Luận Văn Thạc Sĩ Quản Lý Tài Chính Tại Ban Quản Lý Dự Án Xây Dựng Tài Nguyên Và Môi Trường Thành Phố Hà Nội

• Tác giả: Lê Thành Trung
• Người hướng dẫn: TS. Bùi Thị Nga
• Trường học: Học viện Nông Nghiệp Việt Nam
• Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
• Đề tài: Quản lý tài chính tại Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng Tài nguyên và Môi trường Thành phố Hà Nội
• Loại tài liệu: thesis
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• LỜI CẢM ƠN
• 1. MỤC LỤC
• 1.1. Lời cam đoan
• 1.2. Mục lục
• 1.3. Danh mục từ viết tắt và ký hiệu
• 1.4. Danh mục bảng
• 1.5. Danh mục sơ đồ
• 1.6. Trích yếu luận văn
• 1.7. Tính cấp thiết của đề tài
• 1.8. Mục tiêu nghiên cứu đề tài
• 1.8.1. Mục tiêu chung
• 1.8.2. Mục tiêu cụ thể
• 1.9. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
• 1.9.1. Đối tượng nghiên cứu
• 1.9.2. Phạm vi nghiên cứu
• 1.10. Cơ sở lý luận thực tiễn của đề tài
• 1.10.1. Một số khái niệm
• 1.10.1.1. Khái niệm về tài chính
• 1.10.1.2. Khái niệm về quản lý tài chính
• Tài liệu tham khảo

I. Giới thiệu và bối cảnh nghiên cứu

Luận văn thạc sĩ này tập trung vào quản lý tài chính tại Ban Quản lý Dự án Xây dựng Tài Nguyên Môi Trường Hà Nội. Nghiên cứu được thực hiện trong bối cảnh đất nước đang đẩy mạnh cải cách thể chế kinh tế, hướng tới phát triển bền vững. Ban Quản lý Dự án đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý các dự án đầu tư xây dựng, đặc biệt là trong lĩnh vực tài nguyên và môi trường. Tuy nhiên, công tác quản lý tài chính tại đơn vị này vẫn còn nhiều hạn chế, đòi hỏi các giải pháp cải thiện.

1.1. Tính cấp thiết của đề tài

Việc nghiên cứu quản lý tài chính tại Ban Quản lý Dự án là cần thiết để đáp ứng yêu cầu đổi mới và hội nhập kinh tế. Cơ chế tự chủ tài chính theo Nghị định 43/2006/NĐ-CP đã tạo điều kiện cho các đơn vị sự nghiệp chủ động trong việc sử dụng nguồn lực. Tuy nhiên, thực tế cho thấy vẫn còn nhiều vướng mắc cần được giải quyết, đặc biệt là trong việc quản lý và phân bổ ngân sách.

1.2. Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu chung của nghiên cứu là đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại Ban Quản lý Dự án và đề xuất các giải pháp hoàn thiện. Cụ thể, nghiên cứu nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận, phân tích các nhân tố ảnh hưởng, và đưa ra các giải pháp cải thiện hiệu quả quản lý tài chính trong tương lai.

II. Cơ sở lý luận và thực tiễn

Nghiên cứu dựa trên cơ sở lý luận về quản lý tài chính trong các đơn vị sự nghiệp có thu. Quản lý tài chính được định nghĩa là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, kiểm soát và giám sát các nguồn lực tài chính nhằm đạt được mục tiêu của tổ chức. Nghiên cứu cũng phân tích các khái niệm liên quan như chính sách tài chính, phân tích tài chính, và quản lý rủi ro tài chính.

2.1. Khái niệm về quản lý tài chính

Quản lý tài chính là hoạt động quản lý các nguồn lực tài chính nhằm đảm bảo hiệu quả sử dụng và tối ưu hóa lợi ích kinh tế. Theo Subramanian (2000), quản lý tài chính bao gồm việc lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, và giám sát các hoạt động thu chi. Điều này đặc biệt quan trọng trong các đơn vị sự nghiệp có thu, nơi mà việc quản lý tài chính ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả hoạt động.

2.2. Cơ sở thực tiễn

Nghiên cứu cũng phân tích thực tiễn quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp ở Việt Nam, đặc biệt là tại Ban Quản lý Dự án Xây dựng Tài Nguyên Môi Trường Hà Nội. Các bài học kinh nghiệm từ các đơn vị khác được sử dụng làm cơ sở để đề xuất các giải pháp cải thiện.

III. Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp và thứ cấp. Dữ liệu sơ cấp được thu thập thông qua bảng hỏi gửi đến cán bộ, nhân viên của Ban Quản lý Dự án. Dữ liệu thứ cấp được lấy từ các báo cáo, tài liệu liên quan. Phương pháp phân tích bao gồm thống kê mô tả, so sánh, và phương pháp chuyên gia.

3.1. Thu thập dữ liệu

Dữ liệu sơ cấp được thu thập từ 32 phiếu hỏi, trong khi dữ liệu thứ cấp được tổng hợp từ các báo cáo tài chính, nghị quyết, và các công trình nghiên cứu trước đây. Việc thu thập dữ liệu tập trung vào các chỉ tiêu chính như quản lý ngân sách, chiến lược tài chính, và quản lý rủi ro tài chính.

3.2. Phân tích dữ liệu

Dữ liệu được xử lý bằng phần mềm Excel và phân tích thông qua các phương pháp thống kê mô tả và so sánh. Kết quả phân tích giúp đánh giá thực trạng quản lý tài chính và xác định các nhân tố ảnh hưởng.

IV. Kết quả nghiên cứu và đề xuất

Nghiên cứu chỉ ra rằng quản lý tài chính tại Ban Quản lý Dự án đã đạt được một số kết quả nhất định, nhưng vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế. Các giải pháp được đề xuất bao gồm hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính, nâng cao năng lực quản lý, và tăng cường kiểm soát chi tiêu nội bộ.

4.1. Thực trạng quản lý tài chính

Kết quả nghiên cứu cho thấy Ban Quản lý Dự án đã thực hiện tốt việc lập dự toán thu chi và kiểm soát chi tiêu. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại các vấn đề như thiếu minh bạch trong phân bổ ngân sách và hạn chế trong việc quản lý rủi ro tài chính.

4.2. Giải pháp đề xuất

Các giải pháp được đề xuất bao gồm việc hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính, tăng cường đào tạo nâng cao năng lực quản lý, và áp dụng các công cụ phân tích tài chính hiện đại. Ngoài ra, nghiên cứu cũng đề xuất việc tăng cường giám sát và kiểm tra để đảm bảo tính minh bạch trong quản lý tài chính.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế xã hội và hội nhập quốc tế, công tác quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp công lập ngày càng trở nên cấp thiết. Tại Việt Nam, các đơn vị sự nghiệp có thu đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dịch vụ công, đồng thời phải đảm bảo sử dụng nguồn lực tài chính hiệu quả. Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng Tài nguyên và Môi trường Thành phố Hà Nội là một đơn vị sự nghiệp có thu trực thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, được thành lập năm 2013 với 32 cán bộ, viên chức và người lao động. Nghiên cứu tập trung đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại Ban trong giai đoạn 2014-2016, nhằm đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý tài chính đến năm 2020.

Mục tiêu nghiên cứu bao gồm hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý tài chính trong đơn vị sự nghiệp có thu, đánh giá thực trạng và các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính tại Ban, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính, góp phần thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của Ban trong bối cảnh đổi mới và phát triển bền vững của thành phố Hà Nội.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý tài chính trong đơn vị sự nghiệp có thu, tập trung vào các khái niệm chính như:

• Quản lý tài chính: Hoạt động lập kế hoạch, tổ chức thực hiện, điều chỉnh và giám sát việc thu chi nhằm đảm bảo sử dụng nguồn tài chính tiết kiệm, hiệu quả và sinh lợi.
• Đơn vị sự nghiệp có thu: Đơn vị công lập có nguồn thu sự nghiệp, thực hiện các hoạt động cung cấp dịch vụ công, đồng thời có chức năng sản xuất kinh doanh nhằm tăng thu nhập và bổ sung kinh phí hoạt động.
• Nguyên tắc quản lý tài chính: Bao gồm nguyên tắc hiệu quả, thống nhất, tập trung dân chủ, công khai minh bạch nhằm đảm bảo quản lý tài chính công bằng, tiết kiệm và hiệu quả.
• Các hoạt động quản lý tài chính: Lập dự toán thu chi, tổ chức thực hiện dự toán, kiểm tra giám sát thu chi, hạch toán kế toán và quyết toán tài chính.
• Nhân tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính: Bao gồm nhân tố bên trong như tổ chức bộ máy, trình độ cán bộ, chế độ kiểm tra kiểm soát nội bộ; và nhân tố bên ngoài như chính sách nhà nước, tác động thị trường.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp giữa thu thập số liệu thứ cấp và sơ cấp. Số liệu thứ cấp được tổng hợp từ các báo cáo quyết toán thu chi tài chính của Ban trong các năm 2014, 2015 và 2016, cùng các tài liệu pháp luật, sách báo và các nghiên cứu liên quan. Số liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát bằng bảng hỏi gửi đến toàn bộ 32 cán bộ, viên chức và người lao động tại Ban, đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy.

Phân tích số liệu được thực hiện bằng phần mềm Excel với các phương pháp thống kê mô tả, so sánh và phân tích chuyên gia. Các chỉ tiêu phân tích bao gồm giá trị và tỷ lệ tăng giảm thu chi, cơ cấu nguồn thu, tỷ lệ thực hiện dự toán thu chi, và các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính. Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 12/2015 đến tháng 12/2016, tập trung đánh giá thực trạng trong 3 năm gần nhất (2014-2016) và đề xuất giải pháp đến năm 2020.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Xây dựng và thực hiện quy chế chi tiêu nội bộ
   Ban đã xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ dựa trên Nghị định 43/2006/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn, đảm bảo nguyên tắc công khai, minh bạch, thống nhất và hiệu quả. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 52% cán bộ được tham gia xây dựng quy chế, và 65% đánh giá công tác quản lý tài chính đảm bảo tính công bằng, cho thấy còn tồn tại hạn chế trong sự tham gia và nhận thức về quy chế.

2. Cơ cấu nguồn thu và thực hiện dự toán thu chi
   Trong giai đoạn 2014-2016, tổng thu của Ban có xu hướng tăng trưởng ổn định, với tỷ lệ ngân sách nhà nước cấp chiếm khoảng 60-70% tổng nguồn thu, phần còn lại đến từ các nguồn thu sự nghiệp và các nguồn hợp pháp khác. Tỷ lệ thực hiện dự toán thu chi đạt trên 90%, phản ánh sự chấp hành nghiêm túc kế hoạch tài chính.

3. Cơ cấu chi tiêu và hiệu quả sử dụng kinh phí
   Chi thường xuyên tập trung vào các nhóm chi cho con người (khoảng 40%), chi nghiệp vụ chuyên môn (trên 30%), chi quản lý hành chính (khoảng 15%) và chi mua sắm tài sản cố định (khoảng 10%). Việc phân bổ chi tiêu tương đối hợp lý, tuy nhiên vẫn còn một số khoản chi chưa được kiểm soát chặt chẽ, gây lãng phí.

4. Nhân tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính
   Trình độ chuyên môn và năng lực quản lý của cán bộ tài chính được đánh giá cao, với 81% cán bộ có trình độ đại học trở lên. Tuy nhiên, chế độ kiểm tra, kiểm soát nội bộ còn chưa đồng bộ và chưa phát huy hết hiệu quả, ảnh hưởng đến tính kịp thời và chính xác trong quản lý tài chính.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng Tài nguyên và Môi trường Hà Nội đã thực hiện tốt các quy định về quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ tài chính, góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực. Việc xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ và thực hiện dự toán thu chi có sự tuân thủ nghiêm túc, đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong quản lý tài chính.

Tuy nhiên, sự tham gia của cán bộ trong xây dựng quy chế còn hạn chế, có thể do thiếu thông tin hoặc chưa có cơ chế khuyến khích phù hợp. Cơ cấu chi tiêu mặc dù hợp lý nhưng cần tăng cường kiểm soát để tránh thất thoát, lãng phí. So sánh với các nghiên cứu trong ngành quản lý tài chính đơn vị sự nghiệp, các vấn đề về kiểm soát nội bộ và nâng cao năng lực cán bộ là những thách thức phổ biến cần được giải quyết.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện tỷ lệ các nhóm chi tiêu theo năm, bảng so sánh tỷ lệ thực hiện dự toán thu chi qua các năm, và biểu đồ tròn phân bổ cơ cấu nguồn thu. Các biểu đồ này giúp minh họa rõ nét hiệu quả quản lý tài chính và các điểm cần cải thiện.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường công tác tuyên truyền và đào tạo về quy chế chi tiêu nội bộ
   Tổ chức các buổi tập huấn, hội thảo nhằm nâng cao nhận thức và sự tham gia của toàn bộ cán bộ, viên chức trong xây dựng và thực hiện quy chế chi tiêu nội bộ. Mục tiêu đạt 90% cán bộ tham gia đóng góp ý kiến trong vòng 12 tháng tới. Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc phối hợp Phòng Tổ chức Hành chính.

2. Hoàn thiện hệ thống kiểm tra, kiểm soát nội bộ
   Xây dựng và áp dụng quy trình kiểm tra, giám sát chặt chẽ hơn đối với các khoản chi, đặc biệt là chi thường xuyên và chi mua sắm tài sản cố định. Thiết lập hệ thống báo cáo định kỳ và đánh giá hiệu quả sử dụng kinh phí. Mục tiêu giảm thiểu sai sót và lãng phí ít nhất 15% trong 2 năm tới. Chủ thể thực hiện: Phòng Kế toán Hành chính.

3. Nâng cao năng lực quản lý tài chính cho cán bộ chuyên trách
   Tổ chức đào tạo chuyên sâu về quản lý tài chính công, kỹ năng lập dự toán và quyết toán, sử dụng phần mềm kế toán hiện đại. Mục tiêu 100% cán bộ tài chính được đào tạo trong vòng 18 tháng. Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc phối hợp các cơ sở đào tạo chuyên ngành.

4. Tối ưu hóa cơ cấu chi tiêu và tăng cường tiết kiệm chi phí
   Rà soát, điều chỉnh định mức chi tiêu phù hợp với thực tế hoạt động, ưu tiên các khoản chi phục vụ trực tiếp cho nhiệm vụ chuyên môn và nâng cao chất lượng dịch vụ. Mục tiêu tiết kiệm chi phí ít nhất 10% trong 3 năm tới. Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc và các phòng ban liên quan.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Lãnh đạo các đơn vị sự nghiệp công lập
   Giúp hiểu rõ cơ chế quản lý tài chính theo cơ chế tự chủ, từ đó áp dụng hiệu quả trong đơn vị mình, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực tài chính.

2. Cán bộ quản lý tài chính và kế toán
   Cung cấp kiến thức chuyên sâu về quy trình lập dự toán, kiểm soát thu chi, hạch toán kế toán và quyết toán trong đơn vị sự nghiệp có thu, hỗ trợ nâng cao năng lực chuyên môn.

3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị kinh doanh, Tài chính công
   Tài liệu tham khảo quý giá về thực trạng và giải pháp quản lý tài chính trong đơn vị sự nghiệp công lập, phục vụ cho các nghiên cứu và luận văn chuyên ngành.

4. Cơ quan quản lý nhà nước về tài chính và ngân sách
   Hỗ trợ đánh giá hiệu quả quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp, từ đó xây dựng chính sách, hướng dẫn phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính công.

Câu hỏi thường gặp

1. Quản lý tài chính tại đơn vị sự nghiệp có thu khác gì so với doanh nghiệp?
   Quản lý tài chính tại đơn vị sự nghiệp có thu tập trung vào việc sử dụng nguồn tài chính công hiệu quả, đảm bảo cung cấp dịch vụ công, không nhằm mục tiêu lợi nhuận như doanh nghiệp. Ví dụ, đơn vị phải tuân thủ các quy định về ngân sách nhà nước và cơ chế tự chủ tài chính.

2. Tại sao quy chế chi tiêu nội bộ lại quan trọng?
   Quy chế chi tiêu nội bộ là căn cứ pháp lý để quản lý, kiểm soát các khoản chi tiêu, đảm bảo tính minh bạch, công bằng và hiệu quả trong sử dụng kinh phí. Nó giúp hạn chế tiêu cực và nâng cao trách nhiệm của cán bộ trong quản lý tài chính.

3. Những nhân tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến quản lý tài chính tại Ban?
   Trình độ và năng lực cán bộ quản lý tài chính, chế độ kiểm tra kiểm soát nội bộ, cùng với chính sách nhà nước và tác động thị trường là những nhân tố chủ yếu ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý tài chính tại Ban.

4. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại đơn vị sự nghiệp?
   Cần tăng cường đào tạo cán bộ, hoàn thiện quy trình kiểm soát nội bộ, xây dựng quy chế chi tiêu phù hợp, và áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý tài chính để nâng cao tính chính xác và kịp thời.

5. Phương pháp thu thập số liệu trong nghiên cứu này là gì?
   Nghiên cứu sử dụng số liệu thứ cấp từ báo cáo tài chính của Ban trong 3 năm và số liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát 32 cán bộ, viên chức bằng bảng hỏi, đảm bảo tính đại diện và độ tin cậy cao.

Kết luận

• Nghiên cứu đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về quản lý tài chính trong đơn vị sự nghiệp có thu, đặc biệt tại Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng Tài nguyên và Môi trường Hà Nội.
• Thực trạng quản lý tài chính tại Ban trong giai đoạn 2014-2016 cho thấy sự tuân thủ nghiêm túc các quy định, nhưng còn tồn tại hạn chế về sự tham gia xây dựng quy chế và kiểm soát chi tiêu.
• Các nhân tố ảnh hưởng chủ yếu bao gồm trình độ cán bộ, chế độ kiểm soát nội bộ và chính sách nhà nước.
• Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, tập trung vào đào tạo, hoàn thiện quy chế, kiểm soát nội bộ và tối ưu hóa chi tiêu.
• Tiếp tục nghiên cứu và triển khai các giải pháp đề xuất trong giai đoạn đến năm 2020 để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính tại Ban.

Call-to-action: Các đơn vị sự nghiệp và cán bộ quản lý tài chính nên áp dụng các giải pháp nghiên cứu đề xuất để nâng cao hiệu quả quản lý tài chính, đồng thời tiếp tục theo dõi, đánh giá và điều chỉnh phù hợp với thực tiễn phát triển.