Luận văn thạc sĩ: Đặc điểm lâm sàng rối loạn tăng động giảm chú ý ở trẻ em từ 6 đến 10 tuổi

• Tác giả: Đỗ Minh Thúy Liên
• Người hướng dẫn: PGS. Đặng Hoàng Minh
• Trường học: Trường Đại học Giáo dục - Đại học Quốc gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Tâm lý học lâm sàng trẻ em và vị thành niên
• Đề tài: Tìm hiểu một số đặc điểm lâm sàng của rối loạn tăng động giảm chú ý ở trẻ em từ 6 - 10 tuổi
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2013
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
• 1. CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
• 1.1. Khái niệm rối loạn tăng động giảm chú ý
• 1.2. Khái niệm đặc điểm lâm sàng
• 1.3. Chẩn đoán rối loạn tăng động giảm chú ý
• 1.3.1. Nguyên tắc chẩn đoán
• 1.3.2. Tiêu chí chẩn đoán rối loạn tăng động giảm chú ý
• 1.3.3. Chẩn đoán phân biệt
• 1.4. Tổng quan các nghiên cứu rối loạn tăng động giảm chú ý
• 1.4.1. Lịch sử thuật ngữ tăng động giảm chú ý
• 1.4.2. Các nghiên cứu tỷ lệ mắc tăng động giảm chú ý ở Việt Nam và trên thế giới
• 1.4.3. Lịch sử nghiên cứu đặc điểm lâm sàng của rối loạn tăng động giảm chú ý
• 1.4.4. Các nghiên cứu sự khác biệt về văn hóa trước những biểu hiện sức khỏe tâm thần nói chung và tăng động giảm chú ý nói riêng
• 1.5. Một số giả thuyết về nguyên nhân
• 1.6. Một số phương pháp điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý ở trẻ em
• 1.7. Một số đặc điểm tâm lý trẻ em ở lứa tuổi tiểu học (6-10 tuổi)
• 2. CHƯƠNG 2: TỔ CHỨC VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 2.1. Đối tượng và khách thể nghiên cứu
• 2.2. Phương pháp nghiên cứu
• 2.2.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu
• 2.2.2. Phương pháp nghiên cứu phỏng vấn sâu
• 2.2.3. Phương pháp trắc nghiệm khách quan
• 2.2.4. Phương pháp quan sát
• 2.3. Xử lý số liệu
• 2.4. Tổ chức nghiên cứu
• 2.5. Vấn đề đạo đức trong nghiên cứu
• 3. CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 3.1. Đặc điểm chung của mẫu
• 3.2. Các đặc điểm của rối loạn tăng động giảm chú ý (theo Vanderbilt)
• 3.2.1. Theo cha mẹ
• 3.2.2. Theo giáo viên
• 3.3. Các đặc điểm khác đi kèm
• 3.4. Các đặc điểm của rối loạn ADHD qua phỏng vấn và quan sát
• 3.4.1. Qua phỏng vấn nhóm cha mẹ
• 3.4.2. Qua quan sát trẻ
• 3.5. Trường hợp điển hình
• KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng quan về rối loạn tăng động giảm chú ý ở trẻ em 6 10 tuổi

Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) là một trong những rối loạn tâm lý phổ biến ở trẻ em, đặc biệt là trong độ tuổi từ 6 đến 10. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng học tập mà còn tác động đến các mối quan hệ xã hội của trẻ. Theo nghiên cứu, tỷ lệ trẻ em mắc ADHD ngày càng gia tăng, với nhiều triệu chứng điển hình như thiếu chú ý, tăng động và xung động. Việc hiểu rõ về đặc điểm lâm sàng của rối loạn này là rất quan trọng để có thể chẩn đoán và điều trị kịp thời.

1.1. Khái niệm và triệu chứng của rối loạn tăng động giảm chú ý

Rối loạn tăng động giảm chú ý được định nghĩa là một tình trạng tâm lý mà trẻ em gặp khó khăn trong việc duy trì sự chú ý và kiểm soát hành vi. Triệu chứng chính bao gồm sự thiếu chú ý, hoạt động quá mức và xung động. Những triệu chứng này có thể gây ra khó khăn trong học tập và tương tác xã hội.

1.2. Nguyên nhân gây ra rối loạn tăng động giảm chú ý

Nguyên nhân của ADHD có thể bao gồm yếu tố di truyền, môi trường sống và các yếu tố sinh học. Nghiên cứu cho thấy rằng trẻ em có cha mẹ mắc ADHD có nguy cơ cao hơn mắc phải tình trạng này. Ngoài ra, các yếu tố như căng thẳng trong thai kỳ và sinh non cũng có thể góp phần vào sự phát triển của rối loạn này.

II. Vấn đề chẩn đoán rối loạn tăng động giảm chú ý ở trẻ em

Chẩn đoán rối loạn tăng động giảm chú ý ở trẻ em là một quá trình phức tạp. Việc sử dụng các tiêu chuẩn chẩn đoán quốc tế như DSM-4 và ICD-10 có thể không hoàn toàn phù hợp với văn hóa và đặc điểm của trẻ em Việt Nam. Do đó, cần có những điều chỉnh và xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo chẩn đoán chính xác.

2.1. Tiêu chí chẩn đoán rối loạn tăng động giảm chú ý

Theo DSM-4, để chẩn đoán ADHD, trẻ cần có ít nhất 6 triệu chứng của thiếu chú ý và 6 triệu chứng của tăng động/xung động. Những triệu chứng này phải kéo dài ít nhất 6 tháng và gây ra khó khăn trong các lĩnh vực hoạt động khác nhau.

2.2. Thách thức trong việc chẩn đoán rối loạn tăng động giảm chú ý

Một trong những thách thức lớn trong việc chẩn đoán ADHD là sự chồng chéo với các rối loạn khác như rối loạn lo âu và rối loạn hành vi. Điều này có thể dẫn đến việc chẩn đoán sai và điều trị không hiệu quả. Cần có sự phối hợp giữa các chuyên gia tâm lý và giáo viên để đánh giá toàn diện tình trạng của trẻ.

III. Phương pháp điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý hiệu quả

Việc điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý thường bao gồm sự kết hợp giữa liệu pháp tâm lý và thuốc. Các phương pháp điều trị này nhằm giúp trẻ cải thiện khả năng tập trung và kiểm soát hành vi. Sự can thiệp sớm có thể mang lại kết quả tích cực cho trẻ em mắc ADHD.

3.1. Liệu pháp tâm lý cho trẻ em mắc rối loạn tăng động giảm chú ý

Liệu pháp tâm lý như liệu pháp hành vi nhận thức có thể giúp trẻ học cách kiểm soát hành vi và cải thiện kỹ năng xã hội. Các bậc phụ huynh cũng được hướng dẫn cách hỗ trợ trẻ trong việc quản lý cảm xúc và hành vi.

3.2. Sử dụng thuốc trong điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý

Thuốc điều trị ADHD thường bao gồm các loại thuốc kích thích như methylphenidate và amphetamines. Những loại thuốc này giúp cải thiện sự chú ý và giảm triệu chứng tăng động. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần được theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ để tránh tác dụng phụ.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu về rối loạn tăng động giảm chú ý

Nghiên cứu về rối loạn tăng động giảm chú ý đã chỉ ra rằng việc can thiệp sớm và phù hợp có thể cải thiện đáng kể tình trạng của trẻ. Các chương trình giáo dục và hỗ trợ tâm lý đã được triển khai tại nhiều trường học nhằm giúp trẻ em mắc ADHD hòa nhập tốt hơn vào môi trường học tập.

4.1. Kết quả nghiên cứu về đặc điểm lâm sàng của trẻ em mắc ADHD

Nghiên cứu cho thấy rằng trẻ em mắc ADHD thường có các đặc điểm lâm sàng như khó khăn trong việc duy trì sự chú ý, hành vi xung động và hoạt động quá mức. Những đặc điểm này cần được nhận diện sớm để có biện pháp can thiệp kịp thời.

4.2. Ứng dụng các phương pháp giáo dục cho trẻ em mắc rối loạn tăng động giảm chú ý

Các phương pháp giáo dục đặc biệt như giáo dục cá nhân hóa và các hoạt động nhóm đã được áp dụng để giúp trẻ em mắc ADHD phát triển kỹ năng xã hội và học tập. Những phương pháp này đã cho thấy hiệu quả tích cực trong việc cải thiện hành vi và kết quả học tập của trẻ.

V. Kết luận và triển vọng tương lai về rối loạn tăng động giảm chú ý

Rối loạn tăng động giảm chú ý là một vấn đề nghiêm trọng cần được quan tâm. Việc nâng cao nhận thức về ADHD trong cộng đồng và cải thiện các phương pháp chẩn đoán và điều trị là rất cần thiết. Tương lai, cần có nhiều nghiên cứu hơn nữa để hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả cho trẻ em mắc rối loạn này.

5.1. Tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức về ADHD

Nâng cao nhận thức về rối loạn tăng động giảm chú ý trong cộng đồng sẽ giúp giảm bớt kỳ thị và tạo điều kiện cho trẻ em mắc ADHD nhận được sự hỗ trợ cần thiết. Các chương trình giáo dục cộng đồng có thể giúp phụ huynh và giáo viên hiểu rõ hơn về tình trạng này.

5.2. Triển vọng nghiên cứu và điều trị rối loạn tăng động giảm chú ý

Nghiên cứu trong tương lai cần tập trung vào việc phát triển các phương pháp điều trị mới và hiệu quả hơn cho trẻ em mắc ADHD. Cần có sự hợp tác giữa các nhà nghiên cứu, bác sĩ và giáo viên để tạo ra một môi trường hỗ trợ tốt nhất cho trẻ em.