Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường hiện nay, thông tin kế toán đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao hiệu quả quản trị và sức cạnh tranh của doanh nghiệp. Công ty cổ phần đầu tư phát triển Vicenza, với quy mô sản xuất gạch ốp lát cao cấp, đã trải qua giai đoạn phát triển mạnh mẽ từ năm 2019 đến 2021, với tổng tài sản tăng đáng kể và doanh thu cùng lợi nhuận sau thuế tăng lần lượt 31,7% và 34% trong các năm gần đây. Tuy nhiên, hệ thống thông tin kế toán (HTTTKT) tại công ty vẫn còn tồn tại một số hạn chế trong khâu thu nhận, xử lý và cung cấp thông tin, ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý và ra quyết định.

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đề xuất các giải pháp hoàn thiện HTTTKT tại Vicenza, tập trung vào hệ thống thông tin kế toán tài chính trong giai đoạn 2019-2021, với phạm vi nghiên cứu tại trụ sở công ty ở Thanh Hóa. Nghiên cứu nhằm nâng cao chất lượng thông tin kế toán, đáp ứng nhu cầu quản lý nội bộ và các đối tượng bên ngoài như nhà đầu tư, tổ chức tín dụng, góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Kết quả nghiên cứu dự kiến sẽ cung cấp cơ sở khoa học cho việc cải tiến HTTTKT, giúp công ty nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình về hệ thống thông tin kế toán trong doanh nghiệp, bao gồm:

  • Khái niệm hệ thống và hệ thống thông tin kế toán: Hệ thống là tập hợp các phần tử có quan hệ hữu cơ, trong khi hệ thống thông tin kế toán là tập hợp các thành phần tương tác để thu thập, xử lý, lưu trữ và cung cấp thông tin kế toán theo nhu cầu người sử dụng.

  • Vai trò của HTTTKT: HTTTKT giúp tự động hóa xử lý dữ liệu, tích hợp quy trình kinh doanh, tăng hiệu quả quản lý và kiểm soát, cung cấp thông tin kịp thời cho nhà quản trị và các đối tượng bên ngoài.

  • Nguyên tắc xây dựng HTTTKT: Bao gồm nguyên tắc kiểm soát (đảm bảo tính chính xác và hợp pháp của thông tin), nguyên tắc phù hợp (thích ứng với đặc điểm và quy mô doanh nghiệp), và nguyên tắc tiết kiệm - hiệu quả (tối ưu chi phí và hiệu quả sử dụng).

  • Nội dung HTTTKT: Gồm hệ thống thu nhận thông tin (chứng từ kế toán), hệ thống xử lý và cung cấp thông tin (phương pháp mã hóa, tính giá, tài khoản kế toán), hệ thống lưu trữ thông tin và hệ thống kiểm tra, kiểm soát thông tin kế toán.

  • Các nhân tố ảnh hưởng đến HTTTKT: Bao gồm nhân tố bên ngoài như môi trường pháp lý, nhu cầu sử dụng thông tin của các đối tượng liên quan; và nhân tố bên trong như nhu cầu quản lý, trình độ quản lý, đặc điểm tổ chức sản xuất kinh doanh, mức độ ứng dụng công nghệ thông tin và trình độ chuyên môn của nhân viên kế toán.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp kết hợp thu thập và phân tích dữ liệu định lượng và định tính:

  • Nguồn dữ liệu: Số liệu được thu thập từ các văn bản pháp luật, tài liệu chuyên ngành, báo cáo tài chính, chứng từ kế toán, sổ sách kế toán, báo cáo kết quả sản xuất kinh doanh của Công ty cổ phần đầu tư phát triển Vicenza trong giai đoạn 2019-2021. Ngoài ra, dữ liệu còn được lấy từ các thư viện đại học, viện nghiên cứu và các trang web chính thức của Bộ, Ngành.

  • Phương pháp thu thập dữ liệu: Thu thập thông tin qua nghiên cứu tài liệu, khảo sát thực tế tại công ty, phỏng vấn cán bộ kế toán và quản lý.

  • Phương pháp xử lý và tổng hợp dữ liệu: Sử dụng phần mềm Excel để nhập liệu, sắp xếp và tổng hợp số liệu từ các báo cáo và chứng từ kế toán.

  • Phương pháp phân tích thông tin: Phân tích thống kê mô tả, tính toán các tham số như số tuyệt đối, số tương đối, số bình quân để đánh giá thực trạng HTTTKT. So sánh các chỉ tiêu tài chính, cơ cấu lao động và hiệu quả hoạt động qua các năm để làm cơ sở đề xuất giải pháp.

  • Cỡ mẫu và chọn mẫu: Dữ liệu toàn bộ các báo cáo tài chính và chứng từ kế toán của công ty trong giai đoạn nghiên cứu được sử dụng, đảm bảo tính đại diện và đầy đủ cho phân tích.

  • Timeline nghiên cứu: Thu thập và phân tích dữ liệu trong năm 2022, đề xuất giải pháp áp dụng đến năm 2025.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng tài chính và sản xuất kinh doanh: Tổng tài sản của công ty tăng từ khoảng 1.274 tỷ đồng năm 2019 lên mức dự kiến cao hơn trong năm 2021, với doanh thu tăng 158.349 triệu đồng (31,7%) năm 2020 so với 2019 và tiếp tục tăng 97.567 triệu đồng (34%) năm 2021 so với 2020. Lợi nhuận sau thuế cũng tăng tương ứng, cho thấy sự mở rộng quy mô và hiệu quả kinh doanh được cải thiện.

  2. Cơ cấu lao động phù hợp với đặc thù ngành: Tổng số lao động năm 2019 là 1.397 người, trong đó lao động trình độ đại học và cao đẳng chiếm tỷ lệ cao, phù hợp với yêu cầu công nghệ sản xuất gạch ốp lát hiện đại. Lao động nam chiếm tỷ trọng lớn do đặc thù ngành sản xuất công nghiệp.

  3. Thực trạng hệ thống thu nhận thông tin kế toán: Công ty sử dụng hệ thống chứng từ kế toán theo quy định của Luật kế toán 88/2015/QH13 và Thông tư 200/TT-BTC, kết hợp với phần mềm kế toán hiện đại. Quy trình luân chuyển chứng từ được tổ chức khoa học, có kế hoạch rõ ràng về thời gian và trách nhiệm kiểm tra, đảm bảo tính chính xác của dữ liệu đầu vào.

  4. Hạn chế trong kiểm soát nội bộ: Một số thủ tục kiểm soát chữ ký mẫu chưa được chú trọng đầy đủ, có thể ảnh hưởng đến tính hợp pháp và chính xác của chứng từ kế toán. Ngoài ra, việc kiểm soát quá trình nhập liệu và xử lý thông tin còn tiềm ẩn rủi ro do chưa áp dụng triệt để các công cụ kiểm soát tự động.

Thảo luận kết quả

Các số liệu tài chính và cơ cấu lao động phản ánh sự phát triển ổn định và phù hợp của công ty với ngành sản xuất gạch ốp lát cao cấp. Việc áp dụng công nghệ 4.0 trong sản xuất và quản lý giúp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu thập và xử lý thông tin kế toán.

Tuy nhiên, hạn chế trong kiểm soát nội bộ và quy trình xử lý thông tin kế toán có thể làm giảm độ tin cậy và kịp thời của thông tin cung cấp cho nhà quản trị. So với các nghiên cứu trong ngành, việc thiếu kiểm soát chữ ký mẫu và chưa tận dụng tối đa công nghệ kiểm soát tự động là điểm cần cải thiện để nâng cao hiệu quả HTTTKT.

Biểu đồ so sánh doanh thu và lợi nhuận qua các năm có thể minh họa rõ xu hướng tăng trưởng, trong khi bảng phân tích cơ cấu lao động thể hiện sự ổn định và phù hợp với yêu cầu công nghệ. Bảng đánh giá quy trình luân chuyển chứng từ cho thấy mức độ tuân thủ và các điểm cần cải tiến trong kiểm soát nội bộ.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Hoàn thiện hệ thống thu nhận thông tin kế toán: Tăng cường kiểm soát chữ ký mẫu và các thủ tục liên quan nhằm đảm bảo tính hợp pháp và chính xác của chứng từ kế toán. Áp dụng các công cụ số hóa và tự động hóa trong thu thập dữ liệu để giảm thiểu sai sót và tăng tốc độ xử lý. Thời gian thực hiện: 2023-2024; Chủ thể: Phòng Kế toán và Ban Giám đốc.

  2. Nâng cao chất lượng xử lý và cung cấp thông tin kế toán: Cập nhật và đào tạo nhân viên về các phần mềm kế toán hiện đại, tích hợp các công cụ kiểm soát tự động để phát hiện và xử lý kịp thời các sai lệch. Thời gian thực hiện: 2023; Chủ thể: Phòng Kế toán, Ban Đào tạo.

  3. Tối ưu hóa hệ thống lưu trữ và bảo mật thông tin kế toán: Xây dựng quy trình lưu trữ điện tử an toàn, đồng thời thiết lập các chính sách bảo mật thông tin nhằm bảo vệ dữ liệu kế toán khỏi rủi ro mất mát hoặc truy cập trái phép. Thời gian thực hiện: 2023-2025; Chủ thể: Phòng CNTT, Phòng Kế toán.

  4. Củng cố hệ thống kiểm tra, kiểm soát thông tin kế toán: Thiết lập bộ phận kiểm tra kế toán chuyên trách hoặc tăng cường kiểm tra thường xuyên và bất thường nhằm phát hiện sớm các sai sót, gian lận. Áp dụng các phương pháp đối chiếu số liệu tự động và thủ công để đảm bảo tính chính xác. Thời gian thực hiện: 2023; Chủ thể: Ban Kiểm soát, Phòng Kế toán.

  5. Phát triển nguồn nhân lực kế toán: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin cho đội ngũ kế toán, đồng thời xây dựng chính sách thu hút và giữ chân nhân tài. Thời gian thực hiện: liên tục từ 2023; Chủ thể: Ban Giám đốc, Phòng Nhân sự.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Nhà quản trị doanh nghiệp sản xuất: Luận văn cung cấp cái nhìn toàn diện về HTTTKT, giúp nhà quản trị hiểu rõ vai trò và cách thức hoàn thiện hệ thống thông tin kế toán để nâng cao hiệu quả quản lý và ra quyết định.

  2. Chuyên viên kế toán và kiểm toán: Tài liệu chi tiết về quy trình thu nhận, xử lý, lưu trữ và kiểm soát thông tin kế toán, cùng các phương pháp phân tích thực trạng và đề xuất giải pháp, hỗ trợ nâng cao năng lực chuyên môn.

  3. Nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Kế toán, Quản trị kinh doanh: Cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn về HTTTKT trong doanh nghiệp sản xuất công nghiệp, làm tài liệu tham khảo cho các nghiên cứu và luận văn liên quan.

  4. Cơ quan quản lý nhà nước và các tổ chức tài chính: Giúp hiểu rõ thực trạng và nhu cầu cải tiến HTTTKT tại doanh nghiệp, từ đó xây dựng chính sách hỗ trợ và đánh giá hiệu quả quản lý tài chính doanh nghiệp.

Câu hỏi thường gặp

  1. Hệ thống thông tin kế toán là gì và tại sao nó quan trọng?
    Hệ thống thông tin kế toán là tập hợp các thành phần tương tác để thu thập, xử lý và cung cấp thông tin kế toán phục vụ quản lý và ra quyết định. Nó quan trọng vì giúp doanh nghiệp có thông tin chính xác, kịp thời, tăng hiệu quả quản lý và cạnh tranh.

  2. Phương pháp thu nhận thông tin kế toán tại Vicenza được thực hiện như thế nào?
    Vicenza sử dụng hệ thống chứng từ kế toán theo quy định pháp luật kết hợp phần mềm kế toán hiện đại, với quy trình luân chuyển chứng từ khoa học, đảm bảo tính chính xác và kịp thời của dữ liệu đầu vào.

  3. Những hạn chế chính của HTTTKT tại Vicenza là gì?
    Một số thủ tục kiểm soát nội bộ như kiểm soát chữ ký mẫu chưa được chú trọng đầy đủ, và việc kiểm soát quá trình nhập liệu chưa áp dụng triệt để công nghệ tự động, gây rủi ro sai sót thông tin.

  4. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao hiệu quả HTTTKT?
    Các giải pháp bao gồm tăng cường kiểm soát chứng từ, áp dụng công nghệ tự động hóa, nâng cao đào tạo nhân viên, tối ưu lưu trữ và bảo mật thông tin, cùng củng cố hệ thống kiểm tra, kiểm soát nội bộ.

  5. Làm thế nào để đánh giá hiệu quả của HTTTKT sau khi cải tiến?
    Hiệu quả được đánh giá qua các chỉ tiêu như độ chính xác và kịp thời của báo cáo tài chính, mức độ hài lòng của người sử dụng thông tin, giảm thiểu sai sót và gian lận, cũng như cải thiện hiệu quả quản lý và kết quả kinh doanh.

Kết luận

  • Luận văn đã hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực trạng HTTTKT tại Công ty cổ phần đầu tư phát triển Vicenza trong giai đoạn 2019-2021, làm rõ vai trò và các yếu tố ảnh hưởng đến hệ thống.
  • Phân tích số liệu tài chính và cơ cấu lao động cho thấy công ty phát triển ổn định, nhưng HTTTKT còn tồn tại hạn chế trong kiểm soát và xử lý thông tin.
  • Đề xuất các giải pháp hoàn thiện hệ thống thu nhận, xử lý, lưu trữ và kiểm soát thông tin kế toán, đồng thời nâng cao năng lực nhân sự và ứng dụng công nghệ thông tin.
  • Giải pháp được kỳ vọng áp dụng hiệu quả đến năm 2025, góp phần nâng cao chất lượng thông tin kế toán và hiệu quả quản lý doanh nghiệp.
  • Khuyến khích các nhà quản trị, chuyên viên kế toán và cơ quan quản lý tham khảo để phát triển HTTTKT phù hợp với đặc thù và quy mô doanh nghiệp.

Hành động tiếp theo: Triển khai các giải pháp đề xuất, theo dõi và đánh giá hiệu quả định kỳ, đồng thời cập nhật công nghệ và đào tạo nhân sự liên tục để duy trì và nâng cao chất lượng HTTTKT.