I. Tình hình và sự cần thiết của đề tài
Công trình đại thủy nông Nam Rốm, khởi công từ năm 1962, là một trong những công trình lớn nhất trong hệ thống thủy nông miền núi, với đập chính dài hơn 60m và cao 10,5m. Công trình này phục vụ tưới tiêu cho hơn 3.500ha lúa và rau màu tại lòng chảo Điện Biên, góp phần nâng năng suất lúa từ 5 - 6 tạ/ha lên 5 - 6 tấn/ha, thậm chí có nơi đạt 7 - 8 tấn/ha. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, việc phát triển du lịch và nuôi trồng thủy sản đã làm giảm lượng nước cấp từ hồ chứa Pa Khoang cho hệ thống thủy nông Pa Khoang - Nậm Rốm, dẫn đến nguy cơ thiếu nước cho sản xuất nông nghiệp. Do đó, việc nghiên cứu và đề xuất các giải pháp thủy nông nhằm nâng cao diện tích tưới là rất cần thiết. "Việc nghiên cứu đánh giá hiện trạng, tìm ra giải pháp nâng cao diện tích tưới của hệ thống thủy nông Pa Khoang - Nậm Rốm trong điều kiện thay đổi về nhiệm vụ của hồ Pa Khoang là hết sức cần thiết và cấp bách."
II. Mục đích và phạm vi nghiên cứu
Mục tiêu của đề tài là đề xuất những giải pháp công trình và phi công trình nhằm nâng cao diện tích tưới của hệ thống thủy nông Pa Khoang - Nậm Rốm, đáp ứng yêu cầu của giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào các khía cạnh tưới của hệ thống, bao gồm việc đánh giá hiện trạng và đề xuất các giải pháp nhằm phát triển nông nghiệp bền vững. "Đề xuất các giải pháp công trình và phi công trình nhằm nâng cao hiệu quả tưới của hệ thống là rất quan trọng trong bối cảnh hiện nay."
III. Nội dung và phương pháp nghiên cứu
Nội dung nghiên cứu bao gồm đánh giá hiện trạng hệ thống thủy nông Pa Khoang - Nậm Rốm, phân tích nguồn nước và nhu cầu nước sử dụng. Phương pháp nghiên cứu được áp dụng bao gồm điều tra khảo sát thực địa, phân tích thống kê và mô hình toán. Việc nghiên cứu cân bằng nước của hệ thống trong điều kiện thay đổi về nhu cầu nước và nguồn nước đến sẽ giúp xác định các biện pháp cải thiện tưới. "Việc áp dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học hiện đại sẽ giúp nâng cao hiệu quả tưới, tiết kiệm nước và tăng năng suất cây trồng."
IV. Tổng quan về tình hình nghiên cứu nâng cao hiệu quả tưới
Trên thế giới, nhiều quốc gia đã áp dụng các giải pháp tưới tiết kiệm nước nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng nước trong nông nghiệp. Các biện pháp như cải tạo hệ thống kênh dẫn nước, áp dụng công nghệ tưới hiện đại đã được nghiên cứu và thực hiện. Trong nước, các nghiên cứu cũng đã chỉ ra rằng việc sử dụng nước hồi quy có thể tiết kiệm được một lượng nước tưới đáng kể. "Nghiên cứu nâng cao hiệu quả tưới là một trong những giải pháp quan trọng để đối phó với tình trạng thiếu nước trong nông nghiệp."
V. Đặc điểm tự nhiên và điều kiện khí hậu vùng nghiên cứu
Vùng nghiên cứu Pa Khoang - Nậm Rốm có điều kiện tự nhiên và khí hậu đặc trưng, với tổng diện tích tự nhiên là 164.000 ha. Địa hình tương đối bằng phẳng, có khả năng phát triển cây lương thực và rau màu. Chế độ khí hậu nhiệt đới gió mùa, với mùa khô và mùa mưa rõ rệt, ảnh hưởng lớn đến sản xuất nông nghiệp. "Đặc điểm khí hậu và địa hình sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả tưới và sản xuất nông nghiệp trong khu vực."
