Luận án tiến sĩ về quản lý nhà nước đối với khu công nghiệp tại Hà Nội

• Tác giả: Trần Anh Tuấn
• Người hướng dẫn: TS. Đinh Văn Tiến
• Trường học: Học viện Hành chính Quốc gia
• Chuyên ngành: Quản lý hành chính công
• Đề tài: Quản lý nhà nước đối với khu công nghiệp trên địa bàn thủ đô Hà Nội
• Loại tài liệu: luận án tiến sĩ
• Năm xuất bản: 2018
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CẢM ƠN
• LỜI CAM ĐOAN
• 1. PHẦN MỞ ĐẦU
• 2. CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
• 1.1. Tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước có liên quan đến QLNN đối với các khu công nghiệp
• 1.2. Các công trình nghiên cứu về sự hình thành, phát triển, vai trò và tác động của KCN, KCX, KKT
• 1.3. Các công trình nghiên cứu về phát triển bền vững trong KCN
• 1.4. Các công trình nghiên cứu có liên quan đến QLNN đối với các KCN theo từng chức năng và lĩnh vực quản lý
• 1.5. Đánh giá các kết quả nghiên cứu trong và ngoài nước liên quan đến QLNN đối với các khu công nghiệp
• 1.6. Đánh giá các kết quả nghiên cứu đã tổng hợp
• 1.7. Những hạn chế trong các công trình nghiên cứu đã công bố - điểm khác biệt so với luận án của tác giả
• 1.8. Định hướng nghiên cứu chính của luận án
• 3. CHƯƠNG 2: CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI KHU CÔNG NGHIỆP
• 2.1. Tổng quan về khu công nghiệp và phát triển bền vững KCN
• 2.2. Khái quát quá trình hình thành và phát triển các KCN
• 2.3. Khái niệm khu công nghiệp
• 2.4. Phân biệt KCN với KKT, KCX và CCN
• 2.5. Đặc điểm của các KCN
• 2.6. Vai trò của KCN với tăng trưởng và phát triển kinh tế
• 2.7. Phát triển bền vững các KCN
• 2.8. Lý luận về QLNN đối với khu công nghiệp
• 2.9. Khái niệm QLNN đối với KCN
• 2.10. Sự cần thiết QLNN đối với KCN
• 2.11. Đặc trưng QLNN đối với KCN
• 2.12. Nội dung QLNN đối với KCN
• 2.13. Những nhân tố ảnh hưởng đến QLNN đối với KCN
• 2.14. Kinh nghiệm về QLNN đối với KCN trong nước và trên thế giới và bài học cho Thủ đô Hà Nội
• 2.15. Kinh nghiệm quốc tế và trong nước về QLNN đối với KCN
• 2.16. Bài học kinh nghiệm có thể tham khảo cho QLNN đối với KCN trên địa bàn Thủ đô Hà Nội
• 2.17. Tiểu kết chương 2
• 4. CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG QLNN ĐỐI VỚI KHU CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN THỦ ĐÔ HÀ NỘI
• 3.1. Tình hình phát triển các KCN trên địa bàn Thủ đô Hà Nội
• 3.2. Khái quát về quá trình hình thành và phát triển các KCN trên địa bàn Thủ đô Hà Nội
• 3.3. Tình hình phát triển các KCN trên địa bàn Thủ đô Hà Nội theo các tiêu chí phát triển bền vững
• 3.4. Thực trạng QLNN đối với KCN trên địa bàn Thủ đô Hà Nội
• 3.5. Thực trạng về cơ cấu tổ chức và tổ chức bộ máy QLNN đối với các KCN trên địa bàn Thành phố Hà Nội
• 3.6. Thực trạng về phân công, phân cấp QLNN cho Ban Quản lý các KCN & CX Hà Nội
• 3.7. Thực trạng hệ thống văn bản pháp luật có liên quan hoạt động của các KCN và QLNN đối với các KCN
• 3.8. Thực trạng về quy hoạch phát triển các KCN trên địa bàn Thành phố Hà Nội
• 3.9. Thực trạng về ban hành và thực thi hệ thống chính sách thúc đẩy phát triển các KCN trên địa bàn Thành phố Hà Nội
• 3.10. Thực trạng về quản lý hoạt động của các doanh nghiệp trong KCN trên địa bàn Thủ đô Hà Nội
• 3.11. Thực trạng công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động của các doanh nghiệp trong KCN trên địa bàn Thủ đô Hà Nội
• 3.12. Đánh giá thực trạng QLNN đối với KCN trên địa bàn Thành phố Hà Nội
• 3.13. Những kết quả đạt được trong QLNN đối với các KCN trên địa bàn Thủ đô Hà Nội
• 3.14. Những hạn chế còn tồn tại trong QLNN đối với các KCN trên địa bàn Thủ đô Hà Nội
• 3.15. Nguyên nhân cơ bản của những hạn chế trong QLNN đối với các KCN Thành phố Hà Nội
• 3.16. Tiểu kết chương 3
• 5. CHƯƠNG 4: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QLNN NHẰM PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG CÁC KHU CÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN THỦ ĐÔ HÀ NỘI
• 4.1. Bối cảnh kinh tế - xã hội trong nước và quốc tế tác động đến QLNN đối với các KCN ở Thủ đô Hà Nội
• 4.2. Quan điểm của Nhà nước trong phát triển KCN và định hướng phát triển KCN ở thành phố Hà Nội
• 4.3. Định hướng hoàn thiện QLNN đối với KCN trên địa bàn Thủ đô Hà Nội
• 4.4. Nhóm giải pháp hoàn thiện QLNN nhằm phát triển bền vững các KCN trên địa bàn Thủ đô Hà Nội
• 4.4.1. Giải pháp về hoàn thiện bộ máy và phân công, phân cấp trong QLNN đối các KCN trên địa bàn Thủ đô Hà Nội
• 4.4.2. Giải pháp về hoàn thiện văn bản hệ thống pháp luật có liên quan đến KCN
• 4.4.3. Giải pháp về hoàn thiện công tác kế hoạch hóa phát triển KCN trên địa bàn Thành phố Hà Nội
• 4.4.4. Giải pháp hoàn thiện hệ thống chính sách phát triển KCN trên địa bàn Thủ đô Hà Nội
• 4.4.5. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động của các doanh nghiệp trong KCN trên địa bàn Thành phố Hà Nội
• 4.4.6. Giải pháp sắp xếp lại, nâng cao trình độ và tu dưỡng đạo đức cho đội ngũ CBCC của Ban Quản lý KCN&CX Hà Nội
• 4.4.7. Giải pháp hoàn thiện công tác thanh, kiểm tra, giám sát hoạt động của các KCN trên địa bàn Thủ đô Hà Nội
• 4.4.8. Nhóm giải pháp hỗ trợ
• 4.4.9. Nâng cấp cơ sở hạ tầng bên trong và bên ngoài KCN theo hướng hiện đại, nâng cấp chất lượng dịch vụ công
• 4.4.10. Hoàn thiện chính sách đảm bảo nguồn nhân lực chất lượng cao cho KCN
• 4.4.11. Tập trung phát triển một số mô hình mới của KCN
• 4.5. Một số kiến nghị
• 4.5.1. Đối với Quốc hội
• 4.5.2. Đối với Bộ, ngành Trung ương
• 4.5.3. Đối với Tổng liên đoàn lao động Việt Nam
• 4.6. Khảo sát tính cần thiết và tính khả thi của hệ thống giải pháp, kiến nghị trong luận án
• 4.7. Tiểu kết chương 4
• KẾT LUẬN
• DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
• DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ
• PHỤ LỤC
• DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
• DANH MỤC CÁC BẢNG
• DANH MỤC CÁC HÌNH

I. Tổng Quan Quản Lý Nhà Nước Khu Công Nghiệp Hà Nội

Khu công nghiệp (KCN) đóng vai trò then chốt trong phát triển kinh tế địa phương và liên kết vùng. KCN thu hút vốn đầu tư, công nghệ, kỹ năng quản lý nước ngoài; thúc đẩy các trung tâm công nghiệp và đô thị; cải cách hành chính, đổi mới quản lý; giải quyết việc làm; xử lý tác động môi trường. Việc quản lý nhà nước khu công nghiệp Hà Nội là cần thiết và quan trọng. Nội dung quản lý khác nhau tùy theo chế độ chính trị, kinh tế, xã hội và pháp luật của mỗi nước. Mục đích chung là hình thành các KCN tập trung với tiềm năng khoa học và công nghệ tiên tiến để kích thích sự phát triển kinh tế xã hội của quốc gia. Ở Việt Nam, mô hình KCN bắt đầu từ Hội nghị giữa nhiệm kỳ khoá VI (1986) của Ban chấp hành Trung ương Đảng và được thể chế hoá thành Luật Đầu tư nước ngoài năm 1987. Các KCN của Hà Nội đã tạo được diện mạo mới cho ngành công nghiệp Thủ đô sau hơn 20 năm xây dựng và phát triển (tính từ năm 1994).

1.1. Vai trò của Khu công nghiệp Hà Nội đối với kinh tế

KCN là nòng cốt trong xây dựng và phát triển kinh tế, tạo động lực liên kết vùng. KCN hiệu quả trong thu hút vốn đầu tư, công nghệ, kỹ năng quản lý từ nước ngoài. Khu cũng thúc đẩy hình thành các trung tâm công nghiệp gắn với phát triển đô thị, cải cách hành chính. KCN góp phần giải quyết việc làm cho lao động địa phương và xử lý các tác động môi trường tập trung.

1.2. Lịch sử hình thành và phát triển các KCN Hà Nội

Mô hình KCN Việt Nam khởi xướng từ Hội nghị giữa nhiệm kỳ khoá VI (1986). Quan điểm của Đảng được thể chế hoá thành Luật Đầu tư nước ngoài (1987). Chiến lược xây dựng và phát triển KCN được triển khai rộng rãi từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII. Các KCN Hà Nội đã tạo diện mạo mới cho ngành công nghiệp Thủ đô từ năm 1994.

II. Thực Trạng Quản Lý Nhà Nước Tại Các Khu Công Nghiệp

Sau khi Hà Tây sáp nhập vào Hà Nội, không gian địa lý mở rộng, nhiều vấn đề về hiệu quả kinh tế, môi trường, lao động đặt ra trong công tác quản lý nhà nước đối với khu công nghiệp trên địa bàn thành phố. Các chính sách về quản lý KCN còn thiếu đồng bộ, công tác quy hoạch còn nhiều bất cập, phát triển ồ ạt chưa có chọn lọc, chưa thực sự khuyến khích thu hút các dự án có sức cạnh tranh cao, tổ chức quản lý chưa tốt. Nhiều dự án được phê duyệt nhưng tiến độ triển khai chậm do đền bù GPMB. Tính bền vững của các KCN tại Hà Nội còn hạn chế như số dự án gia công, lắp ráp và sử dụng nhiều lao động còn cao, tỷ trọng các dự án có công nghệ cao, sử dụng nhiều vốn còn hạn chế; chất lượng nguồn nhân lực trong các KCN chưa cao; điều kiện làm việc và sinh hoạt của công nhân trong KCN chưa bảo đảm; vấn đề môi trường sống xung quanh các KCN còn nhiều bất cập và bức xúc. Các công nghệ sử dụng trong các KCN chỉ có thể đánh giá là công nghệ tiên tiến và trung bình chứ chưa phải là công nghệ cao.

2.1. Bất Cập Trong Quy Hoạch Phát Triển Khu Công Nghiệp

Công tác quy hoạch các KCN còn tồn tại nhiều bất cập, kéo theo sự phát triển ồ ạt các KCN chưa có chọn lọc. Điều này chưa thực sự khuyến khích thu hút các dự án có sức cạnh tranh cao. Tổ chức quản lý chưa tốt, nhiều dự án đã được phê duyệt nhưng tiến độ triển khai chậm trong công tác đền bù GPMB.

2.2. Hạn Chế Về Tính Bền Vững Của Khu Công Nghiệp

Tính bền vững của các KCN trên địa bàn Hà Nội còn nhiều hạn chế. Tổng số dự án và số vốn đầu tư nước ngoài tuy lớn song tỷ trọng các dự án gia công, lắp ráp và sử dụng nhiều lao động còn cao. Tỷ trọng các dự án có công nghệ cao, sử dụng nhiều vốn còn hạn chế, điều kiện làm việc, sinh hoạt của công nhân trong KCN chưa bảo đảm.

2.3. Vấn Đề Môi Trường Khu Công Nghiệp Hà Nội

Vấn đề môi trường sống xung quanh các KCN còn nhiều bất cập và bức xúc. Tính liên kết giữa các doanh nghiệp trong KCN chưa cao. Các công nghệ sử dụng trong các KCN chỉ có thể đánh giá là công nghệ tiên tiến và trung bình chứ chưa phải là công nghệ cao.

III. Chính Sách Quản Lý Khu Công Nghiệp Giải Pháp Nào

Cần có các giải pháp đồng bộ để khắc phục các tồn tại trong công tác quản lý nhà nước khu công nghiệp Hà Nội. Cần hoàn thiện chính sách về quản lý khu công nghiệp, đặc biệt là chính sách quy hoạch, lựa chọn dự án đầu tư, quản lý môi trường và đảm bảo an sinh xã hội cho người lao động. Cần tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động của các doanh nghiệp trong KCN để đảm bảo tuân thủ pháp luật và bảo vệ môi trường. Cần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong các KCN thông qua đào tạo, bồi dưỡng và thu hút nhân tài. Cần đẩy mạnh liên kết giữa các doanh nghiệp trong KCN để tạo chuỗi giá trị và nâng cao sức cạnh tranh.

3.1. Hoàn thiện chính sách quản lý khu công nghiệp Các bước đi

Cần hoàn thiện chính sách về quản lý các KCN, đặc biệt là chính sách quy hoạch, lựa chọn dự án đầu tư, quản lý môi trường và đảm bảo an sinh xã hội cho người lao động. Chính sách cần khuyến khích các dự án có công nghệ cao, sử dụng hiệu quả tài nguyên và bảo vệ môi trường.

3.2. Tăng cường kiểm tra giám sát hoạt động khu công nghiệp

Cần tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động của các doanh nghiệp trong KCN để đảm bảo tuân thủ pháp luật và bảo vệ môi trường. Hoạt động này cần được thực hiện thường xuyên, minh bạch và hiệu quả.

3.3. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực khu công nghiệp

Cần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong các KCN thông qua đào tạo, bồi dưỡng và thu hút nhân tài. Cần tạo điều kiện cho người lao động được học tập, nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp.

IV. Phát Triển Bền Vững Khu Công Nghiệp Tại Hà Nội Hướng Dẫn

Phát triển bền vững các khu công nghiệp Hà Nội cần được coi là mục tiêu hàng đầu. Cần đảm bảo cân bằng giữa phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường và đảm bảo an sinh xã hội. Cần xây dựng các KCN sinh thái, sử dụng năng lượng sạch, tiết kiệm tài nguyên và giảm thiểu chất thải. Cần tạo môi trường làm việc tốt cho người lao động, đảm bảo quyền lợi và sức khỏe của họ. Cần tăng cường sự tham gia của cộng đồng vào quá trình phát triển KCN để đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm.

4.1. Xây dựng khu công nghiệp sinh thái tiết kiệm năng lượng

Cần xây dựng các KCN sinh thái, sử dụng năng lượng sạch, tiết kiệm tài nguyên và giảm thiểu chất thải. Các KCN cần áp dụng các công nghệ sản xuất sạch hơn, tái chế và tái sử dụng chất thải.

4.2. Đảm bảo môi trường làm việc tốt cho người lao động

Cần tạo môi trường làm việc tốt cho người lao động, đảm bảo quyền lợi và sức khỏe của họ. Cần đảm bảo an toàn lao động, vệ sinh môi trường và cung cấp các dịch vụ xã hội cần thiết cho người lao động.

4.3. Tăng cường sự tham gia của cộng đồng vào phát triển KCN

Cần tăng cường sự tham gia của cộng đồng vào quá trình phát triển KCN để đảm bảo tính minh bạch và trách nhiệm. Cần lắng nghe ý kiến của cộng đồng và giải quyết các vấn đề phát sinh một cách kịp thời.

V. Thẩm Quyền Quản Lý Khu Công Nghiệp Phân Cấp Rõ Ràng

Cần phân định rõ thẩm quyền quản lý khu công nghiệp giữa các cấp chính quyền, tránh chồng chéo và đùn đẩy trách nhiệm. Cần tăng cường phân cấp, trao quyền cho chính quyền địa phương để nâng cao tính chủ động và linh hoạt trong quản lý. Cần xây dựng cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các cơ quan quản lý nhà nước để đảm bảo sự thống nhất và đồng bộ trong quản lý.

5.1. Phân định rõ thẩm quyền quản lý giữa các cấp chính quyền

Cần phân định rõ thẩm quyền quản lý giữa các cấp chính quyền để tránh chồng chéo và đùn đẩy trách nhiệm. Cần xác định rõ chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của từng cấp chính quyền trong quản lý KCN.

5.2. Tăng cường phân cấp trao quyền cho địa phương

Cần tăng cường phân cấp, trao quyền cho chính quyền địa phương để nâng cao tính chủ động và linh hoạt trong quản lý. Cần đảm bảo nguồn lực cho chính quyền địa phương để thực hiện các nhiệm vụ được giao.

5.3. Xây dựng cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các cơ quan

Cần xây dựng cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các cơ quan quản lý nhà nước để đảm bảo sự thống nhất và đồng bộ trong quản lý. Cơ chế phối hợp cần quy định rõ trách nhiệm và quyền hạn của từng cơ quan.

VI. Cải Cách Thủ Tục Hành Chính Khu Công Nghiệp Cách Nào

Cần đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính khu công nghiệp để tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi cho các doanh nghiệp. Cần rà soát, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, giảm chi phí và thời gian thực hiện. Cần ứng dụng công nghệ thông tin vào giải quyết thủ tục hành chính, nâng cao tính minh bạch và hiệu quả. Cần xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có trình độ chuyên môn cao, tận tâm phục vụ doanh nghiệp.

6.1. Rà soát đơn giản hóa các thủ tục hành chính liên quan

Cần rà soát, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, giảm chi phí và thời gian thực hiện. Cần loại bỏ các thủ tục hành chính rườm rà, không cần thiết.

6.2. Ứng dụng công nghệ thông tin vào thủ tục hành chính

Cần ứng dụng công nghệ thông tin vào giải quyết thủ tục hành chính, nâng cao tính minh bạch và hiệu quả. Cần xây dựng hệ thống thông tin điện tử để doanh nghiệp có thể thực hiện thủ tục hành chính trực tuyến.

6.3. Nâng cao trình độ đội ngũ cán bộ công chức khu công nghiệp

Cần xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có trình độ chuyên môn cao, tận tâm phục vụ doanh nghiệp. Cần thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ cho đội ngũ cán bộ, công chức.