Tổng quan nghiên cứu

Vận tải hàng không đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt đối với các khu vực có tiềm năng du lịch như đảo Phú Quốc. Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc (PQIA) được đầu tư hiện đại, đạt tiêu chuẩn quốc tế, trở thành cửa ngõ giao thương quan trọng của tỉnh Kiên Giang và vùng đồng bằng sông Cửu Long. Từ năm 2012 đến 2016, sản lượng hành khách qua PQIA tăng trưởng bình quân 25,44% mỗi năm, đạt trên 2,1 triệu khách năm 2016, vượt công suất thiết kế ban đầu. Do đó, việc xây dựng chiến lược phát triển kinh doanh cho PQIA là cần thiết nhằm khai thác hiệu quả tiềm năng, đáp ứng nhu cầu vận tải ngày càng tăng và nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập quốc tế.

Mục tiêu nghiên cứu tập trung phân tích thực trạng hoạt động kinh doanh và các yếu tố môi trường tác động đến PQIA, từ đó hoạch định chiến lược phát triển phù hợp và đề xuất các giải pháp thực hiện chiến lược. Nghiên cứu được thực hiện trong giai đoạn từ tháng 11/2017 đến tháng 1/2018, tập trung vào hoạt động kinh doanh của PQIA với phạm vi phân tích bao gồm các yếu tố nội bộ và bên ngoài ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động. Kết quả nghiên cứu có ý nghĩa quan trọng trong việc định hướng phát triển bền vững cảng hàng không, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của Phú Quốc và khu vực lân cận.

Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu

Khung lý thuyết áp dụng

Nghiên cứu vận dụng các lý thuyết và mô hình quản trị chiến lược kinh doanh hiện đại, bao gồm:

  • Lý thuyết hoạch định chiến lược của Fred David, tập trung vào phân tích môi trường bên trong và bên ngoài doanh nghiệp qua các ma trận IFE (Internal Factor Evaluation) và EFE (External Factor Evaluation), từ đó xây dựng ma trận SWOT để xác định điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức.
  • Mô hình ma trận QSPM (Quantitative Strategic Planning Matrix) giúp định lượng và lựa chọn chiến lược tối ưu dựa trên các yếu tố quan trọng đã phân tích.
  • Khái niệm chiến lược kinh doanh theo Porter và Johnson & Scholes, nhấn mạnh vai trò tạo lợi thế cạnh tranh bền vững thông qua việc xác định tầm nhìn, mục tiêu và phân bổ nguồn lực phù hợp.
  • Các khái niệm chính bao gồm: chiến lược phát triển thị trường, chiến lược đa dạng hóa sản phẩm, chiến lược marketing, và chiến lược phát triển nguồn nhân lực.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng kết hợp dữ liệu sơ cấp và thứ cấp:

  • Dữ liệu thứ cấp được thu thập từ báo cáo tài chính, báo cáo sản lượng hành khách và hàng hóa của PQIA giai đoạn 2012-2016, các tài liệu của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam, cùng các báo cáo ngành hàng không.
  • Dữ liệu sơ cấp thu thập qua phỏng vấn 25 chuyên gia trong lĩnh vực hàng không, bao gồm cán bộ lãnh đạo PQIA, Cục Hàng không Việt Nam và Học viện Hàng không Việt Nam, nhằm đánh giá các yếu tố môi trường và nội bộ ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh.
  • Phân tích số liệu sử dụng phương pháp thống kê mô tả, so sánh, tổng hợp và áp dụng các công cụ phân tích chiến lược như ma trận SWOT, EFE, IFE và QSPM.
  • Cỡ mẫu 25 chuyên gia được chọn theo phương pháp phi xác suất, dựa trên kinh nghiệm và chuyên môn trong ngành hàng không.
  • Timeline nghiên cứu kéo dài từ tháng 11/2017 đến tháng 1/2018, đảm bảo thu thập và phân tích dữ liệu đầy đủ, chính xác.

Kết quả nghiên cứu và thảo luận

Những phát hiện chính

  1. Tăng trưởng sản lượng hành khách và hàng hóa ấn tượng: Giai đoạn 2012-2016, sản lượng hành khách qua PQIA tăng từ 419.209 lên hơn 2,1 triệu lượt, tốc độ tăng bình quân 25,44%/năm. Hàng hóa và bưu kiện cũng tăng từ 1.734 kg lên 1.847 kg, tốc độ tăng bình quân 25,93%/năm.

  2. Tài chính ổn định và tăng trưởng: Tổng doanh thu giai đoạn này đạt gần 984 tỷ đồng, tăng trưởng bình quân 5,8%/năm. Lợi nhuận năm 2016 tăng 81% so với năm 2012, nộp ngân sách nhà nước đạt hơn 20 tỷ đồng, tăng 66%.

  3. Ma trận EFE cho thấy PQIA phản ứng tốt với môi trường bên ngoài: Tổng điểm 2,977 trên thang điểm 4, cao hơn mức trung bình 2,5, cho thấy PQIA đã tận dụng tốt các cơ hội như nhu cầu vận tải hàng không tăng cao, vị trí địa lý thuận lợi và sự hỗ trợ từ Tổng công ty.

  4. Ma trận IFE phản ánh sức mạnh nội bộ ở mức trên trung bình: Tổng điểm 2,722, cho thấy PQIA có đội ngũ lãnh đạo có trình độ, năng lực tài chính tốt, cơ sở hạ tầng hiện đại và chất lượng dịch vụ được đánh giá cao. Tuy nhiên, các điểm yếu như chính sách giá chưa linh hoạt, bộ phận marketing chưa chuyên nghiệp và nguồn nhân lực chất lượng cao còn hạn chế cần được cải thiện.

Thảo luận kết quả

Kết quả tăng trưởng sản lượng và tài chính của PQIA phản ánh hiệu quả đầu tư cơ sở hạ tầng hiện đại và sự phát triển mạnh mẽ của ngành du lịch Phú Quốc. Việc áp dụng các công cụ phân tích chiến lược như ma trận SWOT, EFE, IFE và QSPM giúp xác định rõ các yếu tố nội bộ và bên ngoài ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh, từ đó xây dựng chiến lược phù hợp.

So với các nghiên cứu trong ngành hàng không và các doanh nghiệp dịch vụ khác, PQIA có lợi thế về vị trí địa lý và tiềm năng phát triển du lịch, nhưng cũng đối mặt với thách thức về cạnh tranh và yêu cầu nâng cao chất lượng dịch vụ. Việc mở rộng nhà ga, nâng cấp sân đỗ máy bay và cải tiến dịch vụ sẽ giúp PQIA đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng và nâng cao năng lực cạnh tranh trong khu vực.

Dữ liệu có thể được trình bày qua biểu đồ tăng trưởng sản lượng hành khách và hàng hóa theo năm, bảng so sánh các chỉ số tài chính và ma trận SWOT tổng hợp các điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của PQIA.

Đề xuất và khuyến nghị

  1. Nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng: Tăng cường đào tạo nhân viên, áp dụng công nghệ hiện đại trong quản lý và phục vụ hành khách, cải thiện trải nghiệm khách hàng nhằm nâng cao chỉ số hài lòng và giữ chân khách hàng. Thời gian thực hiện: 1-2 năm, chủ thể: Ban quản lý PQIA.

  2. Phát triển thị trường và mở rộng mạng đường bay: Tăng cường hợp tác với các hãng hàng không quốc tế, xúc tiến mở các đường bay mới đến các thị trường tiềm năng như Đông Bắc Á, châu Âu và Đông Nam Á. Mục tiêu tăng trưởng sản lượng hành khách quốc tế 20%/năm. Thời gian: 3 năm, chủ thể: Phòng Marketing và Ban lãnh đạo PQIA.

  3. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao: Đầu tư đào tạo chuyên sâu, nâng cao trình độ ngoại ngữ và kỹ năng quản lý cho cán bộ nhân viên, thu hút nhân tài trong ngành hàng không. Thời gian: 2 năm, chủ thể: Phòng Nhân sự.

  4. Hoàn thiện cơ sở hạ tầng và công nghệ: Tiếp tục đầu tư mở rộng nhà ga, nâng cấp hệ thống đường lăn, sân đỗ máy bay và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý khai thác để đáp ứng công suất 4 triệu khách/năm đến năm 2020 và 7 triệu khách/năm đến năm 2030. Thời gian: 3-5 năm, chủ thể: Ban đầu tư và Ban quản lý dự án.

  5. Xây dựng chiến lược marketing chuyên nghiệp: Tổ chức các chiến dịch quảng bá thương hiệu PQIA, phát triển kênh phân phối và quan hệ đối tác chiến lược nhằm tăng cường nhận diện và thu hút đầu tư. Thời gian: 1-2 năm, chủ thể: Phòng Marketing.

Đối tượng nên tham khảo luận văn

  1. Ban lãnh đạo và quản lý Cảng hàng không quốc tế Phú Quốc: Nhận diện điểm mạnh, điểm yếu và các cơ hội thách thức để xây dựng kế hoạch phát triển phù hợp, nâng cao hiệu quả hoạt động.

  2. Các nhà hoạch định chính sách ngành hàng không và giao thông vận tải: Tham khảo các phân tích về môi trường kinh doanh, xu hướng phát triển và đề xuất chiến lược nhằm hỗ trợ phát triển hạ tầng và chính sách phù hợp.

  3. Các chuyên gia và nhà nghiên cứu trong lĩnh vực quản lý kinh tế và vận tải hàng không: Sử dụng làm tài liệu tham khảo về phương pháp phân tích chiến lược, ứng dụng ma trận SWOT, EFE, IFE và QSPM trong ngành hàng không.

  4. Các doanh nghiệp và nhà đầu tư trong lĩnh vực hàng không và du lịch: Hiểu rõ tiềm năng phát triển của PQIA, cơ hội hợp tác đầu tư và các giải pháp phát triển bền vững trong ngành hàng không.

Câu hỏi thường gặp

  1. PQIA có tiềm năng phát triển như thế nào trong tương lai?
    PQIA có vị trí địa lý thuận lợi, nằm trong khu vực phát triển du lịch mạnh mẽ của Phú Quốc, với tốc độ tăng trưởng hành khách bình quân trên 25%/năm. Việc mở rộng cơ sở hạ tầng và nâng cao chất lượng dịch vụ sẽ giúp PQIA trở thành cảng hàng không quốc tế tầm cỡ khu vực.

  2. Các yếu tố nào ảnh hưởng lớn nhất đến hoạt động kinh doanh của PQIA?
    Các yếu tố bao gồm môi trường kinh tế vĩ mô như GDP và lạm phát, chính sách nhà nước, xu hướng phát triển ngành hàng không quốc tế, cùng với các yếu tố nội bộ như năng lực tài chính, chất lượng dịch vụ và nguồn nhân lực.

  3. PQIA đã áp dụng những công cụ phân tích chiến lược nào trong nghiên cứu?
    Nghiên cứu sử dụng ma trận EFE và IFE để đánh giá môi trường bên ngoài và bên trong, ma trận SWOT để tổng hợp các yếu tố chiến lược, và ma trận QSPM để định lượng và lựa chọn chiến lược phát triển phù hợp.

  4. Chiến lược phát triển trọng tâm của PQIA là gì?
    Chiến lược trọng tâm bao gồm nâng cao chất lượng dịch vụ, mở rộng mạng đường bay quốc tế, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, hoàn thiện cơ sở hạ tầng và tăng cường hoạt động marketing chuyên nghiệp.

  5. Làm thế nào để PQIA đối phó với thách thức cạnh tranh trong ngành hàng không?
    PQIA cần tận dụng lợi thế vị trí, đầu tư công nghệ hiện đại, nâng cao chất lượng dịch vụ, đa dạng hóa sản phẩm và dịch vụ, đồng thời xây dựng các mối quan hệ hợp tác chiến lược với các hãng hàng không và đối tác quốc tế để tăng sức cạnh tranh.

Kết luận

  • PQIA đã đạt được tốc độ tăng trưởng ấn tượng về sản lượng hành khách và hàng hóa, đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế địa phương.
  • Phân tích môi trường bên trong và bên ngoài cho thấy PQIA có nhiều điểm mạnh nhưng cũng tồn tại các điểm yếu cần khắc phục để phát triển bền vững.
  • Việc áp dụng các công cụ phân tích chiến lược như SWOT, EFE, IFE và QSPM giúp xây dựng chiến lược phát triển kinh doanh khoa học, phù hợp với thực tiễn.
  • Các giải pháp đề xuất tập trung vào nâng cao chất lượng dịch vụ, phát triển thị trường, hoàn thiện cơ sở hạ tầng và phát triển nguồn nhân lực.
  • Tiếp tục theo dõi, đánh giá và điều chỉnh chiến lược định kỳ là cần thiết để PQIA thích ứng với sự thay đổi của môi trường kinh doanh và duy trì vị thế cạnh tranh.

Hành động tiếp theo: Ban lãnh đạo PQIA và các bên liên quan cần triển khai các giải pháp đề xuất, đồng thời xây dựng hệ thống giám sát hiệu quả thực thi chiến lược nhằm đảm bảo mục tiêu phát triển đến năm 2025 và xa hơn. Để biết thêm chi tiết và cập nhật mới nhất, quý độc giả và nhà đầu tư có thể liên hệ trực tiếp với PQIA hoặc truy cập các báo cáo chính thức của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam.