Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, huyện Đăk Glong, tỉnh Đăk Nông là một trong những địa phương miền núi nghèo với tỷ lệ hộ nghèo lên đến 56,25%. Mặc dù vậy, ngành Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) huyện vẫn đạt được nhiều thành tựu quan trọng, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục mầm non (GDMN). Tính đến năm học 2018-2019, toàn huyện có 16 trường mầm non với hơn 4.500 trẻ em theo học, trong đó tỷ lệ trẻ mẫu giáo đến lớp đạt 84,3%, trẻ nhà trẻ đạt 5,2%. Tuy nhiên, chất lượng cơ sở vật chất (CSVC) và trang thiết bị dạy học còn hạn chế, đội ngũ giáo viên chưa đồng đều về trình độ, và công tác xã hội hóa giáo dục chưa được triển khai đồng bộ.

Luận văn tập trung nghiên cứu công tác quản lý xây dựng trường mầm non đạt chuẩn quốc gia trên địa bàn huyện Đăk Glong trong năm học 2018-2019. Mục tiêu nghiên cứu nhằm đánh giá thực trạng quản lý, xác định các yếu tố ảnh hưởng và đề xuất các biện pháp quản lý hiệu quả nhằm nâng cao số lượng và chất lượng các trường mầm non đạt chuẩn quốc gia, góp phần phát triển giáo dục mầm non bền vững, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục và phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Phạm vi nghiên cứu bao gồm 37 cán bộ quản lý và 100 giáo viên các trường mầm non công lập trên địa bàn huyện. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc hỗ trợ các cấp quản lý giáo dục, nhà trường và các bên liên quan trong việc xây dựng và phát triển hệ thống trường mầm non đạt chuẩn quốc gia tại vùng khó khăn.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý giáo dục và quản lý nhà trường, trong đó nhấn mạnh vai trò của hiệu trưởng trong việc lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá công tác xây dựng trường mầm non đạt chuẩn quốc gia. Các khái niệm chính bao gồm:

  • Chuẩn quốc gia: Mức độ tiêu chuẩn bắt buộc do Nhà nước ban hành, áp dụng toàn quốc nhằm đảm bảo chất lượng giáo dục đồng đều.
  • Quản lý giáo dục: Quá trình tác động có mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý nhằm đảm bảo vận hành và phát triển hệ thống giáo dục.
  • Quản lý nhà trường: Tác động có hệ thống của hiệu trưởng đến các thành phần trong nhà trường nhằm đạt mục tiêu giáo dục.
  • Xây dựng trường mầm non đạt chuẩn quốc gia: Quá trình tổ chức, triển khai các tiêu chuẩn về tổ chức quản lý, đội ngũ cán bộ giáo viên, CSVC, quan hệ nhà trường - gia đình - xã hội và kết quả giáo dục trẻ.
  • Các yếu tố ảnh hưởng: Trình độ, năng lực của hiệu trưởng và giáo viên; điều kiện kinh tế - xã hội; cơ chế chính sách; sự quan tâm của các cấp ủy đảng, chính quyền và các lực lượng xã hội.

Khung lý thuyết này giúp phân tích các yếu tố tác động đến hiệu quả quản lý xây dựng trường chuẩn quốc gia, đồng thời làm cơ sở để đề xuất các biện pháp quản lý phù hợp.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu kết hợp giữa lý luận và thực tiễn:

  • Nguồn dữ liệu:

    • Tài liệu chính thức của Bộ Giáo dục và Đào tạo, các văn bản pháp luật liên quan đến giáo dục mầm non và chuẩn quốc gia.
    • Số liệu thống kê từ Phòng GD&ĐT huyện Đăk Glong về quy mô trường lớp, đội ngũ cán bộ giáo viên, CSVC và chất lượng giáo dục mầm non.
    • Khảo sát thực trạng quản lý xây dựng trường chuẩn quốc gia qua phiếu hỏi đối với 37 cán bộ quản lý và 100 giáo viên các trường mầm non công lập trên địa bàn huyện.

  • Phương pháp phân tích:

    • Phân tích định tính các văn bản, lý thuyết quản lý giáo dục.
    • Phân tích định lượng số liệu khảo sát bằng thống kê mô tả, tính điểm trung bình và tỷ lệ phần trăm để đánh giá mức độ quan trọng, thường xuyên và ảnh hưởng của các yếu tố quản lý.
    • So sánh kết quả khảo sát với các tiêu chuẩn quy định trong Thông tư 19/2018/TT-BGDĐT về kiểm định chất lượng giáo dục và công nhận trường mầm non đạt chuẩn quốc gia.

  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong năm học 2018-2019, tập trung khảo sát và phân tích thực trạng quản lý xây dựng trường mầm non đạt chuẩn quốc gia trên địa bàn huyện Đăk Glong.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng quản lý lập kế hoạch xây dựng trường chuẩn quốc gia:

    • 85% cán bộ quản lý đánh giá việc lập kế hoạch là rất quan trọng và được thực hiện thường xuyên.
    • Tuy nhiên, chỉ khoảng 60% trường có kế hoạch chi tiết và khả thi, còn lại kế hoạch chưa cụ thể hoặc chưa phù hợp với điều kiện thực tế.

  2. Tổ chức thực hiện kế hoạch:

    • 78% cán bộ quản lý và giáo viên cho rằng công tác tổ chức thực hiện kế hoạch được thực hiện ở mức khá, nhưng vẫn còn tồn tại sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa các bộ phận và các lực lượng xã hội.
    • Một số trường thiếu nguồn lực tài chính và CSVC chưa đáp ứng đủ tiêu chuẩn, ảnh hưởng đến hiệu quả thực hiện.

  3. Chỉ đạo và giám sát công tác xây dựng trường chuẩn:

    • 70% cán bộ quản lý nhận định công tác chỉ đạo được thực hiện thường xuyên, nhưng việc giám sát, kiểm tra còn hạn chế do thiếu nhân lực và kinh phí.
    • Việc đánh giá kết quả xây dựng trường chuẩn chưa được thực hiện một cách hệ thống và khách quan ở một số trường.

  4. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý xây dựng trường chuẩn quốc gia:

    • Trình độ, năng lực của hiệu trưởng và đội ngũ giáo viên được đánh giá là yếu tố ảnh hưởng rất lớn với điểm trung bình trên 3,8.
    • Điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao (56,25%) làm hạn chế nguồn lực đầu tư CSVC và trang thiết bị.
    • Cơ chế chính sách và sự quan tâm của các cấp ủy đảng, chính quyền được đánh giá có ảnh hưởng tích cực nhưng chưa đồng bộ và chưa phát huy hết hiệu quả.
    • Vai trò của các lực lượng xã hội và gia đình trong công tác xã hội hóa giáo dục còn hạn chế, ảnh hưởng đến việc huy động nguồn lực.

Thảo luận kết quả

Kết quả nghiên cứu cho thấy công tác quản lý xây dựng trường mầm non đạt chuẩn quốc gia tại huyện Đăk Glong đã có những bước tiến tích cực, đặc biệt trong việc nhận thức tầm quan trọng và lập kế hoạch xây dựng. Tuy nhiên, việc tổ chức thực hiện và kiểm tra, đánh giá còn nhiều hạn chế do điều kiện kinh tế khó khăn và nguồn lực hạn chế. So với các nghiên cứu tại các địa phương khác, như thành phố Hải Phòng hay huyện Cam Lâm, tỉnh Khánh Hòa, huyện Đăk Glong còn gặp nhiều khó khăn hơn về CSVC và đội ngũ giáo viên, do đặc thù vùng miền núi và kinh tế chưa phát triển.

Việc trình độ và năng lực của hiệu trưởng đóng vai trò quyết định trong việc triển khai các hoạt động xây dựng trường chuẩn, phù hợp với lý thuyết quản lý giáo dục nhấn mạnh vai trò lãnh đạo của hiệu trưởng trong quản lý nhà trường. Sự phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội còn yếu kém làm giảm hiệu quả huy động nguồn lực xã hội hóa giáo dục, cần được cải thiện để nâng cao chất lượng giáo dục mầm non.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ các trường có kế hoạch xây dựng trường chuẩn quốc gia, mức độ thực hiện các công tác quản lý, và bảng so sánh các yếu tố ảnh hưởng theo đánh giá của cán bộ quản lý và giáo viên, giúp minh họa rõ nét thực trạng và các điểm cần cải thiện.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức

    • Động từ hành động: Tuyên truyền, phổ biến
    • Target metric: 100% cán bộ quản lý, giáo viên và phụ huynh hiểu rõ tầm quan trọng xây dựng trường chuẩn quốc gia
    • Timeline: Triển khai trong năm học 2024-2025
    • Chủ thể thực hiện: Phòng GD&ĐT huyện phối hợp với các trường và chính quyền địa phương

  2. Xây dựng và hoàn thiện kế hoạch xây dựng trường chuẩn quốc gia chi tiết, khả thi

    • Động từ hành động: Lập kế hoạch, đánh giá, điều chỉnh
    • Target metric: 100% trường có kế hoạch xây dựng trường chuẩn quốc gia phù hợp với điều kiện thực tế
    • Timeline: Hoàn thành trước năm học 2025-2026
    • Chủ thể thực hiện: Hiệu trưởng các trường, Phòng GD&ĐT huyện

  3. Nâng cao năng lực quản lý và chuyên môn cho hiệu trưởng, giáo viên

    • Động từ hành động: Bồi dưỡng, đào tạo
    • Target metric: Ít nhất 60% giáo viên đạt chuẩn nghề nghiệp mức khá trở lên, 100% hiệu trưởng được tập huấn quản lý xây dựng trường chuẩn
    • Timeline: Tổ chức hàng năm, bắt đầu từ năm học 2024-2025
    • Chủ thể thực hiện: Sở GD&ĐT, Phòng GD&ĐT huyện, các trung tâm bồi dưỡng

  4. Tăng cường đầu tư CSVC và trang thiết bị dạy học

    • Động từ hành động: Đầu tư, nâng cấp, bảo trì
    • Target metric: 80% trường mầm non đạt chuẩn CSVC theo quy định mức độ 1 và 2
    • Timeline: Giai đoạn 2024-2027
    • Chủ thể thực hiện: UBND huyện, Phòng GD&ĐT, các nhà tài trợ và cộng đồng

  5. Phát huy vai trò xã hội hóa giáo dục

    • Động từ hành động: Huy động, phối hợp
    • Target metric: Tăng 30% nguồn lực xã hội hóa so với giai đoạn trước
    • Timeline: Triển khai liên tục từ năm 2024
    • Chủ thể thực hiện: Nhà trường, Ban đại diện cha mẹ học sinh, các tổ chức xã hội

  6. Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá và giám sát

    • Động từ hành động: Kiểm tra, đánh giá, giám sát
    • Target metric: 100% trường được kiểm tra, đánh giá định kỳ theo quy định
    • Timeline: Hàng năm, bắt đầu từ năm học 2024-2025
    • Chủ thể thực hiện: Phòng GD&ĐT huyện, các tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý giáo dục các cấp

    • Lợi ích: Hiểu rõ thực trạng và các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý xây dựng trường mầm non đạt chuẩn quốc gia, từ đó xây dựng chính sách và kế hoạch phù hợp.
    • Use case: Lập kế hoạch phát triển giáo dục mầm non tại địa phương.

  2. Hiệu trưởng và đội ngũ quản lý trường mầm non

    • Lợi ích: Nắm bắt các biện pháp quản lý hiệu quả, nâng cao năng lực lãnh đạo và tổ chức thực hiện xây dựng trường chuẩn.
    • Use case: Triển khai các hoạt động xây dựng trường chuẩn quốc gia tại trường mình.

  3. Giáo viên mầm non và nhân viên giáo dục

    • Lợi ích: Hiểu vai trò và trách nhiệm trong công tác xây dựng trường chuẩn, nâng cao chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ.
    • Use case: Tham gia các hoạt động bồi dưỡng, đổi mới phương pháp dạy học.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành quản lý giáo dục

    • Lợi ích: Tham khảo cơ sở lý luận, phương pháp nghiên cứu và kết quả thực tiễn về quản lý xây dựng trường mầm non đạt chuẩn quốc gia.
    • Use case: Phát triển đề tài nghiên cứu, luận văn thạc sĩ, tiến sĩ liên quan đến quản lý giáo dục.

Câu hỏi thường gặp

  1. Trường mầm non đạt chuẩn quốc gia là gì?
    Trường mầm non đạt chuẩn quốc gia là trường đáp ứng đầy đủ 5 tiêu chuẩn do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định, bao gồm tổ chức quản lý, đội ngũ cán bộ giáo viên, cơ sở vật chất, quan hệ nhà trường - gia đình - xã hội và kết quả giáo dục trẻ. Ví dụ, trường phải có đủ phòng học, thiết bị dạy học và đội ngũ giáo viên đạt chuẩn nghề nghiệp.

  2. Vai trò của hiệu trưởng trong xây dựng trường chuẩn quốc gia như thế nào?
    Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm chính trong việc lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá công tác xây dựng trường chuẩn. Năng lực và phẩm chất của hiệu trưởng ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả quản lý và chất lượng giáo dục tại trường.

  3. Những khó khăn chính trong xây dựng trường mầm non đạt chuẩn quốc gia tại huyện Đăk Glong?
    Khó khăn gồm điều kiện kinh tế khó khăn, nguồn lực tài chính hạn chế, CSVC chưa đồng bộ, đội ngũ giáo viên chưa đồng đều về trình độ, và công tác xã hội hóa giáo dục chưa phát huy hiệu quả. Tỷ lệ hộ nghèo cao cũng ảnh hưởng đến việc huy động nguồn lực.

  4. Các biện pháp quản lý nào được đề xuất để nâng cao hiệu quả xây dựng trường chuẩn?
    Các biện pháp gồm tăng cường tuyên truyền, lập kế hoạch chi tiết, bồi dưỡng nâng cao năng lực cán bộ giáo viên, đầu tư CSVC, phát huy xã hội hóa giáo dục và tăng cường kiểm tra, đánh giá. Mỗi biện pháp có mục tiêu cụ thể và thời gian thực hiện rõ ràng.

  5. Làm thế nào để gia đình và xã hội tham gia hiệu quả vào công tác xây dựng trường chuẩn?
    Gia đình và xã hội cần được tuyên truyền nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của giáo dục mầm non, tham gia các hoạt động hỗ trợ về vật chất và tinh thần, phối hợp chặt chẽ với nhà trường trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ. Ví dụ, Ban đại diện cha mẹ học sinh có thể huy động nguồn lực và giám sát chất lượng giáo dục.

Kết luận

  • Quản lý xây dựng trường mầm non đạt chuẩn quốc gia tại huyện Đăk Glong đã đạt được những kết quả bước đầu tích cực, nhưng còn nhiều hạn chế do điều kiện kinh tế và nguồn lực hạn chế.
  • Hiệu trưởng đóng vai trò trung tâm trong việc lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo và kiểm tra đánh giá công tác xây dựng trường chuẩn.
  • Các yếu tố như trình độ cán bộ quản lý, đội ngũ giáo viên, CSVC, cơ chế chính sách và sự phối hợp xã hội hóa giáo dục ảnh hưởng lớn đến hiệu quả quản lý.
  • Đề xuất các biện pháp quản lý cụ thể nhằm nâng cao nhận thức, năng lực quản lý, đầu tư CSVC và phát huy vai trò xã hội hóa giáo dục.
  • Tiếp tục nghiên cứu và triển khai các giải pháp trong giai đoạn 2024-2027 để nâng cao chất lượng và số lượng trường mầm non đạt chuẩn quốc gia tại huyện Đăk Glong.

Call-to-action: Các cấp quản lý giáo dục, nhà trường và cộng đồng cần phối hợp chặt chẽ, triển khai đồng bộ các biện pháp quản lý nhằm xây dựng hệ thống trường mầm non đạt chuẩn quốc gia, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục mầm non và phát triển bền vững địa phương.