Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển nhanh chóng của các ngành công nghiệp như khai thác mỏ, xây dựng và quốc phòng, vật liệu nổ công nghiệp (VLNCN) đóng vai trò then chốt trong hoạt động sản xuất và kinh doanh. Tại Việt Nam, Tổng Công ty Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp Quốc phòng (GAET) là đơn vị chủ lực trong lĩnh vực này, đảm nhận vai trò sản xuất, cung ứng và phân phối VLNCN phục vụ cả mục tiêu quốc phòng và kinh tế dân sự. Giai đoạn 2021-2023, GAET ghi nhận sự tăng trưởng ổn định về doanh thu kinh doanh VLNCN, với doanh thu năm 2022 tăng 5,98% so với năm 2021, tuy nhiên năm 2023 lại giảm 11,83% do ảnh hưởng của biến động kinh tế trong và ngoài nước.

Nghiên cứu tập trung phân tích thực trạng quản lý kinh doanh VLNCN tại GAET, nhằm đánh giá hiệu quả các biện pháp quản lý hiện hành và đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý trong giai đoạn đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các hoạt động quản lý chất lượng sản phẩm, sản lượng, giá bán và các ngành kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự tại GAET. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đảm bảo an toàn, hiệu quả trong sản xuất và kinh doanh VLNCN, đồng thời mở rộng thị phần trong và ngoài nước, góp phần phát triển bền vững ngành công nghiệp quốc phòng và kinh tế quốc dân.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý kinh doanh và quản lý nhà nước trong lĩnh vực VLNCN, bao gồm:

  • Lý thuyết quản lý kinh doanh: Hoạt động kinh doanh VLNCN được hiểu là quá trình sử dụng các nguồn lực để sản xuất, cung ứng sản phẩm đáp ứng nhu cầu thị trường với mục tiêu sinh lời, đồng thời tuân thủ các quy định pháp luật nghiêm ngặt về an ninh, an toàn.

  • Lý thuyết quản lý nhà nước: Quản lý VLNCN là hoạt động có tổ chức của nhà nước thông qua các văn bản pháp quy, chính sách nhằm kiểm soát chặt chẽ các khâu từ sản xuất đến sử dụng, đảm bảo an toàn và hiệu quả.

  • Khái niệm chính: VLNCN là vật liệu nổ dùng cho mục đích kinh tế, dân sự, thuộc ngành nghề kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự; quản lý chất lượng sản phẩm, quản lý sản lượng, quản lý giá bán và quản lý ngành nghề kinh doanh có điều kiện là các nội dung trọng tâm trong nghiên cứu.

Phương pháp nghiên cứu

  • Nguồn dữ liệu: Nghiên cứu sử dụng dữ liệu thứ cấp thu thập từ báo cáo tài chính, báo cáo sản xuất kinh doanh của GAET giai đoạn 2021-2023, các văn bản pháp luật liên quan, tài liệu chuyên ngành và các nghiên cứu trước đó.

  • Phương pháp phân tích: Áp dụng phương pháp thống kê mô tả để phân tích số liệu về nhân lực, tài chính, sản lượng và chất lượng sản phẩm. Phương pháp so sánh được sử dụng để đánh giá sự biến động các chỉ tiêu kinh doanh qua các năm. Ngoài ra, phương pháp tổng hợp và phân tích định tính được dùng để đánh giá thực trạng quản lý và đề xuất giải pháp.

  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Dữ liệu tập trung vào toàn bộ hoạt động kinh doanh VLNCN của GAET trong giai đoạn nghiên cứu, đảm bảo tính đại diện và toàn diện.

  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2021-2023 với các giải pháp đề xuất cho giai đoạn 2024-2025 và tầm nhìn đến năm 2030.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Chất lượng sản phẩm VLNCN được đảm bảo với tỷ lệ lỗi thấp: Tỷ lệ sản phẩm lỗi, hỏng trong quá trình sản xuất VLNCN của GAET duy trì ở mức khoảng 1,6-1,7% trong giai đoạn 2021-2023, cho thấy hiệu quả của hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015 và ISO 14001:2015.

  2. Sản lượng sản xuất VLNCN ổn định và phù hợp kế hoạch: Sản lượng thực tế sản xuất các sản phẩm chủ lực như Anfo-15, TMN-15H, TFĐ-15WR đều đạt trên 100% kế hoạch trong các năm 2021-2023, ví dụ năm 2023 sản lượng TMN-15H đạt 102,5% kế hoạch.

  3. Doanh thu kinh doanh VLNCN biến động theo tình hình kinh tế: Doanh thu tăng 5,98% năm 2022 so với 2021 nhưng giảm 11,83% năm 2023 do tác động của biến động kinh tế và sự tạm dừng hoạt động của một số khách hàng.

  4. Nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao nhưng cần cải thiện đào tạo: Khoảng 39,5% lao động có trình độ đại học và sau đại học, tuy nhiên lực lượng lao động trẻ chiếm 35% còn thiếu kinh nghiệm, đòi hỏi chính sách đào tạo và giữ chân nhân sự hiệu quả.

Thảo luận kết quả

Việc duy trì tỷ lệ sản phẩm lỗi thấp phản ánh sự nghiêm ngặt trong quy trình kiểm soát chất lượng và áp dụng tiêu chuẩn quốc tế, phù hợp với yêu cầu pháp luật và tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia. Sản lượng sản xuất vượt kế hoạch cho thấy GAET có khả năng đáp ứng nhu cầu thị trường và điều chỉnh linh hoạt kế hoạch sản xuất theo đơn đặt hàng. Tuy nhiên, sự giảm sút doanh thu năm 2023 cảnh báo về tính nhạy cảm của ngành VLNCN trước biến động kinh tế vĩ mô và thị trường.

Nguồn nhân lực có trình độ cao là lợi thế cạnh tranh, nhưng sự thiếu ổn định và kinh nghiệm của lao động trẻ có thể ảnh hưởng đến chất lượng và tiến độ sản xuất. So sánh với các nghiên cứu trong ngành, việc đầu tư vào đào tạo và phát triển nguồn nhân lực được xem là yếu tố quyết định nâng cao hiệu quả quản lý kinh doanh VLNCN.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tỷ lệ sản phẩm lỗi theo năm, bảng so sánh sản lượng thực tế và kế hoạch, cũng như biểu đồ cơ cấu nhân lực theo trình độ và độ tuổi để minh họa rõ nét các phát hiện.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đầu tư công nghệ hiện đại hóa dây chuyền sản xuất
    Mục tiêu: Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, giảm tỷ lệ lỗi xuống dưới 1,5% trong vòng 2 năm tới.
    Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo GAET phối hợp với phòng kỹ thuật và đối tác công nghệ.

  2. Xây dựng chương trình đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chuyên sâu
    Mục tiêu: Tăng tỷ lệ lao động có kỹ năng cao và kinh nghiệm, giảm tỷ lệ nhân viên nghỉ việc dưới 5% mỗi năm.
    Chủ thể thực hiện: Phòng nhân sự phối hợp với các trung tâm đào tạo chuyên ngành, triển khai trong năm 2024-2025.

  3. Hoàn thiện hệ thống quản lý chất lượng và kiểm soát sản lượng
    Mục tiêu: Đảm bảo sản lượng sản xuất phù hợp với nhu cầu thị trường, tránh dư thừa hoặc thiếu hụt, nâng cao hiệu quả kinh doanh.
    Chủ thể thực hiện: Phòng kế hoạch và sản xuất, áp dụng hệ thống ERP và mã vạch trong 12 tháng tới.

  4. Tăng cường quản lý giá bán và phối hợp với cơ quan nhà nước
    Mục tiêu: Đảm bảo giá bán VLNCN ổn định, phù hợp với quy định pháp luật và thị trường, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và doanh nghiệp.
    Chủ thể thực hiện: Phòng kinh doanh phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan, thực hiện thường xuyên.

  5. Nâng cao công tác thanh tra, kiểm tra và ứng phó sự cố
    Mục tiêu: Giảm thiểu rủi ro an ninh, an toàn trong sản xuất và kinh doanh VLNCN, đảm bảo tuân thủ pháp luật 100%.
    Chủ thể thực hiện: Ban an toàn lao động phối hợp với các cơ quan chức năng, triển khai ngay trong năm 2024.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp quốc phòng
    Giúp hiểu rõ các yếu tố ảnh hưởng và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý kinh doanh VLNCN, từ đó xây dựng chiến lược phát triển bền vững.

  2. Cán bộ quản lý nhà nước trong lĩnh vực công nghiệp quốc phòng và an ninh
    Cung cấp cơ sở khoa học để hoàn thiện chính sách, quy định pháp luật và giám sát hoạt động kinh doanh VLNCN.

  3. Chuyên gia và nhà nghiên cứu trong ngành công nghiệp quốc phòng và vật liệu nổ
    Là tài liệu tham khảo quan trọng cho các nghiên cứu tiếp theo về quản lý, công nghệ và phát triển sản phẩm VLNCN.

  4. Sinh viên và học viên cao học ngành quản lý kinh tế, công nghiệp quốc phòng
    Hỗ trợ nâng cao kiến thức chuyên môn, phương pháp nghiên cứu và thực tiễn quản lý kinh doanh VLNCN.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý kinh doanh vật liệu nổ công nghiệp có những đặc thù gì?
    VLNCN là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, đòi hỏi tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về an ninh, an toàn và môi trường. Việc quản lý phải đảm bảo kiểm soát chặt chẽ từ sản xuất đến sử dụng để tránh rủi ro.

  2. GAET đã áp dụng những tiêu chuẩn chất lượng nào cho sản phẩm VLNCN?
    GAET áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015 và ISO 14001:2015, đảm bảo sản phẩm đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật và an toàn môi trường.

  3. Làm thế nào để GAET kiểm soát sản lượng sản xuất VLNCN?
    GAET xây dựng kế hoạch sản xuất dựa trên nhu cầu thị trường và hợp đồng, áp dụng định mức nguyên vật liệu, kiểm soát kho và sử dụng công nghệ số hóa để theo dõi sản lượng chính xác.

  4. Tại sao doanh thu kinh doanh VLNCN của GAET giảm trong năm 2023?
    Doanh thu giảm 11,83% năm 2023 chủ yếu do biến động kinh tế trong và ngoài nước, cùng với việc một số khách hàng tạm dừng hoạt động kinh doanh, ảnh hưởng đến nhu cầu VLNCN.

  5. Những giải pháp nào giúp nâng cao hiệu quả quản lý kinh doanh VLNCN tại GAET?
    Các giải pháp bao gồm hiện đại hóa công nghệ sản xuất, đào tạo nguồn nhân lực, hoàn thiện hệ thống quản lý chất lượng và sản lượng, quản lý giá bán chặt chẽ, và tăng cường thanh tra, kiểm tra.

Kết luận

  • GAET giữ vai trò quan trọng trong sản xuất và kinh doanh VLNCN, góp phần phát triển kinh tế và quốc phòng quốc gia.
  • Hệ thống quản lý chất lượng sản phẩm được duy trì tốt với tỷ lệ lỗi sản phẩm thấp khoảng 1,6-1,7%.
  • Sản lượng sản xuất VLNCN đạt và vượt kế hoạch trong giai đoạn 2021-2023, tuy nhiên doanh thu có biến động do ảnh hưởng kinh tế.
  • Nguồn nhân lực có trình độ cao nhưng cần tăng cường đào tạo và giữ chân lao động trẻ có kinh nghiệm.
  • Đề xuất các giải pháp công nghệ, nhân lực, quản lý sản lượng và giá bán nhằm nâng cao hiệu quả quản lý kinh doanh VLNCN trong giai đoạn tới.

Next steps: Triển khai các giải pháp đề xuất trong giai đoạn 2024-2025, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng thị trường và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế.

Call to action: Các nhà quản lý và chuyên gia trong ngành cần phối hợp chặt chẽ để thực hiện các giải pháp, đảm bảo sự phát triển bền vững và an toàn trong kinh doanh VLNCN.