Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh phát triển kinh tế thị trường, nguồn nhân lực đóng vai trò then chốt trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Theo số liệu thống kê, Tien Dat Wood Technology Joint Stock Company hiện có khoảng 1.274 nhân viên, trong đó có 1.200 công nhân sản xuất trực tiếp, phản ánh quy mô lao động lớn và đa dạng. Vấn đề nghiên cứu tập trung vào công tác kế toán tiền lương và khấu trừ tiền lương tại công ty này nhằm bảo vệ quyền lợi người lao động và nâng cao hiệu quả quản lý nhân sự.

Mục tiêu cụ thể của luận văn là: (1) tìm hiểu cơ sở lý luận về tiền lương và các khoản khấu trừ; (2) phản ánh thực trạng kế toán tiền lương và khấu trừ tại Tien Dat; (3) đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác kế toán tiền lương và khấu trừ. Phạm vi nghiên cứu bao gồm toàn bộ hoạt động kế toán tiền lương tại công ty trong giai đoạn thực tập và khảo sát thực tế.

Ý nghĩa nghiên cứu được thể hiện qua việc cung cấp số liệu chính xác về tiền lương, các khoản khấu trừ như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, thuế thu nhập cá nhân, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý chi phí nhân sự, đồng thời đảm bảo quyền lợi người lao động, thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn áp dụng các lý thuyết và mô hình sau:

  • Lý thuyết về tiền lương và khấu trừ tiền lương: Tiền lương được định nghĩa là giá trị lao động được trả cho người lao động dựa trên kết quả công việc, bao gồm lương cơ bản, phụ cấp, thưởng và các khoản khấu trừ theo quy định pháp luật như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, thuế thu nhập cá nhân.

  • Mô hình quản lý nhân sự và kế toán tiền lương: Tập trung vào việc tổ chức hệ thống kế toán tiền lương theo nguyên tắc chính xác, kịp thời, phản ánh đúng thực tế lao động và các khoản khấu trừ nhằm phục vụ công tác quản lý và ra quyết định.

  • Khái niệm chính: Tiền lương gross (tổng lương trước khấu trừ), tiền lương net (lương thực nhận sau khấu trừ), các khoản khấu trừ bắt buộc (bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, thuế thu nhập cá nhân), bảng chấm công, hệ thống phân loại lương theo cấp bậc và chức danh.

Phương pháp nghiên cứu

  • Nguồn dữ liệu: Thu thập dữ liệu thứ cấp từ hồ sơ kế toán, bảng chấm công, bảng lương, chứng từ kế toán tại Tien Dat Wood Technology Joint Stock Company; đồng thời sử dụng các văn bản pháp luật liên quan như Thông tư 200/2014/TT-BTC, Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Thuế thu nhập cá nhân.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng phương pháp mô tả, phân tích định tính và định lượng để đánh giá thực trạng kế toán tiền lương và khấu trừ. Phân tích số liệu bảng lương tháng 01/2021 của các phòng ban như phòng hành chính, xưởng sản xuất, phòng kinh doanh để minh họa.

  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong giai đoạn thực tập tại công ty, tập trung vào dữ liệu tháng 01/2021 và các báo cáo kế toán liên quan trong năm 2019-2021.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Cơ cấu tiền lương và khấu trừ rõ ràng, tuân thủ pháp luật
    Tiền lương được tính dựa trên hệ số lương, lương cơ bản 7 triệu đồng/tháng, cộng phụ cấp trách nhiệm (0,2-0,3 hệ số lương). Khấu trừ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, thất nghiệp chiếm khoảng 10,5% tổng lương. Ví dụ, nhân viên phòng hành chính có lương tháng 01/2021 là 36,960,000 VND trước khấu trừ, sau khấu trừ còn khoảng 33 triệu VND.

  2. Phân loại tiền lương theo phòng ban và hình thức trả lương đa dạng

    • Phòng hành chính áp dụng lương theo thời gian, tính theo ngày công thực tế.
    • Công nhân xưởng sản xuất áp dụng lương theo sản phẩm và ngày công, với mức lương trung bình khoảng 200,000 VND/ngày.
    • Phòng kinh doanh có lương cơ bản cộng thưởng doanh số, mức lương tháng dao động trên 12 triệu VND.
  3. Quản lý bảng chấm công và tính lương còn hạn chế về đánh giá chất lượng lao động
    Bảng chấm công chỉ phản ánh số ngày làm việc và nghỉ phép, chưa thể hiện được sự chấm điểm về chất lượng và hiệu quả công việc, dẫn đến việc trả lương chưa hoàn toàn khuyến khích năng suất lao động.

  4. Công tác khấu trừ và nộp thuế thu nhập cá nhân được thực hiện nghiêm túc
    Thuế thu nhập cá nhân được tính theo biểu thuế lũy tiến từng phần, với mức giảm trừ gia cảnh 4 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 1,6 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc. Ví dụ, nhân viên có thu nhập chịu thuế khoảng 3,474,423 VND phải nộp thuế 173,721 VND.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân của việc tổ chức tiền lương và khấu trừ hiệu quả là do công ty áp dụng hệ thống kế toán tập trung, có sự phân công rõ ràng giữa các bộ phận kế toán, đảm bảo tính chính xác và kịp thời trong ghi nhận các khoản chi phí nhân sự. So với một số doanh nghiệp cùng ngành, Tien Dat có hệ thống quản lý tiền lương tương đối bài bản, phù hợp với quy mô và đặc thù sản xuất.

Tuy nhiên, việc chưa đánh giá được chất lượng lao động trong bảng chấm công là điểm hạn chế, có thể dẫn đến tình trạng nhân viên chỉ làm đủ ngày công mà không nâng cao năng suất. Điều này cũng được phản ánh trong một số nghiên cứu gần đây về quản lý nhân sự tại các doanh nghiệp sản xuất.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ phân bổ tiền lương theo phòng ban, bảng so sánh tỷ lệ khấu trừ bảo hiểm và thuế thu nhập cá nhân theo từng nhóm nhân viên, giúp minh họa rõ nét hơn về cơ cấu chi phí nhân sự.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Áp dụng hệ thống đánh giá hiệu quả công việc (KPI) vào bảng chấm công
    Mục tiêu: Tăng năng suất lao động, giảm hiện tượng làm việc hình thức.
    Thời gian: Triển khai trong 6 tháng tới.
    Chủ thể: Phòng nhân sự phối hợp phòng kế toán.

  2. Thực hiện khấu trừ tạm ứng tiền lương cho ngày nghỉ phép trước khi thanh toán cuối kỳ
    Mục tiêu: Giảm biến động chi phí tiền lương và giá thành sản phẩm.
    Thời gian: Áp dụng ngay trong kỳ kế toán tiếp theo.
    Chủ thể: Phòng kế toán và quản lý sản xuất.

  3. Tăng cường đào tạo, nâng cao trình độ kế toán tiền lương và pháp luật lao động cho nhân viên kế toán
    Mục tiêu: Nâng cao chất lượng công tác kế toán, đảm bảo tuân thủ pháp luật.
    Thời gian: Định kỳ hàng năm.
    Chủ thể: Ban lãnh đạo công ty phối hợp với các trung tâm đào tạo.

  4. Xây dựng phần mềm quản lý tiền lương tích hợp với hệ thống chấm công điện tử
    Mục tiêu: Tự động hóa quy trình tính lương, giảm sai sót và tăng hiệu quả quản lý.
    Thời gian: Nghiên cứu và triển khai trong 12 tháng tới.
    Chủ thể: Ban quản lý dự án công nghệ thông tin công ty.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp sản xuất
    Giúp hiểu rõ cơ chế tổ chức tiền lương và khấu trừ, từ đó xây dựng chính sách nhân sự phù hợp, nâng cao hiệu quả quản lý chi phí.

  2. Phòng kế toán và nhân sự
    Cung cấp hướng dẫn chi tiết về quy trình kế toán tiền lương, cách tính các khoản khấu trừ theo quy định pháp luật, giúp thực hiện công việc chính xác và hiệu quả.

  3. Sinh viên, nghiên cứu sinh chuyên ngành kế toán, quản trị nhân sự
    Là tài liệu tham khảo thực tiễn quý giá về áp dụng lý thuyết kế toán tiền lương trong doanh nghiệp sản xuất, hỗ trợ học tập và nghiên cứu.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước về lao động và thuế
    Tham khảo để đánh giá thực trạng áp dụng chính sách tiền lương, thuế thu nhập cá nhân và bảo hiểm xã hội tại doanh nghiệp, từ đó hoàn thiện chính sách quản lý.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tiền lương gross và net khác nhau như thế nào?
    Tiền lương gross là tổng thu nhập trước khi trừ các khoản bảo hiểm và thuế, còn tiền lương net là số tiền thực nhận sau khi đã khấu trừ các khoản này. Ví dụ, nhân viên có lương gross 10 triệu đồng, sau khi trừ bảo hiểm và thuế khoảng 1 triệu đồng thì lương net còn 9 triệu đồng.

  2. Các khoản khấu trừ bắt buộc gồm những gì?
    Bao gồm bảo hiểm xã hội (17,5% tổng lương do người sử dụng lao động và người lao động đóng), bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, và thuế thu nhập cá nhân theo biểu thuế lũy tiến từng phần.

  3. Làm thế nào để tính thuế thu nhập cá nhân cho nhân viên?
    Thuế được tính trên thu nhập chịu thuế sau khi trừ các khoản giảm trừ gia cảnh và bảo hiểm bắt buộc, áp dụng biểu thuế lũy tiến từng phần với các mức thuế từ 5% đến 35%.

  4. Tại sao cần khấu trừ tạm ứng tiền lương cho ngày nghỉ phép?
    Việc này giúp doanh nghiệp cân đối chi phí tiền lương hàng tháng, tránh tình trạng chi phí tăng đột biến khi nhân viên nghỉ phép nhiều, đồng thời đảm bảo tính chính xác trong kế toán chi phí sản xuất.

  5. Phương pháp tính lương theo sản phẩm có ưu nhược điểm gì?
    Ưu điểm là kích thích tăng năng suất lao động, khuyến khích sáng tạo. Nhược điểm là có thể dẫn đến chạy theo số lượng, bỏ qua chất lượng sản phẩm nếu không có kiểm soát chặt chẽ.

Kết luận

  • Tiền lương và khấu trừ tại Tien Dat Wood Technology Joint Stock Company được tổ chức bài bản, tuân thủ pháp luật và phù hợp với đặc thù sản xuất.
  • Hệ thống kế toán tiền lương tập trung, phân công rõ ràng giúp đảm bảo tính chính xác và kịp thời trong ghi nhận các khoản chi phí nhân sự.
  • Bảng chấm công hiện tại chưa phản ánh đầy đủ hiệu quả lao động, cần bổ sung hệ thống đánh giá chất lượng công việc.
  • Việc khấu trừ tạm ứng tiền lương cho ngày nghỉ phép chưa được thực hiện, gây biến động chi phí sản xuất.
  • Đề xuất triển khai hệ thống đánh giá KPI, áp dụng khấu trừ tạm ứng, nâng cao đào tạo kế toán và ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao hiệu quả quản lý tiền lương.

Tiếp theo, doanh nghiệp nên xây dựng kế hoạch chi tiết để triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời thường xuyên rà soát, cập nhật chính sách tiền lương phù hợp với sự phát triển của công ty và quy định pháp luật. Để biết thêm chi tiết và hỗ trợ tư vấn, quý độc giả có thể liên hệ trực tiếp với phòng kế toán hoặc phòng nhân sự của Tien Dat Wood Technology Joint Stock Company.