Đánh Giá Mức Độ Căng Thẳng Tài Nguyên Nước Dưới Tác Động Biến Đổi Khí Hậu Tại Quảng Nam

• Tác giả: Vũ Minh Tâm
• Người hướng dẫn: PGS. Huỳnh Thị Lan Hương
• Trường học: Đại học Quốc Gia Hà Nội
• Chuyên ngành: Biến Đổi Khí Hậu
• Đề tài: Đánh Giá Mức Độ Căng Thẳng Tài Nguyên Nước Dưới Tác Động Của Biến Đổi Khí Hậu Cho Tỉnh Quảng Nam
• Loại tài liệu: Luận Văn Thạc Sĩ
• Năm xuất bản: 2017
• Địa điểm: Hà Nội

Mục lục chi tiết

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG I: TỔNG QUAN
• 1.1. Tổng quan về chỉ số căng thẳng tài nguyên nước
• 1.1.1. Khái niệm
• 1.2. Tổng quan tài liệu nước ngoài
• 1.3. Tổng quan tài liệu trong nước
• 1.4. Một số thông tin tỉnh Quảng Nam
• 1.5. Điều kiện tự nhiên tỉnh Quảng Nam
• 1.6. Tình hình phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Nam
• 1.7. Các thiên tai thường xảy ra tại Quảng Nam
• 1.8. Hiện trạng thiếu nước và khô hạn trong mùa cạn tại tỉnh Quảng Nam
• 1.9. Biến đổi khí hậu và kịch bản biến đổi khí hậu
• 1.10. Biến đổi khí hậu tại tỉnh Quảng Nam trong những năm gần đây
• 1.11. Lựa chọn kịch bản biến đổi khí hậu
• 2. CHƯƠNG II: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ NGUỒN SỐ LIỆU
• 2.1. Lựa chọn chỉ số căng thẳng tài nguyên nước cho tỉnh Quảng Nam
• 2.2. Chỉ số để tính toán
• 2.2.1. Chỉ số về số lượng nước (Water Quantity - WQT)
• 2.2.2. Chỉ số về chất lượng nước (Water Quality - WQL)
• 2.2.3. Chỉ số về áp lực phát triển nguồn nước (Water Development Pressures - DP)
• 2.3. Trình tự tính toán
• 2.4. Phương pháp nghiên cứu
• 2.4.1. Phương pháp thu thập, thống kê và tổng hợp tài liệu
• 2.4.2. Phương pháp mô hình
• 2.4.2.1. Mô hình Mike-NAM
• 2.4.2.2. Mô hình Cropwat
• 2.4.3. Phương pháp dự báo dân số
• 2.4.4. Kĩ thuật bản đồ và GIS
• 2.5. Nguồn số liệu
• 3. CHƯƠNG III: KẾT QUẢ TÍNH TOÁN CHỈ SỐ CĂNG THẲNG TÀI NGUYÊN NƯỚC THEO KỊCH BẢN BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
• 3.1. Kết quả tính toán đầu vào cho chỉ số căng thẳng tài nguyên nước
• 3.2. Kết quả tính tổng lượng nước sẵn có
• 3.3. Kết quả tính toán tổng số dân
• 3.4. Kết quả tính toán hệ số biến sai
• 3.5. Kết quả tính toán lượng nước thải
• 3.6. Kết quả tính toán tổng diện tích đất có rừng
• 3.7. Kết quả tính toán nhu cầu sử dụng nước
• 3.8. Tính toán chỉ số căng thẳng tài nguyên nước của tỉnh Quảng Nam
• 3.8.1. Chỉ số về số lượng nước (Water Quantity - WQT)
• 3.8.2. Chỉ số về chất lượng nước
• 3.8.3. Chỉ số về áp lực phát triển nguồn nước (Water Development Pressure - DP)
• 3.9. Tính toán chỉ số và đánh giá mức độ căng thẳng tài nguyên nước cho tỉnh Quảng Nam
• 3.10. Định hướng, một số giải pháp nhằm giảm nhẹ căng thẳng tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh Quảng Nam
• KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

Tóm tắt

I. Tổng quan về căng thẳng tài nguyên nước tại Quảng Nam

Tỉnh Quảng Nam, với tiềm năng tài nguyên nước phong phú, đang phải đối mặt với tình trạng căng thẳng tài nguyên nước ngày càng gia tăng. Biến đổi khí hậu đã làm thay đổi đáng kể chu trình thủy văn, dẫn đến sự thiếu hụt nước trong mùa khô. Theo nghiên cứu của IPCC (2013), Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ biến đổi khí hậu, và Quảng Nam không phải là ngoại lệ. Việc đánh giá mức độ căng thẳng tài nguyên nước là cần thiết để có những giải pháp ứng phó kịp thời.

1.1. Khái niệm căng thẳng tài nguyên nước

Căng thẳng tài nguyên nước được định nghĩa là tình trạng không đủ nước để đáp ứng nhu cầu sử dụng cho con người và hệ sinh thái. Theo UNEP (2009), căng thẳng tài nguyên nước xảy ra khi nhu cầu sử dụng nước vượt quá khả năng cung cấp của nguồn nước. Điều này có thể dẫn đến tình trạng khan hiếm nước, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế và sinh thái.

1.2. Tình hình tài nguyên nước tại Quảng Nam

Quảng Nam có nguồn tài nguyên nước phong phú nhưng cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Sự gia tăng dân số và phát triển kinh tế đã làm tăng nhu cầu sử dụng nước, trong khi biến đổi khí hậu làm giảm lượng nước sẵn có. Các nghiên cứu cho thấy, trong mùa khô, tình trạng thiếu nước trở nên nghiêm trọng hơn, đặc biệt là ở các khu vực đô thị.

II. Vấn đề căng thẳng tài nguyên nước do biến đổi khí hậu

Biến đổi khí hậu đã và đang tác động mạnh mẽ đến tài nguyên nước tại Quảng Nam. Sự thay đổi về lượng mưa và nhiệt độ đã làm thay đổi chu trình thủy văn, dẫn đến tình trạng khan hiếm nước. Theo nghiên cứu của Konikow và Kendy (2005), sự gia tăng bốc hơi và giảm độ ẩm đã làm suy giảm nguồn nước ngầm, ảnh hưởng đến khả năng cung cấp nước cho sinh hoạt và sản xuất.

2.1. Tác động của biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước

Biến đổi khí hậu đã làm tăng cường độ mưa và thay đổi phân bố mưa theo không gian và thời gian. Điều này dẫn đến tình trạng lũ lụt trong mùa mưa và khô hạn trong mùa khô. Các nghiên cứu cho thấy, trong tương lai, lượng nước sẵn có sẽ giảm đáng kể trong mùa kiệt, gây áp lực lên tài nguyên nước.

2.2. Các thách thức trong quản lý tài nguyên nước

Quản lý tài nguyên nước tại Quảng Nam đang gặp nhiều thách thức do sự gia tăng nhu cầu sử dụng nước và tác động của biến đổi khí hậu. Việc thiếu hụt nước trong mùa khô đã dẫn đến mâu thuẫn và tranh chấp nguồn nước giữa các khu vực. Cần có các giải pháp quản lý bền vững để đảm bảo nguồn nước cho các thế hệ tương lai.

III. Phương pháp đánh giá căng thẳng tài nguyên nước

Để đánh giá mức độ căng thẳng tài nguyên nước tại Quảng Nam, các chỉ số như Water Quantity (WQT), Water Quality (WQL) và Water Development Pressures (DP) được sử dụng. Các chỉ số này giúp xác định tình trạng tài nguyên nước và áp lực phát triển nguồn nước trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

3.1. Chỉ số Water Quantity WQT

Chỉ số WQT đo lường lượng nước sẵn có trong mùa khô. Việc tính toán chỉ số này giúp xác định khả năng cung cấp nước cho sinh hoạt và sản xuất. Theo nghiên cứu, lượng nước sẵn có tại Quảng Nam đã giảm đáng kể trong những năm gần đây.

3.2. Chỉ số Water Quality WQL

Chỉ số WQL đánh giá chất lượng nước, bao gồm các yếu tố như ô nhiễm và xâm nhập mặn. Chất lượng nước kém có thể ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng và sản xuất nông nghiệp. Cần có các biện pháp bảo vệ nguồn nước để đảm bảo chất lượng nước cho người dân.

3.3. Chỉ số Water Development Pressures DP

Chỉ số DP đo lường áp lực phát triển nguồn nước, bao gồm nhu cầu sử dụng nước cho sinh hoạt, nông nghiệp và công nghiệp. Việc theo dõi chỉ số này giúp đánh giá mức độ căng thẳng tài nguyên nước và đưa ra các giải pháp quản lý hiệu quả.

IV. Ứng dụng thực tiễn và kết quả nghiên cứu

Kết quả nghiên cứu cho thấy mức độ căng thẳng tài nguyên nước tại Quảng Nam đang gia tăng, đặc biệt trong mùa khô. Các bản đồ căng thẳng tài nguyên nước được xây dựng dựa trên các chỉ số đã tính toán, giúp các nhà quản lý có cái nhìn tổng quan về tình hình tài nguyên nước tại địa phương.

4.1. Bản đồ căng thẳng tài nguyên nước

Bản đồ căng thẳng tài nguyên nước được xây dựng dựa trên các chỉ số WQT, WQL và DP. Bản đồ này giúp xác định các khu vực có nguy cơ cao về căng thẳng tài nguyên nước, từ đó có các biện pháp ứng phó kịp thời.

4.2. Kết quả tính toán chỉ số căng thẳng tài nguyên nước

Kết quả tính toán cho thấy, trong mùa khô, chỉ số căng thẳng tài nguyên nước tại Quảng Nam đã vượt ngưỡng cảnh báo. Điều này cho thấy sự cần thiết phải có các giải pháp quản lý tài nguyên nước bền vững để đảm bảo nguồn nước cho các hoạt động phát triển kinh tế xã hội.

V. Kết luận và hướng đi tương lai cho tài nguyên nước

Việc đánh giá mức độ căng thẳng tài nguyên nước tại Quảng Nam dưới tác động của biến đổi khí hậu là rất cần thiết. Các giải pháp quản lý tài nguyên nước bền vững cần được triển khai để giảm thiểu tình trạng căng thẳng tài nguyên nước. Cần có sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng và cộng đồng để bảo vệ nguồn nước.

5.1. Tầm quan trọng của quản lý tài nguyên nước

Quản lý tài nguyên nước bền vững không chỉ đảm bảo nguồn nước cho hiện tại mà còn cho các thế hệ tương lai. Cần có các chính sách và biện pháp cụ thể để bảo vệ và phát triển tài nguyên nước.

5.2. Đề xuất giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu

Cần triển khai các giải pháp như cải thiện hệ thống tưới tiêu, bảo vệ nguồn nước và nâng cao nhận thức cộng đồng về sử dụng nước tiết kiệm. Các giải pháp này sẽ giúp giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước tại Quảng Nam.