Phân Tích Phối Hợp Thanh Toán Song Phương Điện Tử Với Các Ngân Hàng Thương Mại Cổ Phần Tại Kho Bạc Nhà Nước Cửa Lò

• Tác giả: Nguyễn Như Quỳnh
• Người hướng dẫn: Hồ Hoàng Lan
• Trường học: Đại học Kinh tế Quốc dân
• Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
• Đề tài: Phối Hợp Thanh Toán Song Phương Điện Tử Tại Kho Bạc Nhà Nước Cửa Lò
• Loại tài liệu: đề án tốt nghiệp thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC BẢNG
• DANH MỤC HÌNH
• TÓM TẮT ĐỀ ÁN
• PHẦN MỞ ĐẦU
• 0.1. Lý do chọn đề tài
• 0.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 0.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 0.4. Khung nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu
• 0.5. Nội dung các chương
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA PHỐI HỢP THANH TOÁN SONG PHƯƠNG ĐIỆN TỬ VỚI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC HUYỆN
• 1.1. Thanh toán điện tử tại kho bạc nhà nước huyện
• 1.1.1. Khái niệm, vai trò và yêu cầu thanh toán điện tử tại kho bạc nhà nước huyện
• 1.1.2. Các giao dịch thanh toán điện tử tại kho bạc nhà nước huyện
• 1.1.3. Phối hợp thanh toán song phương điện tử với các ngân hàng thương mại cổ phần tại kho bạc nhà nước huyện
• 1.1.3.1. Khái niệm, mục tiêu, nguyên tắc phối hợp thanh toán song phương điện tử với các ngân hàng thương mại cổ phần tại kho bạc nhà nước huyện
• 1.1.3.2. Chủ thể phối hợp thanh toán song phương điện tử
• 1.1.3.3. Công cụ phối hợp thanh toán song phương điện tử
• 1.1.3.4. Quy trình và nội dung phối hợp thanh toán song phương điện tử
• 1.1.4. Nhân tố ảnh hưởng đến phối hợp thanh toán song phương điện tử với các ngân hàng thương mại cổ phần tại kho bạc nhà nước huyện
• 1.1.4.1. Nhân tố thuộc về kho bạc nhà nước huyện
• 1.1.4.2. Nhân tố thuộc về các ngân hàng thương mại cổ phần
• 1.1.4.3. Nhân tố khác
• 2. CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG PHỐI HỢP THANH TOÁN SONG PHƯƠNG ĐIỆN TỬ VỚI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC CỬA LÒ GIAI ĐOẠN 2021-2023
• 2.1. Giới thiệu chung về Kho bạc Nhà nước Cửa Lò
• 2.2. Chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức
• 2.3. Kết quả hoạt động của Kho bạc Nhà nước Cửa Lò giai đoạn 2021-2023
• 2.4. Các giao dịch thanh toán điện tử tại KBNN Cửa Lò
• 2.5. Phối hợp thanh toán song phương điện tử với các ngân hàng thương mại cổ phần tại Kho bạc Nhà nước Cửa Lò giai đoạn 2021-2023
• 2.5.1. Thực trạng chủ thể phối hợp
• 2.5.2. Thực trạng công cụ phối hợp
• 2.5.3. Thực trạng thực hiện quy trình và nội dung phối hợp
• 2.6. Đánh giá phối hợp thanh toán song phương điện tử với các ngân hàng thương mại cổ phần tại Kho bạc Nhà nước Cửa Lò giai đoạn 2021-2023
• 2.6.1. Đánh giá thực hiện mục tiêu
• 2.6.2. Hạn chế và nguyên nhân của hạn chế
• 3. CHƯƠNG 3: ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHỐI HỢP THANH TOÁN SONG PHƯƠNG ĐIỆN TỬ VỚI CÁC NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN TẠI KHO BẠC NHÀ NƯỚC CỬA LÒ ĐẾN NĂM 2030
• 3.1. Định hướng hoàn thiện phối hợp thanh toán song phương điện tử với các ngân hàng thương mại cổ phần tại Kho bạc Nhà nước Cửa Lò đến năm 2030
• 3.2. Mục tiêu thanh toán điện tử tại Kho bạc Nhà nước Cửa Lò
• 3.3. Phương hướng hoàn thiện phối hợp thanh toán song phương điện tử với các ngân hàng thương mại cổ phần tại Kho bạc Nhà nước Cửa Lò
• 3.4. Giải pháp hoàn thiện phối hợp thanh toán song phương điện tử với các ngân hàng thương mại cổ phần tại Kho bạc Nhà nước Cửa Lò đến năm 2030
• 3.4.1. Giải pháp về chủ thể phối hợp
• 3.4.2. Giải pháp về công cụ phối hợp
• 3.4.3. Giải pháp về thực hiện quy trình và nội dung phối hợp
• 3.4.4. Giải pháp khác
• 3.5. Một số kiến nghị
• 3.5.1. Kiến nghị đối với Kho bạc Nhà nước Nghệ An và Kho bạc Nhà nước Trung ương
• 3.5.2. Khuyến nghị đối với các ngân hàng thương mại cổ phần
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Thanh Toán Song Phương Điện Tử Tại KBNN Cửa Lò

Thanh toán song phương điện tử (TTSPĐT) là phương thức xử lý giao dịch điện tử giữa Kho bạc Nhà nước (KBNN) và ngân hàng thương mại (NHTM) thông qua mạng máy tính. Mục tiêu của TTSPĐT là tăng cường cải cách hành chính, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt và hỗ trợ người dân, doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ với ngân sách nhà nước. Hợp tác song phương giữa KBNN và NHTM mở rộng phạm vi phối hợp thu ngân sách nhà nước và ủy nhiệm thu bằng tiền mặt qua hệ thống ngân hàng, phù hợp với chiến lược phát triển của cả hai bên. Các công trình nghiên cứu trước đây tập trung vào thanh toán không dùng tiền mặt nói chung, nhưng chưa có nghiên cứu chuyên sâu về TTSPĐT tại KBNN cấp huyện. Đề tài này tập trung vào việc phân tích phối hợp thanh toán song phương điện tử tại Kho bạc Nhà nước Cửa Lò, từ đó đưa ra những đánh giá và giải pháp cụ thể.

1.1. Bản chất của thanh toán song phương điện tử TTSPĐT

TTSPĐT là quá trình điện tử hóa thanh toán giữa KBNN và NHTM. Thay vì giao dịch trực tiếp, các giao dịch được thực hiện thông qua hệ thống máy tính và mạng. Điều này giúp giảm thời gian xử lý, chi phí giao dịch và tăng tính chính xác. TTSPĐT tạo điều kiện cho việc kết nối kho bạc nhà nước với hệ thống ngân hàng một cách hiệu quả, góp phần vào việc xây dựng chính phủ điện tử. Theo Nguyễn Văn Dương (2024), thanh toán là sự chuyển giao tài sản giữa các bên. Do đó TTSPĐT có thể được hiểu là hình thức chuyển giao tài sản thông qua mạng điện tử một cách an toàn.

1.2. Vai trò và lợi ích của TTSPĐT đối với KBNN Cửa Lò

TTSPĐT mang lại nhiều lợi ích cho KBNN Cửa Lò, bao gồm tăng cường hiệu quả thanh toán, giảm thiểu sai sót và gian lận, nâng cao tính minh bạch và kiểm soát. TTSPĐT cũng giúp KBNN Cửa Lò cung cấp dịch vụ tốt hơn cho người dân và doanh nghiệp, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh và thu hút đầu tư. Với lợi thế về tốc độ và tính bảo mật, TTSPĐT là một phần quan trọng trong quá trình chuyển đổi số trong tài chính của KBNN Cửa Lò.

II. Vấn Đề Thách Thức Phối Hợp Thanh Toán Điện Tử Phân Tích

Mặc dù có nhiều lợi ích, việc triển khai và duy trì TTSPĐT tại KBNN Cửa Lò cũng đối mặt với nhiều thách thức. Các thách thức bao gồm: hạ tầng công nghệ chưa đồng bộ, nguồn nhân lực thiếu kinh nghiệm, quy trình nghiệp vụ chưa hoàn thiện và nguy cơ rủi ro thanh toán điện tử. Để giải quyết những thách thức này, KBNN Cửa Lò cần có chiến lược và giải pháp phù hợp, bao gồm đầu tư vào công nghệ, đào tạo nhân lực, hoàn thiện quy trình nghiệp vụ và tăng cường công tác bảo mật thanh toán điện tử.

2.1. Hạ tầng công nghệ và an ninh mạng cho TTSPĐT

Hạ tầng công nghệ là nền tảng của TTSPĐT. Để đảm bảo hoạt động ổn định và an toàn, KBNN Cửa Lò cần đầu tư vào hạ tầng công nghệ hiện đại, bao gồm hệ thống máy chủ, mạng, phần mềm và các thiết bị bảo mật. Việc đảm bảo an toàn thanh toán điện tử là vô cùng quan trọng, KBNN Cửa Lò cần triển khai các biện pháp bảo mật mạnh mẽ, bao gồm mã hóa dữ liệu, xác thực hai yếu tố và giám sát liên tục.

2.2. Đào tạo nguồn nhân lực cho quy trình TTSPĐT tại KBNN

Nguồn nhân lực là yếu tố then chốt để triển khai và vận hành TTSPĐT thành công. KBNN Cửa Lò cần đào tạo đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn cao, am hiểu về công nghệ và nghiệp vụ thanh toán. Việc đào tạo cần tập trung vào các kỹ năng: sử dụng phần mềm, quản lý rủi ro và xử lý sự cố.

2.3. Những quy trình nghiệp vụ còn bất cập chưa rõ ràng

Một quy trình nghiệp vụ rõ ràng, minh bạch, hiệu quả là rất quan trọng cho việc TTSPĐT. Các quy trình cần được chuẩn hóa, công khai và tuân thủ nghiêm ngặt. Để thực hiện thanh toán song phương được hiệu quả, cần chú trọng rà soát và cập nhật liên tục các quy trình cho phù hợp với thực tiễn.

III. Phương Pháp Hoàn Thiện Quy Trình Thanh Toán Song Phương Điện Tử

Để nâng cao hiệu quả TTSPĐT, KBNN Cửa Lò cần hoàn thiện quy trình nghiệp vụ. Hoàn thiện bằng cách chuẩn hóa các bước thực hiện, giảm thiểu thủ tục, tăng cường tự động hóa và ứng dụng công nghệ mới. Quy trình cần được thiết kế sao cho đơn giản, dễ hiểu và dễ thực hiện, đồng thời đảm bảo tính chính xác và an toàn. Hoàn thiện quy trình nghiệp vụ là một quá trình liên tục, cần được thường xuyên rà soát và cập nhật.

3.1. Chuẩn hóa quy trình nghiệp vụ thanh toán song phương điện tử

Chuẩn hóa quy trình nghiệp vụ là một yếu tố quan trọng để đảm bảo tính chính xác, đồng nhất và hiệu quả của TTSPĐT. KBNN Cửa Lò cần xây dựng các quy trình chuẩn cho từng loại giao dịch, bao gồm các bước thực hiện, trách nhiệm của từng bộ phận và thời gian xử lý. Quy trình chuẩn cần được công bố rộng rãi và tuân thủ nghiêm ngặt.

3.2. Tăng cường tự động hóa quy trình phối hợp thanh toán điện tử

Tự động hóa là một giải pháp hiệu quả để giảm thiểu thủ tục, sai sót và thời gian xử lý trong TTSPĐT. KBNN Cửa Lò cần ứng dụng công nghệ thông tin để tự động hóa các bước thực hiện, từ khâu nhập liệu đến khâu phê duyệt và đối chiếu. Tự động hóa giúp giảm tải cho cán bộ và tăng cường hiệu quả hoạt động.

3.3. Ứng dụng công nghệ mới giải pháp thanh toán điện tử tiên tiến

Công nghệ thông tin phát triển không ngừng, mang đến nhiều cơ hội để nâng cao hiệu quả TTSPĐT. KBNN Cửa Lò cần chủ động nghiên cứu và ứng dụng các công nghệ mới, như trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain, và các giải pháp thanh toán điện tử tiên tiến, để tăng cường tính bảo mật, an toàn và hiệu quả của hệ thống thanh toán.

IV. Bí Quyết Đảm Bảo An Toàn Giao Dịch Thanh Toán Song Phương Điện Tử

An toàn là yếu tố quan trọng nhất trong TTSPĐT. KBNN Cửa Lò cần triển khai các biện pháp bảo mật mạnh mẽ để phòng ngừa và phát hiện các hành vi gian lận, tấn công mạng và rủi ro khác. Các biện pháp bảo mật cần bao gồm cả yếu tố kỹ thuật và yếu tố con người, đồng thời được thường xuyên kiểm tra và cập nhật. Đảm bảo an toàn giao dịch là trách nhiệm của tất cả các bên liên quan, từ cán bộ KBNN đến người dân và doanh nghiệp.

4.1. Áp dụng các biện pháp xác thực giao dịch điện tử tiên tiến

Việc xác thực giao dịch một cách chính xác và an toàn là rất quan trọng. Cần trang bị cho đội ngũ chuyên viên các biện pháp xác thực như: OTP (One-Time Password), chữ ký số, và xác thực sinh trắc học (vân tay, khuôn mặt). Cần nâng cấp và bảo trì các biện pháp xác thực thường xuyên.

4.2. Nâng cao nhận thức và kỹ năng bảo mật cho cán bộ và người dùng

Nhận thức và kỹ năng bảo mật của cán bộ và người dùng là một yếu tố quan trọng trong việc đảm bảo an toàn giao dịch. Cần có các chương trình đào tạo, tập huấn định kỳ để nâng cao nhận thức và kỹ năng bảo mật cho cán bộ và người dùng. Cán bộ và người dùng cần được trang bị kiến thức về các nguy cơ bảo mật và cách phòng ngừa.

4.3. Xây dựng quy trình ứng phó sự cố bảo mật hiệu quả

Mặc dù đã có các biện pháp phòng ngừa, sự cố bảo mật vẫn có thể xảy ra. KBNN Cửa Lò cần xây dựng quy trình ứng phó sự cố bảo mật hiệu quả để giảm thiểu thiệt hại và khôi phục hệ thống một cách nhanh chóng. Quy trình cần xác định rõ trách nhiệm của từng bộ phận và các bước thực hiện.

V. Phân Tích Kết Quả Ứng Dụng Thanh Toán Song Phương Tại KBNN

Việc triển khai TTSPĐT tại KBNN Cửa Lò đã mang lại những kết quả tích cực. Các kết quả bao gồm tăng cường hiệu quả hoạt động, giảm thiểu chi phí giao dịch, nâng cao tính minh bạch và cải thiện dịch vụ cho người dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều dư địa để cải thiện và phát triển TTSPĐT trong tương lai. Việc đánh giá kết quả một cách khách quan và liên tục là rất quan trọng để định hướng cho các hoạt động cải tiến.

5.1. Đánh giá hiệu quả hoạt động thanh toán sau khi triển khai TTSPĐT

Cần có những đánh giá cụ thể về hiệu quả, dựa trên các chỉ số như: thời gian xử lý giao dịch, số lượng giao dịch thành công, chi phí giao dịch và mức độ hài lòng của người dùng. Việc so sánh hiệu quả trước và sau khi triển khai TTSPĐT giúp KBNN Cửa Lò đánh giá được mức độ thành công của dự án.

5.2. Phân tích chi phí và lợi ích của việc ứng dụng TTSPĐT

Phân tích chi phí và lợi ích (CBA) là một công cụ quan trọng để đánh giá hiệu quả kinh tế của dự án TTSPĐT. Cần xác định tất cả các chi phí liên quan đến dự án, bao gồm chi phí đầu tư, chi phí vận hành và chi phí bảo trì. Sau đó, cần so sánh chi phí với các lợi ích thu được, như giảm chi phí giao dịch, tăng doanh thu và cải thiện dịch vụ.

5.3. Khảo sát mức độ hài lòng của người dùng về hệ thống TTSPĐT

Mức độ hài lòng của người dùng là một chỉ số quan trọng để đánh giá chất lượng dịch vụ của hệ thống TTSPĐT. Cần thực hiện các cuộc khảo sát định kỳ để thu thập ý kiến phản hồi của người dùng và xác định các điểm cần cải thiện. Khảo sát cần tập trung vào các yếu tố như: tính dễ sử dụng, tính ổn định, tính an toàn và tính tiện lợi.

VI. Tầm Nhìn Phát Triển Thanh Toán Song Phương Điện Tử Đến 2030

TTSPĐT có vai trò ngày càng quan trọng trong hệ thống tài chính quốc gia. Đến năm 2030, TTSPĐT sẽ trở thành một phương thức thanh toán phổ biến và được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực khác nhau. KBNN Cửa Lò cần có tầm nhìn chiến lược và kế hoạch hành động cụ thể để tận dụng tối đa cơ hội và đối phó với các thách thức trong tương lai. Hợp tác với các đối tác trong và ngoài nước là rất quan trọng để phát triển TTSPĐT một cách bền vững.

6.1. Xu hướng phát triển của thanh toán điện tử trong tương lai

Cần nắm bắt các xu hướng phát triển của thanh toán điện tử, như thanh toán di động, thanh toán không tiếp xúc và thanh toán xuyên biên giới. Các xu hướng này sẽ tác động đến hệ thống TTSPĐT và đòi hỏi KBNN Cửa Lò phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng.

6.2. Kế hoạch hành động để đạt được mục tiêu phát triển TTSPĐT

Cần xây dựng kế hoạch hành động chi tiết, với các mục tiêu cụ thể, các hoạt động cần thực hiện, thời gian hoàn thành và nguồn lực cần thiết. Kế hoạch cần được xây dựng dựa trên tầm nhìn chiến lược và được thường xuyên rà soát và cập nhật.

6.3. Tăng cường hợp tác với các đối tác trong và ngoài nước

Hợp tác với các đối tác là rất quan trọng để phát triển TTSPĐT một cách bền vững. KBNN Cửa Lò cần tăng cường hợp tác với các NHTM, các tổ chức tài chính, các công ty công nghệ và các cơ quan quản lý nhà nước để chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi công nghệ và huy động nguồn lực.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh chuyển đổi số và phát triển thanh toán không dùng tiền mặt, phối hợp thanh toán song phương điện tử (TTSPĐT) giữa Kho bạc Nhà nước (KBNN) và các ngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP) đóng vai trò quan trọng trong cải cách hành chính và nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách nhà nước. Tại Kho bạc Nhà nước Cửa Lò, giai đoạn 2021-2023, TTSPĐT đã được triển khai với 8 loại giao dịch thanh toán điện tử, phối hợp với nhiều ngân hàng như Vietcombank, Ngân hàng Bưu điện Liên Việt, Ngân hàng Công thương. Tổng số lượng yêu cầu thanh toán trên hệ thống TABMIS tăng dần, năm 2023 đạt hơn 2.500 món với tổng giá trị hàng trăm tỷ đồng, phản ánh sự mở rộng và phát triển của hoạt động phối hợp.

Tuy nhiên, thực trạng phối hợp TTSPĐT tại KBNN Cửa Lò còn tồn tại nhiều hạn chế như thiếu văn bản phân công nhiệm vụ rõ ràng, sai sót trong xử lý lệnh thanh toán, chênh lệch số liệu đối chiếu, và các vấn đề kỹ thuật trong giao diện hệ thống. Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định khung lý thuyết, phân tích thực trạng phối hợp TTSPĐT tại KBNN Cửa Lò giai đoạn 2021-2023, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện đến năm 2030, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý tài chính công, thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, và hỗ trợ người dân, doanh nghiệp tiếp cận dịch vụ tài chính đa dạng.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào phối hợp TTSPĐT bằng đồng Việt Nam giữa KBNN huyện và các NHTMCP, không bao gồm thanh toán ngoại tệ hay các giao dịch đặc biệt. Dữ liệu nghiên cứu thu thập từ báo cáo, số liệu thực tế giai đoạn 2021-2023 và khảo sát cán bộ thực hiện phối hợp TTSPĐT tại KBNN Cửa Lò tháng 4-5/2024. Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc nâng cao hiệu quả phối hợp thanh toán điện tử, góp phần hiện đại hóa hoạt động kho bạc nhà nước và phát triển hệ thống ngân hàng điện tử.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình sau:

• Lý thuyết phối hợp tổ chức: Phối hợp là quá trình liên kết hoạt động của các bộ phận, cá nhân nhằm đạt hiệu quả và hiệu lực trong thực hiện mục tiêu chung. Mức độ phối hợp phụ thuộc vào tính chất nhiệm vụ và mức độ tương tác giữa các bên.
• Mô hình thanh toán điện tử: Thanh toán điện tử là hình thức giao dịch không dùng tiền mặt qua mạng internet, với đặc điểm bảo mật, tiện lợi, chi phí thấp và khả năng kiểm soát nguồn gốc giao dịch.
• Khái niệm phối hợp thanh toán song phương điện tử (TTSPĐT): Là quá trình xử lý các giao dịch thanh toán điện tử tập trung giữa KBNN và hệ thống NHTM qua mạng máy tính, đảm bảo an toàn, chính xác và hiệu quả.
• Các khái niệm chính: Chủ thể phối hợp (Giám đốc, kế toán trưởng, kế toán viên, thanh toán viên), công cụ phối hợp (văn bản pháp luật, hệ thống CNTT như TABMIS, TTSPĐT), quy trình phối hợp (xử lý lệnh thanh toán đi, đến, đối chiếu, tra soát, xử lý sai sót).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp:

• Phân tích tài liệu thứ cấp: Thu thập và tổng hợp các văn bản pháp luật, báo cáo, số liệu từ KBNN Cửa Lò và các cơ quan liên quan giai đoạn 2021-2023.
• Khảo sát sơ cấp: Phỏng vấn và khảo sát 12 cán bộ công chức trực tiếp tham gia phối hợp TTSPĐT tại KBNN Cửa Lò tháng 4-5/2024 nhằm đánh giá thực trạng, nhận diện điểm mạnh, hạn chế.
• Phân tích định lượng: Sử dụng số liệu về số lượng và giá trị giao dịch thanh toán, số lượng sai sót, tra soát, đối chiếu để đánh giá hiệu quả phối hợp.
• Phân tích định tính: Đánh giá các nhân tố ảnh hưởng như nhận thức lãnh đạo, tổ chức bộ máy, nguồn lực tài chính, ứng dụng công nghệ thông tin.
• Timeline nghiên cứu: Thu thập dữ liệu thứ cấp giai đoạn 2021-2023, khảo sát sơ cấp tháng 4-5/2024, phân tích và đề xuất giải pháp đến năm 2030.

Cỡ mẫu khảo sát gồm 12 cán bộ công chức, được lựa chọn theo phương pháp chọn mẫu thuận tiện, đảm bảo đại diện cho các vị trí chủ chốt trong quy trình phối hợp TTSPĐT. Phương pháp phân tích bao gồm so sánh, tổng hợp, thống kê mô tả và đánh giá thực trạng dựa trên các chỉ số hiệu quả phối hợp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tăng trưởng số lượng và giá trị giao dịch TTSPĐT:

   • Số lượng yêu cầu thanh toán trên hệ thống TABMIS tăng từ khoảng 2.000 món năm 2021 lên hơn 2.500 món năm 2023, tăng khoảng 25%.
   • Giá trị yêu cầu thanh toán trên TABMIS năm 2023 đạt khoảng 386.988 triệu đồng, tăng 8,22% so với năm 2022.
   • Số lượng lệnh thanh toán đến trên TTSPĐT năm 2023 tăng 21,53% so với năm 2022, đạt hơn 2.600 món.

2. Hiệu quả phối hợp xử lý lệnh thanh toán đi và đến:

   • 100% lệnh thanh toán đi được kế toán trưởng và giám đốc duyệt đúng thông tin trên TTSPĐT trong giai đoạn 2021-2023.
   • Tỷ lệ lệnh thanh toán đến và chứng từ phục hồi đúng khi kế toán trưởng kiểm soát đạt trên 95%, tuy nhiên vẫn còn khoảng 106 món sai sót năm 2023.
   • Số lượng lệnh thanh toán đến sai khi kiểm soát có xu hướng giảm nhưng vẫn tồn tại.

3. Kết quả đối chiếu và quyết toán:

   • Số bảng kê đối chiếu khớp đúng tăng từ 504 món năm 2021 lên 607 món năm 2023, tăng 20,44%.
   • Số bảng kê đối chiếu sai giảm dần, năm 2023 không còn trường hợp sai sót.
   • Quy trình đối chiếu điện tử và lập đề nghị quyết toán được thực hiện tự động, nâng cao tính chính xác và kịp thời.

4. Tình hình tra soát và xử lý sai sót:

   • Số điện tra soát do thanh toán viên lập giảm từ 8 món năm 2021 xuống 0 món năm 2023.
   • Sai lầm phát hiện sau khi lệnh thanh toán đã chuyển sang NHTM tăng từ 55 món năm 2021 lên 83 món năm 2023, chủ yếu liên quan đến sai thông tin ngân hàng, tài khoản người hưởng.
   • Các sai sót về số tiền thừa hoặc thiếu không phát sinh trong giai đoạn nghiên cứu.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy phối hợp TTSPĐT tại KBNN Cửa Lò đã có sự phát triển tích cực về số lượng và giá trị giao dịch, đồng thời nâng cao hiệu quả xử lý lệnh thanh toán và đối chiếu quyết toán. Việc áp dụng hệ thống TABMIS và TTSPĐT giúp tự động hóa quy trình, giảm thiểu sai sót và tăng tính minh bạch. Tuy nhiên, tồn tại các hạn chế như thiếu văn bản phân công nhiệm vụ rõ ràng, gây khó khăn trong phối hợp; sai sót trong lệnh thanh toán đến và các vấn đề kỹ thuật trong giao diện hệ thống vẫn còn ảnh hưởng đến hiệu quả phối hợp.

So sánh với các nghiên cứu trong ngành tài chính công và thanh toán điện tử, kết quả này phù hợp với xu hướng chuyển đổi số và cải cách hành chính, đồng thời phản ánh những thách thức phổ biến trong việc đồng bộ hệ thống công nghệ và quản lý nguồn nhân lực. Việc tăng số lượng sai lầm phát hiện sau khi lệnh thanh toán đã chuyển sang NHTM cho thấy cần nâng cao năng lực kiểm soát và phối hợp xử lý sai sót nhanh chóng.

Dữ liệu có thể được trình bày qua các biểu đồ tăng trưởng số lượng giao dịch, tỷ lệ sai sót theo năm, bảng tổng hợp kết quả đối chiếu và số liệu tra soát để minh họa rõ nét hiệu quả và hạn chế trong phối hợp TTSPĐT.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Xây dựng văn bản phân công nhiệm vụ rõ ràng

   • Động từ hành động: Ban hành, quy định, phân công
   • Target metric: Giảm thiểu hiểu lầm, tăng hiệu quả phối hợp
   • Timeline: Triển khai trong năm 2024
   • Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo KBNN Cửa Lò phối hợp với phòng pháp chế

2. Tăng cường đào tạo và phát triển nguồn nhân lực

   • Động từ hành động: Đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực
   • Target metric: Nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng công nghệ thông tin cho 100% cán bộ phối hợp TTSPĐT
   • Timeline: Kế hoạch đào tạo định kỳ hàng năm từ 2024 đến 2030
   • Chủ thể thực hiện: Phòng nhân sự KBNN Cửa Lò phối hợp với các đơn vị đào tạo chuyên ngành

3. Nâng cấp và hoàn thiện hệ thống công nghệ thông tin

   • Động từ hành động: Cập nhật, nâng cấp, tích hợp hệ thống
   • Target metric: Giảm thiểu lỗi giao diện, tăng tỷ lệ giao dịch thành công trên 99%
   • Timeline: Hoàn thành nâng cấp trong năm 2025
   • Chủ thể thực hiện: Ban công nghệ thông tin KBNN Cửa Lò phối hợp với nhà cung cấp phần mềm

4. Hoàn thiện quy trình xử lý sai sót và tra soát

   • Động từ hành động: Xây dựng, chuẩn hóa, rút ngắn thời gian xử lý
   • Target metric: Giảm thời gian xử lý sai sót xuống dưới 3 ngày làm việc
   • Timeline: Áp dụng từ quý 3 năm 2024
   • Chủ thể thực hiện: Phòng nghiệp vụ KBNN Cửa Lò phối hợp với các NHTMCP

5. Tăng cường phối hợp và trao đổi thông tin với các ngân hàng

   • Động từ hành động: Thiết lập, duy trì, nâng cao kênh liên lạc
   • Target metric: Đảm bảo 100% các vấn đề phối hợp được phản hồi trong vòng 24 giờ
   • Timeline: Thực hiện liên tục từ 2024 đến 2030
   • Chủ thể thực hiện: Ban lãnh đạo KBNN Cửa Lò và các ngân hàng đối tác

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý Kho bạc Nhà nước các cấp

   • Lợi ích: Hiểu rõ quy trình phối hợp TTSPĐT, nâng cao hiệu quả quản lý ngân sách, áp dụng giải pháp cải tiến.
   • Use case: Xây dựng kế hoạch cải cách hành chính, đào tạo nhân sự.

2. Lãnh đạo và chuyên viên ngân hàng thương mại cổ phần

   • Lợi ích: Nắm bắt quy trình phối hợp với KBNN, cải thiện dịch vụ thanh toán điện tử, giảm thiểu sai sót.
   • Use case: Tối ưu hóa quy trình xử lý giao dịch, phối hợp tra soát.

3. Chuyên gia và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực quản lý kinh tế và tài chính công

   • Lợi ích: Tham khảo mô hình phối hợp thanh toán điện tử, phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp thực tiễn.
   • Use case: Phát triển nghiên cứu sâu hơn về chuyển đổi số trong quản lý tài chính công.

4. Các đơn vị cung cấp giải pháp công nghệ thông tin cho ngành tài chính

   • Lợi ích: Hiểu yêu cầu nghiệp vụ, đặc điểm kỹ thuật và các khó khăn trong phối hợp TTSPĐT để phát triển sản phẩm phù hợp.
   • Use case: Thiết kế, nâng cấp phần mềm quản lý thanh toán điện tử.

Câu hỏi thường gặp

1. Phối hợp thanh toán song phương điện tử là gì?
   Phối hợp TTSPĐT là quá trình xử lý các giao dịch thanh toán điện tử tập trung giữa Kho bạc Nhà nước và các ngân hàng thương mại qua mạng máy tính, nhằm đảm bảo giao dịch nhanh chóng, chính xác và an toàn. Ví dụ, KBNN Cửa Lò phối hợp với Vietcombank để xử lý các khoản thu, chi ngân sách qua hệ thống TTSPĐT.

2. Những nhân tố nào ảnh hưởng đến hiệu quả phối hợp TTSPĐT?
   Các nhân tố chính gồm nhận thức và sự ủng hộ của lãnh đạo, tổ chức bộ máy, nguồn lực tài chính, trình độ nhân sự, ứng dụng công nghệ thông tin và các quy định pháp lý. Ví dụ, sự thiếu văn bản phân công nhiệm vụ rõ ràng tại KBNN Cửa Lò gây khó khăn trong phối hợp.

3. Các bước chính trong quy trình phối hợp TTSPĐT gồm những gì?
   Quy trình gồm xử lý lệnh thanh toán đi (khoản chi), xử lý lệnh thanh toán đến (khoản thu), đối chiếu và quyết toán, tra soát và xử lý sai sót. Mỗi bước đều có kiểm soát chặt chẽ từ kế toán viên đến giám đốc.

4. Làm thế nào để xử lý sai sót trong phối hợp TTSPĐT?
   Khi phát hiện sai sót, KBNN và ngân hàng phối hợp lập điện tra soát, kiểm tra nguyên nhân, xử lý theo quy trình, ví dụ như chuyển trả lại chứng từ thanh toán thừa hoặc bổ sung số tiền thiếu. Thời gian xử lý tối đa 3 ngày làm việc.

5. Tại sao cần nâng cấp hệ thống công nghệ trong phối hợp TTSPĐT?
   Hệ thống CNTT hiện đại giúp giảm thiểu lỗi giao diện, tăng tốc độ xử lý, đảm bảo an toàn dữ liệu và nâng cao hiệu quả phối hợp. KBNN Cửa Lò sử dụng các phần mềm như TABMIS và TTSPĐT, nhưng vẫn gặp một số lỗi kỹ thuật cần khắc phục.

Kết luận

• Phối hợp thanh toán song phương điện tử tại Kho bạc Nhà nước Cửa Lò giai đoạn 2021-2023 đã đạt được sự phát triển về số lượng và giá trị giao dịch, góp phần thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt.
• Quy trình phối hợp được xây dựng với sự phân công nhiệm vụ rõ ràng giữa các chức danh, sử dụng hệ thống CNTT hiện đại như TABMIS và TTSPĐT.
• Tồn tại các hạn chế như thiếu văn bản phân công nhiệm vụ cụ thể, sai sót trong xử lý lệnh thanh toán đến, và các vấn đề kỹ thuật trong giao diện hệ thống.
• Đề xuất các giải pháp hoàn thiện về chủ thể phối hợp, công cụ phối hợp, quy trình xử lý sai sót và nâng cấp công nghệ đến năm 2030 nhằm nâng cao hiệu quả phối hợp.
• Khuyến nghị các bước tiếp theo bao gồm ban hành văn bản phân công, đào tạo nhân lực, nâng cấp hệ thống CNTT và tăng cường phối hợp với các ngân hàng thương mại.

Call-to-action: Các cơ quan quản lý và ngân hàng thương mại cần phối hợp chặt chẽ triển khai các giải pháp đề xuất để nâng cao hiệu quả phối hợp thanh toán song phương điện tử, góp phần hiện đại hóa quản lý tài chính công và thúc đẩy phát triển kinh tế số.