Luận văn thạc sĩ về mối quan hệ giữa cổ tức tiền mặt và chất lượng thu nhập tại Việt Nam

• Tác giả: Võ Trần Lệ Hằng
• Người hướng dẫn: PGS. Trần Thị Hải Lý
• Trường học: Trường Đại Học Kinh Tế Tp. Hồ Chí Minh
• Chuyên ngành: Tài Chính – Ngân Hàng
• Đề tài: Cổ Tức Tiền Mặt Và Chất Lượng Thu Nhập - Mối Quan Hệ Thực Nghiệm Tại Việt Nam
• Loại tài liệu: luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Tp. Hồ Chí Minh

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU TỔNG QUAN
• 1.1. Lý do chọn đề tài
• 1.2. Mục tiêu và phạm vi nghiên cứu
• 1.3. Phương pháp nghiên cứu đề tài
• 1.4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
• 1.5. Nội dung của bài nghiên cứu
• 2. CHƯƠNG 2: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU
• 2.1. Lý thuyết tổng quan
• 2.2. Mối quan hệ giữa cổ tức và chất lượng thu nhập
• 3. CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 3.1. Mẫu và dữ liệu
• 3.1.1. Đối với dữ liệu thô
• 3.1.2. Dữ liệu sau khi xử lý
• 3.2. Xây dựng thước đo và mô hình nghiên cứu
• 3.2.1. Thước đo và mô hình đo lường mối quan hệ giữa cổ tức tiền mặt và tính bền của thu nhập
• 3.2.2. Thước đo và mô hình đo lường mối quan hệ giữa cổ tức tiền mặt và chất lượng khoản dồn tích
• 3.2.3. Thước đo và mô hình đo lường mối quan hệ giữa cổ tức tiền mặt và hệ số phản ứng thu nhập của nhà đầu tư
• 3.3. Các biến nghiên cứu
• 3.3.1. Biến sự bền vững của thu nhập - Persistent
• 3.3.2. Biến Chất lượng các khoản dồn tích AAQ và AQ
• 3.3.3. Biến hệ số phản ứng thu nhập - ERC
• 3.4. Phương pháp ước lượng
• 3.5. Kiểm định cho Mô hình hồi quy
• 3.5.1. Kiểm định chọn lựa mô hình
• 3.5.2. Kiểm định hiện tượng tự tương quan
• 3.5.3. Kiểm định đa cộng tuyến
• 3.5.4. Kiểm định phương sai thay đổi
• 4. CHƯƠNG 4: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 4.1. Mô tả thống kê
• 4.2. Ma trận tương quan tuyến tính
• 4.3. Kết quả nghiên cứu thực nghiệm
• 4.3.1. Kết quả ước lượng mô hình
• 5. CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
• 5.1. Kết luận về vấn đề nghiên cứu
• 5.2. Hạn chế của đề tài
• 5.3. Đề xuất nghiên cứu mở rộng
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Giới thiệu tổng quan

Nghiên cứu này tập trung vào mối quan hệ giữa cổ tức tiền mặt và chất lượng thu nhập tại Việt Nam. Mục tiêu chính là phân tích tác động của cổ tức đến chất lượng thu nhập thông qua các mô hình hồi quy. Tác giả đã chỉ ra rằng cổ tức không chỉ là một chỉ số tài chính mà còn là một tín hiệu quan trọng cho nhà đầu tư về tình hình tài chính của doanh nghiệp. Việc chi trả cổ tức có thể phản ánh sự ổn định và bền vững của thu nhập doanh nghiệp. Theo nghiên cứu, cổ tức có thể cung cấp thông tin bổ sung về chất lượng thu nhập, từ đó giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư chính xác hơn.

1.1. Lý do chọn đề tài

Lý do chọn đề tài này xuất phát từ sự quan tâm ngày càng tăng của các nhà đầu tư đối với chất lượng thu nhập của các công ty niêm yết tại Việt Nam. Trong bối cảnh thông tin tài chính không hoàn toàn minh bạch, việc nghiên cứu mối quan hệ giữa cổ tức và chất lượng thu nhập trở nên cần thiết. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng cổ tức có thể là một chỉ số đáng tin cậy để đánh giá chất lượng thu nhập. Từ đó, nghiên cứu này sẽ cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về cách mà cổ tức ảnh hưởng đến chất lượng thu nhập trong bối cảnh thị trường Việt Nam.

II. Tổng quan nghiên cứu

Chương này tổng hợp các nghiên cứu liên quan đến mối quan hệ giữa cổ tức và chất lượng thu nhập. Các lý thuyết như giả thuyết nội dung thông tin của cổ tức và lý thuyết thông tin bất cân xứng được trình bày. Nghiên cứu cho thấy rằng cổ tức có thể cung cấp thông tin về chất lượng thu nhập và giúp giảm thiểu rủi ro thông tin cho nhà đầu tư. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng cổ tức có thể là một chỉ số quan trọng trong việc đánh giá chất lượng thu nhập của doanh nghiệp. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam, nơi mà thông tin tài chính thường không đầy đủ.

2.1. Mối quan hệ giữa cổ tức và chất lượng thu nhập

Mối quan hệ giữa cổ tức và chất lượng thu nhập đã được nghiên cứu rộng rãi. Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng các công ty chi trả cổ tức thường có chất lượng thu nhập cao hơn. Điều này có thể được giải thích bởi việc chi trả cổ tức yêu cầu các công ty phải có dòng tiền thực sự, từ đó phản ánh sự ổn định trong hoạt động kinh doanh. Hơn nữa, cổ tức cũng có thể được xem như một tín hiệu cho nhà đầu tư về triển vọng tài chính của công ty. Các nghiên cứu thực nghiệm đã chỉ ra rằng cổ tức có thể làm tăng độ tin cậy của thông tin tài chính, từ đó giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư chính xác hơn.

III. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp định lượng với dữ liệu bảng từ các công ty niêm yết trên sàn HOSE trong giai đoạn 2009-2017. Các mô hình hồi quy được áp dụng để phân tích mối quan hệ giữa cổ tức và chất lượng thu nhập. Phương pháp này cho phép kiểm soát các yếu tố không đồng nhất giữa các công ty, từ đó đưa ra kết quả chính xác hơn. Việc sử dụng mô hình hồi quy cũng giúp xác định rõ ràng tác động của cổ tức đến chất lượng thu nhập. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp thông tin hữu ích cho các nhà đầu tư trong việc đánh giá chất lượng thu nhập của doanh nghiệp.

3.1. Mẫu và dữ liệu

Mẫu nghiên cứu bao gồm các công ty niêm yết trên sàn HOSE, với dữ liệu được thu thập từ báo cáo tài chính hàng năm. Dữ liệu được xử lý và phân tích để đảm bảo tính chính xác và độ tin cậy. Việc lựa chọn mẫu này giúp đảm bảo rằng các kết quả nghiên cứu có thể áp dụng cho toàn bộ thị trường chứng khoán Việt Nam. Các biến nghiên cứu bao gồm cổ tức, chất lượng thu nhập, và các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ này. Phân tích dữ liệu sẽ giúp xác định rõ ràng mối liên hệ giữa cổ tức và chất lượng thu nhập.

IV. Nội dung và kết quả nghiên cứu

Chương này trình bày kết quả nghiên cứu thực nghiệm về mối quan hệ giữa cổ tức và chất lượng thu nhập. Kết quả cho thấy rằng việc chi trả cổ tức có liên quan chặt chẽ đến chất lượng thu nhập của doanh nghiệp. Các công ty chi trả cổ tức thường có chất lượng thu nhập cao hơn, điều này củng cố giả thuyết rằng cổ tức có thể là một chỉ số đáng tin cậy cho nhà đầu tư. Kết quả nghiên cứu cũng chỉ ra rằng cổ tức có thể giúp giảm thiểu rủi ro thông tin cho nhà đầu tư, từ đó nâng cao độ tin cậy của thông tin tài chính.

4.1. Kết quả ước lượng mô hình

Kết quả ước lượng mô hình cho thấy rằng cổ tức có tác động tích cực đến chất lượng thu nhập. Các mô hình hồi quy cho thấy rằng các công ty có cổ tức cao thường có chất lượng thu nhập tốt hơn. Điều này cho thấy rằng cổ tức không chỉ là một chỉ số tài chính mà còn là một tín hiệu quan trọng cho nhà đầu tư về tình hình tài chính của doanh nghiệp. Kết quả này cũng hỗ trợ cho giả thuyết rằng cổ tức có thể cung cấp thông tin bổ sung về chất lượng thu nhập, từ đó giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư chính xác hơn.

V. Kết luận và đề xuất

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng có mối quan hệ tích cực giữa cổ tức và chất lượng thu nhập tại Việt Nam. Kết quả nghiên cứu cung cấp thông tin hữu ích cho các nhà đầu tư trong việc đánh giá chất lượng thu nhập của doanh nghiệp. Từ đó, tác giả đề xuất rằng các nhà đầu tư nên xem xét cổ tức như một yếu tố quan trọng trong quá trình ra quyết định đầu tư. Hơn nữa, nghiên cứu cũng khuyến nghị các công ty nên duy trì chính sách cổ tức hợp lý để nâng cao chất lượng thu nhập và tạo niềm tin cho nhà đầu tư.

5.1. Hạn chế của đề tài

Mặc dù nghiên cứu đã đạt được những kết quả nhất định, nhưng vẫn còn một số hạn chế. Phạm vi nghiên cứu chỉ tập trung vào các công ty niêm yết trên sàn HOSE trong giai đoạn 2009-2017, do đó kết quả có thể không phản ánh đầy đủ tình hình của toàn bộ thị trường chứng khoán Việt Nam. Hơn nữa, việc sử dụng dữ liệu bảng có thể không hoàn toàn khắc phục được các vấn đề về thông tin bất cân xứng. Do đó, cần có các nghiên cứu tiếp theo để mở rộng phạm vi và xác minh các kết quả đã đạt được.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam ngày càng phát triển, thu nhập báo cáo của các doanh nghiệp niêm yết trở thành thông tin quan trọng được nhiều nhà đầu tư và các bên liên quan quan tâm. Theo ước tính, từ năm 2009 đến 2017, có khoảng 290 doanh nghiệp niêm yết trên sàn HOSE được nghiên cứu với hơn 700 quan sát dữ liệu tài chính. Tuy nhiên, chất lượng thu nhập của các doanh nghiệp này còn nhiều hạn chế do sự bất cân xứng thông tin và các khoản dồn tích kế toán. Vấn đề đặt ra là liệu cổ tức tiền mặt có thể được xem như một tín hiệu thông tin giúp nâng cao chất lượng thu nhập, từ đó hỗ trợ nhà đầu tư trong việc ra quyết định đầu tư hiệu quả hơn.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung phân tích mối quan hệ giữa cổ tức tiền mặt và chất lượng thu nhập của các doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam trong giai đoạn 2009-2017. Nghiên cứu sử dụng ba thước đo đại diện cho chất lượng thu nhập gồm tính bền vững của thu nhập, chất lượng các khoản dồn tích và hệ số phản ứng thu nhập của nhà đầu tư. Phạm vi nghiên cứu giới hạn ở các doanh nghiệp niêm yết trên sàn HOSE, với dữ liệu được thu thập từ báo cáo tài chính đã kiểm toán. Ý nghĩa nghiên cứu không chỉ giúp củng cố lý thuyết về hàm lượng thông tin của cổ tức mà còn cung cấp cơ sở thực tiễn cho nhà đầu tư và các nhà quản lý trong việc đánh giá và nâng cao chất lượng thu nhập doanh nghiệp.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên ba lý thuyết chính để phân tích mối quan hệ giữa cổ tức tiền mặt và chất lượng thu nhập:

• Giả thuyết nội dung thông tin của cổ tức: Cổ tức được xem là tín hiệu thông tin mà nhà quản lý truyền tải về triển vọng thu nhập tương lai của doanh nghiệp, dựa trên giả định tồn tại thông tin bất cân xứng giữa nhà quản lý và nhà đầu tư bên ngoài.

• Lý thuyết thông tin bất cân xứng: Thông tin không đồng đều giữa các bên trên thị trường dẫn đến các hành vi đầu tư và quản lý có thể gây ra rủi ro thông tin, ảnh hưởng đến chất lượng thu nhập và giá trị công ty.

• Khái niệm chất lượng thu nhập: Được đo lường qua các đặc tính như tính bền vững của thu nhập, chất lượng các khoản dồn tích và khả năng phản ứng của nhà đầu tư với thông tin thu nhập (ERC). Chất lượng thu nhập cao phản ánh thu nhập trung thực, bền vững và có khả năng dự báo tốt thành quả tài chính tương lai.

Ba thước đo chính được sử dụng trong nghiên cứu gồm:

1. Tính bền vững của thu nhập (Persistent): Đo lường mức độ ổn định và khả năng duy trì thu nhập qua các kỳ.

2. Chất lượng các khoản dồn tích (AAQ và AQ): Đánh giá mức độ chính xác và tính minh bạch của các khoản dồn tích kế toán, phản ánh sự tùy ý trong quản lý thu nhập.

3. Hệ số phản ứng thu nhập (ERC): Đo lường mức độ phản ứng của giá cổ phiếu đối với thông tin thu nhập, thể hiện hàm lượng thông tin mới trong thu nhập.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng dữ liệu bảng không cân gồm 741 quan sát từ 290 doanh nghiệp niêm yết trên sàn HOSE trong giai đoạn 2014-2016. Dữ liệu được thu thập từ các nguồn uy tín như Thomson Reuters và Vietstock, bao gồm các chỉ tiêu tài chính như thu nhập sau thuế, cổ tức tiền mặt, dòng tiền hoạt động, tài sản, nợ phải trả và các thông tin quản trị công ty.

Phương pháp phân tích chính là hồi quy dữ liệu bảng với ba mô hình: Pooled OLS, Fixed Effects Model (FEM) và Random Effects Model (REM). Các kiểm định lựa chọn mô hình (Likelihood Ratio Test, Hausman Test, Breusch-Pagan Test) được thực hiện để xác định mô hình phù hợp nhất là FEM. Ngoài ra, các kiểm định đa cộng tuyến, tự tương quan và phương sai thay đổi cũng được tiến hành để đảm bảo tính chính xác và tin cậy của kết quả.

Quy trình nghiên cứu bao gồm: thu thập và xử lý dữ liệu, xây dựng các biến nghiên cứu, ước lượng mô hình hồi quy, kiểm định giả thuyết và phân tích kết quả. Thời gian nghiên cứu tập trung vào giai đoạn 2009-2017, với trọng tâm phân tích dữ liệu từ 2014-2016 do yêu cầu tính toán các biến có độ trễ và chu kỳ 3 năm.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Mối quan hệ tích cực giữa cổ tức tiền mặt và tính bền vững của thu nhập: Kết quả hồi quy cho thấy hệ số hồi quy của biến tỷ lệ cổ tức trên giá cổ phiếu (DivRatio) đối với biến Persistent là dương và có ý nghĩa thống kê ở mức 1%. Điều này chứng tỏ các doanh nghiệp chi trả cổ tức tiền mặt cao thường có thu nhập bền vững hơn. Cụ thể, tính bền vững thu nhập tăng khoảng 15% khi tỷ lệ cổ tức tăng 1 đơn vị phần trăm.

2. Cổ tức tiền mặt liên quan nghịch biến với chất lượng các khoản dồn tích bất thường: Hai biến đại diện cho chất lượng khoản dồn tích là AAQ và AQ đều có hệ số hồi quy âm đối với biến DivRatio, với mức ý nghĩa 5%. Giá trị AAQ và AQ giảm trung bình khoảng 10-12% khi cổ tức tiền mặt tăng, cho thấy các công ty chi trả cổ tức có mức độ tùy ý trong quản lý thu nhập thấp hơn, tức chất lượng thu nhập cao hơn.

3. Hệ số phản ứng thu nhập (ERC) tăng theo cổ tức tiền mặt: Mối quan hệ giữa DivRatio và ERC là tích cực và có ý nghĩa thống kê ở mức 1%. ERC tăng khoảng 20% khi tỷ lệ cổ tức tăng 1%, cho thấy nhà đầu tư phản ứng mạnh mẽ hơn với thông tin thu nhập của các công ty chi trả cổ tức tiền mặt, minh chứng cho hàm lượng thông tin cao hơn trong thu nhập.

4. Kiểm định các biến kiểm soát: Các biến như quy mô công ty (Size), đòn bẩy tài chính (Lev), tỷ lệ thu nhập trên tài sản (ROA) cũng có ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng thu nhập, phù hợp với các nghiên cứu trước đây.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu phù hợp với giả thuyết nội dung thông tin của cổ tức, cho thấy cổ tức tiền mặt không chỉ là khoản chi trả lợi nhuận mà còn là tín hiệu thông tin quan trọng về chất lượng thu nhập. Việc chi trả cổ tức đòi hỏi dòng tiền ổn định, từ đó thúc đẩy thu nhập bền vững và giảm thiểu hành vi quản lý thu nhập tùy ý. So sánh với các nghiên cứu quốc tế, kết quả tương đồng với nghiên cứu tại Trung Quốc và các thị trường phát triển, đồng thời bổ sung bằng chứng thực nghiệm cho thị trường Việt Nam.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện xu hướng tăng của Persistent và ERC theo mức tăng của DivRatio, cùng bảng so sánh hệ số hồi quy và mức ý nghĩa của các biến trong mô hình. Điều này giúp minh họa rõ ràng mối liên hệ đồng biến giữa cổ tức tiền mặt và chất lượng thu nhập.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Khuyến khích doanh nghiệp duy trì chính sách cổ tức tiền mặt ổn định: Các doanh nghiệp nên xây dựng và duy trì chính sách cổ tức tiền mặt hợp lý nhằm tăng tính bền vững thu nhập và nâng cao niềm tin của nhà đầu tư. Thời gian thực hiện: ngay lập tức và duy trì liên tục.

2. Tăng cường minh bạch và kiểm soát các khoản dồn tích kế toán: Ban lãnh đạo cần áp dụng các biện pháp kiểm soát nội bộ chặt chẽ để giảm thiểu sự tùy ý trong ghi nhận các khoản dồn tích, từ đó nâng cao chất lượng báo cáo tài chính. Chủ thể thực hiện: phòng kế toán và kiểm toán nội bộ, trong vòng 1 năm.

3. Sử dụng thông tin cổ tức làm công cụ đánh giá chất lượng thu nhập: Nhà đầu tư và các tổ chức phân tích nên tích hợp thông tin về cổ tức tiền mặt vào quá trình đánh giá và ra quyết định đầu tư nhằm giảm thiểu rủi ro thông tin bất cân xứng. Thời gian áp dụng: ngay trong các phân tích đầu tư hiện tại.

4. Cơ quan quản lý thị trường cần tăng cường giám sát chính sách cổ tức và báo cáo tài chính: Ủy ban Chứng khoán và các cơ quan liên quan nên xây dựng các quy định và hướng dẫn rõ ràng về công bố thông tin cổ tức và chất lượng thu nhập nhằm bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư. Thời gian thực hiện: trong vòng 2 năm tới.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Nhà đầu tư cá nhân và tổ chức: Giúp hiểu rõ hơn về vai trò của cổ tức tiền mặt trong đánh giá chất lượng thu nhập, từ đó đưa ra quyết định đầu tư chính xác và giảm thiểu rủi ro.

2. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp: Cung cấp cơ sở khoa học để xây dựng chính sách cổ tức phù hợp, nâng cao uy tín và giá trị doanh nghiệp trên thị trường.

3. Chuyên gia phân tích tài chính và tư vấn đầu tư: Hỗ trợ trong việc phân tích báo cáo tài chính và đánh giá tiềm năng doanh nghiệp dựa trên các chỉ số chất lượng thu nhập liên quan đến cổ tức.

4. Cơ quan quản lý và hoạch định chính sách: Là tài liệu tham khảo để xây dựng các quy định về công bố thông tin tài chính và chính sách cổ tức nhằm tăng cường minh bạch và hiệu quả thị trường chứng khoán.

Câu hỏi thường gặp

1. Cổ tức tiền mặt ảnh hưởng như thế nào đến chất lượng thu nhập?
   Cổ tức tiền mặt được xem là tín hiệu thông tin giúp tăng tính bền vững của thu nhập và giảm sự tùy ý trong quản lý các khoản dồn tích, từ đó nâng cao chất lượng thu nhập. Ví dụ, các công ty chi trả cổ tức đều đặn thường có thu nhập ổn định hơn.

2. Tại sao cần sử dụng nhiều thước đo để đánh giá chất lượng thu nhập?
   Chất lượng thu nhập là khái niệm đa diện, không thể đánh giá bằng một biến duy nhất. Việc sử dụng các thước đo như tính bền vững, chất lượng khoản dồn tích và hệ số phản ứng thu nhập giúp bao quát toàn diện các khía cạnh của chất lượng thu nhập.

3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
   Luận văn sử dụng phương pháp hồi quy dữ liệu bảng với mô hình Fixed Effects để kiểm định mối quan hệ giữa cổ tức tiền mặt và chất lượng thu nhập dựa trên dữ liệu của 290 doanh nghiệp niêm yết trong giai đoạn 2014-2016.

4. Kết quả nghiên cứu có áp dụng được cho các thị trường khác không?
   Mặc dù nghiên cứu tập trung vào thị trường Việt Nam, kết quả tương đồng với các nghiên cứu quốc tế cho thấy tính khả thi khi áp dụng cho các thị trường đang phát triển có đặc điểm tương tự.

5. Nhà đầu tư nên làm gì dựa trên kết quả nghiên cứu này?
   Nhà đầu tư nên xem xét chính sách cổ tức tiền mặt của doanh nghiệp như một chỉ báo quan trọng khi đánh giá chất lượng thu nhập và tiềm năng đầu tư, từ đó giảm thiểu rủi ro thông tin bất cân xứng.

Kết luận

• Cổ tức tiền mặt có mối quan hệ tích cực và có ý nghĩa thống kê với tính bền vững của thu nhập, chất lượng các khoản dồn tích và hệ số phản ứng thu nhập của nhà đầu tư tại các doanh nghiệp niêm yết trên sàn HOSE giai đoạn 2009-2017.
• Việc chi trả cổ tức tiền mặt giúp giảm thiểu hành vi quản lý thu nhập tùy ý, nâng cao tính minh bạch và độ tin cậy của báo cáo tài chính.
• Kết quả nghiên cứu củng cố giả thuyết nội dung thông tin của cổ tức và lý thuyết thông tin bất cân xứng trong bối cảnh thị trường Việt Nam.
• Nghiên cứu đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng thu nhập thông qua chính sách cổ tức và kiểm soát các khoản dồn tích.
• Các bước tiếp theo bao gồm mở rộng phạm vi nghiên cứu, cập nhật dữ liệu mới và áp dụng mô hình nghiên cứu cho các thị trường khác nhằm kiểm chứng tính tổng quát của kết quả.

Để nâng cao hiệu quả đầu tư và quản trị doanh nghiệp, các nhà đầu tư, quản lý và cơ quan quản lý nên quan tâm và áp dụng các kết quả nghiên cứu này trong thực tiễn.