I. Hợp đồng kỳ hạn và hoán đổi ngoại tệ Tiểu luận chi tiết
Bài tiểu luận này đi sâu vào tìm hiểu về hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng hoán đổi ngoại tệ, hai loại hợp đồng phổ biến trên thị trường ngoại hối phi tập trung (OTC). Bài viết đi từ lịch sử hình thành, cơ sở lý thuyết, ưu nhược điểm, ứng dụng thực tiễn, so sánh hoạt động tại các ngân hàng Việt Nam và đưa ra một số mẫu hợp đồng của các ngân hàng.
1.1. Lịch sử hình thành
Hợp đồng kỳ hạn được cho là xuất hiện từ thị trường nông sản, đặc biệt là gạo ở Nhật Bản từ thế kỷ 17, nhằm giúp nông dân và thương lái giảm thiểu rủi ro do biến động giá. Hợp đồng hoán đổi ra đời muộn hơn, vào những năm 1960, chủ yếu để các công ty đa quốc gia vượt qua rào cản pháp lý trong hoạt động tài trợ vốn. Đến cuối thập niên 80, đầu 90, hợp đồng hoán đổi phát triển mạnh mẽ, trở thành công cụ quản lý rủi ro quan trọng trên thị trường vốn quốc tế.
1.2. Cơ sở lý thuyết
Hợp đồng kỳ hạn là thỏa thuận mua bán một lượng tài sản xác định ở thời điểm cụ thể trong tương lai với giá kỳ hạn đã được ấn định. Hợp đồng hoán đổi ngoại tệ là thỏa thuận mua bán cùng một lượng ngoại tệ ở hai thời điểm khác nhau với tỷ giá xác định tại thời điểm ký kết. Hợp đồng kỳ hạn ngoại hối là một dạng hợp đồng kỳ hạn, trong đó tài sản giao dịch là ngoại tệ.
1.3. Ưu nhược điểm và ứng dụng
Hợp đồng kỳ hạn có ưu điểm linh hoạt, đáp ứng nhu cầu đa dạng của hai bên, nhưng lại mang tính bắt buộc thực hiện. Hợp đồng hoán đổi giúp phòng ngừa rủi ro tỷ giá, cân đối thu chi ngoại tệ nhưng có thể khiến doanh nghiệp bỏ lỡ cơ hội kinh doanh nếu tỷ giá biến động ngược dự đoán. Cả hai loại hợp đồng này đều được ứng dụng trong bảo hiểm rủi ro tỷ giá, đầu cơ và giao dịch ngoại tệ.
1.4. Thực tiễn tại Việt Nam
Thị trường kỳ hạn tại Việt Nam chính thức hoạt động từ năm 1999. Sau nhiều lần điều chỉnh, đến nay, hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng hoán đổi đã trở nên linh hoạt hơn, phù hợp với biến động thị trường. Tuy nhiên, hoạt động đầu cơ sử dụng hai loại hợp đồng này vẫn bị kiểm soát chặt chẽ. Các ngân hàng thương mại Việt Nam như Agribank, Eximbank đều cung cấp dịch vụ giao dịch kỳ hạn và hoán đổi ngoại tệ, với một số điểm khác biệt trong điều khoản cụ thể.
