QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN XÂY DỰNG HUYỆN CẨM XUYÊN, TỈNH HÀ TĨNH

Tài chính tại Ban Quản lý Dự án Xây dựng cấp huyện liên quan đến việc quản lý, sử dụng các nguồn lực tài chính để thực hiện các dự án xây dựng trên địa bàn. Nguồn tài chính chủ yếu đến từ ngân sách nhà nước cấp huyện, tỉnh, hoặc trung ương. Các nguồn này được phân bổ cho các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng, như đường xá, cầu cống, trường học, trụ sở ban quản lý dự án xây dựng huyện và các công trình công cộng khác. Theo Lê Thị Kim Nhung (2015), “Tài chính là một phạm trù kinh tế khách quan gắn liền với kinh tế nhất định biểu hiện dưới hình thức tiền tệ, phát sinh trong quá trình hình thành, quản lý và sử dụng các quỹ tiền tệ, nhằm phát triển sản xuất, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân”. Các nguồn vốn ODA (Hỗ trợ phát triển chính thức) cũng đóng vai trò quan trọng.

Ban quản lý dự án xây dựng huyện có thể nhận được nguồn tài chính từ ngân sách nhà nước cấp huyện, tỉnh, hoặc trung ương cho các dự án xây dựng cơ sở hạ tầng. Nguồn vốn ODA (Hỗ trợ phát triển chính thức): Đây là các khoản vay ưu đãi hoặc viện trợ không hoàn lại từ các tổ chức quốc tế, chính phủ nước ngoài nhằm hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng và nâng cao năng lực quản lý của các địa phương. Nguồn vốn từ các quỹ hỗ trợ phát triển: Bao gồm các quỹ trong nước và quốc tế như Quỹ Phát triển Địa phương, Quỹ Phát triển Nông thôn, Quỹ Hỗ trợ Phát triển Hạ tầng. Nguồn vốn từ các doanh nghiệp và nhà đầu tư tư nhân: Hợp tác công tư là hình thức phổ biến để huy động vốn từ khu vực tư nhân cho các dự án xây dựng lớn, giúp giảm tải gánh nặng tài chính cho ngân sách nhà nước. Nguồn thu từ các dịch vụ công: Các nguồn thu này đến từ việc cung cấp dịch vụ công hoặc cho thuê cơ sở hạ tầng thuộc sở hữu nhà nước, như cho thuê mặt bằng, thu phí sử dụng công trình công cộng.

Các rủi ro tài chính trong dự án xây dựng bao gồm rủi ro về giá cả vật liệu xây dựng, rủi ro về tiến độ thanh toán, rủi ro về biến động lãi suất, và rủi ro về các yếu tố bất khả kháng. Sự biến động của giá cả vật liệu xây dựng có thể làm tăng chi phí dự án và ảnh hưởng đến lợi nhuận. Theo tài liệu, việc triển khai ở nhiều lĩnh vực còn chậm đổi mới, nặng về tư duy bao cấp, Ban quản lý chưa chủ động huy động và sử dụng có hiệu quả nguồn lực nhà nước và xã hội để phát triển dịch vụ. Dự toán lập nhiều khi chưa sát với thực tế dẫn đến tình trạng dự toán thu không đảm bảo so với kế hoạch đặt ra, dự toán chi phải điều chỉnh tăng, giảm các khoản mục chi cho phù hợp với thực tế.

Việc kiểm soát chi phí dự án xây dựng gặp nhiều khó khăn do sự phức tạp của quy trình xây dựng, sự tham gia của nhiều bên liên quan, và sự thiếu hụt thông tin. Việc theo dõi và kiểm soát chi phí đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận, sử dụng các công cụ quản lý chi phí hiệu quả, và thực hiện kiểm toán định kỳ. Quá trình kiểm soát chi phí, quản lý rủi ro tài chính và đảm bảo tính minh bạch trong các giao dịch tài chính là vô cùng quan trọng.

Xác định nguồn vốn cho dự án xây dựng là bước quan trọng để đảm bảo dự án có đủ nguồn lực tài chính để triển khai. Nguồn vốn có thể đến từ ngân sách nhà nước, vốn vay ngân hàng, vốn ODA, hoặc vốn từ các nhà đầu tư tư nhân. Cần xem xét các yếu tố như lãi suất, thời gian vay, và các điều kiện ràng buộc để lựa chọn nguồn vốn phù hợp. Nguồn tài chính của ban quản lý dự án xây dựng cấp huyện bao gồm Ngân sách nhà nước, Nguồn vốn ODA (Hỗ trợ phát triển chính thức), Nguồn vốn từ các quỹ hỗ trợ phát triển, Nguồn vốn từ các doanh nghiệp và nhà đầu tư tư nhân, Nguồn thu từ các dịch vụ công.

Dự toán chi phí dự án xây dựng cần bao gồm tất cả các khoản chi phí liên quan đến dự án, như chi phí vật liệu, chi phí nhân công, chi phí thiết bị, chi phí quản lý dự án, và các chi phí phát sinh khác. Dự toán cần được lập chi tiết cho từng hạng mục công việc và được cập nhật thường xuyên để phản ánh những thay đổi trong quá trình thực hiện dự án. Dự toán lập nhiều khi chưa sát với thực tế dẫn đến tình trạng dự toán thu không đảm bảo so với kế hoạch đặt ra, dự toán chi phải điều chỉnh tăng, giảm các khoản mục chi cho phù hợp với thực tế.

Quản lý dòng tiền dự án xây dựng đòi hỏi việc theo dõi chặt chẽ các khoản thu và chi. Cần xây dựng kế hoạch dòng tiền chi tiết, dự báo các khoản thu và chi, và thực hiện kiểm soát dòng tiền thường xuyên. Theo dõi dòng tiền vào và ra giúp đảm bảo dự án có đủ nguồn lực tài chính để thanh toán các khoản chi phí. Nên sử dụng các công cụ quản lý dòng tiền hiệu quả để theo dõi và kiểm soát dòng tiền một cách chính xác.

Có nhiều biện pháp để cắt giảm chi phí dự án xây dựng, như tối ưu hóa thiết kế, lựa chọn vật liệu thay thế, quản lý chặt chẽ quá trình thi công, và giảm thiểu các chi phí phát sinh. Cần xem xét kỹ lưỡng các biện pháp cắt giảm chi phí để đảm bảo không ảnh hưởng đến chất lượng và tiến độ dự án. Cần sử dụng các công cụ quản lý chi phí hiệu quả để theo dõi và kiểm soát chi phí một cách chính xác.

Bộ máy quản lý tài chính dự án cần được tổ chức một cách khoa học và hiệu quả. Cần xác định rõ vai trò và trách nhiệm của từng thành viên trong bộ máy, và đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận. Nên xây dựng các quy trình làm việc rõ ràng và các tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả công việc để nâng cao năng lực của bộ máy quản lý tài chính. Theo Chính phủ (2021), bộ máy của ban quản lý dự án xây dựng huyện gồm Bộ máy quản lý chung tại ban quản lý dự án xây dựng cấp huyện gồm: - Giám đốc ban quản lý dự án xây dựng: Giám đốc là người đứng đầu ban quản lý.

Hệ thống báo cáo tài chính dự án cần cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác và kịp thời về tình hình tài chính của dự án. Báo cáo cần bao gồm các thông tin như dòng tiền, chi phí, lợi nhuận, và các chỉ số tài chính quan trọng khác. Nên sử dụng các công cụ phân tích tài chính để đánh giá hiệu quả hoạt động của dự án và đưa ra các quyết định quản lý phù hợp. Thực hiện báo cáo tài chính định kỳ cho các bên liên quan.

Trong tương lai, việc quản lý tài chính tại Ban Quản Lý Dự Án Xây Dựng Huyện Cẩm Xuyên cần tập trung vào việc áp dụng các công nghệ mới, như trí tuệ nhân tạo (AI) và blockchain, để nâng cao tính minh bạch và hiệu quả. Đồng thời, cần chú trọng đến việc đào tạo và phát triển nguồn nhân lực tài chính, nâng cao năng lực quản lý và tư vấn tài chính cho các dự án xây dựng. Phát huy các lợi thế vốn có của dự án.

Từ kinh nghiệm quản lý tài chính tại Ban Quản Lý Dự Án Xây Dựng Huyện Cẩm Xuyên, có thể rút ra nhiều bài học quý giá cho các địa phương khác. Cần chú trọng đến việc xây dựng quy trình quản lý tài chính chặt chẽ, kiểm soát chi phí hiệu quả, và quản lý rủi ro tài chính một cách chủ động. Đồng thời, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận, và sự tham gia tích cực của cộng đồng trong quá trình quản lý tài chính dự án. Kiến nghị với chính quyền địa phương để quá trình quản lý tài chính dự án được tối ưu hơn.