Nâng Cao Năng Lực Cạnh Tranh Qua Cơ Chế Quản Lý Tài Chính Tại Các Tập Đoàn Kinh Tế Việt Nam

Tập đoàn kinh tế là một tổ hợp gồm nhiều công ty có tư cách pháp nhân độc lập, hoạt động trong một hoặc nhiều ngành, tự nguyện liên kết với nhau nhằm tăng cường khả năng cạnh tranh và tối đa hóa lợi nhuận. TĐKT có quy mô lớn về vốn, lao động, doanh thu và phạm vi hoạt động. Hầu hết TĐKT có tổ chức đa dạng, đa sở hữu và có trung tâm nghiên cứu khoa học và triển khai công nghệ (R&D). Theo tác giả Leff, Tập đoàn kinh tế là một tập hợp các công ty hoạt động kinh doanh trên thị trường khác nhau dưới sự kiểm soát về tài chính hoặc quản trị chung. Quan hệ của các thành viên dựa trên sự tin cậy, sắc tộc hoặc bối cảnh thương mại.

Quản lý tài chính hiệu quả giúp TĐKT tối ưu hóa việc sử dụng vốn, giảm chi phí, tăng lợi nhuận và nâng cao hiệu quả hoạt động. Cơ chế quản lý tài chính tốt còn giúp TĐKT huy động vốn dễ dàng hơn, quản lý rủi ro tốt hơn và đưa ra các quyết định đầu tư chính xác hơn. Theo luận án, việc hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính đối với Tập đoàn kinh tế nhà nước là rất quan trọng. Cơ chế này giúp nâng cao năng lực cạnh tranh của các TĐKT Việt Nam trong bối cảnh mới.

Một trong những hạn chế lớn nhất của cơ chế quản lý tài chính hiện nay là tính hành chính bao cấp. Các quy định còn cứng nhắc, chưa linh hoạt và chưa phù hợp với đặc thù của từng TĐKT. Điều này gây khó khăn cho các TĐKT trong việc đưa ra các quyết định tài chính nhanh chóng và hiệu quả. Hơn nữa, các biện pháp quản lý tài chính của nhà nước chưa sát với hoạt động thực tiễn của từng tập đoàn kinh tế nhà nước làm hạn chế năng lực cạnh tranh.

Các TĐKT Việt Nam gặp nhiều khó khăn trong việc huy động vốn từ các nguồn khác nhau, đặc biệt là từ thị trường vốn. Cơ chế quản lý tài chính chưa tạo điều kiện thuận lợi cho các TĐKT phát hành trái phiếu hoặc cổ phiếu để huy động vốn. Bên cạnh đó, việc kiểm soát rủi ro tài chính còn yếu kém, dẫn đến nguy cơ thua lỗ và phá sản. Theo nghiên cứu, vẫn còn nhiều điểm bất cập so với yêu cầu đổi mới và phát triển các tập đoàn kinh tế nhà nước hiện nay.

Cần tạo điều kiện thuận lợi cho các TĐKT huy động vốn từ các nguồn khác nhau, bao gồm cả thị trường vốn. Cần đơn giản hóa các thủ tục phát hành trái phiếu và cổ phiếu, đồng thời tạo ra các sản phẩm tài chính mới phù hợp với nhu cầu của các TĐKT. Cần khuyến khích các TĐKT hợp tác với các tổ chức tài chính quốc tế để huy động vốn. Theo luận án, một Nghị định mới có nhiều tác dụng tích cực trong công tác quản lý tài chính đối với các tập đoàn kinh tế nhà nước.

Cần tăng cường giám sát tài chính đối với các TĐKT để đảm bảo việc sử dụng vốn đúng mục đích và hiệu quả. Cần xây dựng một hệ thống báo cáo tài chính minh bạch và đáng tin cậy. Đồng thời, cần nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý tài chính thông qua các khóa đào tạo và bồi dưỡng chuyên môn. Các biện pháp quản lý của nhà nước về hoạt động tài chính trong các tập đoàn kinh tế cần có nhiều đổi mới tích cực.

Trung Quốc có kinh nghiệm trong việc quản lý tài chính đối với các TĐKT nhà nước thông qua việc kiểm soát chặt chẽ các hoạt động tài chính và đầu tư. Chính phủ Trung Quốc cũng sử dụng các công cụ tài chính để hỗ trợ các TĐKT phát triển. Tác giả Eugene F.Brigham trong tác phẩm “Fundamentals of Financial Management” cũng có đề cập đến vấn đề quản trị tài chính trong các tập đoàn kinh tế.

Hàn Quốc có hệ thống quản lý tài chính chặt chẽ đối với các Cheabol (TĐKT). Chính phủ Hàn Quốc giám sát chặt chẽ các hoạt động tài chính của các Cheabol và can thiệp khi cần thiết để đảm bảo sự ổn định của nền kinh tế. Các Tập đoàn kinh tế nhà nước cần được quản lý chặt chẽ hơn để nâng cao năng lực cạnh tranh.

PVN cần đa dạng hóa các nguồn huy động vốn, bao gồm cả vốn vay từ các tổ chức tài chính quốc tế và vốn từ thị trường vốn. PVN cần xây dựng một hệ thống quản lý rủi ro hiệu quả để giảm thiểu các rủi ro tài chính. Luận án nghiên cứu về quản lý tài chính với năng lực cạnh tranh của tập đoàn kinh tế.

Cần tăng cường giám sát và kiểm soát chi phí tại PVN để đảm bảo việc sử dụng vốn hiệu quả. PVN cần xây dựng một hệ thống báo cáo tài chính minh bạch và đáng tin cậy. Bên cạnh đó, việc kiểm soát rủi ro tài chính còn yếu kém, dẫn đến nguy cơ thua lỗ và phá sản. Theo nghiên cứu, vẫn còn nhiều điểm bất cập so với yêu cầu đổi mới và phát triển các tập đoàn kinh tế nhà nước hiện nay.

Các TĐKT Việt Nam cần tập trung vào các ngành có lợi thế cạnh tranh và có tiềm năng phát triển. Cần đầu tư vào nghiên cứu và phát triển (R&D) để tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới có giá trị gia tăng cao. Đồng thời, cần tăng cường hợp tác quốc tế để mở rộng thị trường và tiếp cận các công nghệ mới. Các Tập đoàn kinh tế nhà nước cần được quản lý chặt chẽ hơn để nâng cao năng lực cạnh tranh.

Nhà nước cần tạo ra một môi trường kinh doanh thuận lợi cho các TĐKT phát triển. Cần hoàn thiện hệ thống pháp luật và chính sách để khuyến khích đầu tư và đổi mới. Đồng thời, cần tăng cường giám sát và kiểm tra để đảm bảo các TĐKT hoạt động đúng pháp luật và hiệu quả. Chính phủ đã có Nghị định số 09/2009/NĐ-CP ban hành quy chế quản lý tài chính trong các tập đoàn kinh tế nhà nước.