Tổng quan nghiên cứu

Ngành công nghiệp thuốc lá tại Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, tạo nguồn thu lớn cho ngân sách Nhà nước và giải quyết việc làm cho hàng triệu lao động. Tỉnh Nghệ An, với hơn 1,2 triệu người hút thuốc và tiêu thụ khoảng hơn 82 triệu bao thuốc lá mỗi năm, là thị trường trọng điểm đối với các doanh nghiệp sản xuất thuốc lá trong nước. Tuy nhiên, ngành thuốc lá cũng đối mặt với nhiều thách thức như chính sách hạn chế tiêu thụ, Luật phòng chống tác hại thuốc lá, cùng với sự cạnh tranh gay gắt từ các sản phẩm trong và ngoài nước. Trong bối cảnh đó, việc phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm thuốc lá của Công ty TNHH Một thành viên Thuốc lá Thăng Long tại Nghệ An trở nên cấp thiết nhằm duy trì và mở rộng thị phần, tăng doanh thu và lợi nhuận.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung đánh giá thực trạng phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm của công ty trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2017-2019, phân tích các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất giải pháp thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm. Phạm vi nghiên cứu bao gồm hoạt động phát triển thị trường tại Nghệ An, sử dụng số liệu thứ cấp từ năm 2017 đến 2019 và số liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát 365 khách hàng và cán bộ thị trường. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở khoa học cho công tác hoạch định chiến lược phát triển thị trường, góp phần nâng cao hiệu quả kinh doanh và vị thế cạnh tranh của công ty trong bối cảnh thị trường thuốc lá ngày càng biến động.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm, bao gồm:

  • Lý thuyết thị trường và thị trường tiêu thụ sản phẩm: Thị trường được hiểu là tập hợp khách hàng hiện tại và tiềm năng có nhu cầu và khả năng thanh toán sản phẩm. Thị trường tiêu thụ sản phẩm là nơi diễn ra hoạt động mua bán sản phẩm của doanh nghiệp, được phân loại theo tiêu thức sản phẩm, địa lý và nhu cầu khách hàng.

  • Lý thuyết phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm: Phát triển thị trường là quá trình mở rộng quy mô tiêu thụ sản phẩm thông qua phát triển theo chiều rộng (mở rộng địa bàn, tìm kiếm khách hàng mới) và chiều sâu (tăng cường tiêu thụ trong thị trường hiện tại). Các hình thức phát triển thị trường bao gồm nghiên cứu thị trường, xây dựng chính sách marketing hỗn hợp (4P: Product, Price, Place, Promotion).

  • Lý thuyết các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển thị trường: Bao gồm môi trường vĩ mô (chính trị, kinh tế, dân số học, khoa học công nghệ), các yếu tố cạnh tranh (khách hàng, đối thủ, sản phẩm thay thế) và yếu tố nội bộ doanh nghiệp (tài chính, nguồn nhân lực, thương hiệu).

Phương pháp nghiên cứu

  • Nguồn dữ liệu: Sử dụng số liệu thứ cấp từ báo cáo tài chính, kế hoạch phát triển thị trường của công ty giai đoạn 2017-2019; số liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát 365 phiếu điều tra với đối tượng là cán bộ thị trường và khách hàng tại Nghệ An.

  • Phương pháp chọn mẫu: Mẫu ngẫu nhiên với quy mô 400 phiếu phát ra, thu về 370 phiếu hợp lệ, đảm bảo tính đại diện cho dân số tiêu dùng thuốc lá tại Nghệ An.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng thống kê mô tả (tỷ lệ phần trăm, điểm trung bình, so sánh các chỉ tiêu qua các năm), phân tích tỷ lệ thị phần, tốc độ tăng trưởng doanh thu và sản lượng tiêu thụ. Thang đo Likert 5 điểm được áp dụng để đánh giá mức độ đồng thuận về các hoạt động phát triển thị trường.

  • Timeline nghiên cứu: Thu thập và phân tích dữ liệu trong giai đoạn 2019-2020, tập trung đánh giá thực trạng 3 năm gần nhất (2017-2019) và đề xuất giải pháp cho các năm tiếp theo.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Sản lượng tiêu thụ và doanh thu tăng trưởng không đồng đều: Sản lượng tiêu thụ năm 2018 giảm 9,43% so với năm 2017 (giảm 144,3 triệu bao), nhưng năm 2019 tăng trở lại 3,96% (tăng 54,8 triệu bao). Doanh thu tăng liên tục, năm 2018 tăng 12,13% và năm 2019 tăng 6,30% so với năm trước. Lợi nhuận trước thuế cũng tăng nhẹ qua các năm, năm 2019 đạt 275 tỷ đồng, tăng 2,85% so với năm 2018.

  2. Phân bố thị trường theo địa lý chưa đồng đều: Thị trường TP Vinh chiếm tỷ trọng tiêu thụ khoảng 3,95%, các thị trường lớn như Diễn Châu và Quỳnh Lưu chiếm trên 11% sản lượng tiêu thụ. Một số huyện miền núi như Quỳ Châu, Con Cuông, Tương Dương có thị phần dưới 3%, cho thấy tiềm năng khai thác còn hạn chế do địa hình và mạng lưới phân phối chưa phát triển.

  3. Phân hóa sản phẩm rõ rệt: Dòng sản phẩm phổ thông chiếm tỷ trọng lớn nhất (trên 87%), trong khi các dòng sản phẩm trung và cao cấp có tỷ lệ thấp hơn. Việc đa dạng hóa sản phẩm còn hạn chế, ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng.

  4. Hoạt động phát triển thị trường còn nhiều hạn chế: Khảo sát cho thấy công tác nghiên cứu thị trường, chính sách giá, phân phối và xúc tiến chưa đồng bộ và hiệu quả chưa cao. Mạng lưới phân phối chưa phủ rộng toàn tỉnh, đặc biệt tại các vùng khó khăn. Nguồn nhân lực và tài chính dành cho phát triển thị trường còn hạn chế.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của sự biến động sản lượng tiêu thụ là do tác động của chính sách hạn chế tiêu thụ thuốc lá, cạnh tranh gay gắt từ các sản phẩm thay thế và thuốc lá nhập lậu. Việc tập trung chủ yếu vào dòng sản phẩm phổ thông khiến công ty khó khai thác triệt để các phân khúc khách hàng trung và cao cấp, làm giảm khả năng tăng trưởng doanh thu bền vững.

So sánh với các doanh nghiệp cùng ngành như Tổng công ty Khánh Việt và Công ty Thuốc lá Sài Gòn, công ty Thuốc lá Thăng Long còn chưa tận dụng hết lợi thế thương hiệu và chưa đa dạng hóa sản phẩm hiệu quả. Các doanh nghiệp này đã chú trọng đầu tư công nghệ, phát triển vùng nguyên liệu, nâng cao chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường xuất khẩu, đồng thời xây dựng hệ thống phân phối và marketing chuyên nghiệp hơn.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng sản lượng và doanh thu giai đoạn 2017-2019, bảng phân bố thị phần theo địa bàn và dòng sản phẩm, cũng như biểu đồ đánh giá mức độ đồng thuận về các hoạt động phát triển thị trường qua khảo sát.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường nghiên cứu thị trường và phân đoạn khách hàng: Thực hiện các khảo sát định kỳ để nắm bắt nhu cầu, thị hiếu và xu hướng tiêu dùng tại các khu vực khác nhau trong tỉnh Nghệ An, đặc biệt là các vùng có thị phần thấp. Mục tiêu nâng cao độ chính xác trong việc lựa chọn thị trường mục tiêu trong vòng 1 năm, do phòng Thị trường chủ trì.

  2. Đa dạng hóa sản phẩm và nâng cao chất lượng: Phát triển thêm các dòng sản phẩm trung và cao cấp phù hợp với nhu cầu khách hàng có thu nhập cao, đồng thời cải tiến mẫu mã, bao bì và giảm hàm lượng nicotine theo tiêu chuẩn an toàn. Thực hiện trong 2 năm tới, phối hợp giữa phòng Kỹ thuật công nghệ và phòng Sản xuất.

  3. Mở rộng và tối ưu hóa mạng lưới phân phối: Tăng cường hợp tác với các nhà phân phối tại các huyện miền núi và vùng khó khăn, áp dụng kênh phân phối cấp hai và cấp ba để nâng cao độ phủ thị trường. Mục tiêu tăng thị phần tại các khu vực này lên ít nhất 5% trong 3 năm, do phòng Tiêu thụ và phòng Thị trường phối hợp thực hiện.

  4. Tăng cường hoạt động xúc tiến và truyền thông phù hợp với quy định pháp luật: Sử dụng các hình thức marketing gián tiếp, marketing trực tiếp và quan hệ công chúng để nâng cao nhận thức thương hiệu, đồng thời tuân thủ nghiêm ngặt Luật quảng cáo thuốc lá. Thực hiện liên tục, do phòng Thị trường và phòng Truyền thông phối hợp.

  5. Nâng cao năng lực nguồn nhân lực và quản trị thị trường: Tổ chức đào tạo chuyên sâu về marketing, quản lý kênh phân phối và nghiên cứu thị trường cho cán bộ thị trường và kinh doanh. Mục tiêu 80% cán bộ được đào tạo trong vòng 1 năm, do phòng Tổ chức nhân sự chủ trì.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý công ty Thuốc lá Thăng Long: Nhận diện rõ thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến phát triển thị trường, từ đó xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp.

  2. Phòng Marketing và Phòng Thị trường của các doanh nghiệp sản xuất thuốc lá: Áp dụng các mô hình nghiên cứu thị trường, chính sách marketing hỗn hợp và giải pháp phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị kinh doanh, Marketing: Tham khảo phương pháp nghiên cứu, phân tích dữ liệu và ứng dụng lý thuyết phát triển thị trường trong ngành hàng đặc thù.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước về ngành công nghiệp thuốc lá và thị trường tiêu thụ: Hiểu rõ tác động của chính sách và môi trường kinh doanh đến hoạt động phát triển thị trường, từ đó điều chỉnh chính sách phù hợp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao sản lượng tiêu thụ thuốc lá Thăng Long tại Nghệ An lại biến động trong giai đoạn 2017-2019?
    Sự biến động chủ yếu do tác động của chính sách hạn chế tiêu thụ thuốc lá, cạnh tranh từ sản phẩm thay thế và thuốc lá nhập lậu. Năm 2018 sản lượng giảm 9,43% nhưng năm 2019 đã phục hồi tăng 3,96%.

  2. Các yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm của công ty?
    Bao gồm môi trường chính trị - pháp luật, kinh tế, dân số học, cạnh tranh từ đối thủ và sản phẩm thay thế, cùng với năng lực tài chính, nguồn nhân lực và thương hiệu của công ty.

  3. Công ty đã áp dụng những chính sách marketing nào để phát triển thị trường?
    Công ty sử dụng chính sách marketing hỗn hợp gồm sản phẩm, giá cả, phân phối và xúc tiến, tuy nhiên cần cải tiến và đồng bộ hơn để phù hợp với thị trường và quy định pháp luật.

  4. Làm thế nào để mở rộng thị phần tại các vùng miền núi Nghệ An?
    Cần mở rộng mạng lưới phân phối, tăng cường hợp tác với nhà phân phối địa phương, áp dụng các chương trình kích cầu phù hợp và nghiên cứu thị trường kỹ lưỡng để đáp ứng nhu cầu đặc thù.

  5. Nguồn nhân lực ảnh hưởng thế nào đến hoạt động phát triển thị trường?
    Nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao, kỹ năng marketing và quản lý tốt sẽ giúp công ty nghiên cứu thị trường chính xác, xây dựng chiến lược hiệu quả và quản lý kênh phân phối tốt hơn, từ đó thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm.

Kết luận

  • Công ty TNHH Một thành viên Thuốc lá Thăng Long đã đạt được những kết quả tích cực trong phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm tại Nghệ An giai đoạn 2017-2019, tuy nhiên vẫn còn nhiều thách thức về sản lượng tiêu thụ và phân phối.

  • Thị trường tiêu thụ phân bố không đồng đều, với tiềm năng lớn tại các vùng miền núi chưa được khai thác hiệu quả.

  • Các yếu tố môi trường vĩ mô, cạnh tranh và nội bộ doanh nghiệp đều ảnh hưởng đến hoạt động phát triển thị trường.

  • Luận văn đề xuất các giải pháp cụ thể về nghiên cứu thị trường, đa dạng hóa sản phẩm, mở rộng phân phối, xúc tiến và nâng cao năng lực nguồn nhân lực nhằm thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm.

  • Các bước tiếp theo bao gồm triển khai các giải pháp đề xuất trong vòng 1-3 năm, đồng thời tiếp tục theo dõi, đánh giá và điều chỉnh chiến lược phù hợp với biến động thị trường.

Call-to-action: Ban lãnh đạo công ty và các phòng ban liên quan cần phối hợp chặt chẽ để triển khai các giải pháp phát triển thị trường, đồng thời tăng cường nghiên cứu và ứng dụng các mô hình quản trị hiện đại nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh và vị thế cạnh tranh trên thị trường thuốc lá trong nước.