Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cải cách hành chính và phát triển kinh tế - xã hội tại Việt Nam, năng lực thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ công chức cấp xã, đặc biệt là Chủ tịch Ủy ban nhân dân (UBND) phường, đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. Quận 8, TP. Hồ Chí Minh, với đặc điểm đô thị hóa nhanh, dân cư đa dạng và nhiều vấn đề phức tạp về kinh tế - xã hội, đặt ra yêu cầu cấp thiết về nâng cao năng lực thực thi công vụ của Chủ tịch UBND phường. Theo báo cáo của UBND Quận 8, đội ngũ Chủ tịch UBND phường có trình độ chuyên môn và kỹ năng chưa đồng đều, ảnh hưởng đến chất lượng phục vụ người dân và hiệu quả quản lý địa phương.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận về năng lực thực thi công vụ của Chủ tịch UBND phường, khảo sát thực trạng năng lực tại Quận 8 từ năm 2015 đến nay, đồng thời đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực này. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào 16 phường thuộc Quận 8, với các tiêu chí đánh giá gồm kiến thức, kỹ năng, thái độ và kết quả thực thi công vụ. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cải thiện chất lượng đội ngũ cán bộ công chức cấp cơ sở, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và sự hài lòng của người dân, đồng thời cung cấp cơ sở khoa học cho các chính sách phát triển nguồn nhân lực hành chính công.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về năng lực thực thi công vụ, trong đó nổi bật là mô hình ASK (Knowledge - Kiến thức, Skill - Kỹ năng, Attitude - Thái độ). Theo mô hình này, năng lực thực thi công vụ của Chủ tịch UBND phường được cấu thành bởi ba yếu tố chính: kiến thức chuyên môn và quản lý nhà nước, kỹ năng lãnh đạo và quản lý, cùng thái độ làm việc tích cực và trách nhiệm. Ngoài ra, luận văn còn tham khảo cấu trúc năng lực hành động gồm các thành phần như khả năng, kỹ năng và thái độ sẵn sàng tham gia hoạt động, đồng thời kết hợp các tiêu chuẩn pháp lý quy định về chức danh Chủ tịch UBND phường theo Luật Tổ chức Chính quyền địa phương năm 2015 và các văn bản hướng dẫn liên quan.

Các khái niệm chính bao gồm: năng lực thực thi công vụ, kiến thức quản lý nhà nước, kỹ năng lãnh đạo và quản lý, thái độ công vụ, kết quả thực thi công vụ. Luận văn cũng phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực như trình độ chuyên môn, kinh nghiệm, môi trường làm việc và các điều kiện tổ chức.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, kết hợp phân tích định tính và định lượng. Nguồn dữ liệu chính bao gồm số liệu thứ cấp từ các báo cáo của UBND Quận 8 và các phường, tài liệu pháp luật, cùng các tài liệu chuyên ngành liên quan. Phương pháp điều tra xã hội học được áp dụng qua bảng hỏi với 13 Chủ tịch UBND phường và 381 cán bộ công chức liên quan, sử dụng phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên phi xác suất. Ngoài ra, phỏng vấn sâu được thực hiện với các lãnh đạo Quận ủy, UBND Quận 8 và các phòng ban liên quan để thu thập thông tin chuyên sâu.

Phân tích dữ liệu sử dụng các kỹ thuật thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ phần trăm và phân tích nội dung phỏng vấn. Timeline nghiên cứu kéo dài từ năm 2019 đến 2020, bao gồm giai đoạn thu thập dữ liệu, xử lý và phân tích, cũng như đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Trình độ kiến thức của Chủ tịch UBND phường: Khoảng 85% Chủ tịch UBND phường tại Quận 8 có trình độ chuyên môn từ trung cấp trở lên, trong đó 70% có chứng chỉ tin học văn phòng đạt trình độ A trở lên và 60% có trình độ ngoại ngữ cơ bản. Tuy nhiên, chỉ khoảng 50% được đánh giá có kiến thức quản lý nhà nước và lý luận chính trị đạt chuẩn theo yêu cầu.

  2. Kỹ năng thực thi công vụ: Kết quả khảo sát cho thấy kỹ năng phân tích công việc và lập kế hoạch được đánh giá ở mức khá (trên 75%), trong khi kỹ năng động viên nhân viên và kỹ năng quản lý sự thay đổi chỉ đạt khoảng 60%. Kỹ năng tiếp công dân và giải quyết khiếu nại được đánh giá thấp hơn, chỉ đạt khoảng 55%.

  3. Thái độ công vụ: Hơn 80% Chủ tịch UBND phường thể hiện thái độ tích cực trong công việc, có ý thức tổ chức kỷ luật và tinh thần trách nhiệm cao. Tuy nhiên, thái độ phục vụ người dân và tinh thần học hỏi để phát triển còn hạn chế, với tỷ lệ hài lòng của người dân chỉ đạt khoảng 65%.

  4. Kết quả thực thi công vụ: Đánh giá kết quả công việc hàng năm cho thấy 70% Chủ tịch UBND phường hoàn thành tốt nhiệm vụ, nhưng vẫn còn 30% chưa đạt hiệu quả mong muốn, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội và sự hài lòng của người dân trên địa bàn.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của những hạn chế trên xuất phát từ nhiều yếu tố, bao gồm sự chưa đồng đều về trình độ chuyên môn và kỹ năng quản lý, thiếu các chương trình đào tạo bồi dưỡng chuyên sâu, cũng như áp lực công việc và môi trường phức tạp tại địa bàn Quận 8. So sánh với các nghiên cứu tại các địa phương khác, kết quả tương tự cho thấy nhu cầu nâng cao kỹ năng tiếp công dân và giải quyết khiếu nại là phổ biến. Việc trình bày dữ liệu qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ các kỹ năng và thái độ của Chủ tịch UBND phường sẽ giúp minh họa rõ nét hơn các điểm mạnh và điểm yếu. Ý nghĩa của nghiên cứu nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc nâng cao năng lực toàn diện cho Chủ tịch UBND phường nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội và cải cách hành chính.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn và kỹ năng: Triển khai các khóa đào tạo nâng cao kiến thức quản lý nhà nước, kỹ năng lãnh đạo, kỹ năng tiếp công dân và giải quyết khiếu nại cho Chủ tịch UBND phường trong vòng 12 tháng tới, do Sở Nội vụ phối hợp với Học viện Hành chính Quốc gia tổ chức.

  2. Xây dựng đề án vị trí việc làm và tiêu chuẩn chức danh cụ thể: Hoàn thiện đề án vị trí việc làm cho Chủ tịch UBND phường, quy định rõ tiêu chuẩn về trình độ, kỹ năng và thái độ, áp dụng trong 6 tháng tới, do UBND Quận 8 chủ trì thực hiện.

  3. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và đánh giá năng lực: Thiết lập hệ thống đánh giá năng lực thực thi công vụ định kỳ hàng năm, kết hợp với kiểm tra, giám sát công việc nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các hạn chế, thực hiện trong vòng 1 năm, do Phòng Nội vụ Quận 8 đảm nhiệm.

  4. Tạo động lực và môi trường làm việc tích cực: Xây dựng chính sách khen thưởng, động viên kịp thời và cải thiện điều kiện làm việc, tạo môi trường thuận lợi để Chủ tịch UBND phường phát huy năng lực, thực hiện trong 12 tháng, do UBND Quận 8 phối hợp với các ban ngành liên quan.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý nhà nước cấp xã, phường: Giúp hiểu rõ các tiêu chí đánh giá năng lực và các giải pháp nâng cao hiệu quả công vụ.

  2. Các cơ quan quản lý nhà nước tại địa phương: Là tài liệu tham khảo để xây dựng chính sách đào tạo, quy hoạch và đánh giá cán bộ công chức cấp xã.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản lý công: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về năng lực thực thi công vụ trong quản lý hành chính công.

  4. Các tổ chức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức: Hỗ trợ thiết kế chương trình đào tạo phù hợp với yêu cầu thực tiễn của Chủ tịch UBND phường.

Câu hỏi thường gặp

  1. Năng lực thực thi công vụ của Chủ tịch UBND phường gồm những yếu tố nào?
    Năng lực bao gồm kiến thức chuyên môn và quản lý nhà nước, kỹ năng lãnh đạo, quản lý và giao tiếp, cùng thái độ làm việc tích cực, trách nhiệm và phục vụ người dân. Ví dụ, kỹ năng tiếp công dân và giải quyết khiếu nại là những kỹ năng quan trọng.

  2. Tại sao năng lực thực thi công vụ của Chủ tịch UBND phường lại quan trọng?
    Chủ tịch UBND phường là người đứng đầu cơ quan hành chính cấp cơ sở, trực tiếp điều hành và thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước, ảnh hưởng đến hiệu quả phát triển kinh tế - xã hội và sự hài lòng của người dân.

  3. Phương pháp nghiên cứu nào được sử dụng trong luận văn?
    Luận văn sử dụng phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp, điều tra xã hội học bằng bảng hỏi với 394 mẫu, phỏng vấn sâu các lãnh đạo địa phương và phân tích thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ phần trăm.

  4. Những hạn chế chính trong năng lực của Chủ tịch UBND phường tại Quận 8 là gì?
    Hạn chế gồm kỹ năng tiếp công dân và giải quyết khiếu nại còn yếu, kiến thức quản lý nhà nước chưa đồng đều, thái độ phục vụ người dân chưa cao, ảnh hưởng đến kết quả thực thi công vụ.

  5. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao năng lực thực thi công vụ?
    Các giải pháp gồm tăng cường đào tạo, xây dựng đề án vị trí việc làm, kiểm tra giám sát định kỳ, tạo động lực và cải thiện môi trường làm việc nhằm nâng cao hiệu quả công vụ.

Kết luận

  • Năng lực thực thi công vụ của Chủ tịch UBND phường tại Quận 8 được cấu thành bởi kiến thức, kỹ năng và thái độ, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả quản lý nhà nước cấp cơ sở.
  • Thực trạng cho thấy còn nhiều hạn chế về kỹ năng tiếp công dân, giải quyết khiếu nại và thái độ phục vụ người dân.
  • Nghiên cứu đã đề xuất các giải pháp cụ thể, thiết thực nhằm nâng cao năng lực, phù hợp với đặc điểm kinh tế - xã hội của Quận 8.
  • Các giải pháp cần được triển khai đồng bộ trong vòng 1 năm để đạt hiệu quả cao nhất.
  • Luận văn là nguồn tài liệu tham khảo quý giá cho các nhà quản lý, cơ quan đào tạo và nghiên cứu trong lĩnh vực quản lý công.

Để nâng cao năng lực thực thi công vụ của Chủ tịch UBND phường, các cơ quan chức năng và cá nhân liên quan cần phối hợp chặt chẽ, triển khai các giải pháp một cách bài bản và có hệ thống, góp phần xây dựng chính quyền địa phương vững mạnh, phục vụ nhân dân ngày càng tốt hơn.