Tổng quan nghiên cứu

Nguồn nhân lực là tài sản quý giá và yếu tố quyết định sự phát triển bền vững của doanh nghiệp trong bối cảnh kinh tế tri thức và toàn cầu hóa hiện nay. Tại Việt Nam, mặc dù nguồn nhân lực dồi dào, nhưng chất lượng nguồn nhân lực còn nhiều hạn chế, đặc biệt là thiếu hụt lao động có trình độ chuyên môn cao và kỹ năng phù hợp với yêu cầu công nghiệp hóa - hiện đại hóa. Công ty Cổ phần Đầu tư Alphanam, với hơn 28 năm phát triển và đa dạng lĩnh vực hoạt động như bất động sản, du lịch, thương mại và sản xuất, đang đối mặt với thách thức nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để duy trì vị thế và phát triển bền vững.

Nghiên cứu tập trung đánh giá thực trạng chất lượng nguồn nhân lực tại Công ty Cổ phần Đầu tư Alphanam trong giai đoạn 2020-2023, phân tích các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Qua đó, mục tiêu cụ thể là làm rõ các đặc điểm thể lực, trí lực và phẩm chất tâm lý - xã hội của nhân sự, đồng thời xác định các nhân tố khách quan và chủ quan tác động đến chất lượng nguồn nhân lực tại công ty. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ công ty xây dựng chiến lược phát triển nhân lực phù hợp, góp phần nâng cao năng suất lao động và hiệu quả hoạt động kinh doanh.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý nguồn nhân lực hiện đại, tập trung vào ba khái niệm chính: thể lực, trí lực và phẩm chất tâm lý - xã hội của nguồn nhân lực. Theo đó:

  • Thể lực được hiểu là sức khỏe thể chất và tinh thần của người lao động, bao gồm các chỉ số như chiều cao, cân nặng, sức bền và khả năng vận động, ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất lao động.
  • Trí lực bao gồm trình độ văn hóa, trình độ chuyên môn và kỹ năng mềm, phản ánh khả năng tiếp thu, xử lý thông tin và áp dụng kiến thức vào công việc.
  • Phẩm chất tâm lý - xã hội là tập hợp các đặc điểm về thái độ, tinh thần trách nhiệm, kỷ luật lao động, khả năng hợp tác và sáng tạo trong môi trường làm việc.

Ngoài ra, nghiên cứu áp dụng mô hình các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nhân lực, bao gồm nhân tố khách quan (kinh tế, xã hội, chính trị, pháp luật, văn hóa, khoa học kỹ thuật, y tế, môi trường toàn cầu) và nhân tố chủ quan (mục tiêu doanh nghiệp, chính sách, văn hóa doanh nghiệp, đội ngũ lãnh đạo và đặc điểm cá nhân người lao động).

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa nghiên cứu tài liệu, khảo sát và phân tích dữ liệu thực tế tại Công ty Cổ phần Đầu tư Alphanam. Cụ thể:

  • Nguồn dữ liệu: Bao gồm tài liệu lý luận, báo cáo nội bộ công ty, số liệu thống kê về nhân sự từ năm 2020 đến 2023, kết quả khảo sát 97/150 bảng câu hỏi được phát cho các phòng ban và cấp bậc nhân sự trong công ty.
  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phân tích định lượng để đánh giá các chỉ số thể lực (BMI, phân loại sức khỏe), trình độ chuyên môn, cấu trúc nhân sự theo giới tính, độ tuổi, thâm niên công tác; phân tích định tính qua các cuộc thảo luận nhóm và phỏng vấn sâu với cán bộ nhân sự.
  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 4 năm 2024, bao gồm thu thập dữ liệu, xử lý và phân tích, đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Cấu trúc nhân sự và sự biến động về số lượng: Từ năm 2020 đến 2022, số lượng nhân sự tăng từ 144 lên 197 người, tương ứng mức tăng 36% năm 2022 so với năm 2021. Tuy nhiên, năm 2023 giảm xuống còn 161 người, giảm 18% so với năm 2022. Lao động nam chiếm khoảng 55-58% tổng số nhân sự, cao hơn lao động nữ khoảng 10-20%. Nhân sự trong độ tuổi 18-30 chiếm tỷ lệ cao nhất, lên đến 74,11% năm 2022, phản ánh đội ngũ trẻ, năng động.

  2. Thể lực nguồn nhân lực: Phân loại sức khỏe theo tiêu chuẩn Bộ Y tế cho thấy khoảng 69% nhân sự có sức khỏe loại II (khỏe), 29% loại III (khá), và 11,8% loại I (rất khỏe). Không có nhân sự nào thuộc loại yếu hoặc rất yếu. Chỉ số BMI cho thấy 69% nhân sự có cân nặng bình thường, 24,8% thừa cân, và 6,2% nhẹ cân, không có trường hợp béo phì. Điều này cho thấy thể lực nhân sự tương đối tốt, phù hợp với yêu cầu công việc.

  3. Trình độ chuyên môn và kỹ năng: Hơn 75% nhân sự có trình độ đại học, 23% sau đại học, tỷ lệ lao động có trình độ cao đẳng và trung cấp rất thấp (<2%). Tuy nhiên, khoảng 60% sinh viên mới ra trường chưa đáp ứng được yêu cầu công việc, cần đào tạo lại. Kỹ năng mềm được đánh giá là yếu tố cần cải thiện để nâng cao hiệu quả làm việc.

  4. Phẩm chất tâm lý - xã hội: Nhân sự thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, ý thức kỷ luật và tác phong công nghiệp tốt. Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số hạn chế về tinh thần hợp tác và khả năng thích ứng với thay đổi, ảnh hưởng đến hiệu quả làm việc nhóm và sáng tạo.

Thảo luận kết quả

Các kết quả trên cho thấy Công ty Cổ phần Đầu tư Alphanam có đội ngũ nhân lực trẻ, có trình độ chuyên môn cao và thể lực tốt, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững. Sự biến động về số lượng nhân sự năm 2023 có thể liên quan đến tác động của đại dịch COVID-19 và điều chỉnh chiến lược nhân sự. So sánh với các nghiên cứu trong ngành, tỷ lệ nhân sự có trình độ đại học tại Alphanam cao hơn mức trung bình của nhiều doanh nghiệp trong nước, nhưng vẫn cần nâng cao kỹ năng mềm và phẩm chất tâm lý - xã hội để đáp ứng yêu cầu cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Việc tổ chức khám sức khỏe định kỳ và các hoạt động thể thao, giải trí đã góp phần nâng cao thể lực và tinh thần làm việc của nhân viên, đồng thời giảm thiểu rủi ro tai nạn lao động. Tuy nhiên, công tác đào tạo và phát triển kỹ năng còn hạn chế do thiếu kinh phí và thiết bị hiện đại, cần được cải thiện để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực toàn diện.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bố nhân sự theo độ tuổi, giới tính, trình độ chuyên môn và bảng phân loại sức khỏe theo từng năm để minh họa xu hướng và thực trạng rõ ràng hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao chất lượng đào tạo và phát triển kỹ năng mềm: Thiết kế các chương trình đào tạo chuyên sâu về kỹ năng giao tiếp, lãnh đạo, làm việc nhóm và giải quyết vấn đề, nhằm nâng cao năng lực toàn diện cho nhân sự. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng. Chủ thể thực hiện: Phòng Đào tạo và Phát triển nguồn nhân lực.

  2. Tăng cường chăm sóc sức khỏe và nâng cao thể lực nhân viên: Duy trì và mở rộng các hoạt động thể thao, khám sức khỏe định kỳ, xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý tại nơi làm việc. Thời gian thực hiện: liên tục hàng năm. Chủ thể thực hiện: Ban Vận hành và Phòng Hành chính - Nhân sự.

  3. Cải tiến công tác tuyển dụng và giữ chân nhân tài: Xây dựng chính sách đãi ngộ cạnh tranh, lộ trình thăng tiến rõ ràng, môi trường làm việc thân thiện, khuyến khích sáng tạo và phát triển cá nhân. Thời gian thực hiện: 12 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban Lãnh đạo và Phòng Quản lý nguồn nhân lực.

  4. Hoàn thiện hệ thống quản lý nhân sự và áp dụng công nghệ: Ứng dụng phần mềm quản lý nhân sự hiện đại để theo dõi, đánh giá hiệu quả làm việc, hỗ trợ ra quyết định nhân sự chính xác. Thời gian thực hiện: 6 tháng. Chủ thể thực hiện: Phòng Công nghệ thông tin phối hợp Phòng Nhân sự.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp: Giúp hiểu rõ thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nhân lực, từ đó xây dựng chiến lược phát triển nhân sự phù hợp.

  2. Phòng nhân sự và đào tạo: Cung cấp cơ sở dữ liệu và giải pháp thực tiễn để cải tiến công tác tuyển dụng, đào tạo và phát triển nhân lực.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản trị nhân lực: Là tài liệu tham khảo khoa học về đánh giá và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong doanh nghiệp Việt Nam.

  4. Các tổ chức tư vấn quản lý và phát triển nguồn nhân lực: Hỗ trợ xây dựng các chương trình tư vấn, đào tạo và phát triển nhân lực dựa trên thực trạng và nhu cầu thực tế của doanh nghiệp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Chất lượng nguồn nhân lực được đánh giá dựa trên những tiêu chí nào?
    Chất lượng nguồn nhân lực được đánh giá qua ba tiêu chí chính: thể lực (sức khỏe, chỉ số BMI), trí lực (trình độ văn hóa, chuyên môn, kỹ năng mềm) và phẩm chất tâm lý - xã hội (thái độ, tinh thần trách nhiệm, kỷ luật lao động). Ví dụ, tại Alphanam, hơn 75% nhân sự có trình độ đại học và sức khỏe loại II trở lên.

  2. Tại sao thể lực lại quan trọng đối với nguồn nhân lực?
    Thể lực tốt giúp nhân viên duy trì năng suất làm việc cao, giảm thiểu tai nạn lao động và tăng khả năng thích ứng với yêu cầu công việc. Alphanam tổ chức khám sức khỏe định kỳ và các hoạt động thể thao để nâng cao thể lực nhân viên.

  3. Những khó khăn chính trong việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực tại doanh nghiệp là gì?
    Khó khăn bao gồm thiếu kinh phí đào tạo, thiết bị hỗ trợ chưa hiện đại, sự biến động nhân sự và hạn chế về kỹ năng mềm của nhân viên mới ra trường. Đây là những thách thức mà Alphanam đang đối mặt.

  4. Làm thế nào để cải thiện phẩm chất tâm lý - xã hội của nhân viên?
    Cần xây dựng môi trường làm việc tích cực, khuyến khích tinh thần hợp tác, sáng tạo và kỷ luật lao động. Các chương trình đào tạo kỹ năng mềm và hoạt động gắn kết đội nhóm cũng góp phần nâng cao phẩm chất này.

  5. Vai trò của lãnh đạo trong nâng cao chất lượng nguồn nhân lực như thế nào?
    Lãnh đạo có vai trò định hướng, xây dựng chính sách nhân sự, tạo môi trường làm việc thuận lợi và truyền cảm hứng cho nhân viên. Đội ngũ lãnh đạo tại Alphanam được đánh giá cao về năng lực và tầm nhìn chiến lược.

Kết luận

  • Nghiên cứu đã làm rõ thực trạng chất lượng nguồn nhân lực tại Công ty Cổ phần Đầu tư Alphanam trong giai đoạn 2020-2023, với đội ngũ trẻ, trình độ chuyên môn cao và thể lực tốt.
  • Các yếu tố thể lực, trí lực và phẩm chất tâm lý - xã hội là cơ sở đánh giá chất lượng nguồn nhân lực toàn diện.
  • Công ty cần tập trung nâng cao kỹ năng mềm, cải thiện công tác đào tạo và phát triển nhân sự để đáp ứng yêu cầu cạnh tranh ngày càng cao.
  • Các giải pháp đề xuất bao gồm nâng cao đào tạo, chăm sóc sức khỏe, cải tiến tuyển dụng và ứng dụng công nghệ quản lý nhân sự.
  • Tiếp theo, công ty nên triển khai các giải pháp trong vòng 6-12 tháng và theo dõi hiệu quả để điều chỉnh phù hợp, đồng thời mở rộng nghiên cứu sang các doanh nghiệp khác để so sánh và hoàn thiện mô hình phát triển nguồn nhân lực.

Hành động ngay hôm nay để xây dựng đội ngũ nhân lực chất lượng cao, góp phần đưa Công ty Cổ phần Đầu tư Alphanam phát triển bền vững và vươn tầm quốc tế.