KIỂM TOÁN KHOẢN PHẢI TRẢ TRONG KIỂM TOÁN TÀI CHÍNH DO CÔNG TY TNHH KPMG THỰC HIỆN

Khoản phải trả, theo VAS 01, là nghĩa vụ hiện tại của doanh nghiệp phát sinh từ các giao dịch và sự kiện trong quá khứ. Doanh nghiệp phải sử dụng nguồn lực của mình để thanh toán nghĩa vụ này. Nói cách khác, đây là các khoản nợ phát sinh trong quá trình hoạt động kinh doanh thông thường liên quan đến việc mua hàng hóa, dịch vụ, vật tư mà chưa thanh toán đầy đủ hoặc một phần cho nhà cung cấp. Khoản phải trả có mối liên hệ chặt chẽ với nhiều thành phần khác trên báo cáo tài chính và báo cáo kết quả kinh doanh.

Khoản phải trả là một nghĩa vụ tài chính được thể hiện trên bảng cân đối kế toán dưới dạng nợ ngắn hạn. Nợ ngắn hạn thường có thời hạn thanh toán dưới 90 ngày. Doanh nghiệp sẽ thanh toán cho nhà cung cấp theo các điều khoản tín dụng được quy định trong hóa đơn của nhà cung cấp, ví dụ như 2/10, n/30. Thời gian tín dụng thường là 30 ngày, nhưng có thể dài hơn hoặc ngắn hơn tùy thuộc vào loại hình kinh doanh và mối quan hệ đối tác giữa công ty và nhà cung cấp. Khi thanh toán, nghĩa vụ này sẽ dẫn đến dòng tiền âm cho doanh nghiệp.

Gian lận trong khoản phải trả có thể bao gồm việc tạo hóa đơn giả để chuyển tiền vào tài khoản cá nhân hoặc tài khoản của bên thứ ba. Nó cũng có thể bao gồm việc không ghi nhận các khoản nợ phải trả để cải thiện tình hình tài chính của công ty trên giấy tờ. Một số gian lận phức tạp hơn có thể liên quan đến việc hợp tác với các nhà cung cấp để tạo ra các giao dịch giả mạo.

Các sai sót phổ biến có thể bao gồm việc nhập sai số liệu vào hệ thống kế toán, áp dụng không chính xác các chuẩn mực kế toán liên quan đến ghi nhận chi phí và nợ phải trả, hoặc không theo dõi đúng các điều khoản thanh toán với nhà cung cấp. Những sai sót này có thể dẫn đến việc báo cáo sai lệch về tình hình tài chính của doanh nghiệp.

Nếu các rủi ro này không được phát hiện và xử lý kịp thời, chúng có thể dẫn đến sai lệch trọng yếu trên báo cáo tài chính, làm ảnh hưởng đến quyết định của các nhà đầu tư và các bên liên quan khác. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện kiểm toán cẩn thận và tuân thủ các chuẩn mực kiểm toán.

Giai đoạn lập kế hoạch là giai đoạn quan trọng để xác định mục tiêu chính của cuộc kiểm toán. Kiểm toán viên cần xác định phạm vi và thời gian kiểm toán, đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ của doanh nghiệp đối với khoản phải trả, và xác định các rủi ro tiềm ẩn có thể ảnh hưởng đến khoản phải trả.

Giai đoạn thực hiện bao gồm việc thu thập bằng chứng kiểm toán thông qua các thủ tục như kiểm tra chứng từ gốc, đối chiếu số liệu với sổ sách kế toán, xác nhận công nợ với nhà cung cấp, và thực hiện các thử nghiệm phân tích. Bằng chứng kiểm toán phải đầy đủ và thích hợp để hỗ trợ cho ý kiến kiểm toán.

Sau khi thu thập đủ bằng chứng, kiểm toán viên sẽ đánh giá các bằng chứng này để đưa ra kết luận về tính trung thực và hợp lý của khoản phải trả trên báo cáo tài chính. Báo cáo kiểm toán sẽ trình bày ý kiến của kiểm toán viên về khoản phải trả và các vấn đề quan trọng khác.

KPMG Việt Nam tuân thủ một quy trình kiểm toán chặt chẽ và được chuẩn hóa, bao gồm các bước lập kế hoạch, thực hiện và báo cáo. Quy trình này được thiết kế để đảm bảo tính độc lập, khách quan và chuyên nghiệp của kiểm toán viên, đồng thời tuân thủ các Chuẩn mực Kiểm toán Việt Nam (VSA).

Các phương pháp kiểm toán khoản phải trả được áp dụng tại KPMG Việt Nam bao gồm kiểm tra chứng từ gốc, đối chiếu số liệu với sổ sách kế toán, xác nhận công nợ với nhà cung cấp, và thực hiện các thử nghiệm phân tích. KPMG cũng sử dụng các công cụ và kỹ thuật tiên tiến để hỗ trợ cho quá trình kiểm toán, giúp nâng cao hiệu quả và độ chính xác của công việc.

Nghiên cứu các trường hợp thực tế về kiểm toán khoản phải trả tại KPMG Việt Nam có thể cung cấp những hiểu biết sâu sắc về cách thức KPMG áp dụng các Chuẩn mực Kiểm toán Việt Nam (VSA) và các phương pháp kiểm toán để phát hiện và xử lý các sai sót, gian lận trong khoản phải trả. Các nghiên cứu này cũng có thể cung cấp những bài học kinh nghiệm quý giá cho các doanh nghiệp và kiểm toán viên khác.

Hệ thống kiểm soát nội bộ cần được thiết kế để ngăn chặn và phát hiện các sai sót và gian lận trong khoản phải trả. Các thủ tục kiểm soát cần bao gồm việc phân chia trách nhiệm, kiểm tra độc lập, và phê duyệt các khoản chi. Hệ thống cũng cần có các quy trình để theo dõi và giải quyết các bất thường.

Doanh nghiệp cần thường xuyên đánh giá hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ để đảm bảo rằng nó vẫn phù hợp với tình hình thực tế và có thể ngăn chặn và phát hiện các rủi ro một cách hiệu quả. Đánh giá có thể bao gồm việc kiểm tra các thủ tục kiểm soát, phỏng vấn nhân viên, và kiểm tra các báo cáo.

Dựa trên kết quả đánh giá, doanh nghiệp cần thực hiện các cải tiến cần thiết để nâng cao hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ. Các cải tiến có thể bao gồm việc bổ sung các thủ tục kiểm soát mới, điều chỉnh các thủ tục kiểm soát hiện có, hoặc đào tạo nhân viên về các thủ tục kiểm soát.

AI có thể được sử dụng để tự động hóa các thủ tục kiểm toán như kiểm tra chứng từ, đối chiếu số liệu, và phát hiện các giao dịch bất thường. Tuy nhiên, việc ứng dụng AI cũng đặt ra những thách thức về bảo mật dữ liệu, đào tạo nhân viên, và đảm bảo tính minh bạch của thuật toán.

Data analytics có thể được sử dụng để phân tích lượng lớn dữ liệu liên quan đến khoản phải trả, giúp kiểm toán viên phát hiện các xu hướng, mô hình và bất thường mà có thể là dấu hiệu của sai sót hoặc gian lận. Các kỹ thuật phân tích dữ liệu có thể bao gồm phân tích hồi quy, phân tích cụm, và phân tích mạng.

Trong tương lai, kiểm toán khoản phải trả có thể trở nên ngày càng tự động hóa và được thực hiện liên tục, giúp doanh nghiệp và kiểm toán viên có thể theo dõi và kiểm soát khoản phải trả một cách hiệu quả hơn. Điều này sẽ đòi hỏi các kiểm toán viên phải trang bị cho mình những kỹ năng mới về công nghệ và phân tích dữ liệu.