Tổng quan nghiên cứu
Quản lý chất lượng thi công xây dựng là một trong những yếu tố then chốt quyết định sự thành công của các dự án xây dựng hiện đại. Theo Nghị định số 06/2021 NĐ/CP, quản lý chất lượng thi công bao gồm các hoạt động kiểm soát vật liệu, thiết bị, nhân lực và quy trình thi công nhằm đảm bảo công trình đạt các tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn. Dự án Lô 1-17 Khu đô thị mới Thủ Thiêm, Thành phố Thủ Đức, TP.HCM với diện tích xây dựng 113,690 m² và tổng diện tích sàn 85,000 m², được thi công trong vòng 646 ngày, là một ví dụ điển hình cho việc áp dụng quản lý chất lượng thi công trong thực tế. Tiến độ thi công hiện tại đã hoàn thành 100% tầng hầm và tầng 1, 78% tầng 3, thể hiện sự kiểm soát tiến độ chặt chẽ.
Mục tiêu nghiên cứu nhằm nâng cao hiệu quả quản lý chất lượng thi công, đặc biệt tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng bề mặt bê tông như nhân lực, vật liệu, máy móc và quy trình thi công. Phạm vi nghiên cứu tập trung tại công trình Lô 1-17 Thủ Thiêm, với các hạng mục chính như hầm B1, B2, B3 và các tầng trên. Ý nghĩa của nghiên cứu không chỉ giúp giảm thiểu chi phí phát sinh do lỗi thi công mà còn nâng cao tính thẩm mỹ và độ bền của công trình, góp phần phát triển ngành xây dựng bền vững tại TP.HCM.
Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu
Khung lý thuyết áp dụng
Luận văn dựa trên hai hệ thống lý thuyết chính: hệ thống quản lý chất lượng theo Nghị định 06/2021 NĐ/CP và tiêu chuẩn ISO 9001:2015. Nghị định 06/2021 quy định quy trình quản lý chất lượng thi công xây dựng gồm 12 bước từ nhận mặt bằng đến bàn giao công trình, đảm bảo sự kiểm soát toàn diện trong quá trình thi công. ISO 9001:2015 cung cấp khung quản lý chất lượng giúp doanh nghiệp nâng cao sự hài lòng khách hàng, giảm thiểu rủi ro và tăng cường hiệu quả vận hành.
Các khái niệm chính bao gồm:
- Quản lý chất lượng thi công xây dựng: Hoạt động kiểm soát toàn bộ quá trình thi công nhằm đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn.
- Nhân lực thi công: Bao gồm nhân lực nhà thầu chính và nhà thầu phụ, với vai trò và trách nhiệm cụ thể trong từng giai đoạn thi công.
- Vật liệu thi công: Bao gồm thép, bê tông, ván ép phủ phim, băng cản nước, và các vật liệu sửa chữa bề mặt như Sika Latex, Sika Grout 214-11.
- Máy thi công: Các thiết bị hỗ trợ như máy đầm dùi, máy hàn, máy bơm bê tông, máy mài cầm tay, giúp nâng cao chất lượng và hiệu quả thi công.
Phương pháp nghiên cứu
Nguồn dữ liệu chính được thu thập từ hồ sơ nghiệm thu vật liệu, hồ sơ nghiệm thu công việc, biện pháp thi công được phê duyệt, cùng với số liệu thực tế tại công trình Lô 1-17 Thủ Thiêm. Phương pháp phân tích bao gồm:
- Phân tích định lượng: Kiểm tra các chỉ tiêu kỹ thuật của vật liệu như cường độ bê tông, giới hạn chảy và độ giãn dài của thép theo TCVN 1651:2018, TCVN 3106:1993, TCVN 3118:1993.
- Phân tích định tính: Đánh giá quy trình thi công, vai trò nhân lực, và biện pháp khắc phục lỗi bề mặt bê tông thông qua khảo sát thực tế và phỏng vấn giám sát công trình.
- Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong vòng 5 tháng thực tập tại công trình, kết hợp thu thập số liệu từ tháng 7/2023 đến tháng 12/2023.
Kết quả nghiên cứu và thảo luận
Những phát hiện chính
Chất lượng nhân lực ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng thi công: Cơ cấu lao động của nhà thầu chính gồm 3 tiến sĩ, 56 thạc sĩ, 1,838 đại học và 1,560 công nhân cơ hữu, đảm bảo trình độ chuyên môn cao. Vai trò của giám đốc dự án, chỉ huy trưởng và kỹ sư giám sát được xác định rõ ràng, góp phần kiểm soát tiến độ và chất lượng thi công hiệu quả.
Vật liệu thi công đạt tiêu chuẩn kỹ thuật: Thép sử dụng có giới hạn chảy tối thiểu 500 MPa, giới hạn đứt trên 650 MPa và độ giãn dài trên 14%, phù hợp với TCVN 1651:2018. Bê tông B30 đạt cường độ chịu nén 38.2 MPa sau 28 ngày, bê tông C50/60 đạt 56.2 MPa, đảm bảo yêu cầu thiết kế. Ván ép phủ phim có độ ẩm 2.8%, độ trương nở 4.3%, cường độ uốn 45.5 MPa, đáp ứng tiêu chuẩn TCVN.
Máy móc thi công hỗ trợ nâng cao chất lượng: Máy đầm dùi giúp liên kết bê tông tốt hơn, máy bơm bê tông tĩnh tiết kiệm thời gian và đảm bảo độ đồng nhất hỗn hợp. Máy mài và máy đục cầm tay hỗ trợ sửa chữa bề mặt bê tông hiệu quả, giảm thiểu lỗi bề mặt.
Quy trình nghiệm thu và kiểm soát chất lượng chặt chẽ: Các bước kiểm tra vật liệu, nghiệm thu công tác cốt thép, coppha và bê tông được thực hiện nghiêm ngặt theo quy định. Tỷ lệ hoàn thành các hạng mục thi công đạt trên 78% theo tiến độ đề ra, thể hiện sự kiểm soát tốt.
Thảo luận kết quả
Nguyên nhân chính của chất lượng thi công tốt là do sự phối hợp đồng bộ giữa nhân lực có trình độ cao, vật liệu đạt chuẩn và máy móc hiện đại. So với các nghiên cứu trong ngành xây dựng, kết quả này phù hợp với xu hướng áp dụng hệ thống quản lý chất lượng toàn diện (TQM) và tiêu chuẩn ISO 9001:2015 nhằm nâng cao hiệu quả thi công. Việc kiểm soát chặt chẽ các yếu tố đầu vào như thép, bê tông và coppha giúp giảm thiểu các lỗi bề mặt bê tông như lồi lõm, rỗ, nứt, từ đó tiết kiệm chi phí sửa chữa và tăng tính thẩm mỹ công trình. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tiến độ thi công và bảng so sánh kết quả thí nghiệm vật liệu để minh họa rõ ràng hơn.
Đề xuất và khuyến nghị
Tăng cường đào tạo và nâng cao năng lực nhân lực thi công: Tổ chức các khóa huấn luyện chuyên sâu về kỹ thuật thi công và quản lý chất lượng cho công nhân và kỹ sư, nhằm giảm thiểu sai sót trong quá trình thi công. Thời gian thực hiện trong 6 tháng, do phòng nhân sự phối hợp với ban kỹ thuật dự án.
Áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 9001:2015 đồng bộ trong toàn bộ dự án: Thiết lập quy trình kiểm soát chất lượng từ khâu nhập vật liệu đến nghiệm thu công trình, đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn kỹ thuật. Thời gian triển khai trong vòng 3 tháng, do ban quản lý dự án chủ trì.
Đầu tư nâng cấp máy móc thi công hiện đại và bảo trì định kỳ: Cải tiến thiết bị đầm dùi, máy bơm bê tông và máy sửa chữa bề mặt để nâng cao hiệu quả thi công và chất lượng sản phẩm. Lịch bảo trì định kỳ hàng tháng, do bộ phận kỹ thuật vận hành.
Tăng cường giám sát và kiểm tra chất lượng thi công tại hiện trường: Thiết lập các điểm kiểm tra chất lượng định kỳ, sử dụng công nghệ số hóa hồ sơ nghiệm thu để theo dõi tiến độ và chất lượng thi công chính xác. Thời gian áp dụng ngay từ đầu dự án, do đội ngũ giám sát và QA/QC thực hiện.
Đối tượng nên tham khảo luận văn
Nhà quản lý dự án xây dựng: Giúp hiểu rõ quy trình quản lý chất lượng thi công, từ đó nâng cao hiệu quả điều hành và giảm thiểu rủi ro trong dự án.
Kỹ sư giám sát và QA/QC: Cung cấp kiến thức chi tiết về các tiêu chuẩn kỹ thuật, phương pháp nghiệm thu vật liệu và công tác kiểm soát chất lượng thi công.
Nhà thầu thi công và nhà thầu phụ: Hỗ trợ trong việc áp dụng các biện pháp thi công đúng quy trình, nâng cao chất lượng sản phẩm và giảm thiểu lỗi bề mặt bê tông.
Sinh viên và nghiên cứu sinh ngành kinh tế xây dựng, quản lý dự án: Là tài liệu tham khảo thực tiễn quý giá về quản lý chất lượng thi công trong các dự án xây dựng quy mô lớn tại Việt Nam.
Câu hỏi thường gặp
Quản lý chất lượng thi công xây dựng là gì?
Quản lý chất lượng thi công là quá trình kiểm soát toàn bộ hoạt động thi công nhằm đảm bảo công trình đạt các tiêu chuẩn kỹ thuật và an toàn theo quy định pháp luật và hợp đồng xây dựng.Những yếu tố nào ảnh hưởng đến chất lượng bề mặt bê tông?
Chất lượng bề mặt bê tông phụ thuộc vào nhân lực thi công, vật liệu sử dụng, máy móc hỗ trợ và quy trình thi công, đặc biệt là công tác đầm dùi, bảo dưỡng và sửa chữa bề mặt.Tiêu chuẩn nào được áp dụng để kiểm tra chất lượng thép cốt bê tông?
Tiêu chuẩn TCVN 1651:2018 quy định các chỉ tiêu về giới hạn chảy, giới hạn đứt và độ giãn dài của thép cốt bê tông, đảm bảo thép đáp ứng yêu cầu chịu lực và độ bền.Làm thế nào để kiểm soát tiến độ thi công hiệu quả?
Tiến độ thi công được kiểm soát qua việc lập kế hoạch chi tiết, phân bổ nguồn lực hợp lý, giám sát thường xuyên và tổ chức các cuộc họp định kỳ với các nhà thầu phụ.Các biện pháp khắc phục lỗi bề mặt bê tông phổ biến là gì?
Sử dụng các vật liệu sửa chữa như Sika Latex, Sika Grout 214-11, vữa Quicseal 534 kết hợp với máy đục, máy mài và máy bơm keo epoxy để xử lý các lỗi như lồi lõm, rỗ, nứt và mùn cưa trên bề mặt bê tông.
Kết luận
- Quản lý chất lượng thi công xây dựng dự án Lô 1-17 Thủ Thiêm được thực hiện theo quy trình chặt chẽ, đảm bảo tiến độ và chất lượng công trình.
- Nhân lực có trình độ cao, vật liệu đạt chuẩn và máy móc hiện đại là những yếu tố then chốt nâng cao chất lượng thi công.
- Các biện pháp kiểm soát và nghiệm thu vật liệu, công tác thi công được thực hiện nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn TCVN và ISO 9001:2015.
- Việc áp dụng hệ thống quản lý chất lượng toàn diện giúp giảm thiểu lỗi bề mặt bê tông, tiết kiệm chi phí sửa chữa và nâng cao tính thẩm mỹ công trình.
- Đề xuất các giải pháp đào tạo nhân lực, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng, nâng cấp máy móc và tăng cường giám sát nhằm nâng cao hiệu quả thi công trong các dự án tương lai.
Tiếp theo, các bên liên quan nên triển khai các giải pháp đề xuất để đảm bảo chất lượng thi công được duy trì và phát triển bền vững. Để biết thêm chi tiết và ứng dụng thực tiễn, quý độc giả có thể liên hệ với tác giả hoặc đơn vị tư vấn quản lý dự án.