinh tế gắn với phong trào thi đua. Những phát hiện này khẳng định vai trò quan trọng của công tác quản lý nhà nước trong việc tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đổi mới công tác tuyên truyền: Sử dụng các phương tiện truyền thông hiện đại, đa dạng hóa nội dung tuyên truyền về thi đua, khen thưởng nhằm nâng cao nhận thức và sự tham gia của cán bộ, công chức và nhân dân. Thời gian thực hiện: trong vòng 1 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Văn hóa - Thông tin, Ban Tuyên giáo Huyện ủy.

  2. Nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ: Tổ chức các lớp tập huấn chuyên sâu, cập nhật chính sách mới và kỹ năng nghiệp vụ cho cán bộ làm công tác thi đua, khen thưởng. Đảm bảo tỷ lệ tham gia đạt trên 90% trong các khóa đào tạo hàng năm. Chủ thể thực hiện: Ủy ban nhân dân huyện phối hợp với Ban Thi đua - Khen thưởng Thành phố.

  3. Tăng cường sự quan tâm của cấp ủy Đảng và lãnh đạo đơn vị: Đưa công tác thi đua, khen thưởng vào chương trình làm việc định kỳ của cấp ủy, nâng cao trách nhiệm người đứng đầu trong việc phát hiện và nhân rộng điển hình tiên tiến. Thời gian: triển khai ngay và duy trì thường xuyên. Chủ thể thực hiện: Huyện ủy, các cơ quan, đơn vị.

  4. Hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn và quy trình xét thi đua, khen thưởng: Xây dựng tiêu chí cụ thể, minh bạch, tránh tình trạng nể nang, chạy theo thành tích; đồng thời cải cách thủ tục hành chính để tạo thuận lợi cho các đơn vị. Thời gian: 1-2 năm. Chủ thể thực hiện: Phòng Nội vụ huyện, Hội đồng Thi đua - Khen thưởng.

  5. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm: Thiết lập kế hoạch kiểm tra định kỳ và đột xuất nhằm phát hiện kịp thời các sai phạm trong công tác thi đua, khen thưởng, đảm bảo tính công bằng và kịp thời. Chủ thể thực hiện: Thanh tra huyện, Phòng Nội vụ.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý nhà nước cấp huyện, xã: Giúp nâng cao hiệu quả công tác quản lý thi đua, khen thưởng, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

  2. Lãnh đạo các cơ quan, đơn vị sự nghiệp công lập: Tham khảo để xây dựng kế hoạch thi đua phù hợp, nâng cao chất lượng phong trào thi đua trong đơn vị.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Quản lý công: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý nhà nước trong lĩnh vực thi đua, khen thưởng, làm tài liệu tham khảo học thuật.

  4. Các tổ chức chính trị - xã hội và Mặt trận Tổ quốc: Tăng cường phối hợp trong công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia phong trào thi đua yêu nước.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng có vai trò gì trong phát triển kinh tế xã hội?
    Quản lý nhà nước đảm bảo thi đua, khen thưởng được tổ chức công khai, minh bạch, tạo động lực thúc đẩy tinh thần lao động, sáng tạo, góp phần nâng cao năng suất và chất lượng công việc, từ đó thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội bền vững.

  2. Nguyên tắc cơ bản trong công tác thi đua, khen thưởng là gì?
    Nguyên tắc bao gồm tự nguyện, tự giác, công khai, đoàn kết, hợp tác, công bằng, chính xác và kịp thời. Việc tuân thủ các nguyên tắc này giúp phong trào thi đua thực chất, hiệu quả và tạo niềm tin trong nhân dân.

  3. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền về thi đua, khen thưởng?
    Cần đổi mới hình thức tuyên truyền, sử dụng đa dạng các phương tiện truyền thông hiện đại, kết hợp truyền thông trực tiếp và gián tiếp, đồng thời phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, tổ chức để nâng cao nhận thức và sự tham gia.

  4. Tại sao sự quan tâm của cấp ủy Đảng và lãnh đạo đơn vị lại quan trọng?
    Sự quan tâm của lãnh đạo tạo động lực, định hướng và nguồn lực cho công tác thi đua, khen thưởng. Khi lãnh đạo tích cực, phong trào thi đua được tổ chức bài bản, hiệu quả và có sức lan tỏa rộng rãi.

  5. Các biện pháp nào giúp khắc phục tình trạng nể nang, chạy theo thành tích trong thi đua, khen thưởng?
    Hoàn thiện tiêu chuẩn, quy trình xét thi đua minh bạch, tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm, đồng thời nâng cao nhận thức về đạo đức công vụ và trách nhiệm của cán bộ làm công tác thi đua, khen thưởng.

Kết luận

  • Luận văn đã làm rõ cơ sở lý luận, pháp lý và thực trạng quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng tại huyện Cần Giờ giai đoạn 2014-2018.
  • Phong trào thi đua yêu nước đã góp phần tích cực vào phát triển kinh tế xã hội địa phương với nhiều chỉ số tăng trưởng vượt kế hoạch.
  • Công tác tuyên truyền, đào tạo cán bộ và triển khai pháp luật được thực hiện nghiêm túc nhưng còn tồn tại hạn chế về thiết bị và nhận thức lãnh đạo.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng, tập trung vào đổi mới tuyên truyền, nâng cao chất lượng đào tạo, tăng cường sự quan tâm của lãnh đạo và hoàn thiện quy trình xét thi đua.
  • Các bước tiếp theo cần triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời xây dựng hệ thống đánh giá hiệu quả công tác thi đua, khen thưởng định kỳ để điều chỉnh kịp thời.

Kêu gọi hành động: Các cơ quan, đơn vị và cán bộ quản lý nhà nước cần phối hợp chặt chẽ, chủ động thực hiện các giải pháp nhằm phát huy tối đa vai trò của công tác thi đua, khen thưởng trong phát triển kinh tế - xã hội địa phương.