Tổng quan nghiên cứu

Trên địa bàn tỉnh Đồng Nai hiện có khoảng 10 ngân hàng thương mại mở chi nhánh và phòng giao dịch, tạo nên sự cạnh tranh gay gắt trong hoạt động huy động vốn tiền gửi tiết kiệm cá nhân. Ngân hàng Thương mại Cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) – Chi nhánh Đồng Nai, với mục tiêu trở thành ngân hàng bán lẻ hàng đầu Việt Nam, xem tiền gửi tiết kiệm cá nhân là kênh huy động vốn trọng yếu. Tuy nhiên, từ năm 2017 đến 2018, tiền gửi tiết kiệm cá nhân tại BIDV Đồng Nai có xu hướng giảm, chỉ đạt 4.930 tỷ đồng năm 2018, thấp hơn 21% so với kế hoạch đề ra. Trong khi đó, dư nợ tín dụng tăng đều đặn, đòi hỏi nguồn vốn huy động phải được cải thiện để đáp ứng nhu cầu phát triển.

Mục tiêu nghiên cứu nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định gửi tiền tiết kiệm của khách hàng cá nhân tại BIDV Đồng Nai, từ đó đề xuất các giải pháp thúc đẩy huy động vốn. Nghiên cứu tập trung trong phạm vi thời gian từ 2016 đến 2018 với dữ liệu thứ cấp và khảo sát sơ cấp từ 300 khách hàng giao dịch trong quý I năm 2019. Ý nghĩa nghiên cứu thể hiện qua việc hỗ trợ BIDV Đồng Nai nâng cao hiệu quả huy động vốn, góp phần ổn định tài chính và tăng trưởng bền vững trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết và mô hình nghiên cứu về hành vi sử dụng dịch vụ tài chính và các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định gửi tiền tiết kiệm. Các khái niệm chính bao gồm:

  • Tiền gửi tiết kiệm: Khoản tiền cá nhân gửi vào ngân hàng với kỳ hạn và lãi suất nhất định, có thể là không kỳ hạn hoặc có kỳ hạn.
  • Mô hình hành vi sử dụng dịch vụ tài chính: Quá trình khách hàng trải qua gồm giai đoạn trước khi mua, thực hiện dịch vụ và sau khi mua, ảnh hưởng bởi các yếu tố như thông tin, trải nghiệm và đánh giá chất lượng.
  • Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định gửi tiền tiết kiệm: Bao gồm người ảnh hưởng (gia đình, bạn bè), xúc tiến tiếp thị (quảng cáo, khuyến mãi), uy tín ngân hàng, lợi ích tài chính (lãi suất, phí dịch vụ), chất lượng nhân viên, cơ sở vật chất và sản phẩm dịch vụ đa dạng.

Mô hình nghiên cứu chính thức gồm 7 biến độc lập tác động đến biến phụ thuộc là quyết định gửi tiền tiết kiệm của khách hàng cá nhân tại BIDV Đồng Nai.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu kết hợp phương pháp định tính và định lượng:

  • Nghiên cứu định tính: Phỏng vấn 16 chuyên gia là lãnh đạo và nhân viên BIDV Đồng Nai để hiệu chỉnh mô hình và thang đo, đảm bảo phù hợp với thực tiễn ngân hàng.
  • Nghiên cứu định lượng: Thu thập dữ liệu qua bảng câu hỏi Likert 5 điểm từ 300 khách hàng cá nhân giao dịch tại 7 điểm giao dịch của BIDV Đồng Nai trong quý I năm 2019. Sau lọc, có 226 phiếu hợp lệ.

Phân tích dữ liệu sử dụng phần mềm SPSS với các bước:

  • Thống kê mô tả đặc điểm mẫu (nghề nghiệp, thu nhập).
  • Kiểm định độ tin cậy thang đo bằng hệ số Cronbach’s Alpha.
  • Phân tích nhân tố khám phá (EFA) để rút gọn biến quan sát.
  • Phân tích hồi quy đa biến để xác định mức độ ảnh hưởng của các nhân tố đến quyết định gửi tiền tiết kiệm.

Cỡ mẫu đảm bảo theo tiêu chuẩn tối thiểu cho phân tích EFA và hồi quy đa biến, với 25 biến quan sát và 7 biến độc lập.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Uy tín ngân hàng và lợi ích tài chính là hai yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến quyết định gửi tiền tiết kiệm của khách hàng cá nhân tại BIDV Đồng Nai. Kết quả hồi quy cho thấy uy tín ngân hàng có hệ số tác động cao nhất, tiếp theo là lợi ích tài chính với các chỉ số lãi suất cạnh tranh và phí dịch vụ thấp.

  2. Tiền gửi tiết kiệm cá nhân chiếm tỷ trọng lớn trong tổng nguồn vốn huy động, đạt 74% năm 2016 nhưng giảm xuống còn 66% năm 2018. Số dư tiền gửi tiết kiệm cá nhân giảm từ 6.131 tỷ đồng năm 2016 xuống còn 4.930 tỷ đồng năm 2018, tương ứng giảm khoảng 20%.

  3. Cơ sở vật chất và sản phẩm dịch vụ đa dạng có ảnh hưởng tích cực nhưng mức độ thấp hơn. Mạng lưới 7 điểm giao dịch giúp tiếp cận khách hàng, tuy nhiên một số phòng giao dịch còn hạn chế về bãi đỗ xe và trang thiết bị chưa đồng bộ.

  4. Xúc tiến tiếp thị và người ảnh hưởng có tác động hạn chế do các chương trình quảng bá chưa thực sự nổi bật và chưa tận dụng hiệu quả mạng lưới người thân, bạn bè trong việc giới thiệu dịch vụ.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính khiến huy động tiền gửi tiết kiệm cá nhân giảm là do cạnh tranh gay gắt từ các ngân hàng khác trên địa bàn với các chương trình lãi suất và ưu đãi hấp dẫn hơn. Mặc dù BIDV có uy tín và thương hiệu mạnh, nhưng mức lãi suất chưa phải là hấp dẫn nhất, ảnh hưởng đến quyết định gửi tiền của khách hàng. Cơ sở vật chất chưa đồng bộ và các chương trình xúc tiến tiếp thị chưa đặc sắc cũng làm giảm sức hút.

So sánh với các nghiên cứu trong nước và quốc tế, kết quả tương đồng khi uy tín ngân hàng và lợi ích tài chính luôn là nhân tố quyết định. Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường hiện nay, việc đa dạng hóa sản phẩm và nâng cao chất lượng dịch vụ cũng ngày càng quan trọng để giữ chân khách hàng.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ thể hiện xu hướng tiền gửi tiết kiệm cá nhân qua các năm, bảng phân tích hồi quy các nhân tố ảnh hưởng, và biểu đồ so sánh tỷ trọng tiền gửi theo kỳ hạn và loại tiền tệ.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường uy tín ngân hàng bằng cách nâng cao chất lượng dịch vụ, bảo mật thông tin khách hàng và duy trì sự ổn định tài chính. Thời gian thực hiện: 6-12 tháng. Chủ thể: Ban lãnh đạo BIDV Đồng Nai phối hợp với phòng truyền thông.

  2. Cải thiện lợi ích tài chính thông qua việc điều chỉnh lãi suất cạnh tranh, giảm phí dịch vụ và triển khai các ưu đãi đặc biệt cho khách hàng cá nhân gửi tiết kiệm dài hạn. Thời gian: 3-6 tháng. Chủ thể: Phòng kinh doanh và phòng sản phẩm.

  3. Đa dạng hóa sản phẩm tiền gửi tiết kiệm với các gói linh hoạt, tích lũy theo mục tiêu cá nhân, phù hợp với nhu cầu đa dạng của khách hàng. Thời gian: 6 tháng. Chủ thể: Phòng phát triển sản phẩm.

  4. Nâng cấp cơ sở vật chất và mở rộng mạng lưới giao dịch tại các vị trí thuận lợi, cải thiện bãi đỗ xe và trang thiết bị hiện đại để tạo thuận tiện cho khách hàng. Thời gian: 12-18 tháng. Chủ thể: Ban quản lý chi nhánh và phòng kỹ thuật.

  5. Tăng cường xúc tiến tiếp thị và phát huy vai trò người ảnh hưởng qua các chương trình truyền thông sáng tạo, khuyến mãi hấp dẫn và khuyến khích khách hàng giới thiệu bạn bè, người thân. Thời gian: 3-6 tháng. Chủ thể: Phòng marketing và chăm sóc khách hàng.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý ngân hàng BIDV Đồng Nai: Để hiểu rõ thực trạng huy động vốn và các yếu tố ảnh hưởng, từ đó xây dựng chiến lược phát triển phù hợp.

  2. Nhân viên phòng kinh doanh và phát triển sản phẩm ngân hàng: Áp dụng các giải pháp nâng cao chất lượng dịch vụ và đa dạng hóa sản phẩm tiền gửi tiết kiệm.

  3. Các nhà nghiên cứu và sinh viên chuyên ngành Quản trị kinh doanh, Tài chính – Ngân hàng: Tham khảo mô hình nghiên cứu, phương pháp phân tích và kết quả thực tiễn trong lĩnh vực huy động vốn ngân hàng.

  4. Các tổ chức tài chính và ngân hàng khác trên địa bàn Đồng Nai: Học hỏi kinh nghiệm và áp dụng các giải pháp thúc đẩy huy động vốn cá nhân trong bối cảnh cạnh tranh.

Câu hỏi thường gặp

  1. Yếu tố nào ảnh hưởng mạnh nhất đến quyết định gửi tiền tiết kiệm tại BIDV Đồng Nai?
    Uy tín ngân hàng và lợi ích tài chính là hai yếu tố quan trọng nhất, chiếm tỷ trọng ảnh hưởng lớn trong mô hình nghiên cứu.

  2. Tại sao tiền gửi tiết kiệm cá nhân tại BIDV Đồng Nai giảm trong giai đoạn 2017-2018?
    Do cạnh tranh từ các ngân hàng khác với lãi suất và ưu đãi hấp dẫn hơn, cùng với các hạn chế về sản phẩm và xúc tiến tiếp thị của BIDV.

  3. Phương pháp nghiên cứu được sử dụng trong luận văn là gì?
    Kết hợp nghiên cứu định tính (phỏng vấn chuyên gia) và định lượng (khảo sát khách hàng, phân tích EFA và hồi quy đa biến).

  4. Làm thế nào để BIDV Đồng Nai cải thiện huy động tiền gửi tiết kiệm cá nhân?
    Bằng cách nâng cao uy tín, điều chỉnh lãi suất cạnh tranh, đa dạng hóa sản phẩm, cải thiện cơ sở vật chất và tăng cường xúc tiến tiếp thị.

  5. Khách hàng cá nhân có thể lựa chọn những sản phẩm tiền gửi tiết kiệm nào tại BIDV Đồng Nai?
    Bao gồm tiết kiệm không kỳ hạn, tiết kiệm có kỳ hạn, tiền gửi tích lũy với các gói như tiết kiệm bảo an, tiết kiệm cho trẻ em và tiết kiệm hưu trí.

Kết luận

  • Tiền gửi tiết kiệm cá nhân là nguồn vốn chủ lực của BIDV Đồng Nai nhưng có xu hướng giảm trong giai đoạn 2017-2018, gây áp lực lên hoạt động huy động vốn.
  • Uy tín ngân hàng và lợi ích tài chính là hai nhân tố quyết định ảnh hưởng mạnh nhất đến quyết định gửi tiền tiết kiệm của khách hàng cá nhân.
  • Các yếu tố khác như cơ sở vật chất, sản phẩm dịch vụ đa dạng, xúc tiến tiếp thị và người ảnh hưởng cũng đóng vai trò nhưng mức độ ảnh hưởng thấp hơn.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao uy tín, điều chỉnh lãi suất, đa dạng hóa sản phẩm, cải thiện cơ sở vật chất và tăng cường xúc tiến tiếp thị để thúc đẩy huy động vốn.
  • Nghiên cứu mở hướng cho các bước tiếp theo trong việc triển khai và đánh giá hiệu quả các giải pháp tại BIDV Đồng Nai, đồng thời có thể áp dụng cho các ngân hàng thương mại khác trong bối cảnh cạnh tranh hiện nay.

Call-to-action: Các nhà quản lý và chuyên gia ngân hàng nên áp dụng các giải pháp đề xuất để nâng cao hiệu quả huy động vốn, đồng thời tiếp tục nghiên cứu mở rộng phạm vi và đối tượng nhằm tối ưu hóa chiến lược phát triển bền vững.