I. Giới thiệu về hệ thống tưới tại huyện Nam Sách Hải Dương
Huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương, có hệ thống tưới tiêu quan trọng, đảm bảo cung cấp nước cho sản xuất nông nghiệp trên diện tích 13.288,05 ha. Hệ thống này phục vụ cho 19 xã và thị trấn trong huyện, cũng như một số xã của thành phố Hải Dương. Tuy nhiên, hiện trạng hệ thống tưới gặp nhiều khó khăn do xuống cấp, ảnh hưởng từ các yếu tố tự nhiên và biến đổi khí hậu. Để nâng cao hiệu quả khai thác hệ thống tưới, cần có những giải pháp cụ thể nhằm cải thiện tình hình tưới tiêu, bảo đảm nguồn nước cho sản xuất nông nghiệp và phát triển kinh tế xã hội tại địa phương.
1.1. Tình hình hiện tại của hệ thống tưới
Hệ thống tưới tại huyện Nam Sách chủ yếu được xây dựng từ những năm 1960 đến 1999, hiện đang gặp phải tình trạng xuống cấp nghiêm trọng. Nhiều công trình không còn đáp ứng yêu cầu thiết kế ban đầu, trong khi đó, nhu cầu sử dụng nước ngày càng tăng cao. Các trạm bơm máy móc đã cũ nát, thường xuyên hư hỏng, khiến cho khả năng dẫn nước bị giảm sút. Đặc biệt, tình trạng bồi lắng trong kênh mương cũng làm giảm hiệu quả tưới tiêu. Theo khảo sát, khoảng 400 ha đất nông nghiệp hàng năm vẫn bị ảnh hưởng bởi hạn hán, cho thấy sự cần thiết phải cải thiện và nâng cấp hệ thống tưới tiêu này.
II. Đánh giá hiện trạng và nguyên nhân
Đánh giá hiện trạng hoạt động của hệ thống tưới cho thấy nhiều vấn đề nghiêm trọng. Các công trình thủy lợi như cổng Thượng Đạt, cổng Hút, và các trạm bơm thường xuyên gặp sự cố, không đáp ứng được nhu cầu tưới tiêu trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do sự lão hóa của công trình, thiết kế không còn phù hợp với thực tế, và sự biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp. Đặc biệt, tình hình phát triển kinh tế, đô thị hóa nhanh chóng, và sự gia tăng dân số đã tạo ra áp lực lớn lên nguồn nước, làm gia tăng nhu cầu sử dụng nước cho cả sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt.
2.1. Nguyên nhân từ điều kiện tự nhiên
Khu vực huyện Nam Sách nằm trong vùng đồng bằng Bắc Bộ, có khí hậu nhiệt đới gió mùa với mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 10. Lượng mưa hàng năm trung bình khoảng 1.577 mm, tuy nhiên, sự phân bố mưa không đều giữa các mùa gây ra tình trạng hạn hán trong mùa khô. Thêm vào đó, tình hình xâm nhập mặn và biến đổi khí hậu cũng làm gia tăng độ khó khăn trong việc quản lý và sử dụng nguồn nước. Những yếu tố này đã ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng cung cấp nước cho hệ thống tưới, gây ra những khó khăn trong sản xuất nông nghiệp.
III. Giải pháp nâng cao hiệu quả khai thác hệ thống tưới
Để nâng cao hiệu quả khai thác hệ thống tưới tại huyện Nam Sách, cần triển khai một số giải pháp đồng bộ và khả thi. Đầu tiên, cần cải tạo và nâng cấp các công trình thủy lợi hiện có, bảo đảm chúng có thể hoạt động hiệu quả trong điều kiện thời tiết thay đổi. Thứ hai, cần áp dụng công nghệ tưới tiên tiến như tưới tự động, nhằm tiết kiệm nước và nâng cao hiệu quả sử dụng. Cuối cùng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, người dân và các tổ chức liên quan trong việc quản lý và sử dụng nguồn nước một cách bền vững.
3.1. Cải tạo và nâng cấp công trình
Cải tạo và nâng cấp các công trình như trạm bơm, kênh dẫn nước là rất cần thiết. Đầu tư vào máy móc hiện đại và sửa chữa các công trình cũ sẽ giúp tăng cường khả năng cung cấp nước, đồng thời giảm thiểu các sự cố hư hỏng. Việc này không chỉ giúp tăng hiệu quả tưới tiêu mà còn góp phần bảo vệ môi trường và tạo điều kiện cho sản xuất nông nghiệp phát triển bền vững.
