I. Tổng Quan Về Quản Lý Chính Sách Giảm Nghèo Bền Vững
Sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam đã mang lại nhiều thay đổi tích cực, đặc biệt là trong công tác giảm nghèo bền vững. Đảng và Nhà nước đã đầu tư lớn, chỉ đạo quyết liệt để thực hiện mục tiêu này. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII đã định hướng đổi mới chính sách giảm nghèo theo hướng tập trung, hiệu quả, tiếp cận phương pháp đo lường nghèo đa chiều, bảo đảm an sinh xã hội cơ bản và tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản. Các chương trình và chính sách giảm nghèo đã huy động được sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững đã đạt được kết quả tích cực, tỷ lệ hộ nghèo giảm đáng kể. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức trong công tác quản lý và thực hiện chính sách.
1.1. Khái niệm giảm nghèo bền vững theo chuẩn quốc tế
Các tổ chức quốc tế như Tổ chức Y tế Thế giới, Ngân hàng Thế giới, và Liên hợp Quốc có những định nghĩa khác nhau về nghèo. Ngân hàng Thế giới xem thu nhập 1 đôla Mỹ/ ngày theo sức mua tương đương của địa phương so với mức trung bình trên thế giới để thoả mãn nhu cầu sống như là chuẩn tổng quát cho nạn nghèo tuyệt đối. ESCAP đưa ra định nghĩa chung: Nghèo là tình trạng một bộ phận dân cư không được hưởng và thoả mãn các nhu cầu cơ bản của con người mà những nhu cầu này đã được xã hội thừa nhận. Các chỉ tiêu đánh giá nghèo bao gồm thu nhập bình quân đầu người, tỷ lệ hộ nghèo, và chỉ số nghèo của con người (HPI).
1.2. Tiêu chí hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều của Việt Nam
Việt Nam thừa nhận định nghĩa chung về nghèo do ESCAP đưa ra. Theo Quyết định số 59/2015/QĐ-TTg, việc đánh giá hộ nghèo ở Việt Nam căn cứ trên 02 loại chỉ tiêu chủ yếu: Các tiêu chí về thu nhập và Các tiêu chí về mức độ thiếu hụt tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản: giáo dục, y tế, nhà ở, dịch vụ viễn thông. Chuẩn nghèo là mức thu nhập (hoặc chi tiêu) bình quân đầu người mà một quốc gia quy định dùng làm tiêu chuẩn để xác định người nghèo hoặc hộ nghèo.
II. Thực Trạng Chính Sách Giảm Nghèo tại Huyện Phù Ninh Phú Thọ
Trong những năm qua, các cấp ủy đảng chính quyền huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện đồng bộ đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách của Nhà nước về giảm nghèo. Các chính sách về xóa đói, giảm nghèo bền vững thực sự đi vào cuộc sống; huy động được sức mạnh mọi nguồn lực; đã tạo ra được sự đồng thuận và tham gia tích cực của các tầng lớp nhân dân và sự vươn lên của chính người nghèo. Cơ sở hạ tầng của huyện được tăng cường; tỷ lệ hộ nghèo giảm qua các năm; đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân được nâng lên; mức sống dân cư được cải thiện.
2.1. Diễn biến tỷ lệ hộ nghèo tại huyện Phù Ninh giai đoạn 2017 2019
Tỷ lệ hộ nghèo của huyện giảm qua các năm: năm 2017 là 3.33%; đã cơ bản xóa xong nhà tạm cho hộ nghèo theo Quyết định 33/2015/QĐ-TTg ngày 10/8/2015 của Thủ tướng Chính Phủ. Mức sống dân cư được cải thiện; bộ mặt nông thôn có nhiều khởi sắc, góp phần quan trọng vào việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội, an ninh quốc phòng, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và các cấp ủy chính quyền.
2.2. Đánh giá hiệu quả các chương trình hỗ trợ giảm nghèo
Các chính sách về xóa đói, giảm nghèo bền vững thực sự đi vào cuộc sống; huy động được sức mạnh mọi nguồn lực; đã tạo ra được sự đồng thuận và tham gia tích cực của các tầng lớp nhân dân và sự vươn lên của chính người nghèo. Mấy năm trở lại đây, cơ sở hạ tầng của huyện được tăng cường; tỷ lệ hộ nghèo giảm qua các năm; đã cơ bản xóa xong nhà tạm cho hộ nghèo theo Quyết định 33/2015/QĐ-TTg ngày 10/8/2015 của Thủ tướng Chính Phủ.
III. Vấn Đề Thách Thức Trong Quản Lý Giảm Nghèo Bền Vững
Bên cạnh những kết quả quan trọng đã đạt được của huyện, việc quản lý chính sách giảm nghèo bền vững còn nhiều tồn tại, hạn chế như: Kết quả giảm nghèo của huyện chưa vững chắc; tình trạng hộ tái nghèo vẫn còn và hộ nghèo phát sinh còn nhiều, số hộ cận nghèo còn cao; khoảng cách giàu nghèo giữa các vùng, nhóm dân cư còn lớn; thu nhập bình quân của hộ thoát nghèo còn thấp. Nguyên nhân cơ bản của những hạn chế, tồn tại là do chính sách còn dàn trải, chồng chéo; chưa có chính sách cụ thể, phù hợp đối với hộ mới thoát nghèo, hộ cận nghèo.
3.1. Nguyên nhân của tình trạng tái nghèo và phát sinh hộ nghèo mới
Nguyên nhân cơ bản của những hạn chế, tồn tại là do chính sách còn dàn trải, chồng chéo; chưa có chính sách cụ thể, phù hợp đối với hộ mới thoát nghèo, hộ cận nghèo; một số chính sách chậm được hướng dẫn, sửa đổi đã gây khó khăn cho cơ sở trong tổ chức thực hiện; một số cấp ủy, chính quyền địa phương chưa tập trung, quan tâm lãnh, chỉ đạo chương trình giải quyết việc làm, công tác giảm nghèo.
3.2. Hạn chế trong công tác kiểm tra giám sát chính sách giảm nghèo
Công tác quán triệt, tuyên truyền chủ trương, chính sách về chương trình giải quyết việc làm và giảm nghèo ở một số địa phương chưa thường xuyên, quyết liệt; sự phối hợp giữa các ngành, các thành viên chưa được chặt chẽ, chưa thường xuyên, chưa chủ động và quyết liệt trong chỉ đạo triển khai thực hiện chương trình; công tác kiểm tra, giám sát còn nhiều hạn chế; nhận thức của người dân nhất là bộ phận người nghèo, hộ nghèo về ý nghĩa của chương trình giảm nghèo chưa được đầy đủ còn ỷ lại, trông chờ vào hỗ trợ của Nhà nước và cộng đồng.
IV. Giải Pháp Hoàn Thiện Quản Lý Chính Sách Giảm Nghèo ở Phù Ninh
Để hoàn thiện quản lý chính sách giảm nghèo bền vững tại huyện Phù Ninh, cần có các giải pháp đồng bộ. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, chỉ đạo của chính quyền, phối hợp và giám sát của mặt trận Tổ quốc, các hội đoàn thể để nâng cao nhận thức, trách nhiệm để quản lý tốt chính sách giảm nghèo bền vững, đặc biệt là công tác điều tra, rà soát xác định hộ nghèo, hộ cận nghèo. Tiếp tục thực hiện các chính sách hỗ trợ các điều kiện phát triển kinh tế, tạo việc làm, cải thiện chất lượng sống để giải quyết thiếu hụt về thu nhập và thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản cho hộ nghèo, cận nghèo.
4.1. Nâng cao năng lực cán bộ và nhận thức của người dân về giảm nghèo
Nâng cao năng lực, nhận thức của các chủ thể tham gia quản lý chính sách giảm nghèo bền vững. Đẩy mạnh thực hiện các cơ chế, chính sách, chương trình, đề án hỗ trợ phát triển kinh tế -xã hội và thực hiện tốt Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.
4.2. Tăng cường kiểm tra giám sát và đánh giá hiệu quả chính sách
Tăng cường công tác kiểm tra và giám sát, đánh giá và định kỳ báo cáo sơ kết, tổng kết đánh giá kết quả thực hiện các chính sách giảm nghèo. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành trong quá trình thực hiện chính sách.
4.3. Đề xuất các kiến nghị với Trung ương Tỉnh và Huyện
Cần có những kiến nghị cụ thể với Trung ương, UBND tỉnh và UBND huyện để có những chính sách phù hợp và hiệu quả hơn. Đồng thời, cần có sự tham gia tích cực của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội trong công tác giảm nghèo.
V. Ứng Dụng Thực Tiễn Mô Hình Giảm Nghèo Bền Vững tại Phù Ninh
Cần xây dựng các mô hình giảm nghèo bền vững phù hợp với điều kiện thực tế của huyện Phù Ninh. Các mô hình này cần tập trung vào phát triển kinh tế hộ gia đình, tạo việc làm, nâng cao thu nhập, và cải thiện đời sống văn hóa, xã hội. Đồng thời, cần có sự tham gia tích cực của cộng đồng và các tổ chức xã hội trong quá trình xây dựng và triển khai các mô hình này.
5.1. Phát triển sinh kế bền vững cho người nghèo
Cần tập trung vào phát triển các ngành nghề truyền thống, hỗ trợ vốn vay ưu đãi, tập huấn kỹ năng sản xuất, và kết nối thị trường tiêu thụ sản phẩm cho người nghèo. Đồng thời, cần khuyến khích phát triển các mô hình kinh tế hợp tác, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị.
5.2. Xây dựng nông thôn mới gắn với giảm nghèo
Cần đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn, nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, giáo dục, văn hóa, và bảo vệ môi trường. Đồng thời, cần tạo điều kiện cho người nghèo tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản và tham gia vào các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
VI. Kết Luận Triển Vọng Chính Sách Giảm Nghèo tại Phú Thọ
Quản lý chính sách giảm nghèo bền vững là một nhiệm vụ quan trọng và cấp bách của huyện Phù Ninh, tỉnh Phú Thọ. Để thực hiện thành công nhiệm vụ này, cần có sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, sự tham gia tích cực của cộng đồng, và sự hỗ trợ của các tổ chức xã hội. Đồng thời, cần có những giải pháp sáng tạo, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương.
6.1. Đề xuất các hướng nghiên cứu tiếp theo về giảm nghèo
Cần có những nghiên cứu sâu hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến nghèo đói, các mô hình giảm nghèo hiệu quả, và các giải pháp để nâng cao năng lực cho người nghèo. Đồng thời, cần có sự đánh giá khách quan, khoa học về hiệu quả của các chính sách giảm nghèo để có những điều chỉnh phù hợp.
6.2. Tầm quan trọng của an sinh xã hội trong giảm nghèo
Cần tăng cường các chính sách an sinh xã hội, bảo đảm cho người nghèo được tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản và có cuộc sống ổn định. Đồng thời, cần xây dựng một hệ thống an sinh xã hội toàn diện, bao phủ tất cả các đối tượng yếu thế trong xã hội.
