Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đội ngũ cán bộ, viên chức (CBVC) tại các doanh nghiệp nhà nước giữ vai trò then chốt trong phát triển kinh tế - xã hội. Ngành điện, đặc biệt là khâu truyền tải điện, là huyết mạch của nền kinh tế hiện đại, đóng góp quan trọng vào an ninh quốc phòng và phát triển kinh tế. Truyền tải điện Đông Bắc 3, trực thuộc Công ty Truyền tải điện 1, quản lý vận hành lưới điện cao áp trên địa bàn 8 tỉnh phía Bắc với gần 241 CBVC tính đến năm 2019.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng chất lượng đội ngũ CBVC tại Truyền tải điện Đông Bắc 3 trong giai đoạn 2017-2019, xác định các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ này. Nghiên cứu có phạm vi khảo sát tại đơn vị với dữ liệu thu thập từ tháng 5 đến tháng 7 năm 2020, sử dụng phương pháp điều tra khảo sát với 173 phiếu thu thập từ cán bộ lãnh đạo và viên chức.

Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho việc xây dựng chính sách quản lý, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực trong ngành truyền tải điện, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động và đáp ứng yêu cầu phát triển công nghệ trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết về chất lượng nguồn nhân lực và quản lý nhân sự trong tổ chức, tập trung vào ba khái niệm chính:

  • Chất lượng đội ngũ cán bộ, viên chức: Bao gồm phẩm chất chính trị, đạo đức, trình độ năng lực, sức khỏe và khả năng hoàn thành nhiệm vụ. Chất lượng này không chỉ là tổng hợp cá nhân mà còn là sự phối hợp hài hòa về cơ cấu số lượng, độ tuổi, giới tính và trình độ chuyên môn.

  • Chất lượng trí lực: Trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng và kinh nghiệm làm việc, là yếu tố quyết định năng lực lao động sáng tạo và hiệu quả công việc.

  • Chất lượng tâm lực: Thái độ làm việc, tâm lý, khả năng chịu áp lực và tác phong công nghiệp, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả công việc và văn hóa tổ chức.

Ngoài ra, luận văn áp dụng mô hình phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng CBVC gồm môi trường vĩ mô (kinh tế, chính sách, công nghệ), môi trường vi mô (cạnh tranh nhân lực, cơ sở đào tạo) và môi trường nội bộ (chính sách thu hút, đào tạo, đãi ngộ, văn hóa tổ chức).

Phương pháp nghiên cứu

  • Nguồn dữ liệu: Kết hợp dữ liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát 173 phiếu (39 cán bộ lãnh đạo, 134 viên chức) tại Truyền tải điện Đông Bắc 3 năm 2019, và dữ liệu thứ cấp từ các báo cáo, văn bản pháp luật, tài liệu chuyên ngành liên quan.

  • Phương pháp chọn mẫu: Sử dụng phương pháp phi ngẫu nhiên với cỡ mẫu được xác định theo công thức Slovin, đảm bảo độ tin cậy 95% và sai số 5%.

  • Phương pháp phân tích: Áp dụng thống kê mô tả để đánh giá thực trạng, so sánh số liệu qua các năm 2017-2019, phân tích các chỉ tiêu về cơ cấu, trình độ, thái độ và các yếu tố ảnh hưởng. Sử dụng phần mềm Excel và SPSS để xử lý số liệu.

  • Timeline nghiên cứu: Thu thập dữ liệu tháng 12/2019, phân tích và tổng hợp trong quý I và II năm 2020, hoàn thiện luận văn trong tháng 7/2020.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng quy mô đội ngũ CBVC: Số lượng CBVC tăng từ 223 người năm 2017 lên 241 người năm 2019, tốc độ tăng trung bình 3,82%/năm, đáp ứng nhu cầu mở rộng và nâng cấp hệ thống lưới điện.

  2. Cơ cấu trình độ chuyên môn: Tỷ lệ CBVC có trình độ đại học chiếm 57% năm 2019, tăng nhẹ so với 53% năm 2017; cao đẳng và trung cấp chiếm 38%, thể hiện sự trẻ hóa và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.

  3. Chất lượng tâm lực và thái độ làm việc: Khảo sát cho thấy thái độ làm việc và tác phong công nghiệp của CBVC được đánh giá tích cực với điểm trung bình trên thang Likert là 4,1, thể hiện sự tự giác và tinh thần trách nhiệm cao.

  4. Yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng CBVC: Chính sách tuyển dụng, đào tạo và đãi ngộ được đánh giá là các nhân tố quan trọng nhất, trong đó 85% người được khảo sát đồng ý rằng chính sách đào tạo hiện tại cần được cải thiện để phù hợp với yêu cầu công nghệ mới.

Thảo luận kết quả

Sự tăng trưởng ổn định về số lượng CBVC phù hợp với chiến lược phát triển lưới điện và công nghệ hiện đại của EVN. Cơ cấu trình độ chuyên môn ngày càng nâng cao phản ánh hiệu quả của các chính sách đào tạo và thu hút nhân tài. Thái độ làm việc tích cực góp phần duy trì vận hành an toàn và hiệu quả hệ thống truyền tải điện.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành điện lực cho thấy Truyền tải điện Đông Bắc 3 có mức độ hài lòng về môi trường làm việc và chính sách đãi ngộ tương đối cao, tuy nhiên vẫn còn tồn tại hạn chế về đào tạo chuyên sâu và phát triển kỹ năng mềm. Biểu đồ phân bố trình độ chuyên môn và thái độ làm việc có thể minh họa rõ sự chuyển biến tích cực qua các năm.

Kết quả nghiên cứu nhấn mạnh vai trò của chính sách nhân sự đồng bộ, đặc biệt trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 đòi hỏi CBVC phải không ngừng nâng cao năng lực chuyên môn và thích ứng với công nghệ mới.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo chuyên sâu và đào tạo lại: Xây dựng chương trình đào tạo phù hợp với công nghệ truyền tải điện hiện đại, tập trung vào kỹ năng vận hành thiết bị tiên tiến và quản lý kỹ thuật. Thời gian thực hiện: 2021-2023. Chủ thể: Ban lãnh đạo Truyền tải điện Đông Bắc 3 phối hợp với các trường đại học và trung tâm đào tạo chuyên ngành.

  2. Cải tiến chính sách tuyển dụng và bố trí nhân sự: Áp dụng quy trình tuyển dụng minh bạch, công khai, ưu tiên tuyển dụng nhân lực trẻ có trình độ cao, đồng thời xây dựng kế hoạch luân chuyển, bổ nhiệm phù hợp để phát huy tối đa năng lực. Thời gian: 2021-2022. Chủ thể: Phòng Tổ chức cán bộ.

  3. Nâng cao chế độ đãi ngộ và điều kiện làm việc: Cải thiện mức lương, phụ cấp và các chính sách phúc lợi nhằm giữ chân nhân tài, đồng thời đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị làm việc hiện đại, tạo môi trường làm việc thân thiện, chuyên nghiệp. Thời gian: 2021-2024. Chủ thể: Ban lãnh đạo và phòng Tài chính - Kế toán.

  4. Xây dựng văn hóa tổ chức và phát triển tâm lực CBVC: Tổ chức các hoạt động gắn kết, nâng cao tinh thần đồng đội, phát triển kỹ năng mềm và quản lý áp lực công việc. Thời gian: liên tục từ 2021. Chủ thể: Phòng Hành chính - Tổng hợp phối hợp với các đơn vị.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo và quản lý nguồn nhân lực trong ngành điện: Giúp xây dựng chính sách nhân sự phù hợp với đặc thù ngành truyền tải điện và xu hướng công nghệ mới.

  2. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, quản trị nhân sự: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý chất lượng đội ngũ CBVC trong doanh nghiệp nhà nước.

  3. Các đơn vị truyền tải điện khác trong EVN: Tham khảo kinh nghiệm và giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ CBVC, áp dụng vào thực tiễn đơn vị mình.

  4. Cơ quan hoạch định chính sách lao động và đào tạo nghề: Hỗ trợ xây dựng các chương trình đào tạo, chính sách phát triển nguồn nhân lực phù hợp với yêu cầu ngành điện.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chất lượng đội ngũ CBVC được đánh giá dựa trên những tiêu chí nào?
    Chất lượng được đánh giá qua các tiêu chí về trình độ chuyên môn, phẩm chất đạo đức, thái độ làm việc, sức khỏe và khả năng hoàn thành nhiệm vụ. Ví dụ, tỷ lệ CBVC có trình độ đại học chiếm 57% năm 2019 tại Truyền tải điện Đông Bắc 3.

  2. Phương pháp thu thập dữ liệu trong nghiên cứu là gì?
    Nghiên cứu sử dụng phương pháp khảo sát bằng bảng hỏi với thang đo Likert 5 mức, thu thập dữ liệu sơ cấp từ 173 phiếu khảo sát và dữ liệu thứ cấp từ các báo cáo, văn bản pháp luật liên quan.

  3. Yếu tố nào ảnh hưởng nhiều nhất đến chất lượng đội ngũ CBVC?
    Chính sách tuyển dụng, đào tạo và đãi ngộ được xác định là các yếu tố quan trọng nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực và thái độ làm việc của CBVC.

  4. Làm thế nào để nâng cao chất lượng đội ngũ CBVC trong bối cảnh công nghệ 4.0?
    Cần tăng cường đào tạo chuyên sâu, cập nhật kỹ năng công nghệ mới, cải tiến chính sách nhân sự và xây dựng môi trường làm việc thân thiện, chuyên nghiệp.

  5. Ai nên sử dụng kết quả nghiên cứu này?
    Lãnh đạo ngành điện, nhà quản lý nhân sự, các đơn vị truyền tải điện và cơ quan hoạch định chính sách lao động, đào tạo nghề sẽ tìm thấy giá trị thực tiễn từ nghiên cứu này.

Kết luận

  • Đội ngũ CBVC tại Truyền tải điện Đông Bắc 3 tăng trưởng ổn định với chất lượng trình độ chuyên môn ngày càng nâng cao.
  • Thái độ làm việc và tác phong công nghiệp của CBVC được đánh giá tích cực, góp phần đảm bảo vận hành an toàn lưới điện.
  • Các yếu tố chính sách tuyển dụng, đào tạo và đãi ngộ là nhân tố quyết định chất lượng đội ngũ.
  • Cần triển khai đồng bộ các giải pháp đào tạo, cải tiến chính sách và xây dựng văn hóa tổ chức để nâng cao chất lượng CBVC.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho việc phát triển nguồn nhân lực ngành truyền tải điện trong giai đoạn công nghiệp 4.0.

Next steps: Triển khai các giải pháp đề xuất trong giai đoạn 2021-2024, đồng thời tiếp tục theo dõi, đánh giá hiệu quả để điều chỉnh phù hợp.

Call to action: Các đơn vị trong ngành điện nên áp dụng kết quả nghiên cứu để nâng cao năng lực đội ngũ CBVC, góp phần phát triển bền vững ngành truyền tải điện Việt Nam.