Khung pháp lý áp dụng cho các công ty nước ngoài trong lĩnh vực bảo hiểm tại Việt Nam

• Tác giả: Le Thi Hai Yen
• Người hướng dẫn: Prof. Nguyen Duc Di
• Trường học: L'université François Rabelais
• Chuyên ngành: Droit des affaires internationales
• Đề tài: Khung Pháp Lý Cho Các Công Ty Nước Ngoài Hoạt Động Trong Thị Trường Bảo Hiểm Việt Nam
• Loại tài liệu: mémoire de recherche
• Năm xuất bản: 2002
• Địa điểm: Hanoi

• REMERCIEMENTS
• INTRODUCTION
• 1. PARTIE I
• 1.1. PANORAMA DU MARCHE DE L’ASSURANCE DU VIETNAM
• 1.1.1. CHAPITRE 1: LE DEVELOPPEMENT DU MARCHE D'ASSURANCE SUR LE TERRITOIRE VIETNAMIEN
• 1.1.1.1. SECTION 1: BREF RESUME DE L'HISTORIQUE DU MARCHE
• 1.1.1.1.1. A. Le développment de l'économie nationale: bref résumé
• 1.1.1.1.2. B. L'historique du marché d'assurance
• 1.1.1.2. SECTION 2: L'ACTUALITE DU MARCHE D'ASSURANCE VIETNAMIEN
• 1.1.1.2.1. A. L'actuarité générale du marché
• 1.1.1.2.1.1. 1° Un marché avec les grands parts du marché des sociétés domestiques et la participation rapide des partenaires étrangers
• 1.1.1.2.1.2. 2° Un marché animé en considérant la diversification des produits (Assurance vie et non-vie)
• 1.1.1.2.1.3. 3° Un marché s'expand rapidement en comptant les volumes des clients et des contrats
• 1.1.1.2.1.4. 4° Un marché avec la vive concurrence
• 1.1.1.2.1.5. 5° Les autres opérations professionnelles sur le marché
• 1.1.1.2.1.6. 6° La seule association des sociétés d'assurance vietnamiennes
• 1.1.1.2.1.7. 7° La performance des ressources humaines du marché
• 1.1.1.2.2. L'activité des sociétés d'assurance étrangères sur le marché vietnamien
• 1.1.1.2.2.1. 1° La pénétration forte au domaine de l'assurance vie et les expériences profondes en domaines de l'assurance non-vie
• 1.2. CHAPITRE 2: L'ENSEMBLE DES REGLEMENTATIONS
• 1.2.1. SECTION 1: Les organismes de surveillance
• 1.2.1.1. A. La gestion de l'Etat pendant la période de monopole
• 1.2.1.2. B. La gestion du marché de l'assurance de la Ministère des Finances à présent
• 1.2.2. SECTION 2: Les textes juridiques
• 1.2.2.1. A. Sous la monopole de la Société Nationale d'Assurance BaoViet
• 1.2.2.2. B. Présent cadre réglementaire applicable sur le marché d'assurance
• 2. PARTIE II
• 2.1. PROBLEMES JURIDIQUES POUR LES SOCIETES ETRANGERES SUR LE MARCHE D'ASSURANCE DU VIETNAM
• 2.1.1. CHAPITRE 1: LA NAISSANCE
• 2.1.1.1. SECTION 1: La délivrance de licence
• 2.1.1.1.1. A. Le bureau de représentation
• 2.1.1.1.2. B. La licence d'investissement
• 2.1.1.2. SECTION 2: Les garanties pour les investissements obtenus
• 2.1.1.2.1. A. Les garanties de la part gouvernementale envers les investisseurs
• 2.1.1.2.2. B. Les garanties des investisseurs envers le marché domestique
• 2.1.2. CHAPITRE 2: L'EXECUTION DES ACTIVITES PROFESSIONNELS
• 2.1.2.1. SECTION 1: Le fonctionnement général de la société
• 2.1.2.2. SECTION 2: Les opérations d'assurance
• 2.1.2.2.1. 1° Le contrat d’assurance
• 2.1.2.2.2. Les provisions techniques obligatoires
• 2.1.2.2.3. La fiscalité de l'activité d'assurance
• 2.1.2.2.4. 4° Les opérations de réassurance obligatoires
• 2.1.2.2.5. 5° Les agents d'assurance
• 2.1.2.3. SECTION 3: Les opérations d'investissement
• 2.2. AVENIR D'UN ENVIRONNEMENT JURIDIQUE FAVORABLE POUR LE DEVELOPPEMENT DU MARCHE
• 2.2.1. CHAPITRE 1: LA NOUVELLE VUE DE L'ÉVOLUTION DU MARCHE D'ASSURANCE AU VIETNAM
• 2.2.1.1. SECTION 1: Le nouveau contexte
• 2.2.1.1.1. A. Dans les pays d’Union Européenne
• 2.2.1.1.2. B. Dans certains pays asiatiques
• 2.2.1.1.3. C. Au Vietnam - le nouveau contexte
• 2.2.1.2. SECTION 2: Le nouveau cadre juridique
• 2.2.1.2.1. A. Au point de vue de l’État vietnamien
• 2.2.1.2.2. B. Au point de vue des investisseurs étrangers
• 2.2.2. CHAPITRE 2: EXEMPLE D'UN CADRE JURIDIQUE PLUS FAVORABLE AU DEVELOPPEMENT COMMUN
• CONCLUSION
• BIBLIOGRAPHIE

I. Giới thiệu về khung pháp lý cho các công ty nước ngoài

Khung pháp lý cho các công ty nước ngoài hoạt động trong thị trường bảo hiểm Việt Nam đang trong quá trình hoàn thiện. Từ năm 1995, khi thị trường bảo hiểm bắt đầu mở cửa, các quy định pháp lý đã dần được hình thành để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp bảo hiểm nước ngoài tham gia. Tuy nhiên, khung pháp lý hiện tại vẫn còn nhiều hạn chế, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của các công ty này. Theo luật bảo hiểm, các công ty nước ngoài phải tuân thủ các quy định nghiêm ngặt về cấp phép và hoạt động, điều này có thể tạo ra rào cản cho các nhà đầu tư nước ngoài. Việc hiểu rõ các quy định này là rất quan trọng để các công ty nước ngoài có thể hoạt động hiệu quả và bền vững trong thị trường Việt Nam.

1.1. Tình hình thị trường bảo hiểm Việt Nam

Thị trường bảo hiểm Việt Nam đã có những bước phát triển mạnh mẽ trong những năm qua. Theo thống kê, thị trường này đã tăng trưởng trung bình 30% mỗi năm. Tuy nhiên, tỷ lệ tham gia bảo hiểm của người dân vẫn còn thấp, chỉ đạt 0.56% GDP. Điều này cho thấy tiềm năng lớn cho các công ty bảo hiểm nước ngoài. Các công ty này không chỉ mang đến nguồn vốn đầu tư mà còn là kinh nghiệm và công nghệ tiên tiến, giúp nâng cao chất lượng dịch vụ bảo hiểm tại Việt Nam. Sự cạnh tranh giữa các công ty trong và ngoài nước cũng thúc đẩy sự phát triển của thị trường, tạo ra nhiều sản phẩm bảo hiểm đa dạng hơn cho người tiêu dùng.

II. Các quy định pháp lý hiện hành

Các quy định pháp lý hiện hành liên quan đến đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực bảo hiểm bao gồm nhiều văn bản pháp luật quan trọng. Đặc biệt, quy định bảo hiểm và luật bảo hiểm đã được ban hành nhằm tạo ra một môi trường pháp lý minh bạch và công bằng cho tất cả các nhà đầu tư. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề cần được cải thiện, như quy trình cấp phép cho các công ty nước ngoài. Các công ty này thường phải trải qua nhiều bước phức tạp để có thể hoạt động hợp pháp tại Việt Nam. Điều này không chỉ làm tăng chi phí mà còn kéo dài thời gian triển khai các dự án đầu tư.

2.1. Quy trình cấp phép cho công ty nước ngoài

Quy trình cấp phép cho các công ty bảo hiểm nước ngoài thường bao gồm nhiều bước, từ việc nộp hồ sơ đến việc thẩm định và cấp giấy phép. Các cơ quan quản lý như cơ quan quản lý tài chính có vai trò quan trọng trong việc xem xét và phê duyệt các hồ sơ này. Tuy nhiên, quy trình này vẫn còn thiếu tính minh bạch và có thể gây khó khăn cho các nhà đầu tư. Việc cải cách quy trình cấp phép sẽ giúp thu hút nhiều hơn các doanh nghiệp bảo hiểm nước ngoài, từ đó thúc đẩy sự phát triển của thị trường bảo hiểm Việt Nam.

III. Thách thức và cơ hội cho các công ty nước ngoài

Mặc dù có nhiều cơ hội, các công ty nước ngoài cũng phải đối mặt với nhiều thách thức khi tham gia vào thị trường bảo hiểm Việt Nam. Một trong những thách thức lớn nhất là sự cạnh tranh từ các công ty nội địa, vốn đã có sự hiểu biết sâu sắc về thị trường và nhu cầu của người tiêu dùng. Hơn nữa, các quy định pháp lý vẫn còn nhiều điểm chưa rõ ràng, có thể dẫn đến rủi ro cho các nhà đầu tư. Tuy nhiên, với sự phát triển của nền kinh tế và nhu cầu ngày càng tăng về bảo hiểm, các công ty nước ngoài vẫn có thể tìm thấy nhiều cơ hội để phát triển.

3.1. Cạnh tranh trong thị trường bảo hiểm

Cạnh tranh trong thị trường bảo hiểm Việt Nam đang ngày càng gia tăng, với sự tham gia của nhiều công ty bảo hiểm trong và ngoài nước. Các công ty nước ngoài thường có lợi thế về công nghệ và kinh nghiệm, nhưng cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các công ty nội địa. Để thành công, các công ty nước ngoài cần phải có chiến lược phù hợp, bao gồm việc phát triển sản phẩm đa dạng và cải thiện dịch vụ khách hàng. Sự hợp tác với các công ty nội địa cũng có thể là một giải pháp hiệu quả để tăng cường vị thế trên thị trường.

Tổng quan nghiên cứu

Thị trường bảo hiểm tại Việt Nam là một lĩnh vực còn khá mới mẻ, bắt đầu phát triển mạnh mẽ từ năm 1995 sau khi chấm dứt độc quyền của công ty bảo hiểm nhà nước BaoViet. Tốc độ tăng trưởng trung bình của thị trường đạt khoảng 30% mỗi năm, tuy nhiên quy mô thị trường vẫn còn khiêm tốn với mức chi tiêu bảo hiểm bình quân đầu người chỉ khoảng 1.5 USD, thấp hơn nhiều so với các quốc gia trong khu vực như Malaysia (100 USD/người). Tổng doanh thu ngành bảo hiểm chỉ chiếm khoảng 0.56% GDP, trong khi các nước trong khu vực đạt trên 5% và các nước phát triển lên tới 19%. Với dân số gần 80 triệu người, thị trường bảo hiểm Việt Nam vẫn chưa đáp ứng được 70% nhu cầu thực tế của cá nhân và doanh nghiệp, tạo ra tiềm năng lớn cho các nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung phân tích khung pháp lý hiện hành áp dụng cho các công ty bảo hiểm có vốn đầu tư nước ngoài hoạt động tại Việt Nam, từ đó đánh giá những thuận lợi, khó khăn và đề xuất giải pháp hoàn thiện nhằm thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường. Phạm vi nghiên cứu bao gồm giai đoạn từ năm 1993 đến năm 2002, tập trung vào các quy định pháp luật, hoạt động của các doanh nghiệp bảo hiểm trong nước và nước ngoài, cũng như bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở pháp lý và thực tiễn cho các nhà hoạch định chính sách, doanh nghiệp bảo hiểm và nhà đầu tư nước ngoài nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trên thị trường bảo hiểm Việt Nam.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu dựa trên hai lý thuyết chính: lý thuyết về quản lý nhà nước trong lĩnh vực kinh tế và lý thuyết về đầu tư nước ngoài trong ngành dịch vụ tài chính. Lý thuyết quản lý nhà nước giúp phân tích vai trò của các cơ quan quản lý như Bộ Tài chính trong việc giám sát, cấp phép và điều chỉnh hoạt động của các công ty bảo hiểm. Lý thuyết đầu tư nước ngoài tập trung vào các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định đầu tư, bao gồm khung pháp lý, môi trường kinh doanh và các chính sách ưu đãi.

Các khái niệm chuyên ngành được sử dụng gồm:

• Bảo hiểm nhân thọ và phi nhân thọ: phân biệt các loại hình bảo hiểm và sản phẩm trên thị trường.
• Công ty bảo hiểm có vốn đầu tư nước ngoài: các doanh nghiệp bảo hiểm do nhà đầu tư nước ngoài sở hữu 100% hoặc liên doanh với doanh nghiệp trong nước.
• Khung pháp lý bảo hiểm: hệ thống các văn bản luật, nghị định, thông tư điều chỉnh hoạt động bảo hiểm.
• Quy trình cấp phép và giám sát: các thủ tục và tiêu chuẩn để thành lập và vận hành công ty bảo hiểm.
• Cạnh tranh và phát triển thị trường: các yếu tố thúc đẩy sự phát triển bền vững và cạnh tranh lành mạnh trong ngành.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp phân tích tài liệu pháp lý và thống kê thị trường bảo hiểm Việt Nam giai đoạn 1993-2002. Nguồn dữ liệu chính bao gồm:

• Văn bản pháp luật như Luật Đầu tư nước ngoài (1996, sửa đổi 2000), Luật Bảo hiểm (2000), các nghị định và thông tư liên quan.
• Báo cáo thị trường, số liệu thống kê về số lượng công ty, hợp đồng bảo hiểm, doanh thu và thị phần của các công ty bảo hiểm trong và ngoài nước.
• Tài liệu nghiên cứu, báo cáo chuyên ngành và các bài viết học thuật liên quan.

Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phương pháp định tính để đánh giá khung pháp lý và định lượng để đánh giá hiệu quả hoạt động của các công ty bảo hiểm. Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm toàn bộ 15 công ty bảo hiểm đang hoạt động trên thị trường Việt Nam năm 2001, trong đó có 5 công ty bảo hiểm nhân thọ và 10 công ty bảo hiểm phi nhân thọ. Phương pháp chọn mẫu là tổng thể để đảm bảo tính toàn diện. Thời gian nghiên cứu kéo dài từ năm 1993 đến 2002, phù hợp với giai đoạn mở cửa và phát triển của thị trường bảo hiểm Việt Nam.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Cơ cấu thị trường bảo hiểm còn chiếm ưu thế bởi các công ty trong nước: Năm 2001, công ty BaoViet chiếm 51% thị phần bảo hiểm phi nhân thọ và 60.12% thị phần bảo hiểm nhân thọ. Các công ty bảo hiểm nước ngoài mới chỉ chiếm khoảng 30-40% thị phần, tuy nhiên tốc độ tăng trưởng của các công ty này nhanh hơn nhiều so với các công ty trong nước.

2. Tăng trưởng mạnh mẽ về số lượng hợp đồng và doanh thu: Số hợp đồng bảo hiểm nhân thọ tăng từ 842,126 hợp đồng năm 2000 lên 1,567,119 hợp đồng năm 2001, tương đương mức tăng trưởng 86%. Doanh thu phí bảo hiểm phi nhân thọ tăng 40.5% trong năm 2001, bảo hiểm trách nhiệm tăng 13%, và bảo hiểm con người tăng 24%.

3. Khung pháp lý còn nhiều hạn chế và mang tính kiểm soát chặt chẽ: Các quy định về cấp phép, vốn pháp định (5 triệu USD cho bảo hiểm phi nhân thọ, 10 triệu USD cho bảo hiểm nhân thọ), và các điều kiện hoạt động còn khá nghiêm ngặt, gây khó khăn cho các nhà đầu tư nước ngoài. Các công ty bảo hiểm nước ngoài bị giới hạn trong phạm vi khách hàng và sản phẩm được phép kinh doanh.

4. Các công ty bảo hiểm nước ngoài có lợi thế về công nghệ, dịch vụ và nguồn nhân lực: Họ đầu tư mạnh vào đào tạo nhân viên, phát triển mạng lưới đại lý và dịch vụ hậu mãi, từ đó nâng cao uy tín và thu hút khách hàng. Ví dụ, số lượng đại lý bảo hiểm nhân thọ của các công ty nước ngoài tăng 140.15% trong năm 2001, đạt 42,300 người.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của sự chiếm ưu thế của các công ty trong nước là do lịch sử phát triển lâu dài và sự hỗ trợ từ Nhà nước trong giai đoạn độc quyền. Tuy nhiên, các công ty nước ngoài với nguồn lực tài chính mạnh và kinh nghiệm quốc tế đã nhanh chóng chiếm lĩnh thị phần trong các lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ và phi nhân thọ, đặc biệt là ở các thành phố lớn và khách hàng có thu nhập trung bình trở lên.

Khung pháp lý hiện hành, mặc dù đã có những bước tiến quan trọng như Luật Bảo hiểm 2000 và các nghị định hướng dẫn, vẫn còn mang tính hạn chế và chưa hoàn toàn phù hợp với xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế. So sánh với các nước trong khu vực như Thái Lan hay Malaysia, Việt Nam còn nhiều rào cản về vốn pháp định, phạm vi hoạt động và thủ tục cấp phép.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện tỷ lệ thị phần của các công ty bảo hiểm trong và ngoài nước qua các năm, bảng tăng trưởng số hợp đồng và doanh thu, cũng như sơ đồ khung pháp lý hiện hành và các hạn chế chính.

Ý nghĩa của nghiên cứu là làm rõ những điểm mạnh, điểm yếu của khung pháp lý hiện tại, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm tạo môi trường cạnh tranh công bằng, thu hút đầu tư nước ngoài và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Hoàn thiện khung pháp lý theo hướng mở và minh bạch hơn: Cần sửa đổi các quy định về vốn pháp định, mở rộng phạm vi hoạt động cho các công ty bảo hiểm nước ngoài, đồng thời đơn giản hóa thủ tục cấp phép. Mục tiêu là tăng tỷ lệ đầu tư nước ngoài lên ít nhất 50% thị phần trong vòng 5 năm tới. Bộ Tài chính và Quốc hội là chủ thể thực hiện.

2. Tăng cường năng lực quản lý và giám sát thị trường: Thành lập bộ phận chuyên trách trong Bộ Tài chính với đội ngũ chuyên gia có trình độ cao để giám sát hoạt động của các công ty bảo hiểm, đảm bảo tuân thủ pháp luật và bảo vệ quyền lợi khách hàng. Thời gian thực hiện trong 2 năm.

3. Phát triển nguồn nhân lực chuyên ngành bảo hiểm: Khuyến khích các công ty bảo hiểm đầu tư vào đào tạo, cấp chứng chỉ chuyên môn cho đại lý và nhân viên, nâng cao chất lượng dịch vụ. Mục tiêu tăng số lượng đại lý được chứng nhận lên 60,000 người trong 3 năm tới. Các công ty bảo hiểm và các trường đào tạo nghề chịu trách nhiệm.

4. Thúc đẩy hợp tác quốc tế và chuyển giao công nghệ: Khuyến khích các công ty bảo hiểm trong nước liên kết với đối tác nước ngoài để học hỏi kinh nghiệm quản lý, phát triển sản phẩm và dịch vụ khách hàng. Bộ Tài chính phối hợp với các hiệp hội bảo hiểm thực hiện trong 3 năm.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Các nhà hoạch định chính sách và cơ quan quản lý nhà nước: Nghiên cứu cung cấp cơ sở pháp lý và thực tiễn để hoàn thiện chính sách, nâng cao hiệu quả quản lý thị trường bảo hiểm.

2. Doanh nghiệp bảo hiểm trong và ngoài nước: Giúp hiểu rõ khung pháp lý hiện hành, thuận lợi và khó khăn khi hoạt động tại Việt Nam, từ đó xây dựng chiến lược kinh doanh phù hợp.

3. Nhà đầu tư nước ngoài quan tâm đến thị trường bảo hiểm Việt Nam: Cung cấp thông tin chi tiết về môi trường đầu tư, quy trình cấp phép và các rủi ro pháp lý cần lưu ý.

4. Học giả và sinh viên ngành luật kinh tế, tài chính và bảo hiểm: Là tài liệu tham khảo quý giá cho nghiên cứu chuyên sâu về pháp luật bảo hiểm và đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.

Câu hỏi thường gặp

1. Khung pháp lý hiện tại có những hạn chế gì đối với công ty bảo hiểm nước ngoài?
   Khung pháp lý còn hạn chế về vốn pháp định cao, phạm vi hoạt động bị giới hạn và thủ tục cấp phép phức tạp. Ví dụ, công ty bảo hiểm phi nhân thọ cần vốn tối thiểu 5 triệu USD, bảo hiểm nhân thọ 10 triệu USD, gây khó khăn cho nhà đầu tư nhỏ.

2. Các công ty bảo hiểm nước ngoài có lợi thế gì so với công ty trong nước?
   Họ có nguồn lực tài chính mạnh, kinh nghiệm quản lý quốc tế, công nghệ hiện đại và dịch vụ khách hàng tốt hơn, giúp thu hút khách hàng có thu nhập trung bình trở lên, đặc biệt tại các thành phố lớn.

3. Tại sao thị trường bảo hiểm Việt Nam còn nhỏ so với các nước trong khu vực?
   Do thu nhập bình quân đầu người thấp, nhận thức về bảo hiểm còn hạn chế, và các công ty bảo hiểm trong nước chưa đáp ứng đủ nhu cầu đa dạng của khách hàng.

4. Vai trò của Bộ Tài chính trong quản lý thị trường bảo hiểm là gì?
   Bộ Tài chính là cơ quan quản lý nhà nước chịu trách nhiệm cấp phép, giám sát hoạt động, ban hành quy định và xử lý vi phạm nhằm đảm bảo thị trường phát triển lành mạnh.

5. Làm thế nào để nâng cao năng lực nguồn nhân lực trong ngành bảo hiểm?
   Thông qua đào tạo chuyên môn, cấp chứng chỉ quốc tế cho đại lý và nhân viên, hợp tác với các tổ chức đào tạo trong và ngoài nước để nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng phục vụ khách hàng.

Kết luận

• Thị trường bảo hiểm Việt Nam phát triển nhanh nhưng còn nhỏ bé, với tiềm năng lớn chưa được khai thác hết.
• Khung pháp lý hiện hành đã tạo nền tảng nhưng còn nhiều hạn chế, đặc biệt đối với nhà đầu tư nước ngoài.
• Các công ty bảo hiểm nước ngoài có lợi thế về tài chính, công nghệ và dịch vụ, góp phần thúc đẩy cạnh tranh và phát triển thị trường.
• Cần hoàn thiện pháp luật, nâng cao năng lực quản lý và phát triển nguồn nhân lực để tạo môi trường kinh doanh thuận lợi và bền vững.
• Nghiên cứu là cơ sở quan trọng cho các nhà hoạch định chính sách, doanh nghiệp và nhà đầu tư trong việc phát triển thị trường bảo hiểm Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.

Hành động tiếp theo: Khuyến nghị các cơ quan chức năng sớm triển khai các đề xuất hoàn thiện khung pháp lý và nâng cao năng lực quản lý; doanh nghiệp bảo hiểm cần đẩy mạnh đào tạo và đổi mới dịch vụ; nhà đầu tư nước ngoài nên tận dụng cơ hội mở rộng thị trường tại Việt Nam.