Nâng cao năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh qua dạy học dự án về nhiệt động lực học

LỜI CAM ĐOAN

LỜI CẢM ƠN

MỤC LỤC

DANH MỤC VIẾT TẮT TRONG LUẬN ÁN

DANH MỤC CÁC BIỂU BẢNG

DANH MỤC CÁC HÌNH

1. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

1.1. Nghiên cứu và dạy học dự án

1.2. Khái niệm DHDA

1.3. Cơ sở triết học và tâm lí học của DHDA

1.4. Các giai đoạn của tiến trình DHDA

1.5. Dạy học ứng dụng kỹ thuật của vật lí theo tiến trình dạy học giải quyết vấn đề

1.6. Tiến trình dạy học giải quyết vấn đề khi nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật của vật lí

1.7. Dạy học dự án và ứng dụng kỹ thuật của vật lí theo con đường 1

1.8. Dạy học dự án và ứng dụng kỹ thuật của vật lí theo tiến trình dạy học giải quyết vấn đề

1.9. Bồi dưỡng năng lực giải quyết vấn đề của học sinh trong dạy học dự án và ứng dụng kỹ thuật của vật lí

1.10. Khái niệm và năng lực, năng lực giải quyết vấn đề

1.11. Cấu trúc năng lực giải quyết vấn đề trong nghiên cứu dự án và ứng dụng kỹ thuật của vật lí

1.12. Các công cụ đánh giá năng lực giải quyết vấn đề của học sinh trong nghiên cứu dự án và ứng dụng kỹ thuật của vật lí

1.13. Khảo sát thực tế dạy học dự án và ứng dụng kỹ thuật của vật lí nhằm bồi dưỡng năng lực giải quyết vấn đề của học sinh

1.14. Phương pháp và đối tượng khảo sát

1.15. Phân tích kết quả khảo sát

1.16. Đề xuất một số biện pháp nhằm bồi dưỡng năng lực giải quyết vấn đề của học sinh trong dạy học dự án và ứng dụng kỹ thuật của vật lí

2. CHƯƠNG 2: THIẾT KẾ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC HAI DỰ ÁN VÀ ỨNG DỤNG KỸ THUẬT CỦA NHIỆT ĐỘNG LỰC HỌC

2.1. Nội dung các kiến thức và nhiệt động lực học trong chương trình vật lí phổ thông

2.2. Thiết kế tiến trình dạy học dự án "Tả lạnh gia đình"

2.3. Sự cần thiết của việc tổ chức cho học sinh nghiên cứu dự án "Tả lạnh gia đình"

2.4. Mục tiêu dạy học dự án "Tả lạnh gia đình"

2.5. Tiến trình nghiên cứu dự án "Tả lạnh gia đình"

2.6. Thiết kế tiến trình dạy học dự án "Đáng cỡ Stirling"

2.7. Sự cần thiết của việc tổ chức cho học sinh nghiên cứu dự án "Đáng cỡ Stirling"

2.8. Mục tiêu dạy học dự án "Đáng cỡ Stirling"

2.9. Tiến trình nghiên cứu dự án "Đáng cỡ Stirling"

3. CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM

3.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm

3.2. Nhiệm vụ thực nghiệm sư phạm

3.3. Tiến hành thực nghiệm sư phạm

3.4. Lựa chọn đối tượng thực nghiệm sư phạm

3.5. Phương pháp và kế hoạch thực nghiệm sư phạm

3.6. Phương pháp thu thập, xử lí số liệu thực nghiệm

3.7. Phân tích kết quả thực nghiệm sư phạm

3.8. Đánh giá định tính kết quả thực nghiệm sư phạm lần 1

3.9. Đánh giá định tính kết quả thực nghiệm sư phạm lần 2

3.10. Đánh giá định lượng kết quả hai lần thực nghiệm sư phạm

4. CHƯƠNG 4: KẾT LUẬN CHUNG VÀ ĐỀ XUẤT

TÀI LIỆU THAM KHẢO

PHỤ LỤC 1: TIẾN TRÌNH DẠY HỌC VÀ RUBRIC ĐÁNH GIÁ DỰ ÁN "TẢ LẠNH GIA ĐÌNH"

PHỤ LỤC 2: TIẾN TRÌNH DẠY HỌC VÀ RUBRIC ĐÁNH GIÁ DỰ ÁN "ĐÁNG CỠ STIRLING"

PHỤ LỤC 3: TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ QUÁ TRÌNH THAM GIA DỰ ÁN

PHỤ LỤC 4: TIÊU CHÍ ĐÁNH GIÁ MÔ HÌNH VC – CN

PHỤ LỤC 5: HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG CÁC KỸ THUẬT DẠY HỌC

PHỤ LỤC 6: PHIẾU ĐIỀU TRA KHẢO SÁT

I. Giới thiệu về năng lực giải quyết vấn đề

Năng lực giải quyết vấn đề là một trong những kỹ năng quan trọng mà học sinh cần phát triển trong quá trình học tập. Năng lực giải quyết vấn đề không chỉ giúp học sinh đối mặt với các tình huống thực tế mà còn là nền tảng cho việc học tập suốt đời. Trong bối cảnh giáo dục hiện đại, việc phát triển năng lực giải quyết vấn đề thông qua các phương pháp dạy học tích cực như dạy học dự án trở nên cần thiết hơn bao giờ hết. Theo nghiên cứu, việc áp dụng dạy học dự án trong giảng dạy không chỉ giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách chủ động mà còn khuyến khích sự sáng tạo và tư duy phản biện. Điều này đặc biệt quan trọng trong môn học vật lý, nơi mà các khái niệm lý thuyết thường trừu tượng và khó hiểu. Việc tổ chức các hoạt động học tập thực tiễn sẽ giúp học sinh dễ dàng hơn trong việc lĩnh hội kiến thức và phát triển năng lực giải quyết vấn đề.

II. Dạy học dự án và phương pháp dạy học

Dạy học dự án (DHDA) là một phương pháp dạy học hiện đại, trong đó học sinh tham gia vào các dự án thực tế để giải quyết các vấn đề cụ thể. Phương pháp này không chỉ giúp học sinh phát triển năng lực giải quyết vấn đề mà còn khuyến khích sự hợp tác và làm việc nhóm. Trong bối cảnh dạy học về nhiệt động lực học, việc áp dụng DHDA giúp học sinh có cơ hội thực hành và trải nghiệm thực tế, từ đó nâng cao khả năng tư duy và sáng tạo. Các dự án như 'Tạo ra máy lạnh gia đình' hay 'Mô hình động cơ Stirling' không chỉ giúp học sinh hiểu rõ hơn về các khái niệm lý thuyết mà còn rèn luyện kỹ năng thực hành và khả năng phân tích. Việc thiết kế và thực hiện các dự án này yêu cầu học sinh phải vận dụng kiến thức đã học, từ đó phát triển năng lực giải quyết vấn đề một cách hiệu quả.

III. Giáo dục STEM và ứng dụng trong dạy học

Giáo dục STEM (Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học) đang trở thành xu hướng trong giáo dục hiện đại. Việc tích hợp giáo dục STEM vào dạy học không chỉ giúp học sinh phát triển kiến thức mà còn rèn luyện các kỹ năng cần thiết cho tương lai. Trong dạy học nhiệt động lực học, giáo dục STEM có thể được áp dụng thông qua các hoạt động thực hành và dự án. Học sinh sẽ được khuyến khích tham gia vào các hoạt động nghiên cứu, thí nghiệm và thiết kế sản phẩm, từ đó phát triển năng lực giải quyết vấn đề. Việc áp dụng giáo dục STEM trong dạy học không chỉ giúp học sinh hiểu rõ hơn về các khái niệm lý thuyết mà còn tạo ra môi trường học tập tích cực, khuyến khích sự sáng tạo và tư duy phản biện.

IV. Kết luận và khuyến nghị

Việc nâng cao năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh thông qua dạy học dự án về nhiệt động lực học là một hướng đi đúng đắn trong giáo dục hiện đại. Các phương pháp dạy học tích cực không chỉ giúp học sinh tiếp cận kiến thức một cách chủ động mà còn phát triển các kỹ năng cần thiết cho tương lai. Để đạt được hiệu quả cao trong việc dạy học, giáo viên cần thiết kế các dự án phù hợp, tạo điều kiện cho học sinh tham gia vào quá trình học tập một cách tích cực. Đồng thời, cần có sự hỗ trợ từ các cơ sở giáo dục để phát triển các chương trình đào tạo giáo viên, nhằm nâng cao chất lượng dạy học và phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho học sinh.

Nâng cao năng lực giải quyết vấn đề của học sinh trong dạy học dự án về nhiệt động lực học