Đánh Giá Ảnh Hưởng Của Kiểm Soát Nội Bộ Đến Chất Lượng Giáo Dục Tại Trường Đại Học Công Nghệ, ĐHQGHN

• Tác giả: Lê Thị Huyền
• Người hướng dẫn: TS. Phạm Ngọc Quang
• Trường học: Trường Đại học Kinh tế, ĐHQGHN
• Chuyên ngành: Kế toán
• Đề tài: Đánh giá ảnh hưởng của kiểm soát nội bộ đến chất lượng giáo dục tại Trường Đại học Công nghệ, ĐHQGHN
• Loại tài liệu: Luận văn thạc sĩ
• Năm xuất bản: 2024
• Địa điểm: Hà Nội

• LỜI CAM ĐOAN
• 1. CHƯƠNG 1: QUY TRÌNH VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• 1.1. Quy trình nghiên cứu
• 1.2. Mô hình và giả thuyết nghiên cứu
• 1.3. Mô hình nghiên cứu
• 1.4. Các giả thuyết nghiên cứu
• 1.5. Phương pháp nghiên cứu
• 1.6. Nguồn dữ liệu nghiên cứu
• 1.7. Phương pháp xử lý dữ liệu
• 1.8. Kết luận chương 1
• 2. CHƯƠNG 2: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
• 2.1. Giới thiệu chung về trường Đại học Công nghệ - ĐHQGHN
• 2.2. Lịch sử hình thành và phát triển
• 2.3. Cơ cấu tổ chức, quy chế
• 2.4. Hoạt động đào tạo và các hoạt động chuyên môn khác
• 2.5. Thực trạng chất lượng giáo dục và kiểm soát nội bộ tại trường Đại học Công nghệ - ĐHQGHN
• 2.5.1. Thực trạng chất lượng giáo dục
• 2.5.2. Thực trạng kiểm soát nội bộ
• 2.6. Kết quả nghiên cứu định tính
• 2.7. Kết quả nghiên cứu định lượng
• 2.7.1. Thống kê tả: Mô tả mẫu nghiên cứu
• 2.7.2. Kiểm định thang đo bằng hệ số tin cậy Cronbach’s Alpha
• 2.7.3. Phân tích nhân tố khám phá EFA
• 2.7.4. Phân tích tương quan Pearson
• 2.7.5. Phân tích hồi quy tuyến tính
• 2.8. Bàn luận về kết quả nghiên cứu
• 2.9. Kết luận chương 2
• 3. CHƯƠNG 3: BÀN LUẬN KẾT LUẬN VÀ MỘT SỐ KHUYẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG KSNB TẠI TRƯỜNG ĐHCN, ĐHQGHN
• 3.1. Kết quả và bàn luận ý nghĩa của kết quả nghiên cứu
• 3.1.1. Kết quả nghiên cứu
• 3.1.2. Ý nghĩa của kết quả nghiên cứu
• 3.2. Các giải pháp hoàn thiện kiểm soát nội bộ nhằm nâng cao chất lượng giáo dục tại trường Đại học Công nghệ - ĐHQGHN
• 3.2.1. Hoạt động kiểm soát
• 3.2.2. Môi trường kiểm soát
• 3.2.3. Đánh giá rủi ro
• 3.2.4. Thông tin và truyền thông
• 3.3. Một số khuyến nghị nhằm nâng cao chất lượng KSNB tại trường ĐHCN, ĐHQGHN
• 3.3.1. Phí trường Đại học Công nghệ - ĐHQGHN
• 3.3.2. Phí ở quản áp trên và ở quản Nhà nghiên cứu quản
• 3.4. Hạn chế của nghiên cứu và hướng nghiên cứu tiếp theo
• 3.4.1. Hạn chế của nghiên cứu
• 3.4.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo
• 3.5. Kết luận chương 3
• 4. CHƯƠNG 4
• 4.1. Kết luận chương 4
• TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Tổng Quan Kiểm Soát Nội Bộ Chất Lượng Giáo Dục ĐH 55

Giáo dục và đào tạo đóng vai trò then chốt trong sự phát triển của một quốc gia. Đặc biệt, giáo dục đại học Việt Nam có nhiệm vụ cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động. Để đạt được mục tiêu này, việc đảm bảo và nâng cao chất lượng giáo dục đại học là vô cùng quan trọng. Kiểm soát nội bộ (KSNB) đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo sự hiệu quả, minh bạch và tuân thủ pháp luật trong mọi hoạt động của nhà trường. Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản pháp quy nhằm thúc đẩy đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục đại học, trong đó, KSNB được xem là một yếu tố then chốt. Nghiên cứu này tập trung vào đánh giá ảnh hưởng của kiểm soát nội bộ đến chất lượng giáo dục tại Đại học Công nghệ, ĐHQGHN, một trường đại học thành viên thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội. Mục tiêu là xác định các yếu tố của KSNB có tác động đến chất lượng giáo dục và đề xuất giải pháp hoàn thiện KSNB để nâng cao chất lượng đào tạo.

1.1. Nghiên Cứu Kiểm Soát Nội Bộ Quốc Tế Tổng Quan Các Mô Hình

Nhiều nghiên cứu trên thế giới đã chứng minh vai trò quan trọng của KSNB đối với chất lượng sản phẩm và dịch vụ. Abrh (2013) chỉ ra rằng tăng cường KSNB, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính và kế toán, giúp các tổ chức phi lợi nhuận kiểm soát ngân sách hiệu quả hơn. Harpe và Barnes (2018) nhấn mạnh rằng KSNB yếu kém dẫn đến hiệu quả hoạt động và kết quả kinh doanh suy giảm. Y và cộng sự (2020) khẳng định chất lượng KSNB có tác động tích cực đến hoạt động bảo vệ môi trường, hiệu quả hoạt động và hiệu quả tài chính của doanh nghiệp. Các nghiên cứu này cho thấy mô hình kiểm soát nội bộ cần được áp dụng một cách linh hoạt và phù hợp với đặc thù của từng tổ chức.

1.2. Ứng Dụng Kiểm Soát Nội Bộ Tại Việt Nam Phân Tích Thực Tiễn

Tại Việt Nam, một số nghiên cứu đã tập trung vào việc đánh giá và hoàn thiện KSNB trong lĩnh vực giáo dục đại học. Phạm Thị Thu Trang (2023) chỉ ra rằng tăng cường KSNB đóng vai trò trung gian thúc đẩy hiệu quả hoạt động của các trường đại học công lập ở vùng Đồng bằng sông Hồng. Nguyễn Hoàng Phương Thanh (2019) sử dụng khung KSNB của COSO để phân tích ảnh hưởng của các yếu tố KSNB đến chất lượng giáo dục đại học của các trường đại học ngoài công lập. Nguyễn Thị Minh Thùy (2018) đánh giá thực trạng KSNB tại các trường cao đẳng công lập trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh và đề xuất giải pháp hoàn thiện. Những nghiên cứu này cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn quan trọng cho việc nghiên cứu về ảnh hưởng của kiểm soát nội bộ đến chất lượng giáo dục đại học.

1.3. Khoảng Trống Nghiên Cứu Nhu Cầu Nghiên Cứu Tại Đại Học Công Nghệ

Mặc dù có nhiều nghiên cứu về KSNB và chất lượng giáo dục đại học, nhưng còn thiếu các nghiên cứu cụ thể đánh giá ảnh hưởng của kiểm soát nội bộ đến chất lượng giáo dục tại Đại học Công nghệ, ĐHQGHN. Đây là một trường đại học có vai trò quan trọng trong việc đào tạo nguồn nhân lực công nghệ cao cho đất nước, việc đảm bảo và nâng cao chất lượng giáo dục là vô cùng quan trọng. Đặc biệt, từ năm 2022, trường đã được giao tự chủ hoàn toàn về kinh phí thường xuyên, điều này càng làm tăng thêm sự cần thiết của một hệ thống KSNB hiệu quả. Nghiên cứu này sẽ góp phần lấp đầy khoảng trống này và cung cấp những bằng chứng thực nghiệm quan trọng để cải thiện KSNB tại trường.

II. Thách Thức Áp Lực Nâng Cao Chất Lượng Tự Chủ Tài Chính 59

Các trường đại học hiện nay, đặc biệt là các trường tự chủ tài chính, phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục đại học và quản lý hiệu quả nguồn lực tài chính. Tự chủ đại học đòi hỏi các trường phải chủ động trong việc xây dựng chiến lược phát triển, thiết kế chương trình đào tạo và quản lý nguồn lực. Tuy nhiên, đi kèm với đó là trách nhiệm giải trình cao hơn đối với xã hội và các bên liên quan. Một hệ thống kiểm soát nội bộ yếu kém có thể dẫn đến lãng phí nguồn lực, gian lận tài chính và ảnh hưởng tiêu cực đến uy tín của trường. Ngoài ra, sự cạnh tranh gay gắt giữa các trường đại học trong việc thu hút sinh viên cũng đặt ra yêu cầu cao hơn về chất lượng đào tạo và dịch vụ hỗ trợ sinh viên.

2.1. Quản Trị Đại Học Yếu Tố Quyết Định Chất Lượng Giáo Dục

Quản trị đại học hiệu quả đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục đại học. Quản trị tốt giúp trường xác định rõ mục tiêu chiến lược, phân bổ nguồn lực hợp lý và giám sát hiệu quả hoạt động. Các yếu tố như cơ cấu tổ chức, quy trình ra quyết định, hệ thống thông tin và truyền thông đều ảnh hưởng đến hiệu quả quản trị. Việc áp dụng các chuẩn mực quản trị quốc tế và tăng cường trách nhiệm giải trình là cần thiết để nâng cao minh bạch trong giáo dục và xây dựng lòng tin với xã hội.

2.2. Rủi Ro Tài Chính Thách Thức Của Các Trường Tự Chủ

Các trường đại học tự chủ tài chính phải đối mặt với nhiều rủi ro tài chính, bao gồm rủi ro về doanh thu, chi phí, đầu tư và quản lý tài sản. Việc quản lý hiệu quả nguồn lực tài chính là yếu tố then chốt để đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững của trường. KSNB đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa và phát hiện các hành vi gian lận, lãng phí và sai sót trong quản lý tài chính. Việc xây dựng một hệ thống KSNB mạnh mẽ giúp trường giảm thiểu rủi ro tài chính và tăng cường hiệu quả kiểm soát nội bộ.

2.3. Đảm Bảo Chất Lượng Yêu Cầu Từ Xã Hội Và Thị Trường Lao Động

Xã hội và thị trường lao động ngày càng đòi hỏi cao hơn về chất lượng đào tạo của các trường đại học. Sinh viên tốt nghiệp cần có kiến thức chuyên môn vững chắc, kỹ năng làm việc hiệu quả và khả năng thích ứng với sự thay đổi của môi trường. Việc đảm bảo chất lượng giáo dục là trách nhiệm của toàn thể cán bộ, giảng viên và nhân viên của trường. KSNB đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát và đo lường chất lượng giáo dục, từ đó, đưa ra các giải pháp cải tiến chất lượng giáo dục liên tục.

III. Giải Pháp Mô Hình Kiểm Soát Nội Bộ COSO 5 Thành Phần 60

Nghiên cứu này sử dụng mô hình kiểm soát nội bộ COSO, một khung tham chiếu được quốc tế công nhận, để đánh giá và phân tích ảnh hưởng của kiểm soát nội bộ đến chất lượng giáo dục đại học tại Đại học Công nghệ. Mô hình COSO bao gồm 5 thành phần chính: (1) Môi trường kiểm soát, (2) Đánh giá rủi ro, (3) Hoạt động kiểm soát, (4) Thông tin và truyền thông, và (5) Giám sát. Việc áp dụng mô hình COSO giúp trường xây dựng một hệ thống KSNB toàn diện, hiệu quả và phù hợp với đặc thù của mình. Nghiên cứu sẽ tập trung vào việc đánh giá mức độ đáp ứng của trường đối với từng thành phần của mô hình COSO và xác định mối quan hệ giữa các thành phần này với chất lượng giáo dục.

3.1. Môi Trường Kiểm Soát Nền Tảng Cho Sự Hiệu Quả

Môi trường kiểm soát là nền tảng cho sự hiệu quả của hệ thống KSNB. Một môi trường kiểm soát tốt được xây dựng trên cơ sở đạo đức nghề nghiệp, tính liêm chính, năng lực của đội ngũ cán bộ, giảng viên và sự cam kết của lãnh đạo trường. Môi trường kiểm soát ảnh hưởng đến nhận thức và hành vi của mọi thành viên trong trường đối với KSNB. Việc xây dựng một môi trường kiểm soát mạnh mẽ giúp tạo ra một văn hóa tuân thủ, giảm thiểu rủi ro và nâng cao hiệu quả kiểm soát nội bộ.

3.2. Đánh Giá Rủi Ro Xác Định Các Mối Nguy Tiềm Ẩn

Đánh giá rủi ro là quá trình xác định và phân tích các rủi ro có thể ảnh hưởng đến việc đạt được mục tiêu của trường. Các rủi ro có thể xuất phát từ bên trong hoặc bên ngoài trường, liên quan đến hoạt động đào tạo, nghiên cứu khoa học, quản lý tài chính và quản trị nguồn nhân lực. Việc đánh giá rủi ro giúp trường xác định các biện pháp kiểm soát phù hợp để giảm thiểu tác động của rủi ro và đảm bảo đảm bảo chất lượng giáo dục. Trường cần xây dựng quy trình đánh giá rủi ro định kỳ và cập nhật để phù hợp với sự thay đổi của môi trường.

3.3. Hoạt Động Kiểm Soát Triển Khai Các Biện Pháp Ngăn Ngừa

Hoạt động kiểm soát là các chính sách và thủ tục được thiết lập để đảm bảo rằng các chỉ thị của lãnh đạo được thực hiện. Các hoạt động kiểm soát có thể bao gồm phê duyệt, ủy quyền, đối chiếu, kiểm tra và phân chia trách nhiệm. Việc triển khai các hoạt động kiểm soát hiệu quả giúp ngăn ngừa và phát hiện các sai sót, gian lận và hành vi không tuân thủ. Các hoạt động kiểm soát cần được thiết kế phù hợp với đặc thù của từng hoạt động và được thực hiện một cách nhất quán.

IV. Nghiên Cứu Đánh Giá Thực Trạng KSNB Tại Đại Học Công Nghệ 57

Nghiên cứu này sử dụng phương pháp nghiên cứu điển hình để đánh giá thực trạng kiểm soát nội bộ tại Đại học Công nghệ, ĐHQGHN. Dữ liệu được thu thập thông qua khảo sát sinh viên và giảng viên, phỏng vấn cán bộ quản lý và phân tích các tài liệu, báo cáo của trường. Mục tiêu là xác định các điểm mạnh, điểm yếu của hệ thống KSNB hiện tại và đánh giá ảnh hưởng của kiểm soát nội bộ đến các khía cạnh khác nhau của chất lượng giáo dục đại học, bao gồm chất lượng giảng dạy, chất lượng chương trình đào tạo, chất lượng dịch vụ hỗ trợ sinh viên và chất lượng nghiên cứu khoa học. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp những bằng chứng thực nghiệm quan trọng để đề xuất các giải pháp cải thiện KSNB.

4.1. Khảo Sát Sinh Viên Giảng Viên Thu Thập Ý Kiến

Khảo sát sinh viên và khảo sát giảng viên là phương pháp quan trọng để thu thập thông tin về nhận thức và đánh giá của họ đối với hệ thống KSNB của trường. Các câu hỏi khảo sát được thiết kế để đánh giá mức độ hài lòng của sinh viên và giảng viên đối với các hoạt động kiểm soát, hệ thống thông tin và truyền thông, và môi trường kiểm soát của trường. Kết quả khảo sát sẽ cung cấp những thông tin hữu ích để xác định các vấn đề cần cải thiện và đánh giá hiệu quả kiểm soát nội bộ.

4.2. Phân Tích Dữ Liệu Xác Định Mối Quan Hệ

Dữ liệu thu thập được từ khảo sát, phỏng vấn và phân tích tài liệu sẽ được phân tích dữ liệu bằng các phương pháp thống kê phù hợp. Mục tiêu là xác định mối quan hệ giữa các yếu tố của KSNB và các chỉ số đo lường chất lượng giáo dục. Các phương pháp phân tích có thể bao gồm phân tích tương quan, phân tích hồi quy và phân tích nhân tố. Kết quả phân tích sẽ giúp xác định các yếu tố KSNB có tác động mạnh nhất đến chất lượng giáo dục và đưa ra các khuyến nghị cải thiện.

4.3. Kết Quả Nghiên Cứu Bằng Chứng Thực Nghiệm

Kết quả nghiên cứu sẽ được trình bày một cách rõ ràng, dễ hiểu và được hỗ trợ bởi các bảng biểu, đồ thị. Kết quả nghiên cứu sẽ cung cấp những bằng chứng thực nghiệm về ảnh hưởng của kiểm soát nội bộ đến chất lượng giáo dục đại học tại Đại học Công nghệ. Kết quả nghiên cứu sẽ là cơ sở để đề xuất các giải pháp cải thiện KSNB và nâng cao chất lượng đào tạo.

V. Giải Pháp Hoàn Thiện KSNB Nâng Cao Chất Lượng ĐHCN 60

Trên cơ sở kết quả nghiên cứu, luận văn đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện kiểm soát nội bộ và nâng cao chất lượng giáo dục đại học tại Đại học Công nghệ, ĐHQGHN. Các giải pháp tập trung vào việc cải thiện môi trường kiểm soát, tăng cường đánh giá rủi ro, nâng cao hiệu quả hoạt động kiểm soát, cải thiện hệ thống thông tin và truyền thông, và tăng cường giám sát. Các giải pháp này được thiết kế phù hợp với đặc thù của trường và có tính khả thi cao.

5.1. Nâng Cao Nhận Thức Về Kiểm Soát Nội Bộ

Nâng cao nhận thức về kiểm soát nội bộ cho toàn thể cán bộ, giảng viên và nhân viên là yếu tố quan trọng để xây dựng một văn hóa tuân thủ và trách nhiệm. Trường cần tổ chức các khóa đào tạo, hội thảo và các hoạt động tuyên truyền để nâng cao hiểu biết về KSNB và vai trò của từng cá nhân trong việc đảm bảo hiệu quả kiểm soát nội bộ. Các hoạt động này cần được thực hiện thường xuyên và liên tục để đảm bảo rằng mọi thành viên trong trường đều nắm vững kiến thức về KSNB.

5.2. Cải Thiện Quy Trình Đánh Giá Rủi Ro

Cải thiện quy trình đánh giá rủi ro là cần thiết để xác định và quản lý các rủi ro tiềm ẩn có thể ảnh hưởng đến việc đạt được mục tiêu của trường. Trường cần xây dựng một quy trình đánh giá rủi ro chi tiết, bao gồm các bước xác định rủi ro, đánh giá mức độ nghiêm trọng của rủi ro, và xác định các biện pháp kiểm soát phù hợp. Quy trình đánh giá rủi ro cần được thực hiện định kỳ và cập nhật để phù hợp với sự thay đổi của môi trường.

5.3. Tăng Cường Ứng Dụng Công Nghệ Thông Tin

Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong KSNB giúp nâng cao hiệu quả và giảm chi phí. Trường có thể sử dụng các phần mềm quản lý rủi ro, phần mềm kiểm toán nội bộ và các công cụ phân tích dữ liệu để hỗ trợ công tác KSNB. Việc ứng dụng công nghệ thông tin giúp tự động hóa các quy trình kiểm soát, cải thiện tính chính xác của dữ liệu và tăng cường khả năng giám sát.

VI. Kết Luận Ý Nghĩa Hướng Nghiên Cứu Phát Triển KSNB 59

Nghiên cứu này đã cung cấp những bằng chứng thực nghiệm về ảnh hưởng của kiểm soát nội bộ đến chất lượng giáo dục đại học tại Đại học Công nghệ, ĐHQGHN. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng KSNB đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo và nâng cao chất lượng đào tạo. Các giải pháp được đề xuất trong luận văn có thể giúp trường hoàn thiện hệ thống KSNB và nâng cao chất lượng giáo dục đại học trong thời gian tới. Tuy nhiên, nghiên cứu này vẫn còn một số hạn chế, cần được khắc phục trong các nghiên cứu tiếp theo.

6.1. Ý Nghĩa Nghiên Cứu Đóng Góp Vào Lý Luận Và Thực Tiễn

Ý nghĩa nghiên cứu không chỉ dừng lại ở việc cung cấp bằng chứng thực nghiệm về mối quan hệ giữa KSNB và CLGD mà còn đóng góp vào việc xây dựng khung lý thuyết về KSNB trong môi trường giáo dục đại học. Kết quả nghiên cứu cũng có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các trường đại học khác trong việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống KSNB của mình.

6.2. Hạn Chế Nghiên Cứu Phạm Vi Và Phương Pháp

Một trong những hạn chế của nghiên cứu là phạm vi nghiên cứu chỉ giới hạn tại một trường đại học. Các nghiên cứu tiếp theo có thể mở rộng phạm vi nghiên cứu sang nhiều trường đại học khác để có được kết quả tổng quát hơn. Ngoài ra, phương pháp nghiên cứu chủ yếu dựa trên khảo sát và phỏng vấn, cần bổ sung thêm các phương pháp định lượng khác để tăng tính tin cậy của kết quả.

6.3. Hướng Nghiên Cứu Tiếp Theo Mở Rộng Phạm Vi Và Phương Pháp

Hướng nghiên cứu tiếp theo có thể tập trung vào việc đánh giá hiệu quả kiểm soát nội bộ trong việc quản lý rủi ro và phòng ngừa gian lận trong giáo dục đại học. Nghiên cứu cũng có thể tập trung vào việc xây dựng một mô hình KSNB phù hợp với đặc thù của các trường đại học Việt Nam. Việc kết hợp các phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng sẽ giúp có được những kết quả nghiên cứu sâu sắc và toàn diện hơn.

Tổng quan nghiên cứu

Trong bối cảnh giáo dục đại học ngày càng phát triển và cạnh tranh gay gắt, chất lượng giáo dục đại học (CLGDĐH) trở thành yếu tố then chốt quyết định sự thành công và uy tín của các cơ sở đào tạo. Theo số liệu thống kê năm học 2021 – 2022 của Bộ Giáo dục và Đào tạo, cả nước có khoảng 242 trường đại học, trong đó 175 trường công lập và 67 trường ngoài công lập, cùng gần 400 trường kỹ thuật và nghề nghiệp. Trường Đại học Công nghệ – Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHCN – ĐHQGHN) là một trường đại học thành viên non trẻ, được thành lập năm 2004 và từ năm 2022 đã tự chủ tài chính toàn bộ kinh phí thường xuyên. Do đó, việc nâng cao chất lượng giáo dục tại trường là nhiệm vụ cấp thiết nhằm thu hút sinh viên, đảm bảo uy tín và phát triển bền vững.

Kiểm soát nội bộ (KSNB) được xem là công cụ quản lý quan trọng giúp các trường đại học bảo vệ tài sản, quản lý tài chính minh bạch, tuân thủ pháp luật và nâng cao hiệu quả hoạt động. Tuy nhiên, hiệu quả của KSNB phụ thuộc vào việc thiết kế và vận hành phù hợp với đặc thù của từng trường. Luận văn tập trung đánh giá ảnh hưởng của KSNB đến chất lượng giáo dục tại Trường ĐHCN – ĐHQGHN trong giai đoạn 2017 – 2022, nhằm đề xuất các giải pháp hoàn thiện hệ thống KSNB để nâng cao CLGDĐH. Nghiên cứu có ý nghĩa thực tiễn quan trọng trong bối cảnh đổi mới giáo dục đại học và tự chủ tài chính hiện nay.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Luận văn vận dụng hai lý thuyết nền tảng chính để phân tích mối quan hệ giữa KSNB và CLGDĐH:

• Lý thuyết bất định (Contingency theory): Lý thuyết này cho rằng không có một hệ thống quản trị nào là tối ưu trong mọi hoàn cảnh mà hiệu quả phụ thuộc vào các yếu tố bên trong và bên ngoài tổ chức như môi trường, công nghệ, quy mô. Do đó, hệ thống KSNB cần được thiết kế phù hợp với đặc thù của Trường ĐHCN – ĐHQGHN để phát huy hiệu quả.

• Lý thuyết các bên liên quan (Stakeholder theory): Lý thuyết này nhấn mạnh vai trò của các bên liên quan như sinh viên, giảng viên, cán bộ quản lý, nhà tuyển dụng trong việc tạo ra giá trị và ảnh hưởng đến hoạt động của trường đại học. Việc triển khai KSNB hiệu quả sẽ giúp cân bằng lợi ích các bên, từ đó nâng cao chất lượng giáo dục.

Ngoài ra, nghiên cứu dựa trên mô hình COSO 2013 về KSNB với 5 thành phần cấu thành: môi trường kiểm soát, đánh giá rủi ro, hoạt động kiểm soát, thông tin và truyền thông, giám sát. Bộ tiêu chuẩn đánh giá chất lượng giáo dục đại học của Bộ GD&ĐT (2017) và khung AUN-QA cũng được sử dụng để đánh giá CLGDĐH.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp phương pháp định tính và định lượng:

• Nguồn dữ liệu:

  • Dữ liệu sơ cấp thu thập qua khảo sát trực tiếp 100 cán bộ, giảng viên, nhân viên tại Trường ĐHCN – ĐHQGHN trong giai đoạn tháng 10 – 12/2023.
  • Dữ liệu thứ cấp từ báo cáo, văn bản pháp luật, thống kê của Bộ GD&ĐT, các nghiên cứu trước đây và tài liệu nội bộ trường giai đoạn 2017 – 2022.

• Phương pháp phân tích:

  • Phân tích định tính qua thảo luận nhóm chuyên gia để điều chỉnh thang đo và xác định các yếu tố ảnh hưởng.
  • Phân tích định lượng sử dụng phần mềm SPSS 22 với các kỹ thuật: kiểm định Cronbach’s Alpha để đánh giá độ tin cậy thang đo, phân tích nhân tố khám phá (EFA) để xác định cấu trúc nhân tố, phân tích hồi quy tuyến tính để đánh giá mức độ ảnh hưởng của các yếu tố KSNB đến CLGDĐH.

• Timeline nghiên cứu:

  • Thu thập dữ liệu sơ cấp và thảo luận nhóm: 10/2023
  • Xử lý và phân tích dữ liệu: 11 – 12/2023
  • Báo cáo kết quả và đề xuất giải pháp: đầu năm 2024.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

1. Môi trường kiểm soát có ảnh hưởng tích cực đến chất lượng giáo dục:
   Kết quả hồi quy cho thấy môi trường kiểm soát tại Trường ĐHCN – ĐHQGHN có hệ số ảnh hưởng dương và ý nghĩa thống kê (β ≈ 0.32, p < 0.01). Điều này phản ánh việc thiết lập các quy định, chính sách rõ ràng và sự giám sát chặt chẽ của Ban Giám hiệu góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và chất lượng đào tạo.

2. Đánh giá rủi ro là yếu tố quan trọng tác động đến CLGDĐH:
   Yếu tố đánh giá rủi ro có ảnh hưởng mạnh mẽ với hệ số β ≈ 0.28 (p < 0.05). Trường đã nhận diện và xử lý kịp thời các rủi ro liên quan đến tuyển sinh, tài chính và giảng dạy, giúp giảm thiểu sai sót và nâng cao uy tín đào tạo.

3. Hoạt động kiểm soát có tác động tích cực rõ rệt:
   Hoạt động kiểm soát được thực hiện thường xuyên, bao gồm kiểm tra, đánh giá giảng viên và sinh viên, có hệ số ảnh hưởng β ≈ 0.25 (p < 0.05). Việc này giúp đảm bảo quy trình đào tạo được thực hiện nghiêm túc, nâng cao chất lượng đầu ra.

4. Thông tin và truyền thông hỗ trợ hiệu quả quản lý:
   Hệ thống thông tin minh bạch, kênh truyền thông nội bộ và công khai thông tin giúp cán bộ, giảng viên và sinh viên nắm bắt kịp thời các chính sách và quy định, với hệ số β ≈ 0.22 (p < 0.05).

5. Giám sát là yếu tố có ảnh hưởng thấp hơn nhưng vẫn có ý nghĩa:
   Giám sát định kỳ và thường xuyên giúp phát hiện sớm các sai phạm, tuy nhiên mức độ ảnh hưởng thấp hơn (β ≈ 0.18, p < 0.1), cho thấy cần tăng cường hoạt động này để nâng cao hiệu quả KSNB.

Thảo luận kết quả

Các kết quả trên phù hợp với nghiên cứu của các tác giả trong và ngoài nước, khẳng định vai trò quan trọng của KSNB trong việc nâng cao chất lượng giáo dục đại học. Môi trường kiểm soát và đánh giá rủi ro là nền tảng giúp trường chủ động ứng phó với các thách thức, trong khi hoạt động kiểm soát và thông tin truyền thông tạo điều kiện cho việc thực thi chính sách hiệu quả. Giám sát tuy có ảnh hưởng thấp hơn nhưng là công cụ cần thiết để duy trì tính liên tục và hiệu quả của hệ thống.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ cột thể hiện mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố KSNB đến CLGDĐH, hoặc bảng hồi quy chi tiết các hệ số và mức ý nghĩa. So sánh với các trường đại học khác cho thấy Trường ĐHCN – ĐHQGHN cần tập trung hoàn thiện các yếu tố này để nâng cao năng lực cạnh tranh và uy tín đào tạo.

Đề xuất và khuyến nghị

1. Tăng cường xây dựng và hoàn thiện môi trường kiểm soát:
   Ban Giám hiệu cần tiếp tục hoàn thiện các quy định, quy trình nội bộ, đồng thời nâng cao trách nhiệm và năng lực quản lý của cán bộ chủ chốt. Thời gian thực hiện: trong vòng 12 tháng. Chủ thể: Ban Giám hiệu và các phòng ban chức năng.

2. Nâng cao năng lực đánh giá và quản lý rủi ro:
   Thiết lập hệ thống đánh giá rủi ro toàn diện, thường xuyên cập nhật và xử lý kịp thời các rủi ro liên quan đến tài chính, tuyển sinh và đào tạo. Thời gian: 6 – 12 tháng. Chủ thể: Phòng Kế hoạch – Tài chính, Ban Kiểm soát nội bộ.

3. Tăng cường hoạt động kiểm soát và giám sát:
   Đẩy mạnh kiểm tra, đánh giá chất lượng giảng dạy và học tập, áp dụng công nghệ thông tin để giám sát hiệu quả hơn. Thời gian: liên tục hàng năm. Chủ thể: Ban Kiểm soát nội bộ, các khoa, phòng đào tạo.

4. Cải thiện hệ thống thông tin và truyền thông nội bộ:
   Xây dựng kênh truyền thông đa dạng, minh bạch, đảm bảo thông tin đến đúng đối tượng và kịp thời. Thời gian: 6 tháng. Chủ thể: Phòng Truyền thông và Quan hệ công chúng.

5. Đào tạo nâng cao nhận thức và kỹ năng KSNB cho cán bộ, giảng viên:
   Tổ chức các khóa đào tạo, tập huấn về KSNB và quản lý chất lượng giáo dục nhằm nâng cao năng lực thực thi. Thời gian: 6 tháng đến 1 năm. Chủ thể: Ban Giám hiệu phối hợp với các đơn vị đào tạo.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

1. Ban Giám hiệu và cán bộ quản lý các trường đại học:
   Giúp hiểu rõ vai trò và cách thức triển khai KSNB để nâng cao chất lượng giáo dục, từ đó xây dựng chiến lược quản lý hiệu quả.

2. Phòng Kiểm soát nội bộ và phòng Kế hoạch – Tài chính:
   Cung cấp cơ sở khoa học để thiết kế hệ thống kiểm soát phù hợp, quản lý rủi ro tài chính và hoạt động đào tạo.

3. Giảng viên và cán bộ chuyên trách quản lý chất lượng:
   Nắm bắt các yếu tố ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục, từ đó tham gia tích cực vào các hoạt động kiểm soát và cải tiến chương trình đào tạo.

4. Các nhà nghiên cứu và sinh viên ngành Kế toán, Quản trị giáo dục:
   Là tài liệu tham khảo quý giá về mối quan hệ giữa KSNB và chất lượng giáo dục đại học, đồng thời cung cấp phương pháp nghiên cứu kết hợp định tính và định lượng.

Câu hỏi thường gặp

1. Kiểm soát nội bộ là gì và tại sao nó quan trọng trong giáo dục đại học?
   KSNB là hệ thống các quy trình, chính sách và hoạt động nhằm bảo vệ tài sản, đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong quản lý. Trong giáo dục đại học, KSNB giúp nâng cao chất lượng đào tạo, tuân thủ pháp luật và sử dụng nguồn lực hiệu quả.

2. Các yếu tố chính cấu thành hệ thống kiểm soát nội bộ theo COSO là gì?
   Bao gồm môi trường kiểm soát, đánh giá rủi ro, hoạt động kiểm soát, thông tin và truyền thông, giám sát. Mỗi yếu tố đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả.

3. Làm thế nào để đánh giá chất lượng giáo dục đại học?
   Đánh giá dựa trên các tiêu chí như kết quả học tập của sinh viên, chất lượng đội ngũ giảng viên, cơ sở vật chất, chương trình đào tạo, và sự hài lòng của sinh viên và nhà tuyển dụng.

4. Nghiên cứu sử dụng phương pháp nào để phân tích dữ liệu?
   Sử dụng phân tích định tính qua thảo luận nhóm chuyên gia và phân tích định lượng với các kỹ thuật thống kê như Cronbach’s Alpha, phân tích nhân tố khám phá (EFA), và hồi quy tuyến tính trên phần mềm SPSS 22.

5. Giải pháp nào được đề xuất để nâng cao hiệu quả kiểm soát nội bộ tại Trường ĐHCN – ĐHQGHN?
   Bao gồm hoàn thiện môi trường kiểm soát, nâng cao năng lực đánh giá rủi ro, tăng cường hoạt động kiểm soát và giám sát, cải thiện hệ thống thông tin truyền thông, và đào tạo nâng cao nhận thức cho cán bộ, giảng viên.

Kết luận

• Luận văn đã khẳng định vai trò quan trọng của hệ thống kiểm soát nội bộ trong việc nâng cao chất lượng giáo dục đại học tại Trường ĐHCN – ĐHQGHN.
• Năm yếu tố cấu thành KSNB theo COSO đều có ảnh hưởng tích cực đến CLGDĐH, trong đó môi trường kiểm soát và đánh giá rủi ro là hai yếu tố quan trọng nhất.
• Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở khoa học để trường hoàn thiện hệ thống KSNB, góp phần nâng cao uy tín và hiệu quả đào tạo.
• Các giải pháp đề xuất mang tính khả thi, phù hợp với đặc thù và bối cảnh hoạt động của trường trong giai đoạn tự chủ tài chính.
• Nghiên cứu mở ra hướng đi cho các nghiên cứu tiếp theo về kiểm soát nội bộ và quản lý chất lượng giáo dục đại học tại Việt Nam.

Hành động tiếp theo: Ban Giám hiệu và các phòng ban chức năng cần triển khai ngay các giải pháp đề xuất, đồng thời tiếp tục theo dõi, đánh giá hiệu quả để điều chỉnh kịp thời, đảm bảo sự phát triển bền vững của Trường ĐHCN – ĐHQGHN.