I. Tổng quan về sáng kiến kinh nghiệm
Sáng kiến kinh nghiệm này tập trung vào việc "Sử dụng một số phương pháp dạy học tích cực vào trong dạy học môn GD KT Pháp luật 10 ở trường THPT DTNT Tỉnh". Tác giả Đinh Thị Mừng nhận thấy sự cần thiết của việc đổi mới phương pháp giảng dạy, đặc biệt là trong bối cảnh giáo dục đang chuyển đổi mạnh mẽ theo hướng phát triển năng lực học sinh. Việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực được xem là một giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng môn học, tạo hứng thú cho học sinh và giúp các em vận dụng kiến thức vào thực tiễn cuộc sống. Sáng kiến này được thực hiện trong năm học 2022-2023, thời điểm môn GD KT Pháp luật thay thế cho môn Giáo dục công dân 10, đánh dấu một bước đổi mới quan trọng trong chương trình giáo dục. Tác giả nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đổi mới phương pháp dạy học để đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Việc sử dụng phương pháp dạy học tích cực được kỳ vọng sẽ giúp học sinh phát triển các kỹ năng cần thiết, hình thành tình cảm, nhận thức và bản lĩnh phù hợp với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.
II. Phương pháp dạy học tích cực và ứng dụng
Sáng kiến đã trình bày khái niệm về phương pháp dạy học và phương pháp dạy học tích cực. Phương pháp dạy học tích cực được định nghĩa là cách thức dạy học phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của người học. Đặc điểm nổi bật của phương pháp này là dạy và học thông qua hoạt động, chú trọng rèn luyện phương pháp tự học, tăng cường học tập cá thể kết hợp với học tập hợp tác, và kết hợp đánh giá của giáo viên với tự đánh giá của học sinh. Sáng kiến cũng phân tích ý nghĩa của việc ứng dụng phương pháp dạy học tích cực, bao gồm: phát triển kỹ năng hợp tác, làm việc nhóm; tăng mức độ tương tác giữa học sinh; cải thiện tư duy phản biện; và nâng cao khả năng ghi nhớ và tiếp thu kiến thức. Một số phương pháp dạy học tích cực được đề cập đến trong sáng kiến bao gồm: đóng vai, dự án, hoạt động nhóm, tình huống (nghiên cứu trường hợp điển hình), đặt và giải quyết vấn đề, và trò chơi. Việc lựa chọn phương pháp phù hợp sẽ phụ thuộc vào nội dung bài học và đặc điểm của học sinh.
III. Thực trạng và giải pháp
Sáng kiến đã phân tích thực trạng dạy học và sử dụng phương pháp dạy học tích cực môn GDCD nói chung và ở trường THPT DTNT Tỉnh Nghệ An nói riêng. Dựa trên cơ sở thực tiễn đó, tác giả đề xuất giải pháp sử dụng phương pháp dạy học tích cực vào dạy học môn GDKT Pháp luật 10. Giải pháp này bao gồm việc xác định mục tiêu, biện pháp, nội dung thực hiện, điều kiện thực hiện và mối liên hệ giữa các biện pháp. Sáng kiến cũng đề cập đến việc thiết kế giáo án một số tiết dạy trong chương trình GDKTPL lớp 10 để minh họa cho việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực vào thực tiễn. Tác giả cũng thực hiện khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của đề tài cũng như các giải pháp được đề xuất. Việc khảo sát này giúp đánh giá hiệu quả của việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực và điều chỉnh giải pháp cho phù hợp.
IV. Đánh giá và kiến nghị
Sáng kiến đã trình bày kết quả thực nghiệm và khảo sát, bao gồm việc điều tra bằng bảng hỏi về tình cảm và thái độ của học sinh sau khi áp dụng phương pháp dạy học tích cực. Từ kết quả đạt được, tác giả đưa ra kết luận và đề xuất kiến nghị cho Sở GD&ĐT, Bộ GD&ĐT, nhà trường, tổ chuyên môn và giáo viên. Những kiến nghị này nhằm mục đích tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng phương pháp dạy học tích cực một cách rộng rãi và hiệu quả hơn trong quá trình giảng dạy. Sáng kiến mang giá trị thực tiễn cao, góp phần đổi mới phương pháp dạy học, nâng cao chất lượng giáo dục và đáp ứng yêu cầu của chương trình giáo dục phổ thông mới. Việc chia sẻ kinh nghiệm này sẽ giúp các giáo viên khác có thêm tài liệu tham khảo và áp dụng vào thực tế giảng dạy của mình.