NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI THÀNH PHỐ TÂN UYÊN, TỈNH BÌNH DƯƠNG

• Tác giả: Lê Thành Luân
• Người hướng dẫn: TS. Lữ Phi Nga
• Trường học: Trường Đại học Lạc Hồng
• Chuyên ngành: Tài Chính – Ngân Hàng
• Đề tài: Nâng Cao Hiệu Quả Quản Lý Vốn Đầu Tư Xây Dựng Cơ Bản Từ Ngân Sách Nhà Nước Tại Thành Phố Tân Uyên, Tỉnh Bình Dương
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Đồng Nai

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• TÓM TẮT LUẬN VĂN
• 1. PHẦN MỞ ĐẦU
• 1.1. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.2. Mục tiêu nghiên cứu
• 1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.4. Phương pháp nghiên cứu
• 1.5. Ý nghĩa của đề tài nghiên cứu
• 1.6. Kết cấu luận văn
• 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC
• 2.1. Cơ sở lý luận về quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước
• 2.1.1. Ngân sách Nhà nước
• 2.1.1.1. Khái niệm ngân sách Nhà nước
• 2.1.1.2. Đặc điểm của Ngân sách nhà nước
• 2.1.1.3. Vai trò của Ngân sách Nhà nước
• 2.1.1.4. Hoạt động thu ngân sách nhà nước
• 2.1.1.5. Hoạt động chi ngân sách nhà nước
• 2.1.2. Vốn đầu tư xây dựng cơ bản
• 2.1.2.1. Đặc điểm của đầu tư xây dựng cơ bản
• 2.1.2.2. Các nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản
• 2.1.2.3. Vốn ngân sách Nhà nước trong đầu tư xây dựng cơ bản
• 2.1.3. Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước
• 2.1.3.1. Khái niệm và mục đích của quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN
• 2.1.3.2. Nhiệm vụ, nguyên tắc và phân cấp trong quản lý đầu tư XDCB từ NSNN
• 2.1.3.3. Nội dung quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước
• 2.1.3.4. Hiệu quả quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản bằng nguồn ngân sách nhà nước
• 2.2. Các hình thức chủ yếu thể hiện hiệu quản lý vốn đầu tư XDCB
• 2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách Nhà nước
• 2.4. Kinh nghiệm quản lý hiệu quả vốn đầu tư XDCB từ NSNN của một số địa phương trong nước và bài học cho TP Tân Uyên
• 2.4.1. Kinh nghiệm từ một số địa phương
• 2.4.2. Bài học cho thành phố Tân Uyên
• 2.5. TÓM TẮT CHƯƠNG 1
• 3. THỰC TRẠNG HIỆU QUẢ QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ TÂN UYÊN, TỈNH BÌNH DƯƠNG
• 3.1. Tổng quan về thành phố Tân Uyên, tỉnh Bình Dương
• 3.1.1. Điều kiện tự nhiên và tình hình kinh tế xã hội
• 3.1.2. Định hướng phát triển thành phố Tân Uyên, tỉnh Bình Dương
• 3.2. Thực trạng công tác quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản bằng ngân sách nhà nước tại thành phố Tân Uyên, tỉnh Bình Dương
• 3.2.1. Về công tác xây dựng và tổ chức thực hiện chương trình, kế hoạch đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước
• 3.2.2. Xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực quản lý vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN
• 3.2.3. Triển khai các dự án vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước
• 3.2.3.1. Quản lý vốn trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư
• 3.2.3.2. Quản lý vốn trong giai đoạn thực hiện dự án
• 3.2.4. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Tân Uyên
• 3.2.4.1. Các nhân tố chủ quan
• 3.2.4.1.1. Năng lực lãnh đạo, quản lý trong bộ máy quản lý vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN
• 3.2.4.1.2. Tổ chức bộ máy chi NSNN trong quản lý vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN của thành phố Tân Uyên
• 3.2.4.1.3. Ứng dụng công nghệ trong quản lý vốn đầu tư XDCB từ nguồn NSNN
• 3.2.4.2. Các nhân tố khách quan
• 3.2.4.2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội
• 3.2.4.2.2. Các cơ chế, chính sách của Trung ương và địa phương
• 3.2.5. Đánh giá hiệu quả về quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ Ngân sách Nhà nước trên địa bàn thành phố Tân Uyên, tỉnh Bình Dương
• 3.2.5.1. Kết quả khảo sát hoạt động quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ Ngân sách Nhà nước trên địa bàn thành phố Tân Uyên, tỉnh Bình Dương
• 3.2.5.2. Đánh giá những kết quả đạt được
• 3.2.5.3. Những hạn chế còn tồn tại
• 3.2.5.4. Nguyên nhân của những hạn chế
• 3.3. TÓM TẮT CHƯƠNG 2
• 4. GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ VỐN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG CƠ BẢN TỪ NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC TẠI THÀNH PHỐ TÂN UYÊN, TỈNH BÌNH DƯƠNG
• 4.1. Một số điều kiện để thực hiện giải pháp
• 4.1.1. Ủy ban nhân dân thành phố Tân Uyên
• 4.1.2. Phải tuân thủ nguyên tắc quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình
• 4.1.3. Phải tuân thủ nguyên tắc kiểm soát thanh toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản
• 4.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ Ngân sách Nhà nước tại thành phố Tân Uyên, tỉnh Bình Dương
• 4.2.1. Hoàn thiện quy trình quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ Ngân sách Nhà nước
• 4.2.1.1. Lập, thực hiện kế hoạch dự án đầu tư gắn với kế hoạch tài chính ngân sách
• 4.2.1.2. Thắt chặt quản lý trong thẩm định dự án, phê duyệt dự án đầu tư
• 4.2.1.3. Nâng cao hiệu quả hoạt động đấu thầu trực tuyến
• 4.2.1.4. Xây dựng các biện pháp đẩy mạnh hoạt động thanh toán, quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ Ngân sách Nhà nước
• 4.2.1.5. Tăng cường giám sát, thanh tra quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ Ngân sách Nhà nước
• 4.2.2. Nâng cao năng lực quản lý hoạt động của chính quyền thành phố Tân Uyên
• 4.2.3. Bảo đảm tính công khai, minh bạch hoạt động dự án đầu tư xây dựng cơ bản từ Ngân sách Nhà nước
• 4.3. Một số kiến nghị
• 4.3.1. Đối với Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương
• 4.3.2. Đối với Chủ đầu tư
• 4.4. TÓM TẮT CHƯƠNG 3
• TÀI LIỆU THAM KHẢO
• PHỤ LỤC

I. Tổng Quan Về Quản Lý Vốn Đầu Tư Xây Dựng Cơ Bản 55 ký tự

Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB) từ ngân sách nhà nước (NSNN) là một hoạt động phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành. Ngân sách nhà nước đóng vai trò then chốt, cung cấp nguồn lực tài chính quan trọng cho các dự án phát triển kinh tế - xã hội. Việc quản lý hiệu quả nguồn vốn này có ý nghĩa quyết định đến sự thành công của các dự án, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao chất lượng sống của người dân. Theo Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015, NSNN là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước, được quyết định bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Việc quản lý và sử dụng hiệu quả vốn đầu tư XDCB từ NSNN là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của các cấp chính quyền, đặc biệt là tại các địa phương như Tân Uyên, Bình Dương. Quản lý vốn đầu tư công Tân Uyên hiệu quả sẽ giúp tối ưu hóa nguồn lực, tránh thất thoát, lãng phí và đảm bảo các dự án được triển khai đúng tiến độ, đạt chất lượng.

1.1. Khái niệm và đặc điểm vốn đầu tư xây dựng cơ bản

Vốn đầu tư xây dựng cơ bản là nguồn lực tài chính được sử dụng để thực hiện các dự án xây dựng mới, mở rộng, cải tạo hoặc nâng cấp các công trình hạ tầng kinh tế - xã hội. Đặc điểm của vốn đầu tư XDCB là tính chất dài hạn, quy mô lớn và chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố khác nhau như biến động giá cả, thay đổi chính sách và rủi ro trong quá trình thi công. Theo Lê Văn Hưng (2013), NSNN gắn chặt với sở hữu Nhà nước và luôn chứa đựng lợi ích chung, lợi ích công cộng.

1.2. Vai trò của Ngân sách Nhà nước trong đầu tư xây dựng

Ngân sách nhà nước đầu tư xây dựng Tân Uyên có vai trò then chốt trong việc cung cấp nguồn vốn cho các dự án XDCB, đặc biệt là các dự án trọng điểm, có tính chất lan tỏa, ảnh hưởng đến sự phát triển của địa phương. NSNN không chỉ đảm bảo nguồn vốn ban đầu mà còn đóng vai trò kiểm soát, giám sát việc sử dụng vốn, đảm bảo tính minh bạch, hiệu quả. Vũ Thị Nhài (2007) nhấn mạnh vai trò huy động nguồn tài chính để đảm bảo nhu cầu chi tiêu của Nhà nước và thực hiện sự cân đối thu chi tài chính của Nhà nước.

II. Thách Thức Trong Quản Lý Vốn Đầu Tư Công Tại Tân Uyên 58 ký tự

Mặc dù có vai trò quan trọng, việc quản lý vốn đầu tư công tại Tân Uyên, Bình Dương vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức. Tình trạng thất thoát, lãng phí, chậm tiến độ, đội vốn vẫn còn xảy ra ở một số dự án. Bên cạnh đó, năng lực quản lý của một số cán bộ còn hạn chế, quy trình thủ tục còn rườm rà, thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các đơn vị liên quan. Thất thoát, lãng phí trong đầu tư công không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn làm giảm niềm tin của người dân vào hiệu quả quản lý của nhà nước. Điều này đòi hỏi các cấp chính quyền cần có những giải pháp quyết liệt, đồng bộ để khắc phục những tồn tại, hạn chế, nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư công Tân Uyên.

2.1. Tình trạng thất thoát lãng phí và chậm tiến độ dự án

Thất thoát, lãng phí xảy ra ở nhiều khâu, từ khâu lập dự án, thẩm định, phê duyệt đến khâu thi công, nghiệm thu, thanh quyết toán. Chậm tiến độ không chỉ làm tăng chi phí đầu tư mà còn làm giảm hiệu quả sử dụng vốn, ảnh hưởng đến mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Theo luận văn, các dự án triển khai chậm tiến độ, kéo dài làm đội vốn NSNN, tình trạng nợ đọng ở địa phương diễn ra phức tạp, giải ngân không đạt kế hoạch so với chỉ tiêu đề ra.

2.2. Năng lực quản lý và quy trình thủ tục còn hạn chế

Năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý dự án còn yếu, thiếu kinh nghiệm, thiếu kiến thức chuyên môn. Quy trình thủ tục rườm rà, phức tạp gây khó khăn cho các chủ đầu tư, làm chậm tiến độ giải ngân vốn. Tình trạng này được chỉ ra trong luận văn: đội ngũ cán bộ làm hoạt động quản lý đầu tư và xây dựng vừa thiếu, vừa yếu.

2.3. Thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa các đơn vị

Sự phối hợp giữa các sở, ban, ngành, địa phương chưa chặt chẽ, thiếu đồng bộ, dẫn đến tình trạng chồng chéo, đùn đẩy trách nhiệm, gây khó khăn cho việc triển khai dự án. Luận văn cũng nhấn mạnh cải cách hành chính về đầu tư và xây dựng chậm đổi mới; hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát chưa được coi trọng đúng mức.

III. Phương Pháp Nâng Cao Hiệu Quả Quản Lý Vốn Đầu Tư 53 ký tự

Để nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN tại Tân Uyên, Bình Dương, cần có những giải pháp đồng bộ, toàn diện, tập trung vào các khâu then chốt. Cần hoàn thiện quy trình quản lý, nâng cao năng lực cán bộ, tăng cường kiểm tra, giám sát, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và đảm bảo tính công khai, minh bạch. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư cần phù hợp với đặc điểm, điều kiện thực tế của địa phương và có tính khả thi cao. Điều quan trọng là tạo ra một môi trường thuận lợi, khuyến khích sự tham gia của các thành phần kinh tế vào quá trình đầu tư phát triển.

3.1. Hoàn thiện quy trình quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản

Quy trình quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản cần được rà soát, sửa đổi, bổ sung để đảm bảo tính chặt chẽ, đồng bộ, minh bạch. Cần quy định rõ trách nhiệm của từng cấp, từng ngành, từng đơn vị trong quá trình quản lý vốn. Cần lập, thực hiện kế hoạch dự án đầu tư gắn với kế hoạch tài chính ngân sách.

3.2. Nâng cao năng lực của đội ngũ cán bộ quản lý vốn

Cần có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ quản lý dự án. Cần tuyển dụng những cán bộ có năng lực, kinh nghiệm, có tinh thần trách nhiệm cao. Chính quyền thành phố Tân Uyên cần nâng cao năng lực quản lý hoạt động.

3.3. Tăng cường kiểm tra giám sát và công khai minh bạch

Giám sát đầu tư công là hoạt động quan trọng để đảm bảo việc sử dụng vốn đúng mục đích, đúng quy định. Cần có sự tham gia của cộng đồng vào quá trình giám sát. Cần bảo đảm tính công khai, minh bạch hoạt động dự án đầu tư xây dựng cơ bản từ Ngân sách Nhà nước.

IV. Ứng Dụng Công Nghệ Để Quản Lý Vốn Hiệu Quả Hơn 59 ký tự

Ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) là một giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư XDCB. CNTT giúp tự động hóa các quy trình, giảm thiểu sai sót, tăng cường khả năng theo dõi, giám sát và báo cáo. Kiểm soát chi phí đầu tư xây dựng cơ bản có thể thực hiện hiệu quả hơn nhờ các phần mềm quản lý dự án, quản lý tài chính. Việc áp dụng CNTT cũng góp phần tăng cường tính công khai, minh bạch, giúp người dân dễ dàng tiếp cận thông tin về các dự án đầu tư.

4.1. Xây dựng hệ thống thông tin quản lý dự án đồng bộ

Hệ thống thông tin quản lý dự án cần được xây dựng một cách đồng bộ, tích hợp các chức năng như lập kế hoạch, quản lý tiến độ, quản lý chi phí, quản lý rủi ro, quản lý chất lượng. Xây dựng các biện pháp đẩy mạnh hoạt động thanh toán, quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ Ngân sách Nhà nước.

4.2. Sử dụng phần mềm quản lý tài chính và kế toán

Phần mềm quản lý tài chính và kế toán giúp theo dõi, kiểm soát chi phí đầu tư, lập báo cáo tài chính một cách chính xác, kịp thời. Cần tăng cường giám sát, thanh tra quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ Ngân sách Nhà nước.

4.3. Đẩy mạnh đấu thầu trực tuyến và thanh toán điện tử

Đấu thầu trực tuyến giúp tăng tính cạnh tranh, minh bạch, giảm chi phí và thời gian đấu thầu. Thanh toán điện tử giúp giảm thiểu rủi ro tiền mặt, tăng cường khả năng kiểm soát dòng tiền.

V. Đánh Giá Hiệu Quả Quản Lý Vốn Xây Dựng Tại Tân Uyên 57 ký tự

Đánh giá hiệu quả quản lý vốn đầu tư là một bước quan trọng để xác định những thành công, hạn chế và rút ra bài học kinh nghiệm. Cần xây dựng hệ thống chỉ tiêu đánh giá hiệu quả quản lý vốn đầu tư một cách khoa học, khách quan, phù hợp với đặc điểm của từng loại dự án. Đánh giá hiệu quả dự án đầu tư công cần dựa trên các tiêu chí như hiệu quả kinh tế - xã hội, hiệu quả tài chính, hiệu quả môi trường. Kết quả đánh giá cần được công khai, minh bạch để tạo sự đồng thuận trong xã hội.

5.1. Xây dựng hệ thống chỉ tiêu đánh giá hiệu quả

Hệ thống chỉ tiêu đánh giá cần bao gồm các chỉ tiêu định lượng và định tính, phản ánh đầy đủ các khía cạnh của hiệu quả quản lý vốn đầu tư. Hoạt động thẩm định dự án, kế hoạch đấu thầu ngày càng được nâng cao về chất lượng.

5.2. Thu thập và phân tích dữ liệu đánh giá một cách chính xác

Dữ liệu đánh giá cần được thu thập từ nhiều nguồn khác nhau như báo cáo tài chính, báo cáo tiến độ, khảo sát ý kiến người dân. Hoạt động quản lý đầu tư từng bước được chấn chỉnh và nâng cao hiệu quả.

5.3. Công khai kết quả đánh giá và đề xuất giải pháp cải thiện

Kết quả đánh giá cần được công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng. Các giải pháp cải thiện cần được xây dựng dựa trên kết quả đánh giá và có tính khả thi cao.

VI. Triển Vọng và Tương Lai Quản Lý Vốn Đầu Tư Tại Tân Uyên 57 ký tự

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và yêu cầu phát triển bền vững, việc nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư XDCB càng trở nên quan trọng. Tân Uyên, Bình Dương cần tiếp tục đổi mới tư duy, phương pháp quản lý, đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và tăng cường hợp tác quốc tế. Phân bổ vốn đầu tư công hiệu quả là yếu tố then chốt để đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Với sự quyết tâm của các cấp chính quyền và sự ủng hộ của người dân, Tân Uyên sẽ đạt được những thành công mới trong lĩnh vực quản lý vốn đầu tư.

6.1. Tiếp tục hoàn thiện thể chế và chính sách

Cần rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quản lý vốn đầu tư, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất và phù hợp với thực tiễn. Ủy ban nhân dân thành phố Tân Uyên cần phải tuân thủ nguyên tắc quản lý chi phí đầu tư xây dựng công trình.

6.2. Tăng cường hợp tác quốc tế và học hỏi kinh nghiệm

Hợp tác quốc tế giúp tiếp cận những kinh nghiệm tốt, những công nghệ tiên tiến trong lĩnh vực quản lý vốn đầu tư. Phải tuân thủ nguyên tắc kiểm soát thanh toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản.

6.3. Xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý chuyên nghiệp

Đội ngũ cán bộ quản lý cần được trang bị kiến thức, kỹ năng chuyên môn sâu rộng, có khả năng làm việc trong môi trường quốc tế và có tinh thần trách nhiệm cao.

Tổng quan nghiên cứu

Thành phố Tân Uyên, tỉnh Bình Dương, là một trong sáu đô thị trung tâm của tỉnh với nền kinh tế phát triển mạnh mẽ, đặc biệt trong lĩnh vực công nghiệp và dịch vụ. Tính đến năm 2020, Tân Uyên đã thu hút gần 4 tỷ USD vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), với tỷ trọng công nghiệp chiếm hơn 70% cơ cấu kinh tế và thương mại - dịch vụ chiếm khoảng 27%. Năm 2022, tổng thu ngân sách Nhà nước của địa phương đạt 2.748 tỷ đồng, vượt 110% dự toán điều chỉnh, trong khi tổng chi ngân sách địa phương đạt 1.163 tỷ đồng, tương đương 73% dự toán. Sự phát triển hạ tầng giao thông và các dự án xây dựng cơ bản (XDCB) đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao chất lượng sống người dân.

Tuy nhiên, công tác quản lý vốn đầu tư XDCB từ ngân sách Nhà nước (NSNN) tại Tân Uyên còn tồn tại nhiều khó khăn như tiến độ dự án chậm, kéo dài, đội vốn, nợ đọng và giải ngân không đạt kế hoạch. Những hạn chế này ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả đầu tư, gây lãng phí nguồn lực tài chính của Nhà nước. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đánh giá thực trạng quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN tại Tân Uyên giai đoạn 2019-2022, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư nhằm đảm bảo sử dụng vốn đúng mục đích, tiết kiệm và hiệu quả.

Phạm vi nghiên cứu tập trung trên địa bàn thành phố Tân Uyên, tỉnh Bình Dương, với dữ liệu thu thập từ các báo cáo, số liệu thống kê và khảo sát thực tế trong giai đoạn 2019-2022. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ chính quyền địa phương hoàn thiện công tác quản lý vốn đầu tư, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững và nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách Nhà nước.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước, bao gồm:

• Lý thuyết về ngân sách Nhà nước: Định nghĩa, đặc điểm và vai trò của ngân sách Nhà nước trong việc huy động và phân phối nguồn lực tài chính cho các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội. Luật Ngân sách Nhà nước năm 2015 quy định rõ ngân sách là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước trong một năm nhằm thực hiện các chức năng nhiệm vụ của Nhà nước.

• Lý thuyết về vốn đầu tư xây dựng cơ bản (XDCB): Khái niệm vốn đầu tư XDCB là toàn bộ chi phí để thực hiện các hoạt động xây dựng mới, mở rộng, hiện đại hóa tài sản cố định nhằm phát triển cơ sở vật chất kỹ thuật cho nền kinh tế. Đặc điểm vốn đầu tư XDCB bao gồm tính lâu dài, quy mô vốn lớn, sản phẩm đầu tư có tính đơn chiếc và chịu ảnh hưởng bởi điều kiện địa phương.

• Mô hình quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN: Quản lý vốn đầu tư XDCB là quá trình tác động có kế hoạch của các cơ quan Nhà nước nhằm đảm bảo sử dụng vốn đúng mục đích, đúng nguyên tắc và hiệu quả. Nội dung quản lý bao gồm lập kế hoạch, cấp phát vốn, thanh toán, quyết toán và kiểm tra, giám sát vốn đầu tư.

• Khái niệm hiệu quả quản lý vốn đầu tư XDCB: Hiệu quả được đánh giá trên các khía cạnh kinh tế, xã hội và doanh nghiệp, thể hiện qua việc sử dụng vốn tiết kiệm, đúng mục đích, đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập số liệu thứ cấp và sơ cấp:

• Nguồn dữ liệu thứ cấp: Tổng hợp các số liệu, báo cáo từ năm 2019 đến 2022 của các cơ quan quản lý tại thành phố Tân Uyên, tỉnh Bình Dương; các văn bản pháp luật, tài liệu chuyên ngành liên quan đến quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN.

• Nguồn dữ liệu sơ cấp: Thu thập thông tin qua khảo sát xã hội học bằng bảng hỏi với các cán bộ quản lý, chủ đầu tư và các bên liên quan trong quá trình quản lý vốn đầu tư XDCB.

• Phương pháp phân tích: Sử dụng phương pháp thống kê mô tả, phân tích so sánh, đánh giá thực trạng và hiệu quả quản lý vốn đầu tư. Số liệu được xử lý bằng Microsoft Excel, trình bày qua bảng biểu và biểu đồ để minh họa các kết quả chính.

• Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện từ tháng 6/2023 đến tháng 12/2023, tập trung phân tích dữ liệu giai đoạn 2019-2022 nhằm đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp phù hợp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Tình hình thẩm định và phê duyệt dự án: Giai đoạn 2019-2022, có tổng cộng 331 công trình được đầu tư xây dựng với tổng vốn đề xuất thẩm định khoảng 509 tỷ đồng, trong đó vốn được phê duyệt đạt gần 478 tỷ đồng. Công tác thẩm định dự án được thực hiện nghiêm túc, góp phần tiết kiệm hàng tỷ đồng cho ngân sách Nhà nước.

2. Giải ngân và thanh toán vốn đầu tư: Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư XDCB bình quân đạt 89,06% trong năm 2019, với tổng vốn giao là 363,894 tỷ đồng. Việc thanh toán dựa trên kế hoạch vốn hàng năm và khối lượng công việc đủ điều kiện thanh toán, giảm thiểu tình trạng nợ đọng vốn đầu tư.

3. Công tác quyết toán dự án hoàn thành: Trong giai đoạn 2019-2022, có 228 dự án được trình phê duyệt quyết toán với tổng giá trị đề nghị quyết toán là 36,423 tỷ đồng, trong đó giá trị quyết toán được phê duyệt là 34,503 tỷ đồng, đạt tỷ lệ tiết kiệm trung bình gần 4%. Công tác quyết toán được đẩy nhanh tiến độ, nâng cao chất lượng và góp phần chống thất thoát, lãng phí vốn đầu tư.

4. Thanh tra, kiểm tra và giám sát: Từ năm 2019 đến 2022, các cơ quan chức năng đã tiến hành thanh tra, kiểm tra 13 công trình XDCB, phát hiện nhiều sai sót như thi công không đúng thiết kế, nguyên vật liệu không đảm bảo, hồ sơ hoàn công không chính xác. Tuy nhiên, công tác thanh tra, kiểm tra chưa được thực hiện thường xuyên và chưa triệt để trong xử lý vi phạm.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các tồn tại trong quản lý vốn đầu tư XDCB tại Tân Uyên bao gồm sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa các phòng ban, năng lực cán bộ quản lý còn hạn chế, và quy trình quản lý chưa đồng bộ, dẫn đến việc lập dự án thiếu khách quan, tổng mức đầu tư bị đội lên, gây khó khăn trong cân đối nguồn vốn. So với các địa phương như Đà Nẵng và Bắc Ninh, Tân Uyên còn thiếu sự cụ thể hóa quy trình quản lý và chưa phát huy hết vai trò của công tác giám sát, thanh tra.

Việc giải ngân vốn đầu tư tuy có cải thiện nhưng vẫn còn chậm so với kế hoạch, ảnh hưởng đến tiến độ và hiệu quả dự án. Công tác đấu thầu còn tồn tại tình trạng chưa minh bạch, lựa chọn nhà thầu chủ yếu dựa trên giá thấp mà chưa chú trọng năng lực kỹ thuật, dẫn đến chất lượng công trình chưa đảm bảo. Các biểu đồ thể hiện tỷ lệ giải ngân theo năm và tỷ lệ tiết kiệm sau quyết toán cho thấy xu hướng tích cực nhưng vẫn cần cải thiện.

Kết quả nghiên cứu khẳng định tầm quan trọng của việc hoàn thiện quy trình quản lý, nâng cao năng lực cán bộ và tăng cường kiểm tra, giám sát để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư XDCB từ NSNN, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại Tân Uyên.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện quy trình quản lý đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN

   • Lập và thực hiện kế hoạch dự án đầu tư gắn với kế hoạch tài chính ngân sách hàng năm.
   • Thắt chặt công tác thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư nhằm đảm bảo tính khả thi và hiệu quả.
   • Nâng cao chất lượng hoạt động đấu thầu, áp dụng đấu thầu trực tuyến để tăng tính minh bạch và cạnh tranh.
   • Chủ thể thực hiện: UBND thành phố Tân Uyên, các phòng ban chuyên môn.
   • Thời gian: Triển khai ngay trong năm tài chính tiếp theo.

2. Tăng cường công tác thanh toán và quyết toán vốn đầu tư

   • Xây dựng các biện pháp đẩy mạnh hoạt động thanh toán, quyết toán vốn đầu tư xây dựng cơ bản đúng tiến độ.
   • Kiểm soát chặt chẽ hồ sơ thanh toán, tránh tình trạng nợ đọng vốn kéo dài.
   • Chủ thể thực hiện: Kho bạc Nhà nước, Ban quản lý dự án.
   • Thời gian: Thực hiện liên tục hàng năm.

3. Nâng cao năng lực quản lý và giám sát đầu tư

   • Tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý dự án, đấu thầu, thanh quyết toán cho cán bộ quản lý.
   • Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm trong quản lý vốn đầu tư.
   • Chủ thể thực hiện: UBND thành phố, Sở Tài chính, Sở Xây dựng.
   • Thời gian: Kế hoạch đào tạo và kiểm tra định kỳ hàng năm.

4. Bảo đảm tính công khai, minh bạch trong quản lý vốn đầu tư

   • Công khai quy hoạch, kế hoạch đầu tư và kết quả thực hiện dự án để người dân giám sát.
   • Áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý và công bố thông tin đầu tư xây dựng cơ bản.
   • Chủ thể thực hiện: UBND thành phố, các cơ quan truyền thông địa phương.
   • Thời gian: Triển khai trong vòng 1-2 năm tới.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Cán bộ quản lý Nhà nước về đầu tư và xây dựng

   • Lợi ích: Nắm bắt các quy trình, nguyên tắc quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN, áp dụng vào thực tiễn công tác quản lý.
   • Use case: Cải thiện hiệu quả quản lý dự án, nâng cao năng lực thẩm định và giám sát.

2. Chủ đầu tư và Ban quản lý dự án

   • Lợi ích: Hiểu rõ các bước trong quản lý vốn đầu tư, từ lập kế hoạch đến quyết toán, giúp chủ động trong công tác quản lý tài chính dự án.
   • Use case: Tối ưu hóa việc sử dụng vốn, giảm thiểu rủi ro chậm tiến độ và đội vốn.

3. Các nhà thầu xây dựng và tư vấn

   • Lợi ích: Nắm bắt các quy định về đấu thầu, thanh toán và kiểm soát vốn đầu tư, nâng cao năng lực cạnh tranh và tuân thủ pháp luật.
   • Use case: Tham gia đấu thầu hiệu quả, đảm bảo thanh toán đúng hạn và minh bạch.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Tài chính - Ngân hàng, Quản lý đầu tư

   • Lợi ích: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN, làm tài liệu tham khảo cho nghiên cứu và học tập.
   • Use case: Phát triển đề tài nghiên cứu, luận văn, bài báo khoa học liên quan đến quản lý tài chính công và đầu tư xây dựng.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước là gì?
   Quản lý vốn đầu tư XDCB từ NSNN là quá trình tổ chức, điều hành và kiểm soát việc sử dụng vốn đầu tư xây dựng các công trình cơ sở hạ tầng do Nhà nước cấp vốn, nhằm đảm bảo sử dụng vốn đúng mục đích, hiệu quả và tiết kiệm. Ví dụ, việc thẩm định dự án và kiểm soát thanh toán là các bước quan trọng trong quản lý này.

2. Những khó khăn chính trong quản lý vốn đầu tư XDCB tại Tân Uyên là gì?
   Các khó khăn gồm tiến độ dự án chậm, đội vốn, nợ đọng vốn, công tác đấu thầu chưa minh bạch, năng lực cán bộ quản lý còn hạn chế và công tác thanh tra, kiểm tra chưa thường xuyên. Điều này dẫn đến hiệu quả sử dụng vốn chưa cao và lãng phí nguồn lực.

3. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư XDCB?
   Cần hoàn thiện quy trình quản lý, nâng cao chất lượng thẩm định dự án, tăng cường công tác đấu thầu minh bạch, đẩy mạnh thanh toán và quyết toán vốn đúng tiến độ, đồng thời tăng cường đào tạo cán bộ và giám sát chặt chẽ. Ví dụ, áp dụng đấu thầu trực tuyến giúp tăng tính minh bạch và cạnh tranh.

4. Vai trò của công tác thanh tra, kiểm tra trong quản lý vốn đầu tư XDCB?
   Thanh tra, kiểm tra giúp phát hiện sai phạm, ngăn chặn thất thoát, lãng phí vốn đầu tư, đồng thời góp phần hoàn thiện chính sách và nâng cao hiệu quả quản lý. Tuy nhiên, tại Tân Uyên, công tác này chưa được thực hiện thường xuyên và triệt để, cần được tăng cường.

5. Tại sao việc công khai minh bạch trong quản lý vốn đầu tư lại quan trọng?
   Công khai minh bạch giúp người dân và các bên liên quan giám sát quá trình sử dụng vốn, giảm thiểu tiêu cực và nâng cao trách nhiệm của các chủ thể quản lý. Ví dụ, công bố kế hoạch đầu tư và kết quả thực hiện dự án trên các phương tiện truyền thông địa phương tạo điều kiện cho giám sát xã hội.

Kết luận

• Thành phố Tân Uyên có nền kinh tế phát triển nhanh, với nguồn vốn đầu tư XDCB từ NSNN đóng vai trò quan trọng trong phát triển hạ tầng và kinh tế xã hội.
• Thực trạng quản lý vốn đầu tư XDCB còn nhiều hạn chế như chậm tiến độ, đội vốn, nợ đọng và công tác thanh tra, kiểm tra chưa hiệu quả.
• Luận văn đã phân tích chi tiết các khía cạnh quản lý vốn đầu tư XDCB từ lập kế hoạch, thẩm định, đấu thầu, thanh toán đến quyết toán và giám sát.
• Đề xuất các giải pháp hoàn thiện quy trình quản lý, nâng cao năng lực cán bộ, tăng cường minh bạch và giám sát nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư.
• Khuyến nghị các cơ quan chức năng và chủ đầu tư triển khai ngay các giải pháp trong kế hoạch tài chính tiếp theo để đảm bảo phát huy tối đa hiệu quả vốn đầu tư xây dựng cơ bản từ ngân sách Nhà nước tại Tân Uyên.

Call-to-action: Các cơ quan quản lý và chủ đầu tư tại Tân Uyên cần phối hợp chặt chẽ, áp dụng các giải pháp đề xuất để nâng cao hiệu quả quản lý vốn đầu tư xây dựng cơ bản, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững của địa phương.