Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt của ngành bán lẻ điện tử tại Việt Nam, việc hoàn thiện công tác đào tạo nguồn nhân lực bán hàng trở thành yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững. Công ty TNHH Samsung Electronics Việt Nam khu vực Quảng Ninh, với thị phần đạt 52% tại địa phương theo số liệu từ GFK Asia năm 2020, là một trong những doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực điện lạnh và điện tử tiêu dùng. Tuy nhiên, công tác đào tạo nhân lực bán hàng tại công ty còn tồn tại nhiều hạn chế như chưa có quy chuẩn hệ thống, phương pháp đánh giá hiệu quả chưa đồng bộ và chưa thực sự thực tiễn.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là phân tích thực trạng công tác đào tạo nhân lực bán hàng tại Công ty TNHH Samsung Electronics Việt Nam khu vực Quảng Ninh trong giai đoạn 2018-2022, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, góp phần thúc đẩy kết quả kinh doanh trong giai đoạn 2023-2027. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động đào tạo nhân lực bán hàng tại khu vực Quảng Ninh, với dữ liệu thu thập từ báo cáo nội bộ và khảo sát thực tế tại công ty.

Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho công tác đào tạo nhân lực bán hàng trong doanh nghiệp bán lẻ điện tử, đồng thời hỗ trợ công ty duy trì vị trí dẫn đầu thị trường và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh thông qua phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết quản trị nguồn nhân lực và mô hình đào tạo nhân lực bán hàng trong doanh nghiệp bán lẻ. Lý thuyết quản trị nguồn nhân lực nhấn mạnh vai trò của đào tạo trong việc nâng cao năng lực, kỹ năng và thái độ làm việc của nhân viên, từ đó góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Mô hình đào tạo nhân lực bán hàng tập trung vào các khái niệm chính như: xác định nhu cầu đào tạo, xây dựng kế hoạch đào tạo, triển khai đào tạo và đánh giá kết quả đào tạo.

Ba khái niệm trọng tâm được sử dụng trong nghiên cứu gồm:

  • Nhân lực bán hàng: lực lượng trực tiếp thực hiện các hoạt động bán hàng, tư vấn và duy trì mối quan hệ với khách hàng.
  • Đào tạo nhân lực bán hàng: quá trình cung cấp kiến thức, kỹ năng và thái độ cần thiết để nhân viên bán hàng thực hiện hiệu quả công việc.
  • Hiệu quả đào tạo: mức độ cải thiện năng lực và kết quả công việc của nhân viên sau khi tham gia các chương trình đào tạo.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp định tính và định lượng, thu thập dữ liệu sơ cấp và thứ cấp. Dữ liệu sơ cấp được thu thập qua khảo sát bảng hỏi trực tuyến với hơn 300 nhân viên bán hàng tại công ty, sử dụng công cụ Microsoft Excel 2019 để xử lý và phân tích. Dữ liệu thứ cấp bao gồm báo cáo nội bộ, tài liệu đào tạo và các số liệu thống kê giai đoạn 2018-2022.

Cỡ mẫu khảo sát là 379 nhân viên bán hàng, được chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên có chủ đích nhằm đảm bảo tính đại diện cho các nhóm tuổi, trình độ và thâm niên khác nhau. Phân tích dữ liệu sử dụng các phương pháp thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ phần trăm và phân tích tổng hợp nhằm đánh giá thực trạng và xác định các yếu tố ảnh hưởng đến công tác đào tạo.

Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 1/2023 đến tháng 12/2023, bao gồm các bước: xây dựng khung lý thuyết, thu thập dữ liệu, phân tích kết quả và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng nhân lực bán hàng và doanh thu: Giai đoạn 2018-2022, số lượng nhân viên bán hàng tăng từ 303 lên 379 người, tương đương mức tăng 25%. Doanh thu công ty tăng trưởng 9,06% năm 2019 nhưng chịu ảnh hưởng tiêu cực bởi đại dịch Covid-19 với mức giảm nhẹ 0,21% năm 2020. Thu nhập bình quân nhân viên bán hàng dao động quanh mức 12-15 triệu đồng/tháng.

  2. Cơ cấu nhân lực trẻ và trình độ học vấn chưa cao: 55% nhân viên bán hàng thuộc nhóm tuổi 26-30, 60% có trình độ trung học phổ thông, chỉ 13% có trình độ đại học trở lên. Điều này đặt ra yêu cầu cao về công tác đào tạo để nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng mềm.

  3. Phương pháp đào tạo chưa đồng bộ và hiệu quả chưa cao: 47% nhân viên đánh giá các phương pháp đào tạo hiện tại chưa phù hợp với nhu cầu thực tế công việc. Quy trình đào tạo chưa được hệ thống hóa, thiếu sự đánh giá kết quả đào tạo một cách toàn diện và liên tục.

  4. Yếu tố ảnh hưởng đến đào tạo: Chiến lược kinh doanh, quan điểm của nhà quản trị, chất lượng bộ phận đào tạo và cơ sở vật chất là những yếu tố nội bộ quan trọng. Ngoài ra, sự cạnh tranh từ đối thủ và yêu cầu ngày càng cao của khách hàng cũng tác động mạnh đến hiệu quả đào tạo.

Thảo luận kết quả

Kết quả cho thấy công ty đã có sự đầu tư tăng cường nhân lực bán hàng nhằm giữ vững vị trí thị trường, tuy nhiên, chất lượng nguồn nhân lực chưa đồng đều do trình độ học vấn và kỹ năng còn hạn chế. Việc áp dụng các phương pháp đào tạo truyền thống chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển kỹ năng mềm và kiến thức chuyên sâu trong môi trường kinh doanh hiện đại.

So sánh với các nghiên cứu quốc tế như Apple và Unilever, công ty cần chú trọng hơn vào việc xây dựng môi trường đào tạo hiện đại, ứng dụng công nghệ thông tin và đánh giá hiệu quả đào tạo dựa trên dữ liệu thực tế. Việc thiếu sự hệ thống hóa trong quy trình đào tạo và đánh giá kết quả là nguyên nhân chính dẫn đến hiệu quả đào tạo chưa cao, ảnh hưởng đến năng suất và doanh số bán hàng.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng nhân lực và doanh thu, bảng phân tích cơ cấu nhân lực theo độ tuổi và trình độ, cũng như biểu đồ đánh giá mức độ hài lòng về phương pháp đào tạo hiện tại.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Xác định nhu cầu đào tạo chính xác và định kỳ: Thiết lập hệ thống phân tích nhu cầu đào tạo dựa trên tiêu chuẩn công việc và đánh giá năng lực nhân viên hàng quý. Chủ thể thực hiện: Phòng Nhân sự phối hợp Phòng Kinh doanh. Thời gian: Triển khai từ quý 1/2023.

  2. Xây dựng chương trình đào tạo đa dạng, ứng dụng công nghệ: Phát triển các khóa đào tạo trực tuyến kết hợp đào tạo thực hành tại chỗ, tập trung vào kỹ năng giao tiếp, đàm phán và kiến thức sản phẩm. Chủ thể: Phòng Đào tạo và Đối tác đào tạo. Thời gian: 2023-2024.

  3. Đánh giá hiệu quả đào tạo toàn diện và liên tục: Áp dụng các công cụ đánh giá kết quả học tập và hiệu quả công việc sau đào tạo, sử dụng dữ liệu để điều chỉnh chương trình đào tạo phù hợp. Chủ thể: Phòng Nhân sự và Quản lý trực tiếp. Thời gian: Bắt đầu từ quý 2/2023.

  4. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất và công nghệ hỗ trợ đào tạo: Nâng cấp phòng học, trang thiết bị và phần mềm quản lý đào tạo nhằm tạo môi trường học tập hiện đại, thuận tiện cho nhân viên. Chủ thể: Ban Giám đốc và Phòng Hành chính. Thời gian: 2023-2025.

  5. Xây dựng chính sách khuyến khích và đãi ngộ nhân viên sau đào tạo: Thiết kế các chính sách thưởng, thăng tiến dựa trên kết quả đào tạo và hiệu quả công việc nhằm giữ chân nhân lực chất lượng cao. Chủ thể: Ban Lãnh đạo và Phòng Nhân sự. Thời gian: 2023-2027.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo doanh nghiệp bán lẻ điện tử: Nhận diện các yếu tố ảnh hưởng đến đào tạo nhân lực bán hàng và áp dụng giải pháp nâng cao hiệu quả đào tạo nhằm tăng trưởng doanh thu.

  2. Phòng nhân sự và đào tạo: Áp dụng mô hình và quy trình đào tạo được đề xuất để xây dựng chương trình đào tạo phù hợp với đặc thù nhân lực và chiến lược công ty.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Quản trị Kinh doanh: Tham khảo cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu thực tiễn về đào tạo nhân lực bán hàng trong doanh nghiệp bán lẻ.

  4. Các công ty trong ngành bán lẻ và điện tử tiêu dùng: Học hỏi kinh nghiệm và bài học từ thực trạng và giải pháp đào tạo tại Samsung Electronics Việt Nam khu vực Quảng Ninh để áp dụng cho doanh nghiệp mình.

Câu hỏi thường gặp

  1. Tại sao công tác đào tạo nhân lực bán hàng lại quan trọng đối với doanh nghiệp bán lẻ?
    Đào tạo giúp nâng cao kỹ năng, kiến thức và thái độ làm việc của nhân viên, từ đó cải thiện hiệu quả bán hàng và giữ chân khách hàng. Ví dụ, nhân viên được đào tạo bài bản sẽ tư vấn chính xác, tạo niềm tin với khách hàng.

  2. Phương pháp đào tạo nào phù hợp với nhân lực bán hàng trẻ và trình độ học vấn chưa cao?
    Phương pháp đào tạo kết hợp giữa đào tạo tại chỗ (on-the-job training) và đào tạo trực tuyến giúp nhân viên dễ tiếp thu, tiết kiệm thời gian và chi phí. Đồng thời, đào tạo kỹ năng mềm và kiến thức sản phẩm là ưu tiên.

  3. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả đào tạo nhân lực bán hàng?
    Có thể đánh giá qua kết quả học tập, phản hồi của nhân viên, và hiệu quả công việc sau đào tạo như tăng doanh số, cải thiện dịch vụ khách hàng. Ví dụ, so sánh doanh số trước và sau đào tạo để đo lường tác động.

  4. Yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến hiệu quả đào tạo trong doanh nghiệp?
    Chiến lược kinh doanh, quan điểm của nhà quản trị và chất lượng bộ phận đào tạo là những yếu tố nội bộ quan trọng. Ngoài ra, sự hỗ trợ về cơ sở vật chất và công nghệ cũng quyết định hiệu quả đào tạo.

  5. Làm thế nào để duy trì động lực học tập của nhân viên bán hàng sau đào tạo?
    Doanh nghiệp nên xây dựng chính sách khen thưởng, thăng tiến dựa trên kết quả đào tạo và hiệu quả công việc, đồng thời tạo môi trường làm việc tích cực, khuyến khích sự phát triển cá nhân.

Kết luận

  • Luận văn đã phân tích thực trạng công tác đào tạo nhân lực bán hàng tại Công ty TNHH Samsung Electronics Việt Nam khu vực Quảng Ninh giai đoạn 2018-2022, chỉ ra những hạn chế về quy trình và hiệu quả đào tạo.
  • Nghiên cứu đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm hoàn thiện công tác đào tạo, bao gồm xác định nhu cầu đào tạo, xây dựng chương trình đào tạo đa dạng, đánh giá hiệu quả liên tục và đầu tư cơ sở vật chất.
  • Kết quả nghiên cứu góp phần phát triển lý luận và thực tiễn về đào tạo nhân lực bán hàng trong doanh nghiệp bán lẻ điện tử tại Việt Nam.
  • Các giải pháp đề xuất hướng tới mục tiêu nâng cao năng lực nhân viên bán hàng, từ đó thúc đẩy tăng trưởng doanh thu và giữ vững vị trí thị trường trong giai đoạn 2023-2027.
  • Khuyến nghị doanh nghiệp cần triển khai đồng bộ các giải pháp và thường xuyên đánh giá hiệu quả để điều chỉnh phù hợp với sự biến động của thị trường và nhu cầu khách hàng.

Để tiếp tục phát triển, doanh nghiệp nên bắt đầu triển khai các bước xác định nhu cầu đào tạo và xây dựng chương trình đào tạo ngay trong năm 2023, đồng thời áp dụng công nghệ hỗ trợ đào tạo để nâng cao hiệu quả. Hành động ngay hôm nay sẽ giúp doanh nghiệp duy trì lợi thế cạnh tranh và phát triển bền vững trong tương lai.