Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh ngành du lịch Việt Nam phát triển mạnh mẽ, du lịch homestay đã trở thành một loại hình du lịch hấp dẫn, đặc biệt tại các vùng nông thôn và miền sông nước. Tại tỉnh Tiền Giang, du lịch homestay chính thức phát triển từ năm 2006, tập trung tại các khu vực như Cù lao Thới Sơn và xã Đông Hòa Hiệp, huyện Cái Bè. Giai đoạn 2009-2013, lượng khách du lịch đến Tiền Giang tăng trung bình khoảng 10% mỗi năm, trong đó khách quốc tế chiếm tỷ lệ lớn, đặc biệt tại các điểm homestay. Tuy nhiên, hoạt động du lịch homestay tại xã Đông Hòa Hiệp vẫn còn nhiều hạn chế như sản phẩm du lịch chưa đa dạng, năng lực kinh doanh của hộ gia đình còn yếu và sự liên kết giữa các bên chưa chặt chẽ.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận về du lịch homestay, đánh giá thực trạng phát triển loại hình này tại xã Đông Hòa Hiệp trong giai đoạn 2009-2013, đồng thời đề xuất các giải pháp phát triển phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế và bảo tồn văn hóa địa phương. Nghiên cứu tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn của khách du lịch khi tham gia homestay, với phạm vi khảo sát tại xã Đông Hòa Hiệp, huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển bền vững du lịch homestay, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân và quảng bá hình ảnh du lịch Tiền Giang ra quốc tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu du lịch homestay đã được phát triển trong và ngoài nước. Khái niệm du lịch homestay được hiểu là loại hình du lịch lưu trú tại nhà dân địa phương, với đặc trưng “3 cùng”: cùng ăn, cùng ở, cùng sinh hoạt, nhằm tạo điều kiện cho du khách trải nghiệm văn hóa bản địa một cách chân thực. Các tiêu chuẩn quốc gia về homestay (TCVN 7800:2009) quy định các điều kiện về cơ sở lưu trú, thực phẩm, an toàn và vệ sinh.

Mô hình nghiên cứu đề tài gồm 6 biến độc lập ảnh hưởng đến sự lựa chọn của khách du lịch về homestay: (1) Môi trường homestay (tận dụng gió, ánh sáng tự nhiên, cảnh quan, di sản văn hóa), (2) Chất lượng phục vụ (thái độ phục vụ, chất lượng món ăn, kỹ năng ngoại ngữ), (3) An toàn (thiết bị y tế, phòng cháy chữa cháy), (4) An ninh trật tự (đảm bảo an ninh, không cò mồi), (5) Dễ tiếp cận (vị trí thuận tiện, bảng hướng dẫn, bãi đậu xe), (6) Cơ sở vật chất (phòng ngủ, nhà bếp, thiết bị vệ sinh). Biến phụ thuộc là sự lựa chọn của khách du lịch về homestay, được đánh giá qua mức độ hài lòng và sự đáp ứng nhu cầu.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng. Giai đoạn định tính thực hiện phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm với 20 chuyên gia, chủ homestay và khách du lịch nhằm hoàn thiện bảng câu hỏi và thang đo. Giai đoạn định lượng khảo sát 144 khách du lịch sử dụng dịch vụ homestay tại xã Đông Hòa Hiệp trong khoảng thời gian từ tháng 10 đến tháng 12 năm 2014.

Mẫu khảo sát được chọn theo phương pháp thuận tiện, đảm bảo tỷ lệ quan sát/biến đo lường là 5:1 phù hợp với yêu cầu phân tích nhân tố khám phá (EFA) và hồi quy bội. Dữ liệu thu thập được xử lý bằng phần mềm SPSS 16.0, bao gồm các bước: mã hóa dữ liệu, kiểm định độ tin cậy thang đo, phân tích mô tả, phân tích tương quan, hồi quy bội và kiểm định giả thuyết. Thời gian nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2009-2013, với phạm vi khảo sát tại xã Đông Hòa Hiệp, huyện Cái Bè, tỉnh Tiền Giang.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng khách du lịch tại Tiền Giang: Lượng khách du lịch đến tỉnh Tiền Giang giai đoạn 2009-2013 tăng trung bình khoảng 10% mỗi năm, với doanh thu ngành du lịch tăng gần 40% trong cùng kỳ. Khách quốc tế chiếm khoảng 47% tổng lượng khách, trong đó khách đến homestay chiếm tỷ lệ đáng kể.

  2. Khách du lịch đến xã Đông Hòa Hiệp: Tổng lượt khách đến xã tăng không đều qua các năm, trung bình khoảng 34.000 lượt/năm, trong đó khách lưu trú qua đêm tại nhà dân chiếm khoảng 11.000 lượt, chủ yếu là khách quốc tế (65%). Doanh thu từ du lịch homestay tại địa phương còn thấp do sản phẩm chưa đa dạng và chưa thu hút được nhiều khách lưu trú dài ngày.

  3. Yếu tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn homestay: Phân tích hồi quy cho thấy tất cả 6 biến độc lập trong mô hình đều có tương quan dương và ý nghĩa thống kê với sự lựa chọn của khách du lịch về homestay. Trong đó, chất lượng phục vụ và an toàn được đánh giá là hai yếu tố quan trọng nhất, với mức độ ảnh hưởng lần lượt chiếm khoảng 30% và 25% trong mô hình.

  4. Thực trạng cơ sở vật chất và dịch vụ: Khoảng 70% khách du lịch đánh giá cơ sở vật chất homestay tại Đông Hòa Hiệp đạt mức trung bình khá, tuy nhiên vẫn còn khoảng 30% phản ánh về hạn chế như thiếu tiện nghi hiện đại, vệ sinh chưa đảm bảo. Về dịch vụ, thái độ phục vụ của chủ nhà được đánh giá tích cực, nhưng kỹ năng ngoại ngữ và khả năng cung cấp thông tin còn hạn chế.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phản ánh thực trạng phát triển du lịch homestay tại Đông Hòa Hiệp còn nhiều tiềm năng chưa được khai thác hết. Sự tăng trưởng khách du lịch ổn định cho thấy loại hình homestay đang thu hút sự quan tâm, đặc biệt từ khách quốc tế mong muốn trải nghiệm văn hóa bản địa. Tuy nhiên, sự chưa đa dạng về sản phẩm và hạn chế về cơ sở vật chất làm giảm khả năng giữ chân khách lưu trú dài ngày, ảnh hưởng đến doanh thu và thu nhập của người dân.

So sánh với các nghiên cứu tại các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long khác như Vĩnh Long và Bến Tre, Đông Hòa Hiệp còn thiếu sự liên kết chặt chẽ giữa các hộ dân và doanh nghiệp du lịch, cũng như chưa có chiến lược quảng bá chuyên nghiệp. Các yếu tố an toàn và chất lượng phục vụ được khách đánh giá cao, phù hợp với mô hình homestay “3 cùng” nhưng cần nâng cao kỹ năng phục vụ và đào tạo chuyên môn cho cộng đồng.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng khách du lịch, bảng phân tích hồi quy các yếu tố ảnh hưởng và biểu đồ đánh giá mức độ hài lòng của khách về các tiêu chí cơ sở vật chất, dịch vụ và an ninh. Những kết quả này góp phần làm rõ các điểm mạnh và hạn chế, từ đó định hướng phát triển bền vững du lịch homestay tại địa phương.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao chất lượng dịch vụ homestay: Tổ chức các khóa đào tạo nghiệp vụ phục vụ, kỹ năng giao tiếp ngoại ngữ cho chủ nhà và nhân viên homestay nhằm cải thiện trải nghiệm khách hàng. Mục tiêu đạt mức hài lòng trên 85% trong vòng 2 năm, do Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch tỉnh phối hợp với các trường đào tạo thực hiện.

  2. Đa dạng hóa sản phẩm du lịch: Phát triển các hoạt động trải nghiệm văn hóa, nông nghiệp, ẩm thực đặc trưng vùng sông nước Tiền Giang như câu cá, thu hoạch trái cây, đờn ca tài tử. Thời gian triển khai trong 3 năm, do Ban quản lý dự án và cộng đồng dân cư địa phương chủ trì.

  3. Cải thiện cơ sở vật chất và hạ tầng: Đầu tư nâng cấp nhà nghỉ, nhà vệ sinh, bếp ăn đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh và tiện nghi hiện đại. Xây dựng thêm bến thuyền, đường đi bộ phục vụ khách du lịch. Kế hoạch thực hiện trong 5 năm, phối hợp giữa chính quyền địa phương và các nhà tài trợ.

  4. Tăng cường quảng bá và liên kết: Xây dựng chiến lược marketing chuyên nghiệp, quảng bá hình ảnh du lịch homestay Đông Hòa Hiệp trên các kênh truyền thông quốc tế và trong nước. Thiết lập liên kết “3 nhà” giữa nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng dân cư để phát triển bền vững. Thời gian thực hiện 2 năm, do Sở VHTT&DL và các doanh nghiệp du lịch đảm nhiệm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý nhà nước về du lịch: Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng chính sách phát triển du lịch homestay, quản lý và hỗ trợ cộng đồng địa phương.

  2. Doanh nghiệp kinh doanh du lịch: Tham khảo các yếu tố ảnh hưởng đến sự lựa chọn của khách du lịch, từ đó thiết kế sản phẩm và dịch vụ phù hợp, nâng cao năng lực cạnh tranh.

  3. Chủ homestay và cộng đồng địa phương: Hiểu rõ vai trò, trách nhiệm và các tiêu chuẩn cần thiết để phát triển dịch vụ homestay chất lượng, góp phần nâng cao thu nhập và bảo tồn văn hóa.

  4. Giảng viên và sinh viên ngành du lịch: Tài liệu tham khảo hữu ích cho việc nghiên cứu, giảng dạy về loại hình du lịch homestay, phát triển du lịch cộng đồng và bền vững.

Câu hỏi thường gặp

  1. Du lịch homestay là gì và có đặc điểm gì nổi bật?
    Du lịch homestay là hình thức lưu trú tại nhà dân địa phương, với đặc trưng “3 cùng”: cùng ăn, cùng ở, cùng sinh hoạt. Loại hình này giúp du khách trải nghiệm văn hóa bản địa chân thực và gần gũi.

  2. Yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến sự lựa chọn homestay của khách du lịch?
    Chất lượng phục vụ và an toàn được đánh giá là hai yếu tố quan trọng nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến sự hài lòng và quyết định lựa chọn của khách.

  3. Tại sao du lịch homestay ở Đông Hòa Hiệp chưa phát triển mạnh?
    Nguyên nhân chính là sản phẩm du lịch chưa đa dạng, cơ sở vật chất còn hạn chế và thiếu sự liên kết chặt chẽ giữa các bên tham gia phát triển du lịch.

  4. Làm thế nào để nâng cao chất lượng dịch vụ homestay?
    Cần tổ chức đào tạo nghiệp vụ phục vụ, kỹ năng ngoại ngữ cho chủ nhà, đồng thời cải thiện cơ sở vật chất và đa dạng hóa các hoạt động trải nghiệm cho khách.

  5. Du lịch homestay có lợi ích gì cho cộng đồng địa phương?
    Homestay giúp tăng thu nhập cho người dân, bảo tồn văn hóa truyền thống, phát triển cơ sở hạ tầng xã hội và nâng cao nhận thức về bảo vệ môi trường.

Kết luận

  • Du lịch homestay tại xã Đông Hòa Hiệp phát triển ổn định với lượng khách tăng trung bình 10% mỗi năm giai đoạn 2009-2013, chủ yếu là khách quốc tế.
  • Mô hình nghiên cứu xác định 6 yếu tố chính ảnh hưởng đến sự lựa chọn homestay của khách du lịch, trong đó chất lượng phục vụ và an toàn là quan trọng nhất.
  • Thực trạng cơ sở vật chất và sản phẩm du lịch còn hạn chế, ảnh hưởng đến khả năng thu hút và giữ chân khách lưu trú dài ngày.
  • Đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ, đa dạng hóa sản phẩm, cải thiện hạ tầng và tăng cường quảng bá nhằm phát triển bền vững du lịch homestay.
  • Nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng địa phương trong việc phát triển du lịch homestay tại Tiền Giang.

Tiếp theo, cần triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời mở rộng nghiên cứu đánh giá tác động lâu dài của du lịch homestay đến kinh tế - xã hội địa phương. Các bên liên quan được khuyến khích phối hợp chặt chẽ để phát huy tối đa tiềm năng du lịch homestay, góp phần nâng cao đời sống người dân và quảng bá văn hóa đặc sắc vùng sông nước Tiền Giang.