Tổ chức dạy học định luật Ôm cho học sinh lớp 11 nhằm phát huy tính tích cực và sáng tạo

• Tác giả: Phạm Hương Giang
• Người hướng dẫn: PGS. Đỗ Hương Trà
• Trường học: Trường Đại học Giáo dục
• Chuyên ngành: Vật lý
• Đề tài: Tổ chức dạy học theo góc nội dung kiến thức “Định luật Ôm đối với toàn mạch và ghép nguồn thành bộ” Vật lí lớp 11, nhằm phát huy tính tích cực, tự chủ và bồi dưỡng năng lực sáng tạo cho học sinh
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2011
• Địa điểm: Hà Nội

• MỞ ĐẦU
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA TỔ CHỨC DẠY HỌC THEO GÓC
• 1.1. Phương pháp dạy học tích cực
• 1.1.1. Khái niệm phương pháp dạy học tích cực
• 1.1.2. Các đặc trưng của phương pháp dạy học tích cực
• 1.1.3. Một số cơ sở của dạy học tích cực
• 1.1.4. Các yếu tố thúc đẩy dạy học tích cực
• 1.1.5. Các biểu hiện của tính tích cực, tự chủ và năng lực sáng tạo của HS trong học tập
• 1.2. Dạy học theo góc
• 1.2.1. Khái niệm dạy học theo góc
• 1.2.2. Cơ sở của dạy học theo góc
• 1.2.3. Đặc điểm của dạy học theo góc
• 1.2.4. Các loại hình dạy học theo góc
• 1.2.5. Qui trình của dạy học theo góc
• 1.2.6. Vai trò của GV và HS trong dạy học theo góc
• 1.2.7. Tiêu chí học theo góc
• 1.2.8. Ưu điểm và hạn chế của dạy học theo góc
• 1.2.9. Khả năng vận dụng dạy học theo góc vào dạy học ở trường Phổ thông
• 1.2.10. Sự khác biệt giữa dạy học theo quan niệm truyền thống và dạy học theo góc
• 1.3. Tìm hiểu thực tế dạy học nội dung kiến thức “Định luật Ôm đối với toàn mạch và ghép nguồn thành bộ” Vật lí 11 ở trường phổ thông
• 1.3.1. Mục đích điều tra
• 1.3.2. Phương pháp điều tra
• 1.3.3. Kết quả điều tra
• 1.4. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: THIẾT KẾ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC THEO GÓC NỘI DUNG KIẾN THỨC “ĐỊNH LUẬT ÔM ĐỐI VỚI TOÀN MẠCH VÀ GHÉP NGUỒN THÀNH BỘ” VẬT LÍ 11
• 2.1. Nội dung kiến thức và kĩ năng cần hình thành bài “Định luật Ôm đối với toàn mạch và ghép nguồn thành bộ”
• 2.2. Vị trí tầm quan trọng kiến thức của bài “Định luật Ôm đối với toàn mạch và ghép nguồn thành bộ”
• 2.3. Sơ đồ cấu trúc nội dung “Định luật Ôm đối với toàn mạch và ghép nguồn thành bộ”
• 2.4. Kiến thức kĩ năng học sinh cần có khi học nội dung kiến thức “Định luật Ôm đối với toàn mạch và ghép nguồn thành bộ”
• 2.5. Phân tích nội dung kiến thức “Định luật Ôm đối với toàn mạch và ghép nguồn thành bộ”
• 2.6. Thiết kế tiến trình dạy học dạy học bài: “Định luật Ôm đối với toàn mạch và ghép nguồn thành bộ” Vật lí lớp 11
• 2.6.1. Bài “Định luật Ôm đối với toàn mạch”
• 2.6.2. Bài “Ghép các nguồn điện thành bộ”
• 2.7. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM
• 3.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm
• 3.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm
• 3.3. Đối tượng thực nghiệm sư phạm
• 3.4. Thời điểm thực nghiệm
• 3.5. Những thuận lợi và khó khăn gặp phải và cách khắc phục khi làm thực nghiệm sư phạm
• 3.6. Phương pháp thực nghiệm sư phạm
• 3.7. Các bước tiến hành thực nghiệm
• 3.8. Đánh giá kết quả thực nghiệm
• 3.8.1. Xây dựng tiêu chí để đánh giá
• 3.8.2. Phân tích kết quả thực nghiệm về mặt định tính
• 3.8.3. Phân tích kết quả thực nghiệm về mặt định lượng
• 3.9. Kết luận chương 3
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng quan về phát huy tính tích cực trong dạy học định luật Ôm

Trong bối cảnh giáo dục hiện đại, việc phát huy tính tích cực và sáng tạo trong dạy học là một yêu cầu cấp thiết. Đặc biệt, đối với môn Vật lý, việc giảng dạy định luật Ôm không chỉ dừng lại ở việc truyền đạt kiến thức mà còn cần khuyến khích học sinh tham gia tích cực vào quá trình học tập. Điều này không chỉ giúp học sinh hiểu sâu hơn về kiến thức mà còn phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề và khả năng tư duy sáng tạo.

1.1. Khái niệm về tính tích cực trong học tập

Tính tích cực trong học tập được hiểu là khả năng chủ động tham gia vào quá trình học, từ việc tìm kiếm thông tin đến việc áp dụng kiến thức vào thực tiễn. Học sinh không chỉ là người tiếp nhận thông tin mà còn là người khám phá và sáng tạo.

1.2. Vai trò của định luật Ôm trong chương trình Vật lý lớp 11

Định luật Ôm là một trong những kiến thức cơ bản và quan trọng trong Vật lý. Nó không chỉ giúp học sinh hiểu rõ về mối quan hệ giữa điện áp, dòng điện và điện trở mà còn là nền tảng cho nhiều kiến thức nâng cao sau này.

II. Thách thức trong việc phát huy tính tích cực khi dạy học định luật Ôm

Mặc dù có nhiều lợi ích, việc phát huy tính tích cực trong dạy học định luật Ôm cũng gặp phải không ít thách thức. Những thách thức này có thể đến từ cả phía giáo viên lẫn học sinh. Giáo viên cần có phương pháp giảng dạy phù hợp, trong khi học sinh cần có động lực và sự tự tin để tham gia vào các hoạt động học tập.

2.1. Khó khăn trong việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực

Nhiều giáo viên vẫn còn sử dụng phương pháp giảng dạy truyền thống, dẫn đến việc học sinh không có cơ hội để thể hiện sự sáng tạo và tính tích cực trong học tập. Việc thiếu các hoạt động thực hành cũng làm giảm hứng thú học tập của học sinh.

2.2. Tâm lý học sinh trong việc học Vật lý

Nhiều học sinh có tâm lý lo ngại khi học Vật lý, đặc biệt là các khái niệm trừu tượng như định luật Ôm. Điều này có thể dẫn đến sự thiếu tự tin và động lực trong việc tham gia vào các hoạt động học tập.

III. Phương pháp dạy học tích cực cho định luật Ôm

Để phát huy tính tích cực và sáng tạo trong dạy học định luật Ôm, giáo viên cần áp dụng các phương pháp dạy học tích cực. Những phương pháp này không chỉ giúp học sinh hiểu bài mà còn khuyến khích các em tham gia vào quá trình học tập một cách chủ động.

3.1. Tổ chức hoạt động nhóm trong dạy học

Hoạt động nhóm giúp học sinh trao đổi ý kiến, thảo luận và giải quyết vấn đề cùng nhau. Điều này không chỉ giúp các em hiểu bài tốt hơn mà còn phát triển kỹ năng làm việc nhóm và giao tiếp.

3.2. Sử dụng công nghệ thông tin trong dạy học

Việc sử dụng công nghệ thông tin như phần mềm mô phỏng, video giảng dạy có thể giúp học sinh hình dung rõ hơn về định luật Ôm và các ứng dụng của nó trong thực tiễn.

IV. Ứng dụng thực tiễn của định luật Ôm trong cuộc sống

Định luật Ôm không chỉ là lý thuyết mà còn có nhiều ứng dụng thực tiễn trong cuộc sống hàng ngày. Việc hiểu rõ về định luật này giúp học sinh có thể áp dụng vào các tình huống thực tế, từ việc sử dụng điện trong gia đình đến việc thiết kế mạch điện.

4.1. Ứng dụng trong thiết kế mạch điện

Học sinh có thể áp dụng định luật Ôm để tính toán các thông số trong mạch điện, từ đó thiết kế các mạch điện đơn giản cho các dự án học tập.

4.2. Ứng dụng trong đời sống hàng ngày

Hiểu biết về định luật Ôm giúp học sinh nhận thức rõ hơn về việc sử dụng điện an toàn và hiệu quả trong cuộc sống hàng ngày.

V. Kết luận và hướng phát triển tương lai trong dạy học

Việc phát huy tính tích cực và sáng tạo trong dạy học định luật Ôm là một quá trình liên tục và cần sự nỗ lực từ cả giáo viên và học sinh. Trong tương lai, cần tiếp tục nghiên cứu và áp dụng các phương pháp dạy học mới để nâng cao chất lượng giáo dục.

5.1. Đề xuất các giải pháp cải tiến phương pháp dạy học

Cần có các chương trình đào tạo cho giáo viên về phương pháp dạy học tích cực, từ đó giúp họ tự tin hơn trong việc áp dụng các phương pháp này vào giảng dạy.

5.2. Tăng cường sự tham gia của học sinh

Khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động ngoại khóa liên quan đến Vật lý, từ đó giúp các em phát triển kỹ năng và niềm đam mê với môn học.