I. Tổng Quan Về Phần Mềm Từ Điển Cầu Đường Anh Việt
Sự phát triển của công nghệ thông tin đã thúc đẩy việc học tập và trao đổi kiến thức, đặc biệt là tiếng Anh. Tuy nhiên, việc dạy và học tiếng Anh chuyên ngành, nhất là trong lĩnh vực cầu đường, vẫn còn nhiều hạn chế. Sinh viên thường thiếu kiến thức về từ vựng và ngữ pháp. Tiếng Anh là ngôn ngữ phổ thông, và các công ty thường yêu cầu ứng viên có trình độ Anh ngữ. Vì vậy, việc thông thạo tiếng Anh là một lợi thế lớn. Để có một công việc tốt, vốn ngoại ngữ là điều kiện tiên quyết. Điều này thúc đẩy việc dạy và học ngoại ngữ ở các trường đại học, cao đẳng. Tuy nhiên, nhiều sinh viên vẫn chưa nắm vững kiến thức cơ bản và chuyên ngành. Tình trạng này diễn ra ở nhiều khối ngành, từ kỹ thuật đến nhân văn. Đối với ngành kỹ thuật, sinh viên ít tiếp xúc với tiếng Anh, nên việc học thường chỉ dừng lại ở mức cơ bản. Nhiều trường chỉ dạy tiếng Anh trong một năm, khiến sinh viên ít quan tâm và kết quả không cao. Ngay cả ở những ngành tiếp xúc nhiều với tiếng Anh, tình hình cũng không mấy khả quan hơn. Cả trường, giảng viên lẫn sinh viên đều không chú trọng, thậm chí có trường còn bỏ hẳn môn Tiếng Anh chuyên ngành.
1.1. Tầm quan trọng của từ điển chuyên ngành cầu đường
Việc học tiếng Anh của sinh viên còn nhiều hạn chế, thường chỉ mang tính chất đối phó với các kỳ thi. Thời lượng đào tạo tiếng Anh không đủ để sinh viên có khả năng giao tiếp tốt. Trình độ sinh viên không đồng đều, gây khó khăn cho giảng viên. Tình trạng học tiếng Anh ở cấp 3 cũng ảnh hưởng đến việc học ở đại học. Chương trình học quá nặng, chủ yếu tập trung vào ngữ pháp và từ vựng, ít rèn luyện kỹ năng nghe, nói. Việc đào tạo tiếng Anh ở các trường không chuyên thường vội vàng và chú trọng vào tiếng Anh chuyên ngành, trong khi kiến thức cơ bản lại không được nắm vững. Qua khảo sát, nhiều sinh viên cho rằng giáo trình không sát với thực tế và thiếu phương tiện học tập. Một trong những nguyên nhân là do sinh viên chưa có một bộ từ điển chuyên ngành thật sự đầy đủ và tiện lợi.
1.2. Thực trạng từ điển cầu đường hiện nay
Trường ĐH GTVT – CSII đào tạo nhiều ngành kỹ thuật, trọng tâm là Cầu – Đường. Hiện nay, có nhiều dạng từ điển chuyên ngành mở ở dạng trực tuyến, sách in. Tuy nhiên, sách in khó mang theo, còn từ điển trực tuyến cần có mạng Internet. Nhận thấy điều này, nhóm nghiên cứu đã quyết định tạo một phần từ điển chuyên ngành Cầu – Đường với độ chính xác cao, thuận tiện khi sử dụng do được cài đặt ngay trên điện thoại di động, và không cần kết nối Internet. Điều này giúp sinh viên và kỹ sư có thể tra cứu mọi lúc, mọi nơi, phục vụ cho việc học tập và nghiên cứu.
II. Giải Pháp Xây Dựng Phần Mềm Từ Điển Anh Việt Cầu Đường
Nhóm nghiên cứu mong muốn đem đến một sự lựa chọn mới về cách học tiếng Anh. Việc học ngoại ngữ nói chung và tiếng Anh nói riêng, đặc biệt là tiếng Anh chuyên ngành cầu đường, cần rèn luyện cả bốn kỹ năng nghe, nói, đọc, viết. Vì vậy, một chiếc từ điển có thể đáp ứng cho việc học cả bốn kỹ năng này là vô cùng quan trọng. Hiện nay, chỉ có từ điển in hoặc từ điển trực tuyến. Từ điển trực tuyến cần kết nối Internet, còn từ điển in không đáp ứng được kỹ năng nghe. Nhóm nghiên cứu quyết định đưa vào phần mềm từ điển này mục phát âm, giúp người sử dụng tiếp cận từ ngữ mới theo cách đơn giản nhất. Người dùng chỉ cần nghe theo, bắt chước đọc theo, từ đó từ ngữ sẽ lưu trong trí óc và phát âm chính xác theo giọng đọc của người bản xứ một cách tự nhiên.
2.1. Mục tiêu của phần mềm từ điển cầu đường
Đi kèm với phần phát âm, nhóm nghiên cứu cũng sẽ làm loại từ và nghĩa của từ, giúp người học làm chủ vốn từ vựng một cách đầy đủ nhất. Vấn đề đặt ra là làm sao để bộ từ điển này có thể đến tay mọi người một cách dễ dàng và phổ biến nhất. Nhóm nghiên cứu đã quyết định sử dụng ngôn ngữ lập trình JAVA, một ngôn ngữ lập trình gần như phổ biến nhất hiện nay. Việc sở hữu một chiếc điện thoại không còn khó khăn như trước nữa. Đa số điện thoại di động đều được cài sẵn JAVA hoặc có thể dùng phần mềm viết bằng ngôn ngữ JAVA. Vì vậy, hầu như bất kỳ ai cũng có thể sử dụng phần mềm này trên chính chiếc điện thoại của mình.
2.2. Ưu điểm của phần mềm từ điển cầu đường
Việc có thể sử dụng ngay trên mọi điện thoại di động chắc chắn sẽ khiến nhiều người lựa chọn sử dụng phần mềm của nhóm nghiên cứu. Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu cũng đã đơn giản hóa việc cài đặt phần mềm, giúp bất kỳ ai với kiến thức công nghệ thông tin ở mọi cấp bậc đều có thể dễ dàng tự mình cài đặt phần mềm cho chiếc điện thoại di động. Giao diện thân thiện, trực quan cũng là một thế mạnh mà nhóm nghiên cứu tập trung vào phần mềm này. Các mục như tra từ, trình bày ngữ nghĩa của từ được yêu cầu tra cứu được trình bày gọn gàng, thân thiện và giúp ích rất nhiều cho việc sử dụng phần mềm.
2.3. Chức năng nổi bật của phần mềm
Chức năng hiện những từ gợi ý ngay bên dưới phần tra từ sau khi người dùng nhập những chữ cái đâu tiên cũng giảm rất nhiều thời gian cho người dùng khi họ có nhu cầu tra cứu từ ngữ chuyên ngành. Người dùng sẽ không còn phải mất thời gian nhập tất cả các ký tự của từ cần tra nữa. Thay vì đó, người dùng chỉ cần nhập hai đến ba chữ cái đầu tiên của một từ rồi chọn từ mình cần tra cứu là họ sẽ có ngay nghĩa, cách phát âm, phiên âm cũng như loại từ mà mình cần tìm.
III. Công Nghệ Java Trong Phát Triển Từ Điển Cầu Đường
Phần mềm từ điển Anh – Việt chuyên ngành cầu đường được viết bằng ngôn ngữ JAVA – ngôn ngữ lập trình phổ biến trên hầu hết các loại điện thoại di động hiện nay để phần mềm này có thể cài đặt dễ dàng trên các loại điện thoại di động. Java là một ngôn ngữ lập trình dạng lập trình hướng đối tượng (OOP). Khác với phần lớn ngôn ngữ lập trình thông thường, thay vì biên dịch mã nguồn thành mã máy hoặc thông dịch mã nguồn khi chạy, Java được thiết kế để biên dịch mã nguồn thành bytecode, bytecode sau đó sẽ được môi trường thực thi chạy. Bằng cách này, Java thường chạy nhanh hơn những ngôn ngữ lập trình thông dịch khác như Python, Perl, PHP,… Cú pháp Java được vay mượn nhiều từ C & C++ nhưng có cú pháp hướng đối tượng đơn giản hơn và ít tính năng xử lý cấp thấp hơn.
3.1. Ưu điểm của ngôn ngữ lập trình Java
Tận dụng một số đặc điểm của JAVA như là: thông dịch (đặc điểm giúp phần mềm viết bằng JAVA có thể tương thích mọi loại máy khác nhau, miễn là có hỗ trợ JAVA), độc lập nền (đặc điểm giúp phần mềm viết bằng JAVA có thể chạy ngay trên cả máy tính với m...)
3.2. Ứng dụng Java trong xây dựng từ điển
Việc sử dụng Java cho phép phần mềm từ điển có thể chạy trên nhiều nền tảng khác nhau, từ điện thoại di động đến máy tính cá nhân. Điều này giúp người dùng có thể truy cập từ điển mọi lúc, mọi nơi, mà không cần phải lo lắng về vấn đề tương thích. Hơn nữa, Java cũng cung cấp nhiều thư viện và công cụ hỗ trợ cho việc xây dựng giao diện người dùng thân thiện và dễ sử dụng.
IV. Thực Tiễn Kết Quả Xây Dựng Phần Mềm Từ Điển Cầu Đường
Hiện tại trong nước có rất nhiều nhà xuất bản đã in nhiều loại từ điển chuyên ngành cầu đường dạng sách in nhưng việc sử dụng loại từ này thật sự cồng kềnh và rất khó tra cứu ở những nơi cần sự gọn nhẹ như công trường, … Bên cạnh đó còn có rất nhiều từ điển chuyên ngành mở trong đó có cả chuyên ngành xây dựng cầu đường. Tuy nhiên việc tra cứu cũng như sử dụng bị cản trở bởi việc phải kết nối Internet liên tục. Việc này cũng gây bất tiện cho người dụng. Với đặc thù công việc, người kỹ sư phải liên tục ra ngoài thực địa đi đến những nơi mà ngay cả mạng di động cũng không ổn định thì việc kết nối Internet liên tục để sử dụng loại từ điển này là bất khả thi.
4.1. So sánh với các từ điển hiện có
Một số cá nhân, tổ chức cũng đã xây dựng những bộ từ điển chuyên ngành xây dựng cầu đường riêng biệt. Nhưng giới hạn về số từ cũng như thiếu đi một số chức năng như phát âm từng từ theo giọng đọc chuẩn của người bản xứ đã đem lại một lợi thế không nhỏ cho nhóm nghiên cứu đề tài này. Cùng với đó là một số trường hợp cá biệt đã có công sưu tầm những từ ngữ chuyên ngành ở dạng thống kê. Tuy nhiên việc này chỉ mang tính chất tham khảo chứ không hề thuận tiện cho việc tra cứu cũng như phục vụ cho việc học tập và nghiên cứu.
4.2. Phạm vi từ vựng của từ điển
Phạm vi mà nhóm nghiên cứu tập trung chính là vốn từ vựng trong phần chuyên ngành cầu đường. Các lĩnh vực trong bộ từ điển bao gồm thiết kế và xây dựng cầu bê tông cốt thép, thiết kế hình học và khảo sát thiết kế đường bộ, thiết kế và xây dựng cầu thép, thiết kế nền mặt đường, thiết kế và xây dựng mố trụ cầu, xây dựng đường và đánh giá chất lượng, quy hoạch giao thông vận tải và mạng lưới đường bộ, đường sắt, cảng hàng không và sân bay, giao thông và đường đô thị, kinh tế quản lí và khai thác đường, kĩ thuật giao thông, tin học ứng dụng đường, tin học ứng dụng cầu, thiết kế và xây dựng hầm giao thông, khai thác kiểm định cầu,…
V. Đánh Giá Hướng Phát Triển Phần Mềm Từ Điển Cầu Đường
Phần mềm từ điển Anh-Việt chuyên ngành cầu đường đã đạt được những kết quả nhất định trong việc hỗ trợ sinh viên và kỹ sư trong lĩnh vực này. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều tiềm năng để phát triển và hoàn thiện hơn nữa. Việc cập nhật liên tục các thuật ngữ mới, mở rộng phạm vi từ vựng và cải thiện giao diện người dùng là những hướng đi quan trọng trong tương lai.
5.1. Ưu điểm và hạn chế của phần mềm
Ưu điểm lớn nhất của phần mềm là tính tiện lợi, dễ sử dụng và khả năng hoạt động offline. Tuy nhiên, phần mềm vẫn còn hạn chế về số lượng từ vựng và tính năng. Việc bổ sung thêm các ví dụ minh họa, hình ảnh và các công cụ hỗ trợ học tập sẽ giúp nâng cao hiệu quả sử dụng của phần mềm.
5.2. Hướng phát triển trong tương lai
Trong tương lai, phần mềm có thể được tích hợp thêm các tính năng như dịch thuật tự động, nhận diện giọng nói và học từ vựng thông minh. Ngoài ra, việc phát triển phiên bản web và ứng dụng di động cho các nền tảng khác nhau cũng sẽ giúp phần mềm tiếp cận được với nhiều người dùng hơn.
