Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng với thị trường quốc tế, các doanh nghiệp xây dựng đang đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt không chỉ trong nước mà còn từ các nhà thầu nước ngoài. Theo báo cáo ngành, trong giai đoạn 2011-2016, Công ty Cổ phần Xây dựng Sông Hồng đã tham gia nhiều dự án đấu thầu xây lắp với giá trị sản lượng tăng trưởng ổn định, tuy nhiên vẫn còn tồn tại nhiều thách thức về năng lực cạnh tranh. Đấu thầu xây dựng là quá trình lựa chọn nhà thầu thông qua cạnh tranh công khai nhằm đảm bảo minh bạch, công bằng và hiệu quả kinh tế. Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là đánh giá thực trạng năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp của Công ty Cổ phần Xây dựng Sông Hồng và đề xuất các giải pháp nâng cao năng lực này trong giai đoạn tiếp theo. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào hoạt động đấu thầu xây lắp của công ty trong giai đoạn 2011-2016 tại Việt Nam. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc giúp doanh nghiệp xây dựng nâng cao hiệu quả tham gia đấu thầu, từ đó góp phần phát triển bền vững và nâng cao vị thế trên thị trường xây dựng trong nước và quốc tế.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên hai khung lý thuyết chính: lý thuyết về năng lực cạnh tranh doanh nghiệp và lý thuyết quản lý đấu thầu xây dựng. Lý thuyết năng lực cạnh tranh tập trung vào các yếu tố nội tại của doanh nghiệp như năng lực tài chính, công nghệ, nguồn nhân lực và tổ chức quản lý nhằm tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững. Lý thuyết quản lý đấu thầu xây dựng đề cập đến quy trình đấu thầu, các hình thức đấu thầu (rộng rãi, hạn chế, chỉ định thầu), nguyên tắc công bằng, minh bạch và các công cụ quản lý cạnh tranh như giá dự thầu, chất lượng công trình và tiến độ thi công. Các khái niệm chính bao gồm: năng lực đấu thầu xây lắp, quản lý cạnh tranh trong đấu thầu, các chỉ tiêu đánh giá năng lực tài chính, kỹ thuật và tổ chức, cũng như các nhân tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp từ báo cáo tài chính, hồ sơ đấu thầu và các tài liệu liên quan của Công ty Cổ phần Xây dựng Sông Hồng giai đoạn 2011-2016. Cỡ mẫu nghiên cứu bao gồm toàn bộ các dự án đấu thầu xây lắp mà công ty tham gia trong khoảng thời gian này. Phương pháp chọn mẫu là phương pháp toàn bộ mẫu (census) nhằm đảm bảo tính đại diện và đầy đủ dữ liệu. Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phương pháp thống kê mô tả, so sánh tỷ lệ trúng thầu, phân tích SWOT và đánh giá các chỉ tiêu tài chính, kỹ thuật. Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 1 đến tháng 12 năm 2017, bao gồm các bước thu thập, xử lý dữ liệu, phân tích và đề xuất giải pháp.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tỷ lệ trúng thầu và giá trị hợp đồng: Công ty đạt tỷ lệ trúng thầu trung bình khoảng 45% trong tổng số dự án tham gia đấu thầu giai đoạn 2011-2016. Giá trị hợp đồng trúng thầu tăng trưởng bình quân 8% mỗi năm, phản ánh sự cải thiện năng lực cạnh tranh tài chính và kỹ thuật.

  2. Năng lực tài chính: Các chỉ tiêu tài chính như hệ số khả năng thanh toán hiện hành đạt 1,2 và tỷ lệ vốn lưu động trên tổng tài sản khoảng 35%, cho thấy công ty có khả năng huy động vốn và thanh toán nợ tốt, đáp ứng yêu cầu tài chính trong đấu thầu.

  3. Chất lượng và tiến độ thi công: Công ty duy trì chất lượng công trình đạt trên 90% các tiêu chuẩn kỹ thuật và hoàn thành tiến độ thi công đúng hạn trong 85% các dự án, góp phần nâng cao uy tín và thương hiệu trên thị trường.

  4. Khả năng liên danh và tổ chức hồ sơ dự thầu: Việc liên danh với các nhà thầu khác giúp công ty tăng cường năng lực tổng hợp, đặc biệt trong các dự án quy mô lớn. Tuy nhiên, chất lượng hồ sơ dự thầu còn chưa đồng đều, ảnh hưởng đến kết quả trúng thầu.

Thảo luận kết quả

Nguyên nhân chính của những tồn tại là do hạn chế về nguồn nhân lực chuyên môn cao và công tác đào tạo chưa được chú trọng đúng mức. So với một số nghiên cứu trong ngành, tỷ lệ trúng thầu của công ty tương đối cao nhưng vẫn thấp hơn mức trung bình của các doanh nghiệp xây dựng lớn trong khu vực. Việc duy trì chất lượng công trình và tiến độ thi công là điểm mạnh giúp công ty giữ vững uy tín, tuy nhiên cần cải thiện hơn nữa công tác lập hồ sơ dự thầu và tăng cường liên danh để mở rộng thị trường. Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng giá trị hợp đồng và bảng phân tích SWOT để minh họa rõ nét các điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của công ty.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Tăng cường đào tạo và phát triển nguồn nhân lực: Triển khai các chương trình đào tạo chuyên sâu về kỹ thuật và quản lý dự án trong vòng 12 tháng tới, do phòng nhân sự phối hợp với các viện đào tạo chuyên ngành thực hiện nhằm nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng lập hồ sơ dự thầu.

  2. Nâng cao năng lực tài chính: Xây dựng chiến lược huy động vốn linh hoạt, tối ưu hóa cơ cấu vốn trong 2 năm tới, do ban lãnh đạo công ty chủ trì nhằm đảm bảo khả năng ứng vốn thi công và tăng sức cạnh tranh về giá dự thầu.

  3. Mở rộng liên danh, liên kết: Khuyến khích và hỗ trợ các hình thức liên danh với các nhà thầu có năng lực bổ trợ, đặc biệt trong các dự án quy mô lớn, thực hiện ngay trong năm 2018 để tăng sức mạnh tổng hợp và khả năng trúng thầu.

  4. Cải tiến công tác lập hồ sơ dự thầu: Thành lập đội ngũ chuyên trách lập hồ sơ dự thầu với quy trình chuẩn hóa, áp dụng công nghệ thông tin để xử lý dữ liệu nhanh chóng và chính xác, hoàn thành trong 6 tháng, nhằm nâng cao chất lượng hồ sơ và tỷ lệ trúng thầu.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Doanh nghiệp xây dựng vừa và nhỏ: Có thể áp dụng các giải pháp nâng cao năng lực tài chính và kỹ thuật để cải thiện khả năng cạnh tranh trong đấu thầu.

  2. Chủ đầu tư và bên mời thầu: Hiểu rõ hơn về các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của nhà thầu, từ đó xây dựng tiêu chí lựa chọn phù hợp và minh bạch.

  3. Cơ quan quản lý nhà nước: Sử dụng kết quả nghiên cứu để hoàn thiện chính sách, quy định về đấu thầu xây dựng nhằm thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh và hiệu quả.

  4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành quản lý xây dựng: Tham khảo phương pháp nghiên cứu và các phân tích thực tiễn để phát triển các đề tài nghiên cứu liên quan.

Câu hỏi thường gặp

  1. Năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây dựng gồm những yếu tố nào?
    Năng lực cạnh tranh bao gồm năng lực tài chính, kỹ thuật, nguồn nhân lực, tổ chức quản lý và khả năng lập hồ sơ dự thầu. Ví dụ, năng lực tài chính mạnh giúp nhà thầu ứng vốn thi công kịp thời, tăng cơ hội trúng thầu.

  2. Tại sao liên danh trong đấu thầu lại quan trọng?
    Liên danh giúp tổng hợp nguồn lực tài chính, kỹ thuật và kinh nghiệm của nhiều nhà thầu, từ đó đáp ứng yêu cầu phức tạp của các dự án lớn, nâng cao khả năng trúng thầu.

  3. Các hình thức đấu thầu phổ biến hiện nay là gì?
    Bao gồm đấu thầu rộng rãi, đấu thầu hạn chế và chỉ định thầu. Mỗi hình thức có quy trình và điều kiện áp dụng khác nhau nhằm đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả.

  4. Làm thế nào để nâng cao chất lượng hồ sơ dự thầu?
    Cần có đội ngũ chuyên trách, quy trình chuẩn hóa, nghiên cứu kỹ hồ sơ mời thầu và áp dụng công nghệ để xử lý thông tin chính xác, kịp thời.

  5. Vai trò của tiến độ thi công trong cạnh tranh đấu thầu?
    Tiến độ thi công thể hiện cam kết của nhà thầu về thời gian hoàn thành dự án, ảnh hưởng đến uy tín và khả năng trúng thầu. Đảm bảo tiến độ giúp giảm chi phí phát sinh và tăng sự tin cậy từ chủ đầu tư.

Kết luận

  • Luận văn đã đánh giá toàn diện năng lực cạnh tranh trong đấu thầu xây lắp của Công ty Cổ phần Xây dựng Sông Hồng giai đoạn 2011-2016.
  • Phân tích chỉ ra các điểm mạnh về tài chính, chất lượng công trình và tiến độ thi công, đồng thời nhận diện các hạn chế về nguồn nhân lực và công tác lập hồ sơ dự thầu.
  • Đề xuất các giải pháp cụ thể nhằm nâng cao năng lực tài chính, phát triển nguồn nhân lực, mở rộng liên danh và cải tiến quy trình lập hồ sơ dự thầu.
  • Kế hoạch thực hiện các giải pháp được đề xuất trong vòng 1-2 năm tới nhằm tăng cường sức cạnh tranh và mở rộng thị trường.
  • Khuyến khích các doanh nghiệp xây dựng và cơ quan quản lý tham khảo để áp dụng, góp phần phát triển ngành xây dựng bền vững và hiệu quả.

Hãy bắt đầu áp dụng các giải pháp này để nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững trong lĩnh vực đấu thầu xây dựng!