Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ, giáo dục nghề nghiệp (GDNN) đóng vai trò then chốt trong việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Đội ngũ nhà giáo trong các trường cao đẳng, đặc biệt là Trường Cao đẳng Y tế Khánh Hòa, là nhân tố quyết định chất lượng đào tạo. Tuy nhiên, việc phát triển đội ngũ này theo tiêu chuẩn viên chức chuyên ngành GDNN còn nhiều thách thức, nhất là sau khi chuyển giao quản lý từ Bộ Giáo dục và Đào tạo sang Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội từ năm 2017. Luận văn tập trung làm rõ thực trạng đội ngũ nhà giáo tại Trường Cao đẳng Y tế Khánh Hòa, đánh giá các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất các biện pháp phát triển đội ngũ nhà giáo theo tiêu chuẩn viên chức chuyên ngành GDNN do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quy định tại Thông tư số 32/2018/TT-BLĐTBXH.

Nghiên cứu được thực hiện trong giai đoạn 2016-2019 tại Trường Cao đẳng Y tế Khánh Hòa, với mục tiêu nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo, đáp ứng yêu cầu đào tạo các ngành nghề trọng điểm cấp độ ASEAN và quốc tế. Việc phát triển đội ngũ nhà giáo không chỉ góp phần nâng cao chất lượng đào tạo mà còn tạo điều kiện để nhà trường phát triển bền vững, nâng cao uy tín và thương hiệu trong khu vực. Các chỉ số như số lượng nhà giáo, trình độ chuyên môn, năng lực sư phạm, cũng như các chính sách đãi ngộ và môi trường làm việc được xem xét kỹ lưỡng nhằm đảm bảo sự phát triển đồng bộ và hiệu quả.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý phát triển nguồn nhân lực trong giáo dục nghề nghiệp, tập trung vào:

  • Lý thuyết phát triển đội ngũ nhà giáo: Theo Menges J.R, phát triển đội ngũ nhà giáo nhằm tăng cường sự phát triển toàn diện của người giáo viên trong hoạt động nghề nghiệp. Piper và Glatter nhấn mạnh phát triển đội ngũ giáo viên là quá trình liên tục, hòa hợp lợi ích cá nhân và yêu cầu nhà trường.
  • Tiêu chuẩn viên chức chuyên ngành GDNN: Được quy định tại Thông tư số 32/2018/TT-BLĐTBXH, bao gồm các tiêu chuẩn về trình độ đào tạo, bồi dưỡng, năng lực chuyên môn và nghiệp vụ tương ứng với từng chức danh giảng viên và giáo viên GDNN.
  • Khái niệm phát triển: Phát triển được hiểu là quá trình biến đổi tăng tiến về lượng và chất, tạo ra sự hoàn thiện và nâng cao năng lực cá nhân và tổ chức.
  • Các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển đội ngũ nhà giáo: Bao gồm yếu tố bên ngoài như hội nhập ASEAN, chính sách quản lý nhà nước, sự phát triển kinh tế - xã hội; và yếu tố bên trong như uy tín nhà trường, năng lực cán bộ quản lý, ý thức và phẩm chất đội ngũ nhà giáo.

Các khái niệm chính được làm rõ gồm: đội ngũ nhà giáo, phát triển đội ngũ nhà giáo, tiêu chuẩn viên chức chuyên ngành GDNN, và các nội dung phát triển đội ngũ như quy hoạch, tuyển chọn, đào tạo, bồi dưỡng, duy trì và sử dụng hiệu quả.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn:

  • Nguồn dữ liệu: Thu thập từ phiếu khảo sát 153 khách thể gồm cán bộ quản lý và nhà giáo tại Trường Cao đẳng Y tế Khánh Hòa; tài liệu kế hoạch, báo cáo của nhà trường; các văn bản pháp luật liên quan như Luật Giáo dục nghề nghiệp 2014, Thông tư số 32/2018/TT-BLĐTBXH.
  • Phương pháp phân tích: Sử dụng thống kê mô tả, tính điểm trung bình, hệ số tương quan Spearman để đánh giá mức độ đồng thuận và mối quan hệ giữa các yếu tố. Phân tích định tính qua phương pháp trò chuyện, phỏng vấn chuyên gia để bổ sung thông tin.
  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được tiến hành từ năm 2016 đến 2019, tập trung khảo sát thực trạng đội ngũ nhà giáo, đánh giá các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất biện pháp phát triển phù hợp.

Cỡ mẫu gồm 33 cán bộ quản lý và 120 nhà giáo, được chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện và toàn bộ đội ngũ nhà giáo hiện có tại trường. Việc lựa chọn phương pháp phân tích thống kê toán học nhằm đảm bảo tính khách quan và chính xác trong đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Số lượng đội ngũ nhà giáo: Tổng số nhà giáo tại Trường Cao đẳng Y tế Khánh Hòa là 12 người, trong đó 91,67% là giảng viên trực tiếp giảng dạy trình độ trung cấp và cao đẳng. Khách thể khảo sát đánh giá số lượng nhà giáo “đủ” với điểm trung bình 3,37 trên thang 4, cho thấy sự tương đối đáp ứng nhu cầu giảng dạy hiện tại.

  2. Chất lượng đội ngũ nhà giáo: Đội ngũ có trình độ đào tạo đa dạng, trong đó giảng viên cao cấp và chính chiếm tỷ lệ thấp, phần lớn giảng viên có trình độ đại học và thạc sĩ. Trình độ ngoại ngữ và tin học của nhà giáo còn hạn chế, ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận kiến thức mới và hội nhập quốc tế.

  3. Thực trạng phát triển đội ngũ: Công tác quy hoạch, tuyển chọn, đào tạo và bồi dưỡng nhà giáo còn nhiều hạn chế. Quy hoạch phát triển đội ngũ chưa đồng bộ, chưa có lộ trình rõ ràng; công tác tuyển dụng chưa thu hút được nhiều nhân sự chất lượng cao; đào tạo, bồi dưỡng chưa đáp ứng kịp thời yêu cầu nâng cao năng lực chuyên môn và nghiệp vụ.

  4. Chính sách đãi ngộ và môi trường làm việc: Chính sách đãi ngộ chưa thực sự hấp dẫn, chưa tạo động lực mạnh mẽ cho nhà giáo gắn bó lâu dài. Môi trường làm việc còn thiếu các điều kiện vật chất và tinh thần để phát huy tối đa năng lực của đội ngũ.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của thực trạng trên xuất phát từ nhiều yếu tố khách quan và chủ quan. Việc chuyển giao quản lý từ Bộ Giáo dục và Đào tạo sang Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội tạo ra sự thay đổi về tiêu chuẩn và yêu cầu đối với đội ngũ nhà giáo, trong khi nguồn lực và cơ chế hỗ trợ chưa kịp thích ứng. So với các nghiên cứu trong ngành giáo dục nghề nghiệp, kết quả này tương đồng với thực trạng chung của nhiều trường cao đẳng khác, nơi công tác phát triển đội ngũ còn nhiều khó khăn về quy hoạch và đào tạo.

Việc trình bày dữ liệu qua biểu đồ cột thể hiện số lượng nhà giáo theo trình độ đào tạo và biểu đồ tròn phân bố tỷ lệ nhà giáo theo chức danh sẽ giúp minh họa rõ nét hơn về cơ cấu đội ngũ. Bảng tổng hợp đánh giá mức độ hài lòng về chính sách đãi ngộ và môi trường làm việc cũng góp phần làm rõ các điểm cần cải thiện.

Ý nghĩa của kết quả nghiên cứu là cơ sở để nhà trường và các cơ quan quản lý giáo dục nghề nghiệp xây dựng các chính sách, kế hoạch phát triển đội ngũ nhà giáo phù hợp, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và phát triển bền vững.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xây dựng quy hoạch phát triển đội ngũ nhà giáo dài hạn: Thiết lập kế hoạch phát triển đội ngũ theo từng giai đoạn 5 năm, đảm bảo số lượng và cơ cấu hợp lý về trình độ, độ tuổi và chuyên ngành. Chủ thể thực hiện là Ban Giám hiệu và Phòng Tổ chức-Hành chính, hoàn thành trong năm học tiếp theo.

  2. Đổi mới công tác tuyển chọn và thu hút nhà giáo chất lượng cao: Áp dụng quy trình tuyển dụng minh bạch, công khai, ưu tiên ứng viên có kinh nghiệm thực tiễn và trình độ cao. Tăng cường hợp tác với các cơ sở y tế, doanh nghiệp để thu hút giảng viên giỏi. Thời gian thực hiện trong 1-2 năm, do Ban Tuyển dụng và Ban Giám hiệu chịu trách nhiệm.

  3. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực chuyên môn và nghiệp vụ: Xây dựng chương trình đào tạo bồi dưỡng theo tiêu chuẩn viên chức GDNN, tập trung vào kỹ năng sư phạm, ngoại ngữ và tin học. Kết hợp đào tạo trực tuyến và thực tế. Thực hiện liên tục hàng năm, do Phòng Đào tạo phối hợp với các đơn vị chuyên môn tổ chức.

  4. Hoàn thiện chính sách đãi ngộ và tạo môi trường làm việc tích cực: Nâng mức phụ cấp, thưởng cho nhà giáo đạt thành tích xuất sắc; cải thiện điều kiện làm việc, trang thiết bị giảng dạy; xây dựng văn hóa làm việc thân thiện, hỗ trợ phát triển cá nhân. Ban Giám hiệu và UBND tỉnh Khánh Hòa phối hợp thực hiện trong 2 năm tới.

  5. Đánh giá và sử dụng hiệu quả đội ngũ nhà giáo: Thiết lập hệ thống đánh giá định kỳ dựa trên tiêu chuẩn viên chức, kết hợp phản hồi từ học viên và đồng nghiệp. Sử dụng kết quả đánh giá để điều chỉnh công tác đào tạo, bồi dưỡng và chính sách khen thưởng. Thực hiện hàng năm, do Phòng Thanh tra Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục chủ trì.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban Giám hiệu và cán bộ quản lý các trường cao đẳng, trung cấp y tế: Giúp xây dựng kế hoạch phát triển đội ngũ nhà giáo phù hợp với tiêu chuẩn viên chức GDNN, nâng cao chất lượng đào tạo và quản lý nhân sự.

  2. Nhà hoạch định chính sách giáo dục nghề nghiệp: Cung cấp cơ sở khoa học để hoàn thiện chính sách phát triển đội ngũ nhà giáo, đảm bảo tính khả thi và hiệu quả trong thực tiễn.

  3. Giảng viên và nhà giáo trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp: Hiểu rõ tiêu chuẩn nghề nghiệp, nâng cao nhận thức về phát triển bản thân và tham gia tích cực vào các hoạt động đào tạo, bồi dưỡng.

  4. Các tổ chức, doanh nghiệp hợp tác đào tạo nghề: Tham khảo để phối hợp hiệu quả với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu thị trường lao động.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tiêu chuẩn viên chức chuyên ngành GDNN gồm những nội dung chính nào?
    Tiêu chuẩn bao gồm trình độ đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm, năng lực chuyên môn, kỹ năng ngoại ngữ và tin học, cùng các yêu cầu về kinh nghiệm và thành tích nghiên cứu khoa học theo từng chức danh giảng viên và giáo viên GDNN.

  2. Tại sao việc phát triển đội ngũ nhà giáo theo tiêu chuẩn viên chức GDNN lại quan trọng?
    Đội ngũ nhà giáo đạt chuẩn giúp nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục nghề nghiệp và hội nhập quốc tế, đồng thời tạo môi trường học tập hiệu quả cho người học.

  3. Những khó khăn chính trong phát triển đội ngũ nhà giáo tại Trường Cao đẳng Y tế Khánh Hòa là gì?
    Bao gồm số lượng nhà giáo hạn chế, trình độ ngoại ngữ và tin học chưa đồng đều, công tác quy hoạch và tuyển dụng chưa hiệu quả, chính sách đãi ngộ chưa đủ hấp dẫn và môi trường làm việc cần cải thiện.

  4. Các biện pháp nào được đề xuất để nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo?
    Xây dựng quy hoạch phát triển dài hạn, đổi mới tuyển chọn, tăng cường đào tạo bồi dưỡng, hoàn thiện chính sách đãi ngộ và thiết lập hệ thống đánh giá hiệu quả công tác giảng dạy.

  5. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả công tác phát triển đội ngũ nhà giáo?
    Thông qua các chỉ số như số lượng và cơ cấu đội ngũ, trình độ chuyên môn, năng lực sư phạm, kết quả đào tạo, phản hồi từ học viên, cũng như mức độ hài lòng của nhà giáo về chính sách và môi trường làm việc.

Kết luận

  • Luận văn đã làm rõ cơ sở lý luận và thực trạng phát triển đội ngũ nhà giáo tại Trường Cao đẳng Y tế Khánh Hòa theo tiêu chuẩn viên chức chuyên ngành GDNN.
  • Phân tích chi tiết các yếu tố ảnh hưởng bên trong và bên ngoài tác động đến công tác phát triển đội ngũ nhà giáo.
  • Đề xuất các biện pháp cụ thể, khả thi nhằm nâng cao chất lượng và số lượng đội ngũ nhà giáo, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục nghề nghiệp và hội nhập quốc tế.
  • Nghiên cứu góp phần hoàn thiện chính sách quản lý và phát triển nguồn nhân lực giáo dục nghề nghiệp trong bối cảnh hiện nay.
  • Khuyến nghị nhà trường và các cơ quan quản lý tiếp tục triển khai các giải pháp trong giai đoạn 2021-2025 để đạt hiệu quả bền vững.

Hành động tiếp theo: Các đơn vị liên quan cần phối hợp xây dựng kế hoạch chi tiết, tổ chức đào tạo bồi dưỡng và hoàn thiện chính sách đãi ngộ nhằm phát triển đội ngũ nhà giáo đạt chuẩn, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp tại Khánh Hòa và khu vực.