Tổng quan nghiên cứu

Kiểm soát thủ tục hành chính (TTHC) là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của công tác cải cách hành chính tại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và phát triển kinh tế - xã hội. Từ năm 2013 đến 2017, tỉnh Quảng Ngãi đã triển khai công tác kiểm soát TTHC theo các quy định của Chính phủ, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp. Tuy nhiên, thực tế cho thấy công tác này vẫn còn nhiều tồn tại như thời gian giải quyết thủ tục kéo dài, phối hợp giữa các cơ quan chưa hiệu quả, và việc công khai thủ tục chưa đầy đủ. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đánh giá thực trạng công tác kiểm soát TTHC của Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh Quảng Ngãi trong giai đoạn 2013-2017, từ đó đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng công tác này. Nghiên cứu tập trung trong phạm vi địa bàn tỉnh Quảng Ngãi, với trọng tâm là hoạt động kiểm soát TTHC do Sở Tư pháp và Văn phòng UBND tỉnh thực hiện. Ý nghĩa của nghiên cứu được thể hiện qua việc góp phần cải thiện chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), đồng thời hỗ trợ thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2015-2020.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng các lý thuyết quản lý công và pháp luật hành chính, trong đó có:

  • Lý thuyết về thủ tục hành chính: Thủ tục hành chính được hiểu là trình tự, cách thức thực hiện công việc do cơ quan nhà nước quy định nhằm đảm bảo tính công bằng, minh bạch và hiệu quả trong quản lý hành chính. TTHC bao gồm các bộ phận bắt buộc như tên thủ tục, hồ sơ, trình tự, thời hạn giải quyết, cơ quan có thẩm quyền và kết quả thủ tục.

  • Lý thuyết về kiểm soát thủ tục hành chính: Kiểm soát TTHC là quá trình xem xét, đánh giá và theo dõi nhằm bảo đảm tính khả thi, công khai, minh bạch của các quy định về TTHC trong quá trình tổ chức thực hiện. Hoạt động này bao gồm tham gia ý kiến, thẩm định, đánh giá tác động, rà soát, công bố công khai, tiếp nhận và xử lý phản ánh kiến nghị.

  • Khái niệm về cải cách hành chính và mối quan hệ với kiểm soát TTHC: Cải cách TTHC là trọng tâm của cải cách hành chính, trong đó kiểm soát TTHC là công cụ quan trọng để thực hiện cải cách, nhằm loại bỏ thủ tục rườm rà, phiền hà, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.

Các khái niệm chính bao gồm: thủ tục hành chính, kiểm soát thủ tục hành chính, cải cách thủ tục hành chính, đánh giá tác động thủ tục hành chính, công khai thủ tục hành chính.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp luận chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước và pháp luật, kết hợp các phương pháp nghiên cứu khoa học:

  • Phương pháp tổng hợp: Thu thập, hệ thống hóa các tài liệu pháp luật, văn bản quy phạm pháp luật, các báo cáo, số liệu liên quan đến công tác kiểm soát TTHC tại tỉnh Quảng Ngãi.

  • Phương pháp thống kê: Phân tích số liệu về kết quả kiểm soát TTHC, như số lượng thủ tục được rà soát, thời gian giải quyết thủ tục, số lượng phản ánh kiến nghị được tiếp nhận và xử lý.

  • Phương pháp phân tích, so sánh: Đánh giá thực trạng công tác kiểm soát TTHC tại Quảng Ngãi so với các địa phương khác và các quy định pháp luật hiện hành.

  • Phương pháp đối chiếu: So sánh các quy định pháp luật về kiểm soát TTHC qua các giai đoạn để nhận diện sự thay đổi và tác động đến thực tiễn.

Nguồn dữ liệu chính gồm: văn bản pháp luật (Nghị định số 63/2010/NĐ-CP, Nghị