Tổng quan nghiên cứu

Du lịch biển tại tỉnh Ninh Thuận, một vùng đất nổi tiếng với bờ biển dài hơn 105 km và nhiều vịnh đẹp như Vĩnh Hy, đang trở thành ngành kinh tế mũi nhọn với tiềm năng phát triển lớn. Năm 2022, lượng khách du lịch nội địa đến biển Ninh Thuận đạt khoảng 1,8 triệu lượt, chiếm 76,9% tổng lượng khách đến tỉnh, trong đó khách chủ yếu đến từ Thành phố Hồ Chí Minh (54,38%) và Hà Nội (23,15%). Doanh thu từ hoạt động du lịch biển đạt 1.483 tỷ đồng, chiếm 81,8% tổng doanh thu du lịch của tỉnh, tuy nhiên đóng góp của ngành du lịch vào tổng GDP tỉnh chỉ khoảng 14,74%, cho thấy tiềm năng chưa được khai thác hiệu quả.

Nghiên cứu tập trung phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến thu hút khách du lịch nội địa tại điểm đến biển Ninh Thuận trong giai đoạn từ tháng 8/2023 đến tháng 2/2024. Mục tiêu chính là đánh giá thực trạng thu hút khách, phân tích các yếu tố tác động và đề xuất giải pháp nâng cao sức hấp dẫn của điểm đến. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các bãi biển nổi bật như Cà Ná, Vịnh Vĩnh Hy, Ninh Chữ, Hang Rái và Bãi Nước Ngọt Bình Hưng.

Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà quản lý và doanh nghiệp du lịch nhằm phát triển bền vững du lịch biển Ninh Thuận, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ, đa dạng hóa sản phẩm và tăng cường quảng bá, từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế địa phương.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình về khả năng thu hút của điểm đến du lịch, trong đó nổi bật là mô hình của Aziz (2002) với 5 nhân tố chính: đặc điểm tự nhiên, đặc điểm văn hóa - xã hội, đặc điểm vật chất, các đặc tính bổ trợ và đặc điểm địa lý (được điều chỉnh thành khả năng tiếp cận). Ngoài ra, nhân tố an ninh - an toàn được bổ sung dựa trên các nghiên cứu gần đây nhằm phản ánh tầm quan trọng của yếu tố này trong thu hút khách du lịch.

Các khái niệm chính bao gồm:

  • Đặc điểm tự nhiên: Vẻ đẹp, sự đa dạng và độc đáo của cảnh quan thiên nhiên, khí hậu, nguồn nước, hệ động thực vật.
  • Đặc điểm văn hóa - xã hội: Kiến trúc địa phương, lễ hội, âm nhạc, ẩm thực, sản phẩm thủ công mỹ nghệ.
  • Đặc điểm vật chất: Cơ sở lưu trú, dịch vụ ăn uống, khu vui chơi giải trí, trung tâm mua sắm.
  • Các đặc tính bổ trợ: Hạ tầng kỹ thuật, dịch vụ y tế, an ninh, giao thông công cộng.
  • An ninh - an toàn: Mức độ an toàn cho du khách trong suốt chuyến đi.
  • Khả năng tiếp cận: Tính thuận tiện trong di chuyển đến và trong khu vực điểm đến.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hỗn hợp kết hợp định tính và định lượng. Giai đoạn định tính gồm phỏng vấn chuyên gia từ các cơ quan quản lý và doanh nghiệp du lịch tại Ninh Thuận để xác định và điều chỉnh các biến quan sát. Giai đoạn định lượng tiến hành khảo sát 237 khách du lịch nội địa tại các điểm du lịch biển nổi tiếng của tỉnh trong khoảng thời gian từ tháng 9 đến tháng 10 năm 2023.

Phương pháp chọn mẫu là phi ngẫu nhiên thuận tiện, phù hợp với điều kiện thực tế và nguồn lực nghiên cứu. Dữ liệu được thu thập qua bảng hỏi với thang đo Likert 5 mức độ, sau đó xử lý bằng phần mềm SPSS 22.0.

Các kỹ thuật phân tích bao gồm:

  • Thống kê mô tả để tổng hợp đặc điểm mẫu và các biến nghiên cứu.
  • Đánh giá độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha (tất cả thang đo đều đạt trên 0,6).
  • Phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc các nhân tố.
  • Phân tích hồi quy đa biến để kiểm định mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến thu hút khách du lịch nội địa.
  • Kiểm định các giả thuyết với mức ý nghĩa 5%.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Đặc điểm tự nhiên có ảnh hưởng mạnh nhất đến thu hút khách du lịch nội địa với hệ số hồi quy bội B = 0,273, giải thích phần lớn sự biến thiên trong lựa chọn điểm đến. Điều này phù hợp với thực tế Ninh Thuận sở hữu nhiều cảnh quan biển đẹp, khí hậu thuận lợi và các vịnh sinh thái độc đáo như Vĩnh Hy.

  2. Đặc điểm vật chất đứng thứ hai với B = 0,263, phản ánh tầm quan trọng của cơ sở lưu trú, dịch vụ ăn uống và các tiện ích giải trí trong việc thu hút khách. Mặc dù số lượng cơ sở lưu trú đạt tiêu chuẩn 3 sao trở lên chiếm trên 50%, chất lượng dịch vụ vẫn còn hạn chế và chưa đa dạng.

  3. Đặc điểm văn hóa - xã hội có tác động tích cực với B = 0,192, thể hiện vai trò của các giá trị văn hóa, lễ hội, ẩm thực địa phương trong việc tạo sức hút cho điểm đến.

  4. An ninh - an toàn cũng là yếu tố quan trọng với B = 0,147, cho thấy sự an toàn là điều kiện cần thiết để khách du lịch yên tâm lựa chọn điểm đến.

  5. Các đặc tính bổ trợ (B = 0,138) và khả năng tiếp cận (B = 0,130) tuy có mức độ ảnh hưởng thấp hơn nhưng vẫn đóng vai trò không thể thiếu trong việc nâng cao trải nghiệm và sự thuận tiện cho du khách.

Mô hình hồi quy giải thích được 64,3% sự biến thiên của yếu tố thu hút khách du lịch nội địa tại điểm đến biển Ninh Thuận, cho thấy tính phù hợp và độ tin cậy cao của nghiên cứu.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu khẳng định vai trò chủ đạo của tài nguyên thiên nhiên trong thu hút khách du lịch, phù hợp với các nghiên cứu trong và ngoài nước. Tuy nhiên, sự phát triển chưa đồng bộ của cơ sở vật chất và dịch vụ đã hạn chế sức hấp dẫn của điểm đến. So với các tỉnh lân cận như Khánh Hòa hay Bình Thuận, Ninh Thuận còn thiếu đa dạng sản phẩm du lịch và các dịch vụ hỗ trợ chuyên nghiệp.

Yếu tố an ninh - an toàn được bổ sung và chứng minh có ảnh hưởng đáng kể, phản ánh xu hướng ngày càng quan tâm của du khách đến môi trường du lịch an toàn và thân thiện. Khả năng tiếp cận mặc dù có tác động thấp hơn nhưng vẫn là yếu tố quan trọng trong bối cảnh phát triển hạ tầng giao thông và dịch vụ vận chuyển.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố (hệ số B), bảng phân tích hồi quy chi tiết và biểu đồ phân bố khách du lịch theo nguồn gốc địa lý để minh họa cơ cấu thị trường khách.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Phát huy lợi thế đặc điểm tự nhiên: Tỉnh cần bảo tồn và phát triển các khu vực sinh thái biển đặc trưng như Vịnh Vĩnh Hy, đồi cát Nam Cương, đồng thời xây dựng các sản phẩm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng gắn với thiên nhiên độc đáo. Thời gian thực hiện: 2024-2026. Chủ thể: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các địa phương.

  2. Nâng cao chất lượng đặc điểm vật chất: Đầu tư nâng cấp cơ sở lưu trú, đa dạng hóa dịch vụ ăn uống, giải trí và mua sắm, đồng thời phát triển các tiện ích bổ trợ như spa, thể thao biển. Thời gian: 2024-2027. Chủ thể: Doanh nghiệp du lịch, nhà đầu tư, chính quyền địa phương.

  3. Phát triển đặc điểm văn hóa - xã hội: Tổ chức các lễ hội văn hóa, sự kiện thể thao, quảng bá ẩm thực và sản phẩm thủ công mỹ nghệ địa phương nhằm tạo điểm nhấn văn hóa đặc sắc. Thời gian: 2024-2025. Chủ thể: Sở Văn hóa, các tổ chức văn hóa, cộng đồng dân cư.

  4. Đảm bảo an ninh - an toàn cho du khách: Tăng cường công tác quản lý, bảo vệ an ninh trật tự tại các điểm du lịch, xây dựng hệ thống cảnh báo và hỗ trợ du khách, đào tạo nhân viên phục vụ chuyên nghiệp. Thời gian: 2024-2025. Chủ thể: Công an tỉnh, Ban quản lý các khu du lịch.

  5. Cải thiện khả năng tiếp cận điểm đến: Phát triển hạ tầng giao thông kết nối sân bay Cam Ranh, quốc lộ 1, đường ven biển và các phương tiện vận chuyển nội tỉnh, đồng thời đơn giản hóa thủ tục đặt tour, vé tham quan. Thời gian: 2024-2028. Chủ thể: Sở Giao thông Vận tải, các doanh nghiệp vận tải.

  6. Tăng cường xúc tiến, quảng bá và liên kết phát triển du lịch: Đẩy mạnh truyền thông trên các nền tảng số, hợp tác với các công ty lữ hành trong và ngoài nước, tổ chức các sự kiện xúc tiến đầu tư và du lịch. Thời gian: liên tục từ 2024. Chủ thể: Sở Du lịch, các doanh nghiệp truyền thông, lữ hành.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Lãnh đạo và quản lý ngành du lịch tỉnh Ninh Thuận: Sử dụng kết quả nghiên cứu để hoạch định chính sách phát triển du lịch biển, nâng cao hiệu quả quản lý và đầu tư.

  2. Doanh nghiệp kinh doanh du lịch và dịch vụ: Áp dụng các giải pháp nâng cao chất lượng sản phẩm, dịch vụ, phát triển sản phẩm mới phù hợp với nhu cầu khách nội địa.

  3. Các nhà đầu tư trong lĩnh vực du lịch: Tham khảo các nhân tố ảnh hưởng để lựa chọn dự án đầu tư hiệu quả, đồng thời hiểu rõ tiềm năng và thách thức của thị trường du lịch Ninh Thuận.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý kinh tế, du lịch: Là tài liệu tham khảo khoa học về mô hình nghiên cứu, phương pháp phân tích và thực trạng phát triển du lịch biển tại một địa phương cụ thể.

Câu hỏi thường gặp

  1. Những nhân tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến thu hút khách du lịch nội địa tại Ninh Thuận?
    Đặc điểm tự nhiên và đặc điểm vật chất là hai nhân tố có ảnh hưởng mạnh nhất, lần lượt với hệ số hồi quy bội 0,273 và 0,263, phản ánh tầm quan trọng của cảnh quan thiên nhiên và cơ sở hạ tầng dịch vụ.

  2. Khách du lịch nội địa đến Ninh Thuận chủ yếu đến từ đâu?
    Phần lớn khách đến từ Thành phố Hồ Chí Minh (54,38%) và Hà Nội (23,15%), cho thấy thị trường khách nội địa chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn.

  3. Tại sao an ninh - an toàn lại quan trọng trong thu hút khách du lịch?
    An ninh - an toàn giúp du khách yên tâm trải nghiệm, giảm lo lắng về rủi ro trong chuyến đi, từ đó tăng khả năng lựa chọn và quay lại điểm đến.

  4. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
    Nghiên cứu kết hợp định tính (phỏng vấn chuyên gia) và định lượng (khảo sát 237 khách du lịch), sử dụng phân tích nhân tố khám phá và hồi quy đa biến để kiểm định các giả thuyết.

  5. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao khả năng tiếp cận điểm đến?
    Phát triển hạ tầng giao thông kết nối, cải thiện phương tiện vận chuyển, đơn giản hóa thủ tục đặt tour và vé tham quan nhằm tạo thuận lợi cho du khách di chuyển đến và trong khu vực điểm đến.

Kết luận

  • Ninh Thuận có tiềm năng lớn về du lịch biển với hơn 1,8 triệu lượt khách nội địa năm 2022, nhưng vẫn chưa khai thác hết lợi thế do hạn chế về sản phẩm và dịch vụ.
  • Sáu nhân tố chính ảnh hưởng đến thu hút khách nội địa gồm đặc điểm tự nhiên, vật chất, văn hóa - xã hội, an ninh - an toàn, đặc tính bổ trợ và khả năng tiếp cận, giải thích 64,3% sự biến thiên trong lựa chọn điểm đến.
  • Nghiên cứu đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm phát huy lợi thế tự nhiên, nâng cao chất lượng dịch vụ, đảm bảo an ninh, cải thiện hạ tầng và tăng cường quảng bá.
  • Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học cho các nhà quản lý, doanh nghiệp và nhà đầu tư trong việc phát triển du lịch biển Ninh Thuận bền vững.
  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi đánh giá hiệu quả và tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đối tượng khách du lịch.

Hành động ngay hôm nay để góp phần phát triển du lịch biển Ninh Thuận – điểm đến hấp dẫn và bền vững của Việt Nam!