I. Tổng quan về đề tài
Đề tài “Một số biện pháp trong tổ chức hoạt động luyện tập và vận dụng môn Giáo dục kinh tế và pháp luật 10 nhằm phát huy tính tích cực của học sinh” xuất phát từ thực tế đổi mới giáo dục phổ thông, theo hướng phát triển phẩm chất và năng lực học sinh. Đề tài tập trung vào việc tìm kiếm các giải pháp để học sinh không chỉ hiểu lý thuyết mà còn có thể vận dụng kiến thức vào thực tiễn cuộc sống. Như đề tài đã nêu: “Làm sao thông qua các hoạt động học để học sinh được vận dụng, được liên hệ và có thể thực hành có hiệu quả, rèn nhiều kỹ năng.” Điều này đặc biệt quan trọng với môn Giáo dục kinh tế và pháp luật, giúp học sinh trở thành công dân tích cực, năng động, có khả năng giải quyết các tình huống thực tế. Đề tài cũng chỉ ra hạn chế của việc dạy học truyền thống, khi hoạt động vận dụng chưa được chú trọng đúng mức, dẫn đến việc học sinh nhanh quên kiến thức và thiếu kỹ năng thực hành. Việc đổi mới phương pháp dạy học, phát huy tính tích cực của học sinh là yêu cầu cấp thiết. Đề tài đặt ra mục tiêu nghiên cứu các giải pháp để tổ chức hoạt động luyện tập và vận dụng, từ đó nâng cao hiệu quả tiết học, giúp học sinh hứng thú hơn với môn học và hoàn thiện phẩm chất, năng lực.
II. Nội dung chương trình và hoạt động luyện tập vận dụng
Đề tài khẳng định tầm quan trọng của môn Giáo dục kinh tế và pháp luật trong việc hình thành phẩm chất và năng lực cho học sinh, đáp ứng yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới. Chương trình mới hướng đến việc học sinh “làm” được và tạo ra “sản phẩm” cụ thể, thay vì chỉ “biết được” và “hiểu được”. Môn học này trang bị cho học sinh kiến thức, kỹ năng về kinh tế, pháp luật, giúp các em hiểu biết và ứng xử phù hợp trong cuộc sống. Đề tài nhấn mạnh việc chuyển đổi từ phương pháp dạy học truyền thụ một chiều sang dạy cách học, cách vận dụng kiến thức. Hoạt động luyện tập và vận dụng trở thành trọng tâm, giúp học sinh củng cố kiến thức, rèn luyện kỹ năng và hình thành năng lực. Đề tài phân tích rõ hai hoạt động này: hoạt động luyện tập giúp học sinh vận dụng kiến thức mới để giải quyết các nhiệm vụ cụ thể, còn hoạt động vận dụng hướng đến việc học sinh áp dụng kiến thức, kỹ năng vào thực tiễn cuộc sống. Việc kết hợp hai hoạt động này giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn về bài học, đồng thời phát triển năng lực chung và năng lực đặc thù của môn học.
III. Thực trạng và giải pháp
Đề tài chỉ ra thực trạng việc tổ chức hoạt động luyện tập và vận dụng còn nhiều hạn chế. Một số giáo viên chỉ sử dụng các câu hỏi trong sách giáo khoa, hoặc tập trung vào các câu hỏi trắc nghiệm, chưa thực sự khai thác hết tiềm năng của hoạt động này. Thời gian dành cho luyện tập và vận dụng còn ít, thậm chí có trường hợp bị cắt bỏ. Điều này ảnh hưởng đến việc học sinh vận dụng kiến thức vào thực tế. Từ đó, đề tài đề xuất một số giải pháp như: xây dựng tình huống có vấn đề gắn với thực tiễn; tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo; thiết kế hệ thống phiếu bài tập; thiết kế hoạt động vận dụng tích hợp liên môn; sử dụng công cụ đánh giá đa dạng; giao và nhận bài tập trên nền tảng công nghệ như Padlet và Zalo. Các giải pháp này hướng đến việc tạo hứng thú học tập cho học sinh, phát huy tính tích cực, chủ động và giúp các em rèn luyện kỹ năng thực hành.
IV. Đánh giá và kết luận
Đề tài thực hiện khảo sát để đánh giá tính cấp thiết và khả thi của các giải pháp. Kết quả khảo sát cho thấy các giải pháp được đề xuất là cần thiết và có thể áp dụng trong thực tế. Việc áp dụng các giải pháp này giúp nâng cao hiệu quả giờ học, học sinh tích cực tham gia hơn, từ đó chất lượng bộ môn được cải thiện. Đề tài cũng khẳng định việc chú trọng đến hoạt động luyện tập và vận dụng là một bước tiến mới trong phương pháp dạy học, góp phần đổi mới giáo dục theo hướng phát triển năng lực và phẩm chất học sinh. Đề tài cung cấp một hệ thống các biện pháp cụ thể, có tính ứng dụng cao, giúp giáo viên có thể tham khảo và áp dụng trong quá trình giảng dạy môn Giáo dục kinh tế và pháp luật, từ đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.