Tổng quan nghiên cứu

Hoạt động lấy ý kiến phản hồi (LYKPH) của sinh viên về hoạt động giảng dạy của giảng viên là một trong những công cụ quan trọng nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đại học. Theo báo cáo khảo sát tại Học viện An ninh nhân dân (ANND), với tổng số 250 người tham gia khảo sát gồm 170 cán bộ quản lý, giảng viên và 80 sinh viên, hoạt động LYKPH đã được triển khai từ năm học 2017-2018 đến nay. Tuy nhiên, thực trạng quản lý hoạt động này còn tồn tại nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả đảm bảo chất lượng đào tạo. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lý hoạt động LYKPH của sinh viên về giảng dạy của giảng viên theo hướng đảm bảo chất lượng tại Học viện ANND, từ đó đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các đối tượng là cán bộ quản lý, giảng viên và sinh viên thuộc các khóa D48 đến D51 tại Học viện ANND, trong giai đoạn từ tháng 9 năm 2017 đến nay. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho công tác quản lý LYKPH, đồng thời góp phần thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Kết quả nghiên cứu sẽ hỗ trợ Học viện ANND nâng cao hiệu quả quản lý, đảm bảo tính khách quan, trung thực và toàn diện trong hoạt động lấy ý kiến phản hồi, từ đó nâng cao chất lượng giảng dạy và đào tạo.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục, lý thuyết về lấy ý kiến phản hồi và mô hình đảm bảo chất lượng giáo dục. Hai lý thuyết trọng tâm gồm:

  1. Lý thuyết quản lý: Quản lý được hiểu là hoạt động có ý thức nhằm phối hợp hành động của nhóm người để đạt mục tiêu chung một cách hiệu quả. Theo Harold Koontz, quản lý là nghệ thuật và khoa học đảm bảo phối hợp nỗ lực cá nhân để đạt mục tiêu tổ chức.

  2. Lý thuyết lấy ý kiến phản hồi (Feedback Theory): Ý kiến phản hồi là thông tin do người học cung cấp về hoạt động giảng dạy, giúp nhà trường điều chỉnh, cải tiến chất lượng. Mô hình ba bước của Hội đồng Đánh giá và Kiểm định Quốc gia Ấn Độ (NAAC) gồm thiết kế công cụ, tổ chức lấy ý kiến và xử lý, phản hồi kết quả.

Các khái niệm chính bao gồm: ý kiến phản hồi, hoạt động lấy ý kiến phản hồi, hoạt động giảng dạy của giảng viên, chất lượng và đảm bảo chất lượng giáo dục, quản lý hoạt động lấy ý kiến phản hồi theo hướng đảm bảo chất lượng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu lý luận và thực tiễn:

  • Nguồn dữ liệu: Thu thập từ 250 phiếu khảo sát gồm 170 cán bộ quản lý, giảng viên và 80 sinh viên tại Học viện ANND; tài liệu, văn bản pháp luật liên quan; phỏng vấn chuyên gia và quan sát thực tế.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng thống kê mô tả, phân tích định lượng qua phần mềm SPSS để xử lý dữ liệu khảo sát; phân tích định tính từ phỏng vấn và quan sát; tổng kết kinh nghiệm từ các trường đại học trong và ngoài nước.

  • Timeline nghiên cứu: Từ tháng 9 năm học 2017-2018 đến tháng 7 năm 2020, bao gồm các giai đoạn xây dựng công cụ khảo sát, thu thập dữ liệu, phân tích, đề xuất biện pháp và khảo nghiệm tính khả thi.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động LYKPH: Khoảng 85% cán bộ quản lý và giảng viên đánh giá hoạt động LYKPH là cần thiết và có vai trò quan trọng trong nâng cao chất lượng giảng dạy. Tuy nhiên, chỉ khoảng 60% sinh viên nhận thức đầy đủ về mục đích và ý nghĩa của hoạt động này.

  2. Thực hiện mục tiêu và nội dung LYKPH: Kết quả khảo sát cho thấy 70% sinh viên tham gia đánh giá đầy đủ các nội dung về phương pháp giảng dạy, tác phong sư phạm và kiểm tra đánh giá của giảng viên. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 55% giảng viên cho rằng kết quả LYKPH được sử dụng hiệu quả để cải tiến công tác giảng dạy.

  3. Quy trình tổ chức và sử dụng kết quả LYKPH: Quy trình tổ chức LYKPH được thực hiện đầy đủ theo 8 bước quy định, nhưng chỉ khoảng 50% cán bộ quản lý đánh giá việc phản hồi kết quả tới giảng viên và sinh viên còn hạn chế, chưa kịp thời và chưa tạo được sự đồng thuận cao.

  4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động LYKPH: Quy định pháp lý và chỉ đạo của lãnh đạo các cấp được đánh giá có mức độ ảnh hưởng cao (trên 80%), trong khi nhận thức và năng lực của cán bộ chuyên trách và giảng viên chỉ đạt khoảng 65%, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân tồn tại hạn chế trong quản lý hoạt động LYKPH chủ yếu do thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các đơn vị, chưa có hệ thống văn bản pháp lý hoàn chỉnh và chưa phát huy tối đa vai trò của cán bộ chuyên trách. So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế cho thấy, việc đảm bảo tính khách quan, minh bạch và sử dụng hiệu quả kết quả LYKPH là thách thức chung của nhiều cơ sở giáo dục đại học.

Biểu đồ thể hiện tỷ lệ nhận thức và thực hiện các bước trong quy trình LYKPH sẽ minh họa rõ nét sự chênh lệch giữa các nhóm đối tượng khảo sát. Bảng phân tích mức độ ảnh hưởng của các yếu tố quản lý cũng giúp làm rõ các điểm cần tập trung cải thiện.

Ý nghĩa của kết quả nghiên cứu là cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng các biện pháp quản lý phù hợp, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo tại Học viện ANND, đồng thời đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục theo Nghị quyết 29-NQ/TW.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức: Triển khai các chương trình đào tạo, tập huấn nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cán bộ quản lý, giảng viên và sinh viên về vai trò và ý nghĩa của hoạt động LYKPH. Mục tiêu đạt 90% đối tượng hiểu rõ trong vòng 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban Giám hiệu và phòng Đào tạo.

  2. Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý: Xây dựng, bổ sung các quy định, hướng dẫn chi tiết về quy trình, công cụ và sử dụng kết quả LYKPH theo hướng đảm bảo chất lượng. Thời gian thực hiện trong 6 tháng. Chủ thể: Phòng Quản lý chất lượng và Pháp chế.

  3. Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ chuyên trách: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng phân tích dữ liệu và quản lý hoạt động LYKPH cho đội ngũ cán bộ chuyên trách. Mục tiêu nâng cao năng lực lên trên 80% trong 1 năm. Chủ thể: Phòng Tổ chức cán bộ.

  4. Ứng dụng công nghệ thông tin: Triển khai hệ thống khảo sát trực tuyến, phần mềm quản lý dữ liệu LYKPH để tăng tính chính xác, bảo mật và tiết kiệm thời gian. Thời gian triển khai trong 9 tháng. Chủ thể: Phòng Công nghệ thông tin.

  5. Xây dựng kế hoạch cải tiến chất lượng sau LYKPH: Thiết lập quy trình phản hồi kết quả LYKPH tới giảng viên và sinh viên, đồng thời xây dựng kế hoạch cải tiến cụ thể dựa trên kết quả khảo sát. Mục tiêu hoàn thành kế hoạch cải tiến hàng năm. Chủ thể: Ban Giám hiệu và các đơn vị liên quan.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý giáo dục đại học: Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng và biện pháp quản lý hoạt động LYKPH, từ đó nâng cao hiệu quả công tác đảm bảo chất lượng đào tạo.

  2. Giảng viên đại học: Hiểu rõ vai trò của ý kiến phản hồi sinh viên trong việc cải tiến phương pháp giảng dạy và phát triển chuyên môn.

  3. Sinh viên và tổ chức sinh viên: Nắm bắt quyền lợi, trách nhiệm trong việc tham gia đánh giá giảng viên, góp phần xây dựng môi trường học tập tích cực.

  4. Nhà nghiên cứu và chuyên gia giáo dục: Tham khảo cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý hoạt động LYKPH trong bối cảnh giáo dục đại học Việt Nam, đặc biệt trong lực lượng Công an nhân dân.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên lại quan trọng trong giáo dục đại học?
    Ý kiến phản hồi của sinh viên cung cấp thông tin trực tiếp về chất lượng giảng dạy, giúp nhà trường điều chỉnh chương trình, phương pháp và nâng cao hiệu quả đào tạo. Ví dụ, tại Học viện ANND, 85% cán bộ quản lý đánh giá cao vai trò của hoạt động này.

  2. Quy trình tổ chức lấy ý kiến phản hồi gồm những bước nào?
    Quy trình gồm 8 bước: xây dựng kế hoạch, phổ biến nội dung, tổ chức lấy ý kiến, xử lý dữ liệu, thông báo kết quả, đề xuất giải pháp, giám sát thực hiện và lưu trữ dữ liệu. Mỗi bước đảm bảo tính khoa học và minh bạch.

  3. Làm thế nào để đảm bảo tính khách quan và trung thực trong hoạt động lấy ý kiến phản hồi?
    Cần bảo mật thông tin cá nhân người phản hồi, sử dụng công cụ khảo sát chuẩn hóa, đào tạo cán bộ chuyên trách và ứng dụng công nghệ thông tin để giảm thiểu sai sót và định kiến.

  4. Những khó khăn thường gặp khi quản lý hoạt động lấy ý kiến phản hồi là gì?
    Khó khăn gồm nhận thức chưa đầy đủ của các bên liên quan, thiếu quy định pháp lý chi tiết, hạn chế về năng lực cán bộ chuyên trách và việc sử dụng kết quả chưa hiệu quả.

  5. Kết quả lấy ý kiến phản hồi được sử dụng như thế nào để cải tiến chất lượng giảng dạy?
    Kết quả được phân tích, báo cáo và phản hồi tới giảng viên, từ đó xây dựng kế hoạch đào tạo, điều chỉnh phương pháp giảng dạy và chính sách khen thưởng, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo.

Kết luận

  • Hoạt động lấy ý kiến phản hồi của sinh viên là công cụ quan trọng trong quản lý và nâng cao chất lượng giảng dạy tại Học viện An ninh nhân dân.
  • Thực trạng quản lý còn nhiều hạn chế do thiếu đồng bộ trong quy trình, nhận thức và năng lực cán bộ chuyên trách chưa cao.
  • Nghiên cứu đề xuất các biện pháp quản lý gồm nâng cao nhận thức, hoàn thiện văn bản pháp lý, đào tạo cán bộ, ứng dụng công nghệ và xây dựng kế hoạch cải tiến chất lượng.
  • Các biện pháp đề xuất đã được khảo nghiệm tính cấp thiết và khả thi, phù hợp với đặc thù của Học viện ANND.
  • Giai đoạn tiếp theo cần triển khai đồng bộ các giải pháp, giám sát chặt chẽ và đánh giá định kỳ để đảm bảo hiệu quả lâu dài, góp phần thực hiện thành công mục tiêu đổi mới giáo dục theo Nghị quyết 29-NQ/TW.

Hành động ngay hôm nay để nâng cao chất lượng đào tạo tại Học viện An ninh nhân dân!