Tổng quan nghiên cứu

Thành phố Hồ Chí Minh, với dân số gần 9,1 triệu người năm 2023, là trung tâm kinh tế, văn hóa, giáo dục và khoa học công nghệ hàng đầu của Việt Nam, đóng góp hơn 22% GDP và gần 29% tổng thu ngân sách quốc gia. Hoạt động quảng cáo ngoài trời tại đây phát triển mạnh mẽ, với quy mô thị trường tăng từ 33.850 mặt bằng quảng cáo năm 2021 lên 37.450 mặt bằng vào tháng 8 năm 2023, tương ứng mức tăng trưởng khoảng 10,6%. Doanh thu ngành quảng cáo ngoài trời cũng tăng 16,9% trong giai đoạn này, đạt 5.685 tỷ đồng năm 2023. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng này cũng kéo theo nhiều bất cập trong công tác quản lý, đặc biệt là thủ tục cấp phép quảng cáo ngoài trời còn phức tạp, chồng chéo và thiếu đồng bộ.

Mục tiêu nghiên cứu là phân tích thực trạng thủ tục cấp phép quảng cáo ngoài trời trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2021-2024, từ đó đề xuất các giải pháp đổi mới nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động. Phạm vi nghiên cứu tập trung vào thủ tục cấp phép quảng cáo ngoài trời tại Thành phố Hồ Chí Minh, với thời gian khảo sát từ năm 2021 đến 2024 và đề xuất giải pháp đến năm 2028. Nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc cải cách hành chính, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời bảo vệ cảnh quan đô thị và nâng cao chất lượng quản lý quảng cáo ngoài trời.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn dựa trên các lý thuyết quản lý nhà nước và hành chính công, trong đó có lý thuyết duy vật biện chứng và duy vật lịch sử nhằm phân tích mối quan hệ tác động qua lại giữa các yếu tố trong quản lý thủ tục cấp phép quảng cáo ngoài trời. Ngoài ra, nghiên cứu áp dụng mô hình quản lý công hiệu quả, tập trung vào các khái niệm chính như: thủ tục hành chính, cấp phép quảng cáo, quy hoạch quảng cáo ngoài trời, và cơ chế phối hợp liên ngành. Các khái niệm về quảng cáo ngoài trời, thủ tục cấp phép, và các hình thức quảng cáo được hệ thống hóa dựa trên Luật Quảng cáo năm 2012 và các văn bản pháp luật liên quan, làm nền tảng lý luận cho việc đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng phương pháp hệ thống để xây dựng khung lý thuyết, kết hợp phương pháp phân tích dữ liệu và tổng hợp thông tin từ các nguồn thứ cấp như báo cáo của Sở Văn hóa và Thể thao, Sở Xây dựng, các quận, huyện và thành phố Thủ Đức giai đoạn 2021-2023. Phương pháp khảo sát sơ cấp được thực hiện qua phiếu khảo sát với 10 cán bộ, công chức và 30 tổ chức, cá nhân có nhu cầu cấp phép quảng cáo, cùng với phỏng vấn sâu các lãnh đạo và chuyên gia quản lý quảng cáo ngoài trời. Phân tích dữ liệu được thực hiện bằng phương pháp thống kê so sánh, đánh giá các chỉ số về số lượng hồ sơ cấp phép, thời gian xử lý và mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp. Thời gian nghiên cứu chính thức diễn ra từ tháng 4 năm 2024 tại Hội trường Trung tâm chính trị Quận 11, Thành phố Hồ Chí Minh.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng quy mô và doanh thu quảng cáo ngoài trời: Số lượng mặt bằng quảng cáo ngoài trời tăng từ 33.850 năm 2021 lên 37.450 vào tháng 8 năm 2023, tương ứng tăng 10,6%. Doanh thu ngành tăng từ 4.865 tỷ đồng năm 2021 lên 5.685 tỷ đồng năm 2023, tăng 16,9%.
  2. Phân bố địa lý và cơ cấu ngành hàng: Tỷ trọng quảng cáo tại khu vực trung tâm giảm nhẹ từ 40% năm 2021 xuống 38% năm 2023, trong khi khu vực lân cận tăng từ 60% lên 62%. Ngành bất động sản chiếm khoảng 20%, ô tô 16%, viễn thông 14%, với sự gia tăng tỷ trọng của các ngành FMCG và tài chính.
  3. Bất cập trong quy trình cấp phép: Quy hoạch quảng cáo ngoài trời chưa được phê duyệt dẫn đến gián đoạn cấp phép, ảnh hưởng đến hơn 1.000 doanh nghiệp. Quy trình cấp phép xây dựng và cấp phép quảng cáo chồng chéo, gây khó khăn cho doanh nghiệp và cơ quan quản lý.
  4. Vi phạm và quản lý lỏng lẻo: Khoảng 11.000 biển hiệu quảng cáo sai phạm trên tổng số 37.450 biển hiệu được rà soát. Vi phạm quảng cáo không phép, sai phép phổ biến do chế tài xử phạt thấp và công tác kiểm tra, cưỡng chế chưa hiệu quả.
  5. Chất lượng cán bộ và cơ chế một cửa: Năng lực cán bộ chưa đáp ứng yêu cầu, chế độ đãi ngộ thấp ảnh hưởng đến động lực làm việc. Thành phố chưa triển khai cơ chế một cửa liên thông giữa các sở, gây tốn kém thời gian và chi phí cho doanh nghiệp.

Thảo luận kết quả

Việc tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường quảng cáo ngoài trời phản ánh nhu cầu phát triển kinh tế và quảng bá thương hiệu tại Thành phố Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, sự thiếu đồng bộ trong quy hoạch và thủ tục cấp phép đã tạo ra những rào cản lớn cho doanh nghiệp, làm giảm hiệu quả quản lý nhà nước. So với các nghiên cứu trước đây về quản lý quảng cáo thương mại, kết quả này cho thấy sự cần thiết phải đổi mới thủ tục hành chính và tăng cường phối hợp liên ngành. Việc thiếu quy hoạch đồng bộ và sự chồng chéo trong cấp phép xây dựng và quảng cáo làm tăng chi phí và thời gian cho doanh nghiệp, đồng thời làm giảm tính minh bạch và hiệu quả quản lý. Các biểu đồ thể hiện sự gia tăng số lượng mặt bằng quảng cáo và doanh thu theo năm, cùng với tỷ lệ vi phạm, sẽ minh họa rõ nét các vấn đề này. Ngoài ra, kết quả khảo sát cho thấy hơn 65% người tham gia hài lòng với thủ tục hiện tại, nhưng vẫn còn gần 35% không hài lòng, phản ánh nhu cầu cải cách sâu rộng hơn.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Phê duyệt và công bố quy hoạch quảng cáo ngoài trời: Hoàn thiện quy hoạch quảng cáo ngoài trời đến năm 2030 nhằm tạo cơ sở pháp lý vững chắc cho công tác cấp phép, dự kiến hoàn thành trong năm 2024. Chủ thể thực hiện: Ủy ban nhân dân Thành phố phối hợp Sở Văn hóa và Thể thao.
  2. Xây dựng cơ chế một cửa liên thông: Triển khai cơ chế một cửa liên thông giữa các sở (Văn hóa và Thể thao, Xây dựng, Y tế, Nông nghiệp) để giảm thời gian và chi phí cấp phép, hoàn thành trong năm 2025. Chủ thể thực hiện: Sở Nội vụ phối hợp các sở liên quan.
  3. Chuẩn hóa và đào tạo đội ngũ cán bộ: Tổ chức các khóa đào tạo nâng cao năng lực chuyên môn, cập nhật pháp luật mới cho cán bộ công chức cấp phép, định kỳ hàng năm. Chủ thể thực hiện: Sở Nội vụ và Sở Văn hóa và Thể thao.
  4. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm: Thiết lập hệ thống giám sát chặt chẽ, phối hợp liên ngành trong kiểm tra, xử lý vi phạm quảng cáo không phép, sai phép, với chế tài đủ mạnh nhằm răn đe. Chủ thể thực hiện: Sở Văn hóa và Thể thao phối hợp Thanh tra Thành phố và các quận, huyện.
  5. Đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật: Xây dựng chiến dịch tuyên truyền bài bản, sử dụng đa dạng kênh truyền thông hiện đại nhằm nâng cao nhận thức của doanh nghiệp và người dân về quy định cấp phép quảng cáo ngoài trời. Chủ thể thực hiện: Sở Văn hóa và Thể thao phối hợp các cơ quan truyền thông, thực hiện liên tục từ 2024 đến 2028.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Cán bộ quản lý nhà nước về văn hóa, thể thao và quảng cáo: Nghiên cứu cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn để cải tiến quy trình cấp phép, nâng cao hiệu quả quản lý.
  2. Doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực quảng cáo: Hiểu rõ quy trình, thủ tục cấp phép, các quy định pháp luật liên quan, giúp doanh nghiệp tuân thủ và tối ưu hóa hoạt động kinh doanh.
  3. Nhà hoạch định chính sách và cơ quan lập pháp: Cung cấp dữ liệu và phân tích để xây dựng, điều chỉnh chính sách, pháp luật về quảng cáo ngoài trời phù hợp với thực tiễn.
  4. Học giả, sinh viên chuyên ngành quản lý công, marketing và truyền thông: Tài liệu tham khảo hữu ích cho nghiên cứu, giảng dạy và phát triển chuyên môn trong lĩnh vực quản lý quảng cáo và hành chính công.

Câu hỏi thường gặp

  1. Thủ tục cấp phép quảng cáo ngoài trời tại Thành phố Hồ Chí Minh gồm những bước nào?
    Thủ tục gồm tiếp nhận hồ sơ tại Sở Văn hóa và Thể thao, thẩm định hồ sơ, lấy ý kiến các sở ngành liên quan, và cấp hoặc không cấp giấy phép trong vòng 5 ngày làm việc. Hồ sơ bao gồm văn bản thông báo, giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, bản phối cảnh vị trí quảng cáo, giấy phép xây dựng (nếu cần).

  2. Tại sao quy hoạch quảng cáo ngoài trời chưa được phê duyệt lại ảnh hưởng lớn đến cấp phép?
    Theo Luật Quảng cáo, việc cấp phép phải dựa trên quy hoạch đã được phê duyệt để đảm bảo sự đồng bộ, mỹ quan và an toàn đô thị. Khi quy hoạch chưa được phê duyệt, việc cấp phép bị tạm dừng, gây gián đoạn hoạt động quảng cáo và ảnh hưởng đến doanh nghiệp.

  3. Các hình thức quảng cáo ngoài trời phổ biến hiện nay là gì?
    Bao gồm bảng quảng cáo tấm lớn, băng-rôn, màn hình điện tử, quảng cáo trên phương tiện giao thông, quảng cáo tại sự kiện, và quảng cáo bằng đoàn người. Mỗi hình thức có quy định riêng về cấp phép và quản lý.

  4. Nguyên nhân chính dẫn đến vi phạm quảng cáo ngoài trời tại Thành phố Hồ Chí Minh?
    Nguyên nhân gồm quy trình cấp phép phức tạp, thiếu quy hoạch đồng bộ, chế tài xử phạt thấp, quản lý hậu kiểm lỏng lẻo, và ý thức tuân thủ của doanh nghiệp còn hạn chế.

  5. Làm thế nào để doanh nghiệp tiết kiệm thời gian khi xin cấp phép quảng cáo ngoài trời?
    Doanh nghiệp nên chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo quy định, tận dụng dịch vụ một cửa trực tuyến (nếu có), phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý và cập nhật các quy định mới để tránh sai sót, từ đó rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ.

Kết luận

  • Thị trường quảng cáo ngoài trời tại Thành phố Hồ Chí Minh tăng trưởng mạnh mẽ về quy mô và doanh thu trong giai đoạn 2021-2023.
  • Thủ tục cấp phép quảng cáo ngoài trời còn nhiều bất cập, đặc biệt do quy hoạch chưa được phê duyệt và sự chồng chéo trong quy trình cấp phép xây dựng và quảng cáo.
  • Vi phạm quảng cáo không phép, sai phép phổ biến do công tác quản lý, kiểm tra và chế tài chưa hiệu quả.
  • Đội ngũ cán bộ cấp phép cần được nâng cao năng lực, đồng thời triển khai cơ chế một cửa liên thông để giảm thiểu thời gian và chi phí cho doanh nghiệp.
  • Đề xuất các giải pháp đổi mới thủ tục cấp phép, tăng cường phối hợp liên ngành, hoàn thiện quy hoạch và đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về quảng cáo ngoài trời.

Hành động tiếp theo: Các cơ quan quản lý cần ưu tiên phê duyệt quy hoạch quảng cáo ngoài trời, triển khai cơ chế một cửa liên thông và nâng cao năng lực cán bộ trong năm 2024-2025. Doanh nghiệp và các tổ chức liên quan nên chủ động cập nhật quy định và phối hợp chặt chẽ với cơ quan quản lý để đảm bảo hoạt động quảng cáo hiệu quả và hợp pháp.