Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam phát triển mạnh mẽ và hội nhập quốc tế sâu rộng, ngành xây dựng đóng vai trò then chốt trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tốc độ xây dựng các công trình dân dụng, công nghiệp và hạ tầng giao thông tăng nhanh, với nhiều dự án quy mô lớn như các tòa nhà cao tầng trên 70 tầng, cầu dây văng hiện đại như cầu Mỹ Thuận, Cần Thơ, Nhật Tân. Tuy nhiên, chất lượng công trình xây dựng vẫn là vấn đề bức xúc, đặc biệt là công tác giám sát chất lượng thi công tại hiện trường. Theo ước tính, tỷ lệ công trình xây dựng không đảm bảo chất lượng còn khá cao, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến an toàn, mỹ quan đô thị và hiệu quả đầu tư.

Luận văn tập trung nghiên cứu công tác tư vấn giám sát chất lượng công trình xây dựng tại Công ty Cổ phần Tư vấn Xây dựng Nhật Hòa trong giai đoạn 2012-2016. Mục tiêu chính là đánh giá thực trạng công tác tư vấn giám sát, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ tư vấn giám sát, góp phần nâng cao chất lượng công trình xây dựng. Phạm vi nghiên cứu bao gồm các công trình do Công ty Nhật Hòa thực hiện tư vấn giám sát trên toàn quốc, với trọng tâm là các dự án tiêu biểu trong lĩnh vực xây dựng dân dụng, công nghiệp và giao thông vận tải.

Nghiên cứu có ý nghĩa thiết thực trong việc nâng cao hiệu quả quản lý chất lượng công trình, giảm thiểu rủi ro kỹ thuật và kinh tế, đồng thời góp phần phát triển bền vững ngành xây dựng Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và áp dụng các tiêu chuẩn quản lý chất lượng tiên tiến.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý chất lượng công trình xây dựng, tập trung vào ba khái niệm chính:

  1. Tư vấn giám sát xây dựng: Là hoạt động kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo và đánh giá công việc thi công xây dựng nhằm đảm bảo công trình thực hiện đúng thiết kế, tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định pháp luật. Tư vấn giám sát là cầu nối giữa chủ đầu tư, nhà thầu thiết kế và nhà thầu thi công, đảm bảo chất lượng và tiến độ dự án.

  2. Quản lý chất lượng công trình xây dựng: Bao gồm các quy trình kiểm soát chất lượng vật liệu, biện pháp thi công, nghiệm thu từng giai đoạn và toàn bộ công trình. Quản lý chất lượng dựa trên hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng quốc gia và quốc tế, đồng thời áp dụng các hệ thống quản lý chất lượng như ISO 9001.

  3. Khung pháp lý và tiêu chuẩn kỹ thuật: Luật Xây dựng 2014 cùng các nghị định, thông tư hướng dẫn là cơ sở pháp lý quan trọng cho hoạt động tư vấn giám sát. Các tiêu chuẩn xây dựng và quy chuẩn kỹ thuật được áp dụng xuyên suốt quá trình thi công nhằm đảm bảo an toàn, bền vững và hiệu quả công trình.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn sử dụng phương pháp nghiên cứu hỗn hợp, kết hợp giữa thu thập dữ liệu định lượng và phân tích định tính:

  • Nguồn dữ liệu: Bao gồm số liệu tài chính, nhân sự, báo cáo hoạt động tư vấn giám sát của Công ty Nhật Hòa giai đoạn 2012-2016; các văn bản pháp luật, tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan; khảo sát, phỏng vấn chuyên gia và cán bộ công ty.

  • Phương pháp phân tích: Sử dụng thống kê mô tả để đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh và nhân sự; phân tích SWOT để nhận diện điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức trong công tác tư vấn giám sát; so sánh với các mô hình giám sát chất lượng công trình của một số quốc gia phát triển.

  • Timeline nghiên cứu: Thu thập và xử lý dữ liệu trong 6 tháng, từ tháng 1 đến tháng 6 năm 2017; phân tích và đề xuất giải pháp trong 3 tháng tiếp theo; hoàn thiện luận văn vào tháng 9 năm 2017.

Phương pháp nghiên cứu đảm bảo tính khách quan, khoa học và thực tiễn, giúp đưa ra các giải pháp khả thi, phù hợp với điều kiện hoạt động của Công ty Nhật Hòa và thị trường xây dựng Việt Nam.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tình hình hoạt động kinh doanh ổn định và tăng trưởng: Doanh thu Công ty Nhật Hòa tăng từ 8,918 triệu đồng năm 2013 lên 20,483 triệu đồng năm 2015, tương đương mức tăng 130%. Trong đó, doanh thu từ mảng tư vấn giám sát chiếm khoảng 60% tổng doanh thu, là nguồn thu chính và tăng trưởng ổn định nhất qua các năm.

  2. Nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao nhưng còn trẻ và thiếu kinh nghiệm: Công ty có 50 cán bộ chuyên môn, trong đó 24% có trình độ trên đại học và 60% có trình độ đại học. Đội ngũ kỹ sư, kiến trúc sư chủ yếu trong độ tuổi 24-38, năng động và sáng tạo nhưng kinh nghiệm thực tế còn hạn chế.

  3. Công tác tư vấn giám sát còn tồn tại hạn chế: Qua đánh giá thực trạng, công tác giám sát chất lượng thi công tại công ty còn mang tính hình thức, chưa thực sự phát huy hiệu quả kiểm soát chất lượng toàn diện. Một số sai sót kỹ thuật và vi phạm quy trình thi công vẫn xảy ra, ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng công trình.

  4. Áp dụng quy trình và tiêu chuẩn chưa đồng bộ: Việc áp dụng các quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng và quy trình giám sát chưa được thực hiện nghiêm ngặt và đồng bộ trên tất cả các dự án. Điều này dẫn đến sự không nhất quán trong chất lượng dịch vụ tư vấn giám sát.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các hạn chế trên xuất phát từ nguồn nhân lực còn non trẻ, thiếu kinh nghiệm thực tế và chưa được đào tạo bài bản về kỹ năng giám sát chuyên sâu. Bên cạnh đó, quy trình tư vấn giám sát chưa được chuẩn hóa và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 9001 một cách toàn diện.

So sánh với các mô hình giám sát chất lượng công trình ở các nước phát triển như Pháp, Mỹ, Liên bang Nga và Singapore cho thấy, việc xây dựng hệ thống pháp lý chặt chẽ, áp dụng bảo hiểm bắt buộc và yêu cầu cao về năng lực kỹ sư giám sát là yếu tố then chốt giúp nâng cao chất lượng công trình. Ví dụ, tại Pháp, chi phí kiểm tra chất lượng chiếm khoảng 2% tổng giá thành dự án và có sự tham gia của các công ty kiểm tra độc lập được Chính phủ công nhận.

Việc áp dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật và quy trình giám sát đồng bộ không chỉ giúp giảm thiểu sai sót kỹ thuật mà còn nâng cao uy tín và năng lực cạnh tranh của công ty trên thị trường trong nước và quốc tế. Do đó, hoàn thiện công tác tư vấn giám sát là yêu cầu cấp thiết để đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững của ngành xây dựng Việt Nam.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao chất lượng tuyển dụng nhân sự tư vấn giám sát

    • Thực hiện tuyển chọn kỹ sư tư vấn có trình độ chuyên môn cao, ưu tiên ứng viên có kinh nghiệm thực tế và chứng chỉ hành nghề phù hợp.
    • Mục tiêu: Tăng tỷ lệ nhân sự có chứng chỉ hành nghề lên 80% trong vòng 2 năm.
    • Chủ thể thực hiện: Phòng nhân sự phối hợp với Ban lãnh đạo công ty.

  2. Tăng cường đào tạo và nâng cao trình độ chuyên môn

    • Tổ chức các khóa đào tạo chuyên sâu về kỹ năng giám sát, cập nhật quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng và pháp luật liên quan.
    • Mục tiêu: 100% kỹ sư tư vấn tham gia đào tạo định kỳ hàng năm.
    • Chủ thể thực hiện: Phòng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực.

  3. Thành lập Phòng quản lý kỹ thuật chuyên trách

    • Xây dựng bộ phận chuyên trách quản lý kỹ thuật, giám sát quy trình và chất lượng công tác tư vấn giám sát.
    • Mục tiêu: Hoàn thành thành lập và vận hành phòng ban trong 6 tháng tới.
    • Chủ thể thực hiện: Ban Giám đốc công ty.

  4. Hoàn thiện quy trình tư vấn giám sát và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001

    • Xây dựng và chuẩn hóa quy trình tư vấn giám sát theo tiêu chuẩn quốc tế, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001 để kiểm soát chặt chẽ các khâu.
    • Mục tiêu: Đạt chứng nhận ISO 9001 trong vòng 1 năm.
    • Chủ thể thực hiện: Phòng Quản lý chất lượng phối hợp với tư vấn bên ngoài.

  5. Thực hiện phân hạng kỹ sư tư vấn trong công ty

    • Xây dựng tiêu chuẩn phân hạng kỹ sư tư vấn dựa trên trình độ, kinh nghiệm và năng lực thực tế để phân công công việc phù hợp.
    • Mục tiêu: Hoàn thiện hệ thống phân hạng trong 9 tháng.
    • Chủ thể thực hiện: Phòng nhân sự và Phòng kỹ thuật.

Các giải pháp trên cần được triển khai đồng bộ, có sự giám sát và đánh giá thường xuyên để đảm bảo hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng công trình xây dựng và uy tín của Công ty Nhật Hòa trên thị trường.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Các công ty tư vấn xây dựng và giám sát thi công

    • Lợi ích: Áp dụng các giải pháp nâng cao chất lượng tư vấn giám sát, cải thiện quy trình làm việc và phát triển nguồn nhân lực.
    • Use case: Công ty muốn chuẩn hóa quy trình giám sát và nâng cao năng lực đội ngũ kỹ sư.

  2. Chủ đầu tư và Ban quản lý dự án

    • Lợi ích: Hiểu rõ vai trò và tầm quan trọng của tư vấn giám sát trong quản lý chất lượng công trình, từ đó lựa chọn đối tác tư vấn phù hợp.
    • Use case: Chủ đầu tư đánh giá năng lực tư vấn giám sát để đảm bảo chất lượng dự án.

  3. Cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng

    • Lợi ích: Tham khảo thực trạng và đề xuất hoàn thiện công tác giám sát chất lượng xây dựng, phục vụ công tác xây dựng chính sách và quy định pháp luật.
    • Use case: Cơ quan xây dựng ban hành các quy định mới về năng lực tư vấn giám sát.

  4. Sinh viên, nghiên cứu sinh và chuyên gia trong lĩnh vực quản lý xây dựng

    • Lợi ích: Nắm bắt kiến thức chuyên sâu về tư vấn giám sát, phương pháp nghiên cứu và thực tiễn áp dụng tại doanh nghiệp.
    • Use case: Tham khảo luận văn để phát triển đề tài nghiên cứu hoặc luận án chuyên ngành.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tư vấn giám sát xây dựng là gì và vai trò của nó trong dự án?
    Tư vấn giám sát là hoạt động kiểm tra, đánh giá và giám sát thi công xây dựng nhằm đảm bảo công trình thực hiện đúng thiết kế, tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định pháp luật. Vai trò của tư vấn giám sát là bảo vệ quyền lợi chủ đầu tư, nâng cao chất lượng và tiến độ dự án, giảm thiểu rủi ro kỹ thuật và kinh tế.

  2. Những điều kiện năng lực nào cần có để trở thành kỹ sư tư vấn giám sát?
    Kỹ sư tư vấn giám sát cần có trình độ đại học chuyên ngành phù hợp, kinh nghiệm thực tế từ 3 đến 7 năm tùy hạng chứng chỉ hành nghề, đạt yêu cầu sát hạch về kiến thức pháp luật và kỹ thuật, đồng thời có phẩm chất đạo đức nghề nghiệp và sức khỏe tốt.

  3. Công ty Nhật Hòa đã đạt được những thành tựu gì trong công tác tư vấn giám sát?
    Công ty đã tăng trưởng doanh thu ổn định, với mảng tư vấn giám sát chiếm khoảng 60% tổng doanh thu. Đội ngũ kỹ sư trẻ, năng động và có trình độ chuyên môn cao đã tham gia nhiều dự án lớn trên toàn quốc và khu vực Đông Nam Á, tạo dựng uy tín và thương hiệu vững chắc.

  4. Những khó khăn chính trong công tác tư vấn giám sát hiện nay là gì?
    Khó khăn bao gồm nguồn nhân lực còn thiếu kinh nghiệm, quy trình giám sát chưa chuẩn hóa, áp dụng tiêu chuẩn chưa đồng bộ, và hạn chế trong việc cập nhật công nghệ, phương pháp quản lý chất lượng hiện đại.

  5. Làm thế nào để nâng cao hiệu quả công tác tư vấn giám sát tại các công ty tư vấn xây dựng?
    Cần nâng cao chất lượng tuyển dụng, đào tạo chuyên môn thường xuyên, hoàn thiện quy trình giám sát theo tiêu chuẩn quốc tế, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001, và xây dựng hệ thống phân hạng kỹ sư tư vấn để phân công công việc phù hợp.

Kết luận

  • Công tác tư vấn giám sát chất lượng công trình xây dựng là yếu tố then chốt quyết định chất lượng và hiệu quả dự án xây dựng tại Việt Nam.
  • Công ty Cổ phần Tư vấn Xây dựng Nhật Hòa đã có bước phát triển ổn định với doanh thu tăng trưởng trên 130% trong giai đoạn 2013-2015, trong đó tư vấn giám sát chiếm tỷ trọng lớn nhất.
  • Nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao nhưng còn trẻ và thiếu kinh nghiệm thực tế, cùng với quy trình giám sát chưa đồng bộ là những hạn chế cần khắc phục.
  • Đề xuất các giải pháp nâng cao chất lượng tuyển dụng, đào tạo, hoàn thiện quy trình và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001 nhằm nâng cao hiệu quả công tác tư vấn giám sát.
  • Tiếp tục nghiên cứu, triển khai các giải pháp trong giai đoạn 2018-2020 để nâng cao năng lực cạnh tranh và uy tín của công ty trên thị trường trong nước và quốc tế.

Call-to-action: Các doanh nghiệp tư vấn xây dựng và các chủ đầu tư nên tham khảo và áp dụng các giải pháp được đề xuất nhằm nâng cao chất lượng công tác tư vấn giám sát, góp phần xây dựng những công trình bền vững, an toàn và hiệu quả kinh tế cao.