Tổng quan nghiên cứu

Ngành xây dựng công trình giao thông đóng vai trò trọng yếu trong phát triển kinh tế - xã hội, góp phần nâng cao cơ sở hạ tầng và tạo tiền đề cho công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Theo Chiến lược phát triển giao thông vận tải đến năm 2020, giao thông vận tải được xem là một trong ba khâu đột phá ưu tiên đầu tư phát triển với tốc độ nhanh và bền vững. Tuy nhiên, công tác quản lý thi công xây dựng công trình giao thông tại các doanh nghiệp còn tồn tại nhiều hạn chế như tiến độ thi công kéo dài, chất lượng công trình chưa đảm bảo, mất an toàn lao động và hiệu quả kinh tế thấp, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả vốn đầu tư của Nhà nước.

Luận văn tập trung nghiên cứu công tác quản lý thi công xây dựng công trình giao thông tại Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng Nhơn Thành, một doanh nghiệp có quy mô lớn tại tỉnh Đồng Nai, hoạt động chủ yếu trong lĩnh vực xây dựng các công trình giao thông. Nghiên cứu nhằm hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý thi công, đánh giá thực trạng công tác quản lý thi công tại công ty trong giai đoạn 2014-2016, đồng thời đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thi công, đảm bảo tiến độ, chất lượng và an toàn lao động.

Phạm vi nghiên cứu tập trung vào công tác quản lý thi công xây dựng công trình giao thông tại Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng Nhơn Thành, với mục tiêu cụ thể là hoàn thiện các quy trình quản lý thi công, nâng cao năng lực quản lý và phối hợp giữa các phòng ban, góp phần tăng giá trị sản lượng và doanh thu của công ty. Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững của doanh nghiệp xây dựng giao thông.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình quản lý thi công xây dựng công trình giao thông, bao gồm:

  • Lý thuyết quản lý thi công xây dựng: Quản lý thi công là quá trình phân chia và tổ chức các hoạt động thi công nhằm đảm bảo tiến độ, chất lượng, an toàn và hiệu quả kinh tế. Quản lý thi công bao gồm các nội dung chính như quản lý chất lượng, tiến độ, khối lượng, chi phí và hợp đồng xây dựng.

  • Mô hình quản lý chất lượng công trình: Hệ thống đảm bảo chất lượng công trình bao gồm lập kế hoạch kiểm soát chất lượng, kiểm định vật liệu, thiết bị, biện pháp thi công và kiểm soát các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng như con người, nguyên vật liệu, máy móc, phương pháp và môi trường.

  • Mô hình quản lý tiến độ thi công: Lập kế hoạch tiến độ thi công dựa trên phân tích công nghệ xây dựng, xác định danh mục công việc, khối lượng, biện pháp kỹ thuật, chi phí và thời gian thực hiện. Tiến độ thi công được thể hiện bằng sơ đồ mạng hoặc sơ đồ ngang nhằm điều phối nguồn lực hiệu quả.

  • Mô hình tổ chức quản lý thi công: Cơ cấu tổ chức quản lý thi công gồm hai dạng chính là cơ cấu chức năng và cơ cấu dự án, mỗi loại có ưu nhược điểm riêng phù hợp với quy mô và tính chất dự án.

Các khái niệm chuyên ngành quan trọng được sử dụng gồm: quản lý thi công, chất lượng công trình, tiến độ thi công, khối lượng thi công, chi phí đầu tư xây dựng, hợp đồng xây dựng, an toàn lao động và bảo vệ môi trường thi công.

Phương pháp nghiên cứu

Luận văn áp dụng phương pháp nghiên cứu kết hợp giữa phương pháp luận duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, sử dụng các phương pháp thống kê, so sánh, phân tích tổng hợp để đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp.

  • Nguồn dữ liệu: Dữ liệu thu thập từ báo cáo sản xuất kinh doanh, hồ sơ quản lý thi công, hợp đồng xây dựng, kế hoạch tiến độ và các tài liệu nội bộ của Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng Nhơn Thành giai đoạn 2014-2016.

  • Phương pháp phân tích: Phân tích định lượng dựa trên số liệu về giá trị sản lượng, doanh thu, tiến độ thi công, khối lượng thi công và chi phí đầu tư. Phân tích định tính thông qua khảo sát, phỏng vấn cán bộ quản lý và nhân viên công ty để đánh giá các mặt tích cực và hạn chế trong công tác quản lý thi công.

  • Timeline nghiên cứu: Nghiên cứu được thực hiện trong năm 2017, tập trung phân tích dữ liệu giai đoạn 2014-2016, đồng thời khảo sát thực trạng và đề xuất giải pháp hoàn thiện công tác quản lý thi công tại công ty.

Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm toàn bộ các dự án thi công giao thông do công ty thực hiện trong giai đoạn trên, cùng với đội ngũ quản lý và nhân viên liên quan trực tiếp đến công tác thi công.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Thực trạng quản lý chất lượng công trình: Công ty đã xây dựng hệ thống quản lý chất lượng theo quy định pháp luật, tuy nhiên việc kiểm soát nguyên vật liệu và biện pháp thi công còn chưa đồng bộ. Tỷ lệ công trình đạt chuẩn chất lượng khoảng 85%, còn tồn tại 15% công trình có sai sót nhỏ cần khắc phục.

  2. Quản lý tiến độ thi công: Tiến độ thi công các dự án trong giai đoạn 2014-2016 có sự chênh lệch so với kế hoạch từ 5-12%. Một số dự án bị chậm tiến độ do ảnh hưởng của điều kiện thời tiết và giải phóng mặt bằng. Tỷ lệ dự án hoàn thành đúng hạn đạt khoảng 70%.

  3. Quản lý khối lượng và chi phí thi công: Việc quản lý khối lượng thi công được thực hiện theo quy trình, tuy nhiên có hiện tượng phát sinh khối lượng ngoài hợp đồng chiếm khoảng 8-10% tổng khối lượng, gây khó khăn trong thanh toán và quyết toán. Chi phí đầu tư xây dựng có xu hướng tăng nhẹ qua các năm, nhưng vẫn trong giới hạn dự toán.

  4. Quản lý hợp đồng xây dựng: Công tác quản lý hợp đồng được chú trọng, tuy nhiên còn tồn tại một số bất cập trong việc điều chỉnh hợp đồng và xử lý phát sinh, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh tế của dự án. Tỷ lệ hợp đồng điều chỉnh chiếm khoảng 15% tổng số hợp đồng ký kết.

  5. An toàn lao động và bảo vệ môi trường: Công ty đã triển khai các biện pháp an toàn lao động và bảo vệ môi trường theo quy định, tuy nhiên vẫn còn một số vi phạm nhỏ về an toàn lao động trên công trường, tỷ lệ tai nạn lao động giảm 20% so với giai đoạn trước đó nhưng chưa đạt mục tiêu đề ra.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của các tồn tại trong quản lý thi công là do sự phối hợp chưa chặt chẽ giữa các phòng ban, năng lực quản lý của một số cán bộ chưa đồng đều, cùng với ảnh hưởng của các yếu tố khách quan như thời tiết, giải phóng mặt bằng và nguồn lực tài chính hạn chế. So sánh với các nghiên cứu trong ngành xây dựng giao thông, kết quả cho thấy mức độ hoàn thiện quản lý của công ty tương đối tốt nhưng vẫn cần cải thiện để nâng cao hiệu quả.

Việc trình bày dữ liệu qua các biểu đồ tiến độ thi công, biểu đồ tỷ lệ công trình đạt chất lượng và biểu đồ chi phí đầu tư qua các năm sẽ giúp minh họa rõ nét hơn các vấn đề và xu hướng phát triển. Bảng tổng hợp khối lượng phát sinh và điều chỉnh hợp đồng cũng là công cụ hữu ích để đánh giá hiệu quả quản lý hợp đồng.

Ý nghĩa của nghiên cứu là cung cấp cơ sở khoa học và thực tiễn để công ty hoàn thiện công tác quản lý thi công, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm thiểu rủi ro và tăng hiệu quả đầu tư xây dựng công trình giao thông.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện năng lực và công tác quản lý Ban chỉ huy công trường: Tổ chức đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng quản lý cho chỉ huy trưởng công trường; xây dựng tiêu chuẩn chức danh rõ ràng; tổ chức lại các công trường theo hướng chuyên nghiệp, hiệu quả. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng. Chủ thể: Ban lãnh đạo công ty phối hợp phòng nhân sự.

  2. Nâng cao hiệu quả sử dụng máy móc thiết bị thi công: Xây dựng kế hoạch bảo trì, bảo dưỡng định kỳ; áp dụng công nghệ quản lý thiết bị hiện đại; tối ưu hóa phân bổ máy móc theo tiến độ thi công. Thời gian thực hiện: 6 tháng. Chủ thể: Phòng thiết bị vật tư và Ban chỉ huy công trường.

  3. Hoàn thiện cơ chế phối hợp giữa các phòng nghiệp vụ với công trường: Thiết lập kênh thông tin liên lạc hiệu quả giữa phòng kỹ thuật dự án, phòng kinh doanh và công trường; tổ chức các cuộc họp định kỳ để cập nhật tiến độ, xử lý vướng mắc kịp thời. Thời gian thực hiện: 3-6 tháng. Chủ thể: Ban giám đốc và các phòng ban liên quan.

  4. Hoàn thiện công tác quản lý chất lượng, tiến độ, khối lượng và chi phí thi công: Áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế; sử dụng phần mềm quản lý tiến độ và chi phí; tăng cường kiểm tra, giám sát thi công; xây dựng quy trình xử lý phát sinh hợp đồng minh bạch. Thời gian thực hiện: 12 tháng. Chủ thể: Phòng kỹ thuật dự án, phòng tài chính kế toán và Ban chỉ huy công trường.

  5. Tăng cường công tác quản lý an toàn lao động và bảo vệ môi trường: Đào tạo nâng cao nhận thức an toàn cho công nhân; thực hiện nghiêm túc các biện pháp bảo hộ lao động; kiểm soát ô nhiễm môi trường thi công; xây dựng quy chế khen thưởng và xử lý vi phạm. Thời gian thực hiện: liên tục. Chủ thể: Ban chỉ huy công trường và phòng kỹ thuật dự án.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý doanh nghiệp xây dựng giao thông: Nghiên cứu giúp nâng cao hiệu quả quản lý thi công, tối ưu hóa nguồn lực và tăng cường năng lực cạnh tranh trên thị trường.

  2. Cán bộ kỹ thuật và chỉ huy trưởng công trường: Áp dụng các giải pháp quản lý tiến độ, chất lượng và an toàn lao động để nâng cao hiệu quả thi công và giảm thiểu rủi ro.

  3. Phòng kỹ thuật dự án và phòng kinh doanh các công ty xây dựng: Tham khảo để cải thiện quy trình phối hợp, quản lý hợp đồng và xử lý phát sinh trong thi công xây dựng.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý xây dựng, kinh tế xây dựng: Tài liệu tham khảo bổ ích về lý thuyết và thực tiễn quản lý thi công công trình giao thông, phục vụ nghiên cứu và học tập chuyên sâu.

Câu hỏi thường gặp

  1. Quản lý thi công xây dựng công trình giao thông gồm những nội dung chính nào?
    Quản lý thi công bao gồm quản lý chất lượng, tiến độ, khối lượng, chi phí và hợp đồng xây dựng. Mỗi nội dung đều có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo công trình hoàn thành đúng yêu cầu kỹ thuật, tiến độ và hiệu quả kinh tế.

  2. Làm thế nào để lập kế hoạch tiến độ thi công hiệu quả?
    Kế hoạch tiến độ được lập dựa trên phân tích công nghệ xây dựng, xác định danh mục công việc, khối lượng, biện pháp kỹ thuật và thời gian thực hiện. Sử dụng sơ đồ mạng hoặc sơ đồ ngang để điều phối nguồn lực và theo dõi tiến độ.

  3. Cơ cấu tổ chức quản lý thi công dạng chức năng và dạng dự án khác nhau như thế nào?
    Cơ cấu chức năng phân chia theo chuyên môn, phù hợp với dự án nhỏ, có ưu điểm về chuyên môn hóa nhưng khó khăn trong phối hợp. Cơ cấu dự án có đội ngũ độc lập, giám đốc dự án có quyền tập trung, phù hợp với dự án lớn, yêu cầu thời gian cấp bách.

  4. Những yếu tố nào ảnh hưởng đến chất lượng công trình thi công?
    Chất lượng bị ảnh hưởng bởi con người, nguyên vật liệu, máy móc thiết bị, phương pháp thi công và môi trường thi công. Kiểm soát chặt chẽ các yếu tố này giúp nâng cao chất lượng công trình.

  5. Công tác an toàn lao động và bảo vệ môi trường được thực hiện như thế nào trên công trường?
    Bao gồm lập thiết kế biện pháp an toàn, huấn luyện công nhân, trang bị bảo hộ lao động, kiểm tra giám sát thường xuyên, thực hiện các biện pháp chống bụi, chống ồn, xử lý phế thải và bảo vệ môi trường xung quanh công trường.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và đánh giá thực trạng công tác quản lý thi công xây dựng công trình giao thông tại Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng Nhơn Thành trong giai đoạn 2014-2016.
  • Phát hiện các tồn tại về tiến độ thi công, chất lượng công trình, quản lý khối lượng, chi phí và an toàn lao động, ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư và uy tín doanh nghiệp.
  • Đề xuất các giải pháp hoàn thiện năng lực quản lý, phối hợp giữa các phòng ban, nâng cao hiệu quả sử dụng máy móc thiết bị, quản lý chất lượng, tiến độ và an toàn lao động.
  • Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững của doanh nghiệp xây dựng giao thông.
  • Khuyến nghị công ty triển khai các giải pháp trong vòng 6-12 tháng, đồng thời tiếp tục theo dõi, đánh giá và điều chỉnh để đạt hiệu quả tối ưu.

Quý độc giả và các nhà quản lý trong ngành xây dựng giao thông được khuyến khích áp dụng các kết quả và giải pháp nghiên cứu nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thi công, góp phần phát triển ngành xây dựng công trình giao thông bền vững.